Με υπόμνημα του το Τοπικό Συμβούλιο της Δημοτικής Κοινότητας Καλού Χωριού Λασιθίου ζητά από το Δήμο Αγίου Νικολάου, να αναλάβει πρωτοβουλίες για να συμπεριληφθεί στη διαβούλευση του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου Καλού Χωριού, η πρόταση του, ώστε να αποκατασταθεί η άδικη μεταχείριση που είχε από το ΣΧΟΟΑΠ και οδηγούσε σε «ασφυξία» και απαξίωση μια δυναμικά αναπτυσσόμενη τουριστικά περιοχή, οποία αναζητά σήμερα την τουριστική της ταυτότητα.
Μέχρι και σήμερα η Τοπική Κοινότητα Καλού Χωριού δεν έχει καμιά ενημέρωση έγγραφη ή προφορική για τον τρόπο, τον τόπο και τον χρόνο υλοποίησης της διαβούλευσης αυτής, που είναι ζωτικής σημασίας για το μέλλον του τόπου.
«Το Καλό Χωριό ανήκει στους δυναμικά αναπτυσσόμενους οικιστικούς χώρους. Όμως στη συζήτηση του 17ου θέματος της συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Αγίου Νικολάου που έγινε την 13-11-2024, είδαμε την επιτροπή που έχει οριστεί από τον Δήμο, να το φωτογραφίζει ως μία καθαρά αγροτική κοινότητα! Αυτό βασίστηκε στο «παράτυπο» Προεδρικό Διάταγμα που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 93τΔ΄/16-2-1990 - κατά τον χαρακτηρισμό της Υπουργού Πολιτισμού κ. Μενδώνη το Μάιο του 2023 - το οποίο, πέρα από τις παράνομα οριοθετημένες αρχαιολογικές ζώνες, αποδίδει τη χρήση μεγάλης έκτασης ως «γη υψηλής παραγωγικότητας».
Ο χαρακτηρισμός αυτός, δεν εμπόδισε όμως τη Δασική Υπηρεσία να κηρύξει ως δασικές εκτάσεις αρκετά τμήματα γης που περιλαμβάνονται στις ζώνες αυτές «υψηλής παραγωγικότητας» και να ακυρώσει έτσι έμπρακτα εν μέρει το ανωτέρω Π.Δ.
Καθώς δεν γνωρίζουμε τι ειπώθηκε και τι αποφασίστηκε για εμάς και τις προτάσεις που υποβάλαμε σ’ εκείνη την Επιτροπή, έχουμε κάθε λόγο να ανησυχούμε.
Ζητούμε λοιπόν μια επίσημη και εμπεριστατωμένη ενημέρωση για τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί και για τον τρόπο που θα μπορέσουμε να προβάλουμε τις θέσεις μας, στις οποίες αναμένουμε την πλήρη υποστήριξη του Δήμου. Ζητούμε να μάθουμε ποιος είναι ο στόχος του Τ.Π.Σ.
Αν προτίθεται να βελτιώσει τις παθογένειες του ΣΧΟΟΑΠ, όπου υπάρχουν και αν θα επιδιώξει να διατηρήσει τις ευνοϊκές διατάξεις για την εκτός σχεδίου δόμηση, που είναι για εμάς η μόνη ανάσα, η μόνη διέξοδος από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του ΥΠ.ΠΟ. Πράγματι, το Ίστρον είναι ο μόνος παραθαλάσσιος οικισμός, με τεράστια ακτογραμμή, ξακουστή στα πέρατα της γης, που του έχει απαγορευτεί κάθε επαφή με τη θάλασσα. Υποστηρίζουμε σθεναρά τη διατήρηση των ευνοϊκών διατάξεων για την εκτός σχεδίου δόμηση με κάθε δυνατή προσπάθεια από την πλευρά του Δήμου όπως αυτά υπάρχουν καταγεγραμμένα στο σημερινό ΣΧΟΟΑΠ.
Στο ΣΧΟΟΑΠ υπάρχουν ως γνωστόν και οι απαρχαιωμένοι όροι απαγόρευσης της δόμησης. Γι’ αυτούς να ληφθεί υπόψη η επερχόμενη τροποποίηση του «παράτυπου» Π.Δ. που επιβάλει τους περιορισμούς δόμησης στην περιοχή μας», αναφέρει στο υπόμνημα του ο πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Καλού Χωριού κ Κώστας Τζαγκουρνής.
«Αν, παρ’ ελπίδα, η τροποποίηση δεν γίνει, θα πρέπει τόσο η επιτροπή του Δήμου όσο και η ομάδα εργασίας του Τ.Π.Σ. να λάβουν υπόψη τους ότι με βάση τα δημογραφικά της ΕΛΣΤΑΤ (απογραφή 2011): O οικισμός με τον μεγαλύτερο πληθυσμό στην τοπική κοινότητα καλού Χωριού είναι το Ίστρο με 660 κατοίκους. Ο αριθμός των απασχολούμενων ανά παραγωγικό τομέα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ (2001) στο Καλό Χωριό το 60% του πληθυσμού απασχολείται στον τριτογενή, το 15% στον δευτερογενή, ενώ το 20% στον πρωτογενή τομέα (γεωργία, κτηνοτροφία κ.τλ).
Είκοσι τρία χρόνια αργότερα με τα νέα στοιχεία απογραφής, ελάχιστο ποσοστό των κατοίκων της κοινότητας ασκεί ως κύριο επάγγελμά την γεωργία ή την κτηνοτροφία. Αρμόδιες υπηρεσίες όπως η Διεύθυνση Γεωργίας, η στατιστική Υπηρεσία και οι Υπηρεσίες της Αντιπεριφέρειας Λασιθίου μπορούν να παράσχουν στοιχεία τόσο για την αύξηση του πληθυσμού όσο και για την σχεδόν ολική εξαφάνιση της επαγγελματικής ενασχόλησης των κατοίκων με την γεωργία και την κτηνοτροφία.
Το γεγονός άλλωστε ότι ο Δήμος εισπράττει από την εδαφική περιφέρεια της Δημοτικής Κοινότητας αρκετά χρήματα από την ενασχόληση των κατοίκων με τον τουρισμό και τα επιτηδεύματα γύρω από αυτόν, αποτελεί σοβαρό αποδεικτικό στοιχείο για τον αμιγώς τουριστικό χαρακτήρα της κοινότητας», προσθέτει ο κ. Τζαγκουρνής.
Άλλο ένα σοβαρό αποδεικτικό στοιχείο, που δείχνει ότι όλοι γνωρίζουν τι πράγματι συμβαίνει, είναι ότι, ο Δήμος δεν διάθεσε πόρους για τη βελτίωση της αγροτικής οδοποιίας στην κοινότητα Καλού Χωριού, η οποία δεν διαφέρει σε τίποτα από την αγροτική οδοποιία της Ελούντας, του Σισίου και του Δήμου Αγίου Νικολάου, οι οποίοι είναι αμιγώς τουριστικοί προορισμοί.
«Αν αυτά δεν είναι επαρκή στοιχεία, θα θυμίσουμε ότι οι 4 γαλάζιες σημαίες, απονέμονται συνήθως σε οργανωμένες παραλίες και τουριστικά θέρετρα και όχι σε αγροτικές εκτάσεις. Μία ματιά στα έσοδα της ΔΑΕΑΝ από τις εισπράξεις που λαμβάνει από τις δράσεις της στην Δημοτική κοινότητα Καλού Χωριού εξαιτίας του τουρισμού θα πείσει και τον πιο κακοπροαίρετο επιφυλακτικό και δύσπιστο ότι ο Καλό Χωριό είναι ένα τουριστικό παραθαλάσσιο χωριό με δυνατότητες που μέχρι και σήμερα δεν έχουν αναπτυχθεί και αναδειχθεί κυρίως λόγω των περιορισμών και των απαγορεύσεων που δεν συναντάμε σε κανένα άλλο μέρος της Ελλάδας σε τόση έκταση», τονίζει ο πρόεδρος της Κοινότητας Καλού Χωριού.
Το Καλό Χωριό, θα μπορούσε και θα έπρεπε να αποτελεί τον σημαντικότερο τουριστικό-αρχαιολογικό κόμβο όλου του Δημοτικού διαμερίσματος, αφού έχει την μακρύτερη και την πλουσιότερη ιστορική διαδρομή στην περιοχή.
«Αναφέρουμε ενδεικτικά, τον Υστερομινωικό οικισμό Βρόκαστρο , ο οποίος δεν αξιοποιήθηκε και δεν αναδείχθηκε όπως τα Γουρνιά ή η Λατώ, τον αρχαίον Ναό κοντά στον οικισμό Πύργος ο οποίος παραμένει θαμμένος, με τους διάσπαρτους κίονες να προκαλούν δέος στον επισκέπτη, τον Πρινιάτικο Πύργο (με ευρήματα που μαρτυρούν τη κατοίκηση του οικισμού από την πρώιμη Μινωική έως τη δεύτερη βυζαντινή περίοδο), των μοναδικών ίσως στον νομό νερόμυλων - μνημεία τα οποία δεν έχουν αποτυπωθεί ή αναδειχθεί όπως τους αξίζει, ενώ σε άλλες δημοτικές κοινότητες αναφέρθηκαν διάφορα, ήσσονος σημασίας, μνημεία ως ευνοϊκή προϋπόθεση για την ανάδειξή τους στα μελετώμενα Πολεοδομικά Σχέδια. Μοναδικές για την περιοχή και οι φυσικές πηγές, οι οποίες και αυτές δεν έχουν καμιά ουσιαστική αξιοποίηση.
Καθώς, ελλείψει ενδιαφέροντος και χρηματοδότησης, δεν έχουν αναδειχθεί τα περιπατητικά και ποδηλατικά μονοπάτια της περιοχής που οδηγούν σε πολλά αξιοθέατα και στο εγκαταλειμμένο εδώ και χρόνια αναρριχητικό πεδίο της Πέζας, η περιοχή μας οδηγήθηκε σε απαξίωση της πολιτιστικής και τουριστικής της προσωπικότητας, που περιορίστηκε στις ξακουστές ακτές της.
Ακόμα χειρότερα, η περιοχή μας δεν αναφέρθηκε, για να μην πω αγνοήθηκε, από τους μελετητές ως ζώνη ανάπτυξης κυρίας, τουριστικής ή παραθεριστικής κατοικίας, γεγονός που μας προβλημάτισε πολύ σοβαρά για τις προθέσεις των μελετητών», μας λέει ο κ Τζαγκουρνής..
Θυμίζουμε ότι το Καλό Χωριό διαθέτει τέσσερις ισάξιας ομορφιάς οικισμούς, δύο παραδοσιακούς και δύο τουριστικούς. Τίποτα δεν δικαιολογεί το ότι σήμερα δεν διαθέτει Πολεοδομικά Σχέδια σε κανέναν οικισμό, δεν υπάρχει καταγραφή κοινόχρηστων χώρων, δεν έχει πεζοδρόμια, επαρκή δημοτικό φωτισμό, δρόμους, νόμιμους χώρους άθλησης, ή χώρους αναψυχής. Σαν να μην έφταναν αυτά, το Καλό Χωριό έχει συμπιεστεί πολεοδομικά τόσο, ώστε να έχει τον μικρότερο σε έκταση οικιστικό χώρο ανά κάτοικο ήτοι 519 τ.μ. σε αντίθεση με άλλες κοινότητες που φτάνουν και τα 16.000 τ.μ. ανά κάτοικο.
«Μας ανησυχεί λοιπόν βαθύτατα, το γεγονός, ότι δεν υπάρχει καμία διαβεβαίωση ότι οι προτεινόμενες απαιτούμενες επεκτάσεις για την εξασφάλιση μιας στοιχειώδους λειτουργικότητας του Καλού Χωριού θα προταθούν και θα στηριχθούν ώστε να υλοποιηθούν. Αν και τα σχέδιά μας για τους δύο πρώτους παραδοσιακούς οικισμούς είναι γνωστά και η επέκταση τους θα έπρεπε να προταθεί και να γίνει με βάση τις διατάξεις της ζώνης του οικισμό περιμετρικά των ορίων 100 ή 200 μέτρων, γεγονός που θα εξασφάλιζε ευρύχωρους περιφερειακούς δρόμους, αυτό δεν έγινε τότε και ελπίζουμε να αποτυπωθεί στα νέα Τ.Π.Σ. μαζί με παλαιότερα προτεινόμενες από το ΣΧΟΟΑΠ επεκτάσεις.
Το μεγάλο μας πρόβλημα όμως εστιάζεται στον οικισμό Ίστρον ο οποίος το έτος 1981 με το ΦΕΚ 760τΔ/23-12-1981 αναγνωρίσθηκε ως προϋπάρχων του 1923 και οριοθετήθηκε. Για την συγκεκριμένη οριοθέτηση δεν ελήφθησαν υπόψη πολλά βασικά στοιχεία καθώς και οι τότε ισχύουσες διατάξεις για τον τρόπο οριοθέτησης οικισμών. Αν και στη σχετική απόφαση μνημονεύεται η 18/1981 απόφαση της κοινότητας Καλού Χωριού, η απόφαση αυτή δεν αποτυπώθηκε στην οριοθέτηση που έγινε με απόφαση του Νομάρχη Λασιθίου.
Η απόφαση αυτή, ενώ χαρακτηρίζει τον οικισμό παραθαλάσσιο δεν περιλαμβάνει κανένα σημείο της παραθαλάσσιας ζώνης εντός του οικισμού.
Ο οικισμός αυτός αναγνωρίστηκε, όπως λέγαμε, ως προϋπάρχων, λόγω των συγκεκριμένων κτισμάτων και συμβολαίων και με βάση τα ευρήματα αυτά θα έπρεπε να οριοθετηθεί, όπως προέβλεπαν και τα τότε νομοθετήματα .
Με νεότερη απόφαση του και πάλι ο νομάρχης Λασιθίου (ΦΕΚ 235τΔ΄/18-3-1987) κατατάσσει τον οικισμό Ίστρον στην κατηγορία των παραλιακών αδιάφορων δυναμικών μεσαίων και ορίζει τα όρια, τους όρους και τους περιορισμούς δόμησης, ξεχνώντας ότι ο οικισμός έχει οριοθετηθεί ξανά και μεταβάλλοντας τα όρια του, ενώ στο σχετικό τοπογραφικό αποτυπώνονται τόσο τα παραθαλάσσια κτίσματα όσο και ο μοναδικός προϋπάρχων και υπάρχων δρόμος που οδηγεί από την ΠΕΟ στην παραλία του Αγίου Παντελεήμονα. Η απόφαση αυτή δεν καταργεί ούτε τροποποιεί την προηγούμενη ούτε αναφέρεται σε αυτήν. Εγείρει όμως πολλά ερωτηματικά.
Στην οριοθέτηση αυτή και πάλι αγνοείται η θέληση της τοπικής κοινωνίας που, ευλόγως επιθυμεί ως «παραθαλάσσιος οικισμός», να επεκταθεί προς τη θάλασσα.
Με βάση την πρώτη απόφαση έχει οικοδομηθεί το 80% του οικισμού Ίστρον, ενώ η δεύτερη απόφαση στερεί θεωρητικά και πρακτικά την δόμηση εντός ζώνης (500 μέτρα από τα όρια του οικισμού), καταδικάζοντας και πάλι τους κατοίκους σε απώλεια δικαιωμάτων που σε άλλες κοινότητες ήταν δεδομένα. (Η πρώτη απόφαση ακόμα και σήμερα παραμένει άγνωστη στην πλειοψηφία των Πολιτικών Μηχανικών και Τοπογράφων του Νομού). Η δεύτερη απόφαση λαμβάνεται υπόψη από τους μελετητές του Πολεοδομικού Σχεδίου οι οποίοι μεταβάλουν και πάλι τα όρια του οικισμού και δεν αποτυπώνουν το σύνολο το κτισμάτων και εκτάσεων που έχει η σχετική απόφαση οριοθέτησης.
Στο σημείο αυτό θέλουμε πάλι να επισημάνουμε ότι σε κανένα σχετικό νομοθέτημα η βούληση της τοπικής κοινωνίας δεν ικανοποιήθηκε, ενώ απαγορεύσεις που επιβλήθηκαν σε διαφορετικούς τόπους μεταφέρθηκαν στους προτεινόμενους χώρους οριοθέτησης αλλά και σε όλο το παραλιακό και παραθαλάσσιο χώρο της κοινότητας .
Θα έλεγε κανείς, αν δει και τις μεταγενέστερες διατάξεις διάφορων νομοθετημάτων, ότι η κοινότητα μας αντιμετωπίστηκε εχθρικά, καθώς το σύνολο της παραθαλάσσιας έκτασης φέρει δύο και τρεις περιορισμούς συσωρευτικά και μας στερεί την δυνατότητα επέκτασης του οικισμού Ίστρον τόσο βορειοανατολικά όσο και νότια, αφού ο νέος ΒΟΑΚ έχει δεσμεύσει τεράστιές εκτάσεις .
Όλα αυτά τα στοιχεία λαμβάνονται υπόψη από τους μελετητές που συντάσσουν τα Τ.Π.Σ. χωρίς όμως να λαμβάνουν υπόψη τα πραγματικά περιστατικά που προαναφέρουμε και τα οποία ενδεχομένως να τους είναι παντελώς άγνωστα . Για το λόγω αυτό συντάσσεται στο παρόν υπόμνημα ώστε να υπάρχει πλήρη ενημέρωση και θα πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι η ενημέρωση αυτή θα περιέλθει σε γνώση των μελετητών αυτών .
Για τον λόγο αυτό, θεωρούμε επιβεβλημένο στην σύνταξη του Τ.Π.Σ. να υπάρξει ρητή αναφορά ότι «όταν τα όρια των αρχαιολογικών ζωνών τροποποιηθούν με οποιοδήποτε νόμιμο τρόπο είναι επιβεβλημένη η γενναία επέκταση του οικισμού Ίστρον, της Δημοτικής Κοινότητας Καλού Χωριού και να αρθούν όλοι οι παρωχημένοι περιορισμοί δόμησης που είναι διάσπαρτοι σε διάφορα νομοθετήματα και έγγραφα του Δήμου Αγίου Νικολάου».
Επίσης, προς αποκατάσταση του μέχρι τώρα παραγκωνισμού μας, να γίνει ρητή αναφορά στην ασφαλτόστρωση των δρόμων που οδηγούν σε κατοικίες μόνιμες και παραθεριστικές, στη δημιουργία πεζοδρομίων που να συνδέουν τους οικισμούς μεταξύ τους, αλλά τη δημιουργία και εντός των οικισμών χώρων άθλησης, πολιτισμού, αξιοποίηση αγροκηπίου, παραλιακού χώρου, χώρου ΕΤΑΔ κ.λ.π..
Βεβαίως, πάγιο αίτημά μας είναι η αξιοποίηση των αρχαιολογικών και φυσικών πόρων της κοινότητας, των παραλιών και του δάσους, η δημιουργία περιπατητικών και ποδηλατικών διαδρομών, αθλητικών εγκαταστάσεων , η προστασία των ακτών από την διάβρωση, η ολοκλήρωση του αλιευτικού καταφυγίου και πολλά άλλα θέματα, τα οποία θα ανακύψουν στην πορεία των διαβουλεύσεων» καταλήγει το υπόμνημα της τοπικής Κοινότητας του Καλού Χωριού που συνέταξε ο πρόδρος κ Κώστας Τζαγκουρνής και οι σύμβουλοι Γιάννης Βάρδας και Μιχάλης Μανδουράρης.
O,δήμαρχος Αγίου Νικολάου κ Μαν. Μενεγακης, ρίξε δηλώσει σχετικά ότι "για το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο που εξελίσσεται στον Δήμο μας σάς διαβεβαιώνω ότι γίνεται μια σοβαρή επεξεργασία από την Ομάδα Εργασίας την οποία συστήσαμε. Η πρότασή της που ψηφίστηκε ομόφωνα στο δημοτικό συμβούλιο δίνει τις γενικές κατευθύνσεις στην αρχική φάση του σχεδιασμού. Στόχος μας είναι το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης της περιοχής μας να αποτυπωθεί σε μεγάλο βαθμό στις μελέτες του τοπικού πολεοδομικού σχεδίου και να τεθούν οι βάσεις και για την οικιστική ανάπτυξη σε ζώνες πολεοδόμησης των σχεδίων πόλης των οικισμών και των επεκτάσεών τους. Για τους νέους συμπολίτες μας κατά προτεραιότητα! Έχουμε την προθυμία να γίνει πράξη ο συμμετοχικός σχεδιασμός στον δήμο μας".
