Το υπουργείο Πολιτισμού “έκοψε” από τη δική του πλευρά τις δύο αυτές θέσεις χωροθέτησης υπεράκτιων αιολικών πάρκων στο νησί μας για λόγους αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, δηλαδή προστασίας κοντινών αρχαιολογικών χώρων και μνημείων, μιας και τα υπεράκτια πάρκα θα προκαλούσαν μεγάλη οπτική όχληση σε αυτά.
Αντιθέτως, το ΥΠ.ΠΟ. έκανε αποδεκτή τη χωροθέτηση πλωτών ανεμογεννητριών στον θαλάσσιο χώρο νοτιοανατολικά της Ιεράπετρας και στον θαλάσσιο χώρο βορειοανατολικά της Σητείας, καθώς επίσης και σε ένα σημείο του κόλπου του Μεραμπέλου.
Στη σχετική απόφαση, την οποία υπογράφει η ίδια η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, γίνεται λόγος για προστασία των εγκείμενων μνημείων και θέσεων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, με φόντο στη μία περίπτωση τη γειτνίαση με τη Σπιναλόγκα και την Κολοκύθα και στην έτερη περίπτωση της Ζάκρου με φόντο τη γειτνίαση με τον αρχαιολογικό χώρο της Κάτω Ζάκρου. Ουσιαστικά το υπουργείο Πολιτισμού εξέφρασε θεσμικά το αυτονόητο, ότι δηλαδή δε γίνεται να φιγουράρουν ανεμογεννήτριες τόσο κοντά στο οχυρωματικό νησί-μνημείο της Σπιναλόγκας και στον αρχαιολογικό χώρο της Κάτω Ζάκρου.
Αν και τον τελικό λόγο έχει βέβαια το υπουργείο Ενέργειας-Περιβάλλοντος, είναι προφανές ότι η απορριπτική απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού για τις δύο αυτές περιοχές χωροθέτησης βάζει τέλος στον σχεδιασμό ανάπτυξης πλωτών αιολικών νοτιοανατολικά του Αφορεσμένου και ανοιχτά της Ζάκρου, ενώ διατηρείται, με άγνωστο ωστόσο χρονοδιάγραμμα, ο σχεδιασμός για την ανάπτυξη υπεράκτιων πάρκων στις υπόλοιπες προτεινόμενες θέσεις στον νομό Λασιθίου.
Πού έδωσε “πράσινο φως”
Σύμφωνα με την προ ημερών απόφαση που υπογράφει η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη:
«Α) Εγκρίνεται η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων, στις κάτωθι Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων (ΠΟΑΥΑΠ), επειδή δεν προκαλείται άμεση ή έμμεση βλάβη σε χερσαίες, παράκτιες και ενάλιες θέσεις αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, καθώς και στα εγκείμενα προστατευόμενα μνημεία:
1. Στη θαλάσσια περιοχή των Διαποντίων Νήσων,
2. Στη θαλάσσια περιοχή της Χίου,
3. Στη θαλάσσια περιοχή των Ψαρών,
4. Στη θαλάσσια περιοχή της Ικαρίας (δύο θέσεις Ικαρία 1, Ικαρία 2),
5. Στη θαλάσσια περιοχή των Αγ. Αποστόλων (Α. της νότιας Εύβοιας),
6. Στη θαλάσσια περιοχή της Κύμης,
7. Στη θαλάσσια περιοχή του Αγ. Ευστρατίου (τρεις θέσεις Ευστράτιος 1α, Άγ. Ευστράτιος 1β, Άγ. Ευστράτιος 2),
8. Στη θαλάσσια περιοχή της Δονούσας (δύο θέσεις Δονούσα 1, Δονούσα 2),
9. Στη θαλάσσια περιοχή της Ρόδου,
10. Στη θαλάσσια περιοχή της Κάσου,
11. Στη θαλάσσια περιοχή της Καρπάθου,
12. Στη θαλάσσια περιοχή των Αντικυθήρων,
13. Στη θαλάσσια περιοχή Κρήτη 2β, Κρήτη 3, Κρήτη 4,
15. Στη θαλάσσια περιοχή του Πατραϊκού Κόλπου,
16. Στις δύο θαλάσσιες περιοχές χωροθέτησης πιλοτικών έργων Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων, νοτίως της ακτογραμμής της Περιφερειακής Ενότητας Έβρου και βορείως-βορειοανατολικώς της Σαμοθράκης».
Πού άναψε “κόκκινο”
Σύμφωνα με την απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού, «δεν εγκρίνεται η ΣΜΠΕ για το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων, για λόγους προστασίας των εγκείμενων μνημείων και θέσεων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στις ακόλουθες περιοχές:
- Στη θαλάσσια περιοχή ΥΑΠ Κρήτη 1, επειδή “η προτεινόμενη εν δυνάμει ΠΟΑΥΑΠ χωροθετείται απέναντι από την Κάτω Ζάκρο και υπάρχει άμεση οπτική επαφή με τον αρχαιολογικό χώρο και το μινωικό ανάκτορο της Ζάκρου, το οποίο είναι υποψήφιο προς ένταξη στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO”.
- Στη θαλάσσια περιοχή ΥΑΠ Κρήτη 2α και 2β, το τμήμα των ΠΟΑΥΑΠ Κρήτη 2α και 2β ανατολικά και νότια του ακρωτηρίου Αφορεσμένος, καθώς “οι προτεινόμενες εν δυνάμει ΠΟΑΥΑΠ περιβάλλουν το ακρωτήριο και βρίσκονται σε εγγύτητα με την οχυρή νησίδα Σπιναλόγκα και τη χερσόνησο Νησί ή Κολοκύθα, οι οποίες είναι κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι και τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, προκαλώντας οπτική όχληση και έμμεση βλάβη στα μνημεία”.
- Στη θαλάσσια περιοχή της Γυάρου, επειδή “η προτεινόμενη εν δυνάμει ΠΟΑΥΑΠ βόρεια, δυτικά και νότια της νήσου βρίσκεται σε άμεση οπτική επαφή με τον κηρυγμένο Ιστορικό Τόπο της Γυάρου και δε συνάδει με τον ιστορικό της χαρακτήρα”».
Ο κεντρικός σχεδιασμός της ΕΔΕΥΕΠ
Σημειώνεται ότι η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) έχει αποφανθεί ότι σε 25 περιοχές σε όλη την Ελλάδα μπορούν δυνητικά να εξελιχθούν σε περιοχές οργανωμένης ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Αυτές οι περιοχές καλύπτουν έκταση 2.712 τετραγωνικών χιλιομέτρων και με μια σχετικά συντηρητική, ασφαλή εκτίμηση θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν αιολικό δυναμικό της τάξεως των 12,4 GW.
Σύμφωνα με τον προκαταρκτικό ενεργειακό σχεδιασμό, ο στόχος για τα Υπεράκτια Αιολικά Πάρκα (ΥΑΠ) είναι 1.900 MW το 2030, 6.200 MW το 2035 και 17.300 MW το 2050. Η επίτευξη αυτών των στόχων απαιτεί σημαντικές επενδύσεις: πάνω από 6 δισ. ευρώ έως το 2030 και πάνω από 28 δισ. ευρώ έως το 2050, υποστηρίζει η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ).
Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με τον γ.γ. του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, για την υλοποίηση του πρώτου έργου οff shore αιολικών υπάρχει πρόθεση να αξιοποιηθούν κεφάλαια από το Ταμείο Απανθρακοποίησης των νησιών.
