Ραγδαίες είναι οι αλλαγές που φέρνει το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Κρήτη, με αρκετές εμπορικές επιχειρήσεις του νησιού να έχουν εισέλθει σε αυτόν τον νέο κλάδο εμπορίου και άλλες να παραμένουν εκτός λόγω της έλλειψης τεχνολογικών μέσων και τεχνογνωσίας. Η ΕΣΕΕ, όπως αποκαλύπτει ο Μανόλης Κουμαντάκης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εμπορικού Συλλόγου Κρήτης, συνεχίζει τη δράση ενημέρωσης και εκπαίδευσης των μικροεπιχειρήσεων, προκειμένου να εισέλθουν και αυτές στη δυναμική του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Αντίστοιχη προσπάθεια για την ενίσχυση του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Κρήτη καταβάλλει και το Επιμελητήριο Ηρακλείου, με τον κ. Ευάγγελο Καρκανάκη να σημειώνει στη “Νέα Κρήτη” και το neakriti.gr πως «τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια σταθερή αύξηση της παρουσίας των επιχειρήσεων του Ηρακλείου στο ηλεκτρονικό εμπόριο», με τον ίδιο να υπογραμμίζει ωστόσο πως «η μετάβαση είναι θετική, αλλά ανολοκλήρωτη».
Ως εκ τούτου, ο κ. Καρκανάκης, αναφερόμενος στα λειτουργικά κενά, αποκάλυψε πως το Επιμελητήριο διενεργεί σχετικά έρευνα, σύμφωνα με την οποία επιδιώκεται να φωτιστούν «οι κύριες πτυχές και προεκτάσεις της ψηφιακής μετάβασης στις τοπικές επιχειρήσεις», καθώς και η «χαρτογράφηση του βαθμού ψηφιακής ωριμότητας των επιχειρήσεων».
Ο Μανόλης Κουμαντάκης από την πλευρά του, μιλώντας στη “Νέα Κρήτη” και το neakriti.gr, προχώρησε σε μια αναλυτική παρουσίαση της προόδου που έχει σημειωθεί, αλλά και των λειτουργικών κενών και προβληματισμών που αναφύονται, όπως παρατηρούνται από την εισχώρηση τρίτων κρατών στη δυναμική της ελληνικής αγοράς.
Η αρχή έχει γίνει, αλλά ο δρόμος είναι μακρύς
Η αρχή, όπως σημειώνει ο κ. Κουμαντάκης έχει γίνει, καθώς «πολλές επιχειρήσεις έχουν μπει στη διαδικασία αυτή, αλλά δεν είναι η πλειονότητα», με τον ίδιο να εξηγεί ότι «επιχειρήσεις από την Κρήτη που έχουν μπει στη διαδικασία αυτή έχουν ένα πλεονέκτημα και παίρνουν τζίρους οι οποίοι προέρχονται από την υπόλοιπη αγορά».
«Υπάρχουν σε όλα τα είδη επιχειρήσεων που έχουν εισέλθει στο e-commerce. Αλλά, κυρίως σε υπόδηση, ένδυση, αυτές τις μορφές επιχειρήσεων. Το χονδρεμπόριο δεν μπορεί να μπει στη διαδικασία αυτή. Χρειάζονται άλλες δομές, άλλες υποδομές, άλλα δεδομένα. Έτσι, η ένδυση κα η υπόδηση είναι η πλειονότητα των επιχειρήσεων που έχουν διεισδύσει σε αυτόν τον τρόπο λειτουργίας του εμπορίου - του ηλεκτρονικού εμπορίου», πρόσθεσε.
Μάλιστα, ο ίδιος δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στα δομικά κενά που παρεμποδίζουν την είσοδο αρκετών επιχειρήσεων στον νέο αυτό τομέα, λέγοντας πως «για να μπορέσεις να μπεις στο ηλεκτρονικό εμπόριο χρειάζεται να υπάρχουν και οι υποδομές. Θέλει τεχνογνωσία, χρειάζεται να υπάρχει δυνατότητα των υποδομών αυτών στο ηλεκτρονικό εμπόριο και η τεχνολογία να μπορέσει να απορροφηθεί αυτό από μια εταιρεία».
Εδώ είναι που τοποθετείται και η μεγάλη διαφορά, το χάσμα μεταξύ μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, με τις μικρές επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν κρίσιμα ζητήματα εισαγωγής σε αυτόν τον κλάδο, καθώς προκύπτουν ζητήματα τεχνολογικής κάλυψης αλλά και τεχνολογίας.
«Είναι κυρίως επιχειρήσεις με πιο μεγάλο όγκο παραγγελιών που διεισδύουν στο ηλεκτρονικό εμπόριο, αυτές που χρησιμοποιούν αυτά τα μέσα», μας είπε ο κ. Κουμαντάκης.
Χρειάζεται εξειδίκευση στα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα - Μεγαλώνει το χάσμα μεταξύ μεγάλων και μικρομεσαίων επιχειρήσεων
Μάλιστα, σύμφωνα με τον κ. Καρκανάκη, ένας ενισχυτικός παράγοντας προς την επίτευξη της μετάβασης αποτέλεσε η πανδημία του COVID-19.
«Η πανδημία λειτούργησε ως επιταχυντής, καθώς πολλές επιχειρήσεις που μέχρι τότε βασίζονταν αποκλειστικά στη φυσική παρουσία αναζήτησαν εναλλακτικά κανάλια διάθεσης. Σήμερα, όλο και περισσότερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ακόμη και παραδοσιακοί κλάδοι, επενδύουν σε e-shops, marketplaces και πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης για να φτάσουν πιο άμεσα στον καταναλωτή».
Ο ίδιος έκανε λόγο για μια «θετική, αλλά ανολοκλήρωτη» μετάβαση, και τούτο διότι «πολλές επιχειρήσεις έκαναν το πρώτο βήμα, όμως υπάρχει ακόμη δρόμος για να φτάσουμε σε επίπεδο πλήρους αξιοποίησης των δυνατοτήτων που δίνει το ηλεκτρονικό εμπόριο. Σίγουρα βοήθησαν πολύ τα προγράμματα ψηφιακής αναβάθμισης του ΕΣΠΑ. Η ποιότητα των e-shops βελτιώνεται, αλλά χρειάζεται επένδυση σε logistics, ψηφιακό μάρκετινγκ, ασφάλεια συναλλαγών και διεθνή κατεύθυνση».
Πάνω σε αυτήν την ανάγκη ύπαρξης των απαραίτητων “logistics”, συχνά οι επιχειρηματίες έρχονται αντιμέτωποι με βασικά εμπόδια, τα οποία ξεκινούν από την έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων, το κόστος επένδυσης και συντήρησης μιας πλατφόρμας, την ανάγκη για εξειδικευμένο προσωπικό, τις δυσκολίες σε logistics και αποστολές, ειδικά σε διεθνές επίπεδο, καθώς και ζητήματα εμπιστοσύνης των καταναλωτών και ανταγωνισμός από μεγάλες διεθνείς πλατφόρμες.
Προσπάθειες να υπάρξει κατάρτιση
Όπως ανέφερε ο κ. Κουμαντάκης, η Ομοσπονδία Κρήτης σε συνεργασία με την ΕΣΕΕ προχωρούν συχνά στη λήψη πρωτοβουλιών, προκειμένου να υπάρξει δυνατότητα γεφύρωσης του χάσματος.
Επιπλέον, υπάρχουν αρκετές τέτοιες πρωτοβουλίες σε πανελλήνιο αλλά και παγκρήτιο επίπεδο, που προτρέπουν τις εμπορικές επιχειρήσεις να εισέλθουν και στο ηλεκτρονικό εμπόριο.
«Μάλιστα η ΕΣΕΕ (Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου & Επιχειρηματικότητας) βγάζει ανά τακτά χρονικά διαστήματα τέτοια προγράμματα, τα οποία διαχέουμε σε όλους τους εμπορικούς συλλόγους, εάν μπορέσουν να μπουν σε αυτή τη διαδικασία, ώστε να δώσουμε και στις μικρές επιχειρήσεις την τεχνογνωσία για να μπορέσουν να μπουν στην τεχνογνωσία αυτή».
Πάνω σε αυτό μάλιστα, επισημαίνει πως οι επιχειρήσεις που έχουν επενδύσει στον κλάδο του e-commerce βλέπουν ουσιαστικά κέρδη, καθώς «εφόσον έχουν μπει στη διαδικασία έχουν το πλεονέκτημα να παίρνουν τζίρους, οι οποίοι προέρχονται από την υπόλοιπη ελληνική αγορά». Τα δεδομένα δείχνουν ότι ο κλάδος πρόκειται να αναπτυχθεί, τα προβλήματα ωστόσο παραμένουν, ειδικότερα σε ό,τι αφορά την εισδοχή τρίτων κρατών στον ανταγωνισμό με διαφορετικά κριτήρια και βάσεις, λόγω νομοθεσίας.
Στις προσπάθειες εκμάθησης e-commerce, σημαντικό ρόλο λαμβάνει το Επιμελητήριο και το ΚΕΚ με τις Τεχνικές Σχολές. Ο κ. Καρκανάκης υποστηρίζει ότι οργανώνονται «συνεχώς σεμινάρια και webinars για e-commerce, social media marketing, χρήση ψηφιακών εργαλείων και διαχείριση ηλεκτρονικών συναλλαγών. Παράλληλα, αξιοποιούνται ευρωπαϊκά έργα και συνεργασίες (π.χ. Erasmus+, Interreg) για τη μεταφορά τεχνογνωσίας και καλών πρακτικών».
Ουσιαστικά τα ελλείμματα στην εισδοχή τρίτων κρατών στο ηλεκτρονικό εμπόριο
Με τον κλάδο του ηλεκτρονικού εμπορίου να εμφανίζει ιδιαίτερη δυναμική, ο κ. Κουμαντάκης δεν παραβλέπει να παρουσιάσει και την πιο “γκρίζα” πτυχή του ζητήματος, αυτή της εισδοχής στην ελληνική αγορά τρίτων κρατών, ελλείψει ελέγχων.
Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει, οι μικρές επιχειρήσεις που δεν έχουν εισέλθει ακόμα στο ηλεκτρονικό εμπόριο επιβαρύνονται περαιτέρω σε επίπεδο ανταγωνιστικότητας από τις πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου τρίτων κρατών, οι οποίες σύμφωνα και με πρόσφατα δεδομένα που έδωσε στη δημοσιότητα σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ ο κ. Μάκης Σαββίδης, αντιπρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Εμπορίου, «20% του μεριδίου αγοράς του ηλεκτρονικού εμπορίου, δηλαδή 80.000 δέματα από τα 500.000 που παραδίδονται καθημερινά, έχουν να κάνουν με παραδόσεις διεθνών πλατφορμών στη χώρα μας».
Σχετικά με το ζήτημα, ο κ. Κουμαντάκης σχολίασε πως «με βάση την πλατφόρμα αυτών των τρίτων χωρών και φοβάμαι και ότι είναι σε όλο το ευρωπαϊκό σύστημα, αλλά ειδικότερα εδώ στην Ελλάδα, δεν υπάρχουν φραγμοί ή κανόνες πάνω στους οποίους λειτουργεί αυτό».
Πρωτοβουλίες από φορείς της Κρήτης
Μάλιστα, ο ίδιος μίλησε συνοπτικά και για τα νομικά ζητήματα που προκύπτουν λέγοντας πως «τα ζητήματα είναι πολλά», ενώ σχετικά με τις μεταφορές των εμπορευμάτων, ισχυρίζεται ότι αυτά «έρχονται στο λιμάνι και από εκεί και πέρα χωρίς δασμούς βγαίνουν και εισέρχονται στην αγορά μέσα, ειδικά τα προϊόντα από την Κίνα και έχουμε και άνοδο από την Ινδία-Βιετνάμ».
«Το φωνάζουμε εδώ στην Κρήτη, αλλά και όλο το λιανεμπόριο της Ελλάδας. Η ΕΣΕΕ, ας πούμε, φωνάζει ότι είναι ανεξέλεγκτες αυτές οι πλατφόρμες τρίτων χωρών που έχουν διεισδύσει και παίρνουν ένα πολύ μεγάλο ποσοστό εμπορίου στην Ελλάδα». Αυτό σημαίνει ότι πλέον το “μπαλάκι” της “ενεργοποίησης” και λήψης μέτρων προστασίας βρίσκεται στο πεδίο της Πολιτείας, ώστε να ελεγχθεί και να γίνει με κανόνες αυτή η διαδικασία.
Στο τραπέζι η ιδέα κοινής πλατφόρμας για τα ηλεκτρονικά καταστήματα της πόλης
Μάλιστα, όπως αποκαλύπτει ο κ. Καρκανάκης, το Επιμελητήριο Ηρακλείου έχει θέσει επί τάπητος και το ζήτημα της δημιουργίας κοινής ψηφιακής πλατφόρμας για τα ηλεκτρονικά καταστήματα του Ηρακλείου, προκειμένου να υπάρξει περαιτέρω στήριξη των τοπικών επιχειρηματιών λιανεμπορίου της πόλης.
«Η ιδέα μιας κοινής πλατφόρμας βρίσκεται στο τραπέζι - άλλωστε έχουμε πραγματοποιήσει παρεμφερείς δράσεις στο παρελθόν. Το Επιμελητήριο Ηρακλείου λ.χ. στο πλαίσιο του έργου “open mall” ανέπτυξε τη δωρεάν ψηφιακή πλατφόρμα ηλεκτρονικού εμπορίου “Open Mall” για τους επιχειρηματίες λιανικής που δεν είχαν δικό τους e-shop, επιτρέποντάς τους να πωλούν προϊόντα διαδικτυακά. Στόχος ήταν να στηρίξει τους τοπικούς επιχειρηματίες λιανεμπορίου, παρέχοντάς τους μια ψηφιακή πλατφόρμα πωλήσεων.
Μια τέτοια δράση σε ευρύτερο πλαίσιο θα μπορούσε να δώσει στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μεγαλύτερη ορατότητα και να λειτουργήσει ως “ψηφιακή αγορά” του Ηρακλείου, συνδέοντας τοπικούς παραγωγούς και εμπόρους με καταναλωτές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ωστόσο, απαιτείται προσεκτική μελέτη για να εξασφαλιστεί βιωσιμότητα και ανταγωνιστικότητα».
Επιμελητήριο: Χαρτογράφηση και ανάπτυξη εργαλείων
Ο κ. Καρκανάκης μάς αποκάλυψε πως πάνω σε αυτό το πλαίσιο των πρωτοβουλιών ενίσχυσης της εισόδου των επιχειρήσεων στο ηλεκτρονικό εμπόριο «είναι στα “σκαριά” μια μεγάλη έρευνα από τον φορέα, η οποία επιδιώκει να φωτίσει τις κύριες πτυχές και προεκτάσεις της ψηφιακής μετάβασης στις τοπικές επιχειρήσεις, αλλά και να πραγματοποιήσει μια χαρτογράφηση του βαθμού ψηφιακής ωριμότητας των επιχειρήσεων-μελών του Επιμελητηρίου Ηρακλείου, δίνοντας έμφαση στις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις».
«Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη προσπάθεια καταγραφής της σημερινής κατάστασης, των προκλήσεων και των αναγκών που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις του νομού Ηρακλείου, προκειμένου να συμβάλει στη χάραξη στοχευμένων δράσεων και πολιτικών υποστήριξης», με την έρευνα να δίνει έμφαση σε πτυχές όπως:
• Η κατανόηση των βασικών εννοιών του σύγχρονου ψηφιακού περιβάλλοντος,
• Ο βαθμός υιοθέτησης και ενσωμάτωσης ψηφιακών τεχνολογιών και συστημάτων,
• Οι ανάγκες για ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων, οι επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες, καθώς και τα εμπόδια που παρεμποδίζουν την εφαρμογή τους στις επιχειρήσεις.
Το Επιμελητήριο Ηρακλείου έχει εκκινήσει και τις διαδικασίες ανάπτυξης μιας σειράς από ψηφιακά εργαλεία, τα οποία θα ενισχύσουν τις προσπάθειες, όπως:
• Τον AI Assistant, ένα ψηφιακό βοηθό που έχει ως στόχο να παρέχει σε φυσικό και κατανοητό λόγο άμεσες απαντήσεις σε ερωτήσεις μελών του Επιμελητηρίου, που σχετίζονται με την επιμελητηριακή νομοθεσία και τις υποχρεώσεις τους, με τις διαδικασίες του ΓΕΜΗ, όπως καταχώριση αλλαγών και έκδοση πιστοποιητικών, με τις υπηρεσίες και δράσεις που προσφέρει το Επιμελητήριο.
• Την Ψηφιακή Εργαλειοθήκη (Heraklion Digital Toolbox) με οδηγούς, συμβουλές και καλές πρακτικές για τις επιχειρήσεις.
• Προγράμματα συμβουλευτικής και σεμιναρίων για e-commerce και ψηφιακό marketing.
• Δράσεις εξωστρέφειας και συμμετοχές σε διεθνείς εκθέσεις με ψηφιακή υποστήριξη.
