Ενάμιση μήνα από την πτώση μεγάλου κλάδου από τον υπεραιωνόβιο Πλάτανο στο Κράσι, οι εικόνες στην “καρδιά” του χωριού είναι αποκαρδιωτικές, με τον Σύλλογο Απανταχού Κρασανών να αποστέλλει εξώδικη διαμαρτυρία προς τη Διεύθυνση Δασών Ηρακλείου, η οποία είναι η αρμόδια υπηρεσία, τη Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος, αλλά και στον Δήμο Χερσονήσου.
Διαβάστε επίσης ⇒ Θλίψη: Μεγάλο κλαδί έπεσε από τον ιστορικό πλάτανο στο Κράσι - Από καθαρή τύχη δεν υπήρξαν θύματα - Δείτε εικόνες
Παρά το ισχύον, αυστηρό καθεστώς προστασίας του μνημειακού Πλατάνου στο Κράσι και την επιστημονική τεκμηρίωσης της σπουδαίας οικολογικής και πολιτιστικής αξίας του, ο Σύλλογος Κρασανών κάνει λόγο για ολιγωρία των αρμόδιων υπηρεσιών σε ό,τι αφορά τη λήψη μέτρων και τη διενέργεια των απαιτούμενων εργασιών για την αποτελεσματική προστασία του εμβληματικού μνημείου της φύσης, ενώ παραθέτει στοιχεία από την έκθεση του καθηγητή κ. Ζάγκα, τον Ιούνιο του 2024, σύμφωνα με την οποία, «η υγεία του δέντρου κρίνεται κακή», τονίζοντας την ανάγκη λήψης μιας σειράς μέτρων για τη βελτίωσή της.
Μέσω της εξώδικης πρόσκλησης, διαμαρτύρονται για την απαράδεκτη, όπως σημειώνουν, ολιγωρία των αρμόδιων Αρχών για τη λήψη των αναγκαίων και κατάλληλων μέτρων άμεσης, ουσιαστικής και αποτελεσματικής προστασίας του μνημειακού πλατάνου της κεντρικής πλατείας στο Κράσι και την εξαιτίας αυτής υποβάθμιση της υγείας, της ζωτικότητας και της ασφάλειας του δέντρου, που οδήγησε στην πρόσφατη αποκόλληση και στην πτώση μεγάλου μέρους αυτού και στον συνακόλουθο κίνδυνο απονέκρωσης ολόκληρου του δέντρου.
Ο Σύλλογος Απανταχού Κρασανών απέστειλε εξώδικη διαμαρτυρία προς τη Διεύθυνση Δασών Ηρακλείου, η οποία είναι η αρμόδια υπηρεσία, τη Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος, αλλά και στον Δήμο Χερσονήσου
Παράλληλα, καλούν τους αρμόδιους να γνωστοποιήσουν τα μέτρα που προτίθενται να λάβουν για την προστασία του πλατάνου, σε πλήρη συμμόρφωση με την κείμενη νομοθεσία, όπως και να δεσμευτούν για την άμεση υλοποίησή τους, εκθέτοντας τους τρόπους, τα μέσα και το χρονοδιάγραμμα, ενώ αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο να ασκήσουν κάθε νόμιμο μέσο, μετά την άπρακτη παρέλευση της ανωτέρω προθεσμίας.
«Έχουμε δυσάρεστες εξελίξεις ακριβώς λόγω της ολιγωρίας και της εγκατάλειψης του δέντρου στην τύχη του. Ως Σύλλογος Απανταχού Κρασανών προχωρήσαμε σε μία εξώδικη καταγγελία προς τους αρμόδιους φορείς, προκειμένου να ληφθούν άμεσα μέτρα σε ό,τι έχει απομείνει από τον πλάτανο. Ακόμη, ζητάμε να ενημερωθούμε πλήρως για τις προθέσεις των υπευθύνων για το τι πρόκειται να γίνει, όπως και για το χρονοδιάγραμμα μέσα στο οποίο θα υλοποιηθούν οι όποιες δεσμεύσεις», δήλωσε στη “Νέα Κρήτη” η πρόεδρος του Συλλόγου Απανταχού Κρασανών, ιστορικός αρχαιολόγος κ. Γιούλη Ιεραπετριτάκη.
Η σημαντική ιστορία του πλατάνου
Αναφερόμενη στην εικόνα που παρουσιάζει γενικότερα το χωριό, δήλωσε ότι είναι θλιβερή και συνέχισε λέγοντας τα παρακάτω: «Μιλάμε για ένα μνημείο της φύσης, το οποίο ανακηρύχτηκε το 2011 και συνοδεύεται από Προεδρικό Διάταγμα και από πλήθος νομοθεσιών που προστατεύουν το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον. Ο πλάτανος δεν είναι απλά ένα δέντρο. Είναι η ενσάρκωση του πνεύματος του τόπου μας... Αφήνοντάς το να... καταρρεύσει, καταλαβαίνετε ότι αυτό θα επιβαρύνει άμεσα την προοπτική ευημερίας του τόπου μας.
Το πεπρωμένο αυτού του δέντρου συνδέεται άμεσα με τον τόπο μας και από πλήθος γεγονότων, ιστορικών, πολιτισμικών, μυθολογικών, από λατρείες, ήθη, έθιμα και αγωνιστικές δράσεις. Ας μην ξεχνάμε ότι εκεί είχε το κρησφύγετό του ο καπετάν Μιχάλης Κόρακας, κατά την περίοδο της μεγάλης Επανάστασης. Είναι ένα στοιχείο ιστορικό, πολιτιστικό, οικολογικό και εμπεριέχει μέσα του όλες τις μνήμες και όλες τις μαρτυρίες της φύσης. Θεωρούμε ιερό καθήκον να κάνουμε τα δέοντα και ό,τι χρειάζεται για να εφαρμοστεί η περιβαλλοντική νομοθεσία».
Σύμφωνα με την κ. Ιεραπετριτάκη, θα πρέπει οι αρμόδιοι να επιταχύνουν τις διαδικασίες για να σωθεί το μνημειακό δέντρο, ενώ παράλληλα τόνισε την ανάγκη να δρομολογηθούν οι απαιτούμενες διαδικασίες και για τα δύο νεότερα πλατάνια, τα οποία δημιουργούν ένα υπέροχο τοπίο φύσης και πολιτισμού και, όπως σημείωσε, «οφείλουμε να τα προστατεύσουμε».
Επίσης, η ίδια μας ανέφερε ότι τα μέλη του Συλλόγου διέσωσαν κάποια υγιή τμήματα του δέντρου, ώστε να τα αξιοποιήσουν στο άμεσο μέλλον μέσω διαφόρων δράσεων, όπως ξυλογλυπτικής και όχι μόνο, ώστε στη συνέχεια να εκτεθούν σε κομβικό σημείο του χωριού, ώστε να ενημερώνονται οι επισκέπτες γι’ αυτό το θλιβερό γεγονός και για την καταστροφή που υπήρξε στον μνημειακό πλάτανο.
«Σε καμία όμως περίπτωση δεν μπορούμε να περιμένουμε να πέσει και το άλλο τμήμα του δέντρου, το οποίο είναι γεμάτο νεκρά κλαδιά. Αν δεν επιταχυνθούν οι διαδικασίες, τότε φοβάμαι ότι θα χάσουμε και το υπόλοιπο κομμάτι», κατέληξε η ίδια.
«Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης»
Ο Σύλλογος Απανταχού Κρασανών είναι ένα σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με στόχο την προστασία αιωνόβιων δέντρων, όπως η διατήρηση, φροντίδα και προστασία του υπεραιωνόβιου πλατάνου που δεσπόζει στην κεντρική πλατεία του χωριού Κράσι του Δήμου Χερσονήσου και αποτελεί σήμερα τον αρχαιότερο σωζόμενο πλάτανο στην Ευρώπη, αφού εκτιμάται ότι έχει ηλικία 2.400 ετών.
Ο πλάτανος έχει χαρακτηρισθεί ως “Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης” με το Προεδρικό Διάταγμα 29/29.8.2011. Περαιτέρω, με απόφαση του υπουργού Πολιτισμού έχει επίσης χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο το υδραγωγείο “Μεγάλη Βρύση”, το οποίο βρίσκεται απέναντι από τον ιστορικό πλάτανο.
Ο καθηγητής Δασολογίας ΑΠΘ κ. Θεοχάρης Ζάγκας αναφέρθηκε στην Τεχνική Έκθεσή του το καλοκαίρι του 2024, στα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν στον “γερο-πλάτανο” στο Κράσι, ο οποίος αποτελεί ένα από τα πέντε μεγαλύτερα δέντρα της Ευρώπης, όπως βεβαιώνει και ο Ολλανδός δασολόγος J. Pater. Μεταξύ των μέτρων ήταν: απομάκρυνση νεκρών κλαδιών, σύμφωνα με τους κανόνες κλάδευσης που αναφέρονται στην έκθεση, αποφόρτιση πλαγίων, δευτερευόντων βραχιόνων και περιποίηση των πληγών τους, τοποθέτηση προστατευτικού κιγκλιδώματος ύψους 1,0 μ. για παρεμπόδιση των επισκεπτών να περπατήσουν επί του εδάφους του ριζικού χώρου και να προκαλέσουν συμπίεσή του, κ.ά.
Σύμβαση για την “ακτινογραφία” του δέντρου
Και ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, τις επόμενες μέρες ο δήμαρχος Χερσονήσου κ. Ζαχαρίας Δοξαστάκης υπογράφει προγραμματική σύμβαση με το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, ώστε να γίνει μια “ακτινογραφία” του δέντρου, όπως και να προταθούν τα αναγκαία μέτρα.
«Δεν έχουμε παραλάβει μέχρι στιγμής την εξώδικη διαμαρτυρία, αλλά μου δίνεται η ευκαιρία να πω κάποια πράγματα, γιατί πραγματικά το συγκεκριμένο μνημείο το στηρίξαμε και το αγαπήσαμε, ενώ λάβαμε μέτρα όταν είχαμε την ευθύνη.
Το 2011 ολοκληρώσαμε το Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο κήρυττε το μνημείο των Βρυσών στο Κρασί, αλλά και τα δέντρα ως προστατευόμενα Μνημεία της Φύσης. Αυτή η κήρυξη συνοδεύεται από μία μελέτη, για την οποία η Δασική Υπηρεσία έχει την ευθύνη τόσο της τήρησης όσο και της εφαρμογής της.
Ως Δήμος Χερσονήσου υλοποιούσαμε όλα όσα πρότεινε, εγγράφως ή προφορικά, η Δασική Υπηρεσία για την υποστήριξη και προστασία του δέντρου. Μάλιστα, ο Δήμος προχωρούσε σε σχετικές εργολαβίες, προκειμένου να διατηρεί το δέντρο σε μια καλή φυσική κατάσταση», δήλωσε, μεταξύ άλλων, στη “Νέα Κρήτη” ο δήμαρχος Χερσονήσου κ. Ζαχαρίας Δοξαστάκης.
Δήμαρχος Χερσονήσου: «Τις επόμενες μέρες θα γίνουν οι πρώτες παρεμβάσεις»
Από την πλευρά της, η Δασική Υπηρεσία διαπιστώνει ότι ο κορμός του δέντρου έχει εξασθενήσει και πρόκειται να προχωρήσει σε εργασίες κλαδέματος, ζητώντας τη συνδρομή του Δήμου Χερσονήσου.
«Παραλάβαμε έγγραφο της Δασικής Υπηρεσίας, η οποία διαπιστώνει ότι ο κεντρικός κλάδος - ο κορμός - έχει εξασθενήσει πάρα πολύ. Αυτό το στοιχείο δείχνει ότι έχει γεράσει το δέντρο και μάλιστα συστήνει να... αλαφρύνουμε λίγο το δέντρο γιατί έχει ήδη επιβαρυνθεί, ωστόσο δεν υπάρχει κίνδυνος να αποκοπεί κάποιος άλλος κλάδος. Απλά μας ζητάνε να οργανώσουμε με μηχανήματα του Δήμου και υπό την καθοδήγηση και την εποπτεία επιστημόνων της Δασικής Υπηρεσίας να κλαδέψουμε λίγο το δέντρο, να το ελαφρύνουμε», σημείωσε ο κ. Δοξαστάκης.
Αναφερόμενος στη συνεργασία με το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, δήλωσε ότι τις επόμενες μέρες θα αποσταλεί πρόσκληση προς το Δημοκρίτειο, με στόχο την υπογραφή προγραμματικής σύμβασης.
«Εξειδικευμένοι επιστήμονες θα προχωρήσουν σε μια... “ακτινογραφία” του δέντρου, για την εικόνα που παρουσιάζει, ενώ θα προταθούν μέτρα για την προστασία του», πρόσθεσε ο ίδιος και συνέχισε λέγοντας τα παρακάτω: «Θέλουμε τη συνεργασία όλων των φορέων, των κατοίκων και του Συλλόγου Απανταχού Κρασανών, γιατί θέλουμε να προστατεύσουμε το δέντρο. Ο Δήμος δεσμεύτηκε ότι δε θα μισθώσει ξανά τον επίμαχο χώρο σε ιδιώτη, οπότε δε θα υπάρξει ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων. Η σύμβαση έληξε και δε θα μισθωθεί ο χώρος. Από την πλευρά μας, θα προχωρήσουμε στα αναγκαία μέτρα που θα μας υποδείξει η Δασική Υπηρεσία, για να ανακουφίσουμε το δέντρο, να,,, αναπνεύσει, να ποτίζεται και να λιπαίνεται σωστά.
Τις επόμενες μέρες θα γίνουν οι πρώτες ενδεδειγμένες παρεμβάσεις ήπιας μορφής, πάντα προς την κατεύθυνση να διασώσουμε το δέντρο και να διασφαλίσουμε την ασφάλεια των πολιτών, πάντα με την υπόδειξη της Δασικής Υπηρεσίας», κατέληξε ο κ. Δοξαστάκης.
