Όπως κάθε άλλη γενιά, έτσι κι αυτή που διασχίζει τώρα το Πανεπιστήμιο, βρίσκεται στο “μικροσκόπιο” της κοινωνίας και βομβαρδίζεται από τα σχόλιά της. Η νέα γενιά φοιτητών κατηγορείται για την “τεμπελιά” της.
Στα μάτια της κοινωνίας τα παιδιά αυτά έχουν δύο δρόμους που μπορούν να ακολουθήσουν: Ο ένας αφορά αυτά που προσπαθούν να δώσουν περισσότερη προσοχή στις σπουδές τους και δηλώνει ότι πολύ απλά «δε θέλουν να δουλέψουν». Ο άλλος αφορά τα παιδιά που αναγκάζονται να δώσουν προτεραιότητα τη δουλειά τους και γι’ αυτό τους δίνει την ταμπέλα “αιώνιοι φοιτητές” και όλους τους υπόλοιπους χαρακτηρισμούς που την συνοδεύουν. Ταιριάζει όμως αυτό με την πραγματικότητα;
Τρεις φοιτήτριες που σπουδάζουν στο Πανεπιστήμιο Κρήτης μοιράστηκαν με τη “Νέα Κρήτη” και το neakriti.gr πώς ζουν αυτή τη “διπλή ζωή”.
Οι σπουδαστές-εργάτες δεν είναι καινούργιο φαινόμενο. Τα τελευταία χρόνια όμως πολλοί παράγοντες... συνωμοτούν για να κάνουν αυτό που κάποτε θεωρούταν εξαίρεση, κανόνα για τα νέα παιδιά. Ο όγκος του κόστους σπουδών, που όλο ανεβαίνει, και τα ενοίκια που δε διατίθεται το κράτος να ρυθμίσει είναι δύο από τους κυριότερους παράγοντες που βάζουν τα παιδιά από νωρίς στην αγορά εργασίας. Αυτό επιβεβαιώνει και η Ειρήνη, που είναι στο 5ο έτος φοίτησής της στη Φιλοσοφική.
Άρχισε να δουλεύει από το τρίτο έτος, γιατί ήθελε να ανεξαρτητοποιηθεί, όμως, όπως πρόσθεσε, «έπρεπε να ελαφρύνω και τα έξοδα της οικογένειάς μου». Τα περισσότερα παιδιά, ειδικά σε τουριστικές περιοχές όπως και η Κρήτη, βλέπουν το χειρότερο πρόσωπο της αγοράς εργασίας, τη σεζόν. Οι τέσσερις μήνες από τους δέκα που θα κληθούν να δηλώσουν την παρουσία τους στο Πανεπιστήμιο είναι γεμάτοι με τρελά ωράρια, απλήρωτες υπερωρίες και άθλιες συνθήκες εργασίας. «Είναι πολύ δύσκολο να βρεις έναν εργοδότη που θα σου δώσει όσο χρόνο χρειάζεσαι για το Πανεπιστήμιο», επεσήμανε η Ειρήνη, και τα υπόλοιπα κορίτσια φαίνεται να συμφωνούν.
Θα αναγκαστούν να δώσουν μία ή και δύο εξεταστικές το διάστημα αυτό, ενώ παράλληλα δουλεύουν, και θα πασχίσουν να δηλώσουν τα μαθήματά τους μετά την εξεταστική του Σεπτεμβρίου. Οι υπόλοιποι έξι μήνες συνήθως κυλούν πιο ήρεμα, εφόσον έχει περάσει ο... κυκεώνας της σεζόν. Έπειτα πολλά έδρανα θα μείνουν κενά και άλλα θα γεμίσουν με φοιτητές που ίσα-ίσα μπορούν να κρατήσουν τα μάτια τους ανοιχτά.
Έτσι δήλωσε για τον εαυτό της η Αλεξάνδρα, 4ετής φοιτήτρια στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης από την Κύπρο, που αμέσως μετά τη δουλειά έπρεπε να πάει στο μάθημα. Η περιγραφή που δίνει είναι παράδειγμα της αντοχής που χρειάζεται για να ζει κάποιος με αυτόν τον τρόπο, έστω και για μία ημέρα: «Ξύπνησα στις 7 και άνοιξα το μαγαζί στις 8:30, δούλεψα 9 ώρες και είμαι από τις 5:30 στη σχολή. Δεν έχω φάει για μεσημέρι».
Οι εξουθενωτικές ώρες εργασίας επηρεάζουν τόσο τους φοιτητές, ώστε πολλοί δεν καταφέρνουν καν να κοιμηθούν.
Μία φοιτήτρια που είναι στο ίδιο τμήμα με την Αλεξάνδρα, η Α.Μ., αναφέρει ότι ακόμη κι όταν καταφέρει κάποιος να πάει στο μάθημα, πάει εξουθενωμένος.
«Δουλεύω κακές ώρες, μέχρι τις 4 το πρωί και πρέπει να είμαι στη σχολή στις 11:30 π.μ. Πολλές φορές δεν μπορώ να κοιμηθώ από την υπερένταση», μας είπε.
«Ειδικά σε μία φοιτητούπολη όπως το Ρέθυμνο, όταν είμαστε πολλοί φοιτητές σε έναν χώρο εργασίας, προσπαθούμε να συντονίσουμε όλοι μαζί το πρόγραμμά μας, για να καλύψουμε τις ανάγκες του καθένα όσον αφορά το Πανεπιστήμιο. Όμως είναι αδύνατο να πάμε όλοι σε κάθε μας διάλεξη», δήλωσε η Ειρήνη.
Γι’ αυτά τα παιδιά, το αμέσως επόμενο βήμα είναι να ζητήσουν απελπισμένα τις σημειώσεις απ’ όλες τις διαλέξεις που έχουν χάσει. Οι δηλώσεις των τριών φοιτητριών έχουν μία βασική, θεμελιώδη ομοιότητα: Δεν υπάρχει χρόνος για διάβασμα.
«Το διάβασμα δε χωράει σ’ αυτό το πρόγραμμα», είπε η Αλεξάνδρα και πρόσθεσε: «Κάθομαι στο μαγαζί αφού σχολάσω κάποια πρωινά. Μόνο τότε προλαβαίνω να διαβάσω».
Ο φαύλος κύκλος θα συνεχιστεί, μέχρι το τέλος του κάθε εξαμήνου και η... “επιβράβευσή” τους θα είναι μία καρτέλα κατακόκκινη από τα μαθήματα που δεν κατάφεραν να περάσουν. «Δεν μπορείς να προλάβεις όλα τα μαθήματα στην εξεταστική», είπε η Ειρήνη. «Aν θες να δώσεις 5 μαθήματα, πρέπει να ξέρεις ότι θα περάσεις τα 3», πρόσθεσε.
Το παραπάνω μπορεί να φαίνεται απολύτως απίθανο ή υπερβολικό, κι όμως συμβαίνει αυτή τη στιγμή μέσα στις αίθουσες του Πανεπιστημίου Κρήτης, σε παιδιά που δεν έχουν καμία πρόθεση να παρατήσουν τις σπουδές τους. Παρ’ όλα αυτά, το φαινόμενο αυτό δε σταματά εκεί. Μεγάλος αριθμός φοιτητών μπαίνει στην αγορά εργασίας και αφήνουν το πτυχίο τους σε “δεύτερη μοίρα”, επειδή βλέπουν πως το κράτος αρνείται έμπρακτα να επενδύσει στην εκπαίδευσή τους.
Πριν από λίγες μέρες (4/11), οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Κρήτης, κατά τη διάρκεια μαθητικής πορείας που έγινε στο Ηράκλειο, ανάρτησαν στο κτήριο της Περιφέρειας πανό που ζητούσε από την κυβέρνηση να δώσει περισσότερη προσοχή και πόρους στα πανεπιστήμια. Αυτή η ενέργεια δεν είναι αβάσιμη. Στις αρχές του χρόνου, η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Κρήτης ανακοίνωσε ότι η χρηματοδότηση έχει μειωθεί κατά 58,62% σε σύγκριση με το 2009, ενώ το ίδιο παρατηρείται και στο διδακτικό προσωπικό, από το οποίο λείπουν 44 μέλη ΔΕΠ και 129 λοιπών ειδικοτήτων. Σε ένα τέτοιο ακαδημαϊκό περιβάλλον δε θα έπρεπε να φαίνεται παράλογο που τα παιδιά ζητούν διέξοδο στην αγορά εργασίας μέσω της εργασιακής εμπειρίας, διότι τα πτυχία τους και ο ίδιος ο θεσμός του δημόσιου πανεπιστημίου υποτιμάται από το κράτος.
Η Α.Μ. σχολιάζει καταληκτικά στη δήλωσή της: «Σε λίγο καιρό θα είναι πολυτέλεια να τελειώσει κανείς το πανεπιστήμιο. Είναι λυπηρό γιατί το πανεπιστήμιο δε σου μαθαίνει μόνο μία επιστήμη, σου μαθαίνει πράγματα για τον εαυτό σου. Σε κάνει καλύτερο άνθρωπο».
