Τα καλώς αλλά και τα κακώς κείμενα γύρω από τις αδυναμίες, τις ελλείψεις και τα προβλήματα που καταγράφονται στον αρχαιολογικό χώρο της Κνωσού και στέκονται εμπόδιο στην εύρυθμη λειτουργία του είχε την ευκαιρία να καταγράψει ιδίοις όμμασι κλιμάκιο της UNESCO, που πραγματοποίησε αυτοψία χθες Τρίτη στον χώρο.
Επικεφαλής του κλιμακίου είναι Ολλανδός εμπειρογνώμονας, η άποψη του οποίου θεωρείται κομβικής σημασίας, συνοδευόμενος από την προϊσταμένη της Εφορίας Αρχαιοτήτων, Βασιλική Συθιακάκη, και την αντιδήμαρχο Πολιτισμού, Ρένα Παπαδάκη.
Το κλιμάκιο επισκέφτηκε τον αρχαιολογικό χώρο της Κνωσού, προκειμένου να αξιολογήσει τις συνθήκες που επικρατούν στον ευρύτερο χώρο, στο πλαίσιο των προσπαθειών που γίνονται με σκοπό το μνημείο να ενταχθεί επιτέλους στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, κάτι που αποτελεί πάγιο αίτημα της τοπικής κοινωνίας της Κρήτης για πολλά χρόνια. Από την επίσκεψη αυτή θα προκύψει μια πρώτη καταγραφή των πεπραγμένων, αλλά και όσων θα ακολουθήσουν, προκειμένου η Κνωσός να αναδειχθεί όπως της αξίζει και να ενταχθεί στον κατάλογο της UNESCO.
Συγκεκριμένα, ο Ολλανδός επικεφαλής του κλιμακίου αναμένεται να αποφανθεί, έπειτα από την εικόνα που θα σχηματίσει επισκεπτόμενος τον χώρο, περί της ένταξης ή μη του αρχαιολογικού χώρου της Κνωσού στον κατάλογο της UNESCO.
Στόχος είναι να επισημανθούν όλες εκείνες οι αναγκαίες παρεμβάσεις που δε δρομολογήθηκαν εδώ και δεκαετίες στο Ανάκτορο της Κνωσού ή υλοποιήθηκαν μέσα σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα στην προσπάθεια που καταβάλλουν Αρχαιολογία, Περιφέρεια Κρήτης, Δήμος Ηρακλείου και φορείς για την ένταξη του μνημείου στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομίας της UNESCO. Ωστόσο, ο τελικός έλεγχος θα πραγματοποιηθεί το καλοκαίρι του 2025.
Σύσσωμο το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Ηρακλείου εκφράζει την αμέριστη υποστήριξή του στην υποψηφιότητα των Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων για εγγραφή στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO και αποφασίζει ομόφωνα να συνδράμει με κάθε δυνατό τρόπο και σε συνεργασία με τους συναρμόδιους φορείς στην πραγματοποίηση των δράσεων προστασίας, ανάδειξης και προβολής του μινωικού ανακτορικού κέντρου της Κνωσού, όπως αυτές προβλέπονται στο Σχέδιο Διαχείρισης που περιλαμβάνεται στον φάκελο της υποψηφιότητας.
Το κλιμάκιο της UNESCO επιθεώρησε τα έργα που υλοποιήθηκαν, όπως η αποκατάσταση του ξύλινου διαδρόμου και όχι μόνο, τα οποία συμβάλλουν στη διευκόλυνση της ξενάγησης, αλλά και της ασφάλειας των τουριστών.
Τόσο η εικόνα εντός του μνημείου όσο και πέριξ του αρχαιολογικού χώρου έχει αναβαθμιστεί σημαντικά, όπως και η προσβασιμότητα, όπως παραδέχονται ξεναγοί, οι οποίοι ωστόσο αναφέρθηκαν στις αδυναμίες που καταγράφονται στον χώρο του πάρκινγκ, όπου σε ώρες αιχμής επικρατούν εικόνες κυκλοφοριακού χάους και ταλαιπωρίας. Πρόκειται για εικόνες με σταθμευμένα οχήματα στην έξοδο της ράμπας ΑμεΑ, που κατασκευάστηκε και που οδηγεί στο πάρκινγκ δίπλα από τον αρχαιολογικό χώρο, που συνεχίζουν να υφίστανται και να υποδεικνύουν ότι θα πρέπει να γίνουν και άλλες παρεμβάσεις στον χώρο, ώστε τα κακώς κείμενα να... διορθωθούν.
Ενόψει της επίσκεψης του κλιμακίου πάντως, τα συνεργεία του Δήμου Ηρακλείου προέβησαν σε αρκετές επιδιορθωτικές κινήσεις, ώστε οι εμπειρογνώμονες να δώσουν την τελική έγκριση που απαιτείται, για να ξεκινήσουν οι διαδικασίες ένταξης της Κνωσού στην UNESCO.
Συγκεκριμένα, έγιναν αρκετές παρεμβάσεις που αφορούν σε διαγραμμίσεις του χώρου, διάνοιξη δρόμου, θέσεις πάρκινγκ, τη στάση των λεωφορείων κ.ά., ενώ παράλληλα είναι έτοιμη η μελέτη για τον εξωραϊσμό των καταστημάτων που βρίσκονται απέναντι από τον αρχαιολογικό χώρο.
«Ο επιθεωρητής από την Ολλανδία θα κάνει μια πρώτη αξιολόγηση. Είναι ευχής έργον το να ενταχθούν τα μινωικά ανάκτορα στα μνημεία της UNESCO, καθώς αυτό είναι πολύ σημαντικό για την ανάδειξη τόσο των μνημείων όσο και όλης της Κρήτης, κι εμείς θα είμαστε αρωγοί αυτής της προσπάθειας», τόνισε η πρόεδρος του Σωματείου Επαγγελματιών Ξεναγών Κρήτης και Σαντορίνης, Ελένη Σαμαριτάκη.
Αναφορικά με τις παρεμβάσεις που έχουν γίνει εντός του χώρου, όπως πρόσθεσε η κ. Σαμαριτάκη, «έχει αποκατασταθεί ο διάδρομος ώστε να μη σχηματίζονται ουρές. Έχει διαμορφωθεί η γέφυρα από την οποία περνούσαμε και παλιότερα, η οποία όμως είχε τεθεί εκτός λειτουργίας τη φετινή σεζόν».
Σε δήλωσή του, ο αντιπρόεδρος του Σωματείου Επαγγελματιών Ξεναγών Κρήτης και Σαντορίνης, Βαγγέλης Παπανικολάου, είπε ότι «είναι κρίμα για την Κρήτη. Έπρεπε να είχαμε φροντίσει νωρίτερα όλοι ως κράτος, ώστε ο αρχαιολογικός χώρος της Κνωσού να είχε ήδη ενταχθεί στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Έστω και τώρα, όμως, είναι καλό αυτό να συμβεί, οπότε τα μέλη του κλιμακίου πρέπει να διαπιστώσουν εάν πληροί τις απαραίτητες προϋποθέσεις και προδιαγραφές, προκειμένου να είναι μέλος της μεγάλης οικογένειας της UNESCO».
Σχολιάζοντας, ωστόσο, την κατάσταση που επικρατεί στον χώρο στάθμευσης που υπάρχει στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου της Κνωσού, όπου καθημερινά σημειώνεται το αδιαχώρητο λόγω της μεγάλης επισκεψιμότητας, ο κ. Παπανικολάου τόνισε ότι «ο σχεδιασμός που μας δόθηκε προβλέπει χωρητικότητα 12 λεωφορείων και δεν επαρκεί με τίποτα. Στον χώρο φτάνουν τουλάχιστον 50-60 λεωφορεία. Αυτό που προτείνουμε είναι να γίνει επέκταση του χώρου στάθμευσης προς τα βόρεια. Απ’ όσο γνωρίζω, ο χώρος αυτός ανήκει στο υπουργείο Πολιτισμού».
Από την πλευρά της, η κ. Σαμαριτάκη συμπλήρωσε πως «σε μέρες και ώρες αιχμής, οι θέσεις στάθμευσης που απαιτούνται είναι πολύ περισσότερες απ’ όσες είναι αυτή τη στιγμή διαθέσιμες», σημειώνοντας επίσης πως «ναι μεν έχει αλλάξει η είσοδος για τα οχήματα, ωστόσο η αλλαγή αυτή εγκυμονεί κινδύνους, καθώς είναι ταυτόχρονα και το σημείο ανόδου όλων των επισκεπτών».
Το καλοκαίρι του 2025 η τελική αξιολόγηση
Τα μέλη του κλιμακίου βρέθηκαν χθες το απόγευμα στη Λότζια, όπου είχαν συνάντηση με τον δήμαρχο Ηρακλείου και τους αρμόδιους για το θέμα αντιδημάρχους. Όπως τόνισε η αντιδήμαρχος Πολιτισμού Ρένα Παπαδάκη, έγινε μια παρουσίαση των προτάσεων αναφορικά με τις παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν στον χώρο του ανακτόρου και παράλληλα συζητήθηκαν τεχνικά θέματα.
Να σημειωθεί πως το κλιμάκιο της UNESCO επισκέφτηκε προχθές Δευτέρα και τον αρχαιολογικό χώρο των Μαλίων. Συνολικά προβλέπεται να πραγματοποιηθούν επιτόπιες αξιολογήσεις σε ακόμα τέσσερις μινωικούς αρχαιολογικούς χώρους. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό της UNESCO, η τελική επιτόπια αξιολόγηση του περιβάλλοντος των μινωικών μνημείων χώρου θα πραγματοποιηθεί το καλοκαίρι του 2025.
