Μια καθημερινή “Οδύσσεια” ζουν στην πόλη του Ηρακλείου και σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας τα ΑμεΑ.
Δυσκολία πρόσβασης σε κοινόχρηστους χώρους, δημόσια κτήρια και μέσα μεταφοράς, περιορισμός των δικαιούχων προνοιακών επιδομάτων και αναπηρικών συντάξεων και αδυναμία ένταξης των παιδιών στη σχολική εκπαίδευση αποτελούν μερικά μόνο από τα προβλήματα που συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν τα ΑμεΑ στην Ελλάδα του 2024. Παρά το ότι τα τελευταία χρόνια τείνουν να αλλάξουν κάποιες νοοτροπίες, ενώ ταυτόχρονα γίνονται προσπάθειες αναβάθμισης του επιπέδου ζωής των ΑμεΑ, εντούτοις στην πόλη του Ηρακλείου, σε σχέση με τους υπόλοιπους νομούς της Κρήτης, που εμφανίζονται πιο φιλικοί απέναντί τους, απαιτείται ακόμα μεγάλη προσπάθεια ώστε τα ΑμεΑ να νιώσουν ασφαλή και ελεύθερα.
Η Ελλάδα είναι μακράν η πιο “εχθρική” προς τα ΑμεΑ χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και δυστυχώς τα βήματα προόδου που γίνονται είναι αργά και όχι ιδιαίτερα αποτελεσματικά. Στις χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης, τα ΑμεΑ είναι ενταγμένα στην καθημερινή ζωή και συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνία. Στην Ελλάδα, και πολύ περισσότερο στην Κρήτη, δε συμβαίνει κάτι τέτοιο. Οι άνθρωποι αυτοί παραμένουν “αόρατοι” και αισθάνονται εξόριστοι από την κοινωνία.
Τα γνωστά θέματα
Έτσι, η καθημερινότητά τους στην πόλη του Ηρακλείου συνεχίζει να είναι δύσκολη λόγω θεμάτων που, ενώ είναι γνωστά, δεν έχουν επιλυθεί, όπως είναι οι δύσχρηστες θέσεις πάρκινγκ για ΑμεΑ, οι οποίες πολλές φορές καταλαμβάνονται από συμβατικά Ι.Χ., κάτι που συμβαίνει και με τις ράμπες στις οποίες παρεμποδίζεται η ομαλή πρόσβαση λόγω οχημάτων που σταθμεύουν μπροστά ή και πάνω σε αυτές αρκετές φορές. Τα εμπόδια που ξεφυτρώνουν στα πεζοδρόμια, όπως δέντρα, ταμπέλες, παγκάκια κ.λπ., που διακόπτουν την απρόσκοπτη πορεία τους. Η έλλειψη ηλεκτρονικής εφαρμογής εντοπισμού τους, η έλλειψη προσβάσιμων δημόσιων τουαλετών, οι κυκλικοί κόμβοι που δυσκολεύουν τα άτομα με προβλήματα όρασης. Και μέσα σε όλα αυτά η έλλειψη γραφείου στον Δήμο Ηρακλείου, που όπως τονίζει ο αντιπρόεδρος της ΠΟΣΓΚ ΑμεΑ Χρήστος Τζαμούσης, θα ασχολείται εξολοκλήρου με τα θέματα και τις αγωνίες των ΑμεΑ, με στόχο την οριστική επίλυση των προβλημάτων τους. Τα προβλήματα αυτά έχουν γίνει γνωστά στη νέα δημοτική Αρχή, που από την πλευρά της στέκεται στο πλάι των ΑμεΑ, ενισχύοντας τις παρεμβάσεις που θα βοηθήσουν στην επίλυση των προβλημάτων των ΑμεΑ και των οικογενειών τους, που σχετίζονται με τη λειτουργία της πόλης.
Τρία ευρώ η στάθμευση στον ΟΛΗ και για τα ΑμεΑ;
Ο πρόεδρος της Εθνικής Ομοσπονδίας Κινητικών Αναπήρων, Μπάμπης Γερώνυμος, ωστόσο, έφερε στο προσκήνιο και ένα άλλο γεγονός που τον άφησε άναυδο καθώς, όπως είπε, «προχθές πήγα να παρκάρω στις θέσεις ΑμεΑ που υπάρχουν στον ΟΛΗ και μου ζητήθηκε να καταβάλω το ποσό των 3 ευρώ, σύμφωνα με νέα απόφαση, όπως μου είπε η υπάλληλος. Μόλις όμως της είπα την ιδιότητά μου και αφού έκανε μερικά τηλέφωνα, μου είπε να μην πληρώσω. Και αναρωτιέμαι τώρα: Πόσοι άνθρωποι στη θέση μου ενδέχεται να πλήρωσαν τα 3 ευρώ ενώ δε θα έπρεπε;».
Διαμαρτυρία ΑμεΑ μπροστά στη Βουλή
Να σημειώσουμε, πάντως, ότι ομάδες ΑμεΑ διαδήλωσαν την Πέμπτη 20 Ιουνίου, στις 7 μ.μ., μπροστά στη Βουλή, στο Σύνταγμα, απαιτώντας μέτρα προστασίας από την ακρίβεια, σύγχρονες δημόσιες και δωρεάν δομές (ΚΔΑΠ ΑμεΑ, ξενώνες, οικοτροφεία, “Βοήθεια στο σπίτι”, στέγες υποστηριζόμενης διαβίωσης) για την αναπηρία, αποφασιστική ενίσχυση του δημόσιου Συστήματος Υγείας, για αύξηση της επιδότησης σε μέρες και σε ποσό για τον κοινωνικό τουρισμό για τα ΑμεΑ και αύξηση των ωφελούμενων παιδιών με αναπηρία, αλλά και των κατασκηνώσεων με ευθύνη του κράτους με ποιότητα και ασφάλεια, για να μπορέσουν να κάνουν διακοπές τα παιδιά με αναπηρία αλλά και οι οικογένειές τους. Αύξηση των επιδομάτων, των συντάξεων και των μισθών, μαζικές προσλήψεις όλων των ικανών προς εργασία αναπήρων και χρονίως πασχόντων, απαγόρευση απολύσεων.
Όπως επίσης τονίζουν, αναφορικά με την πρόσβαση στο δημόσιο Σύστημα Υγείας, διαπιστώνεται ότι οι υπηρεσίες Υγείας δεν εξειδικεύονται σε παροχές πρόληψης και αποκατάστασης των ΑμεΑ, αλλά είναι περισσότερο εστιασμένες στις ανάγκες πιστοποίησης της αναπηρίας. Επίσης, το κόστος συμμετοχής στη φαρμακευτική δαπάνη είναι αρκετά υψηλό. Την ίδια ώρα, οι θεσπισμένες ειδικές ρυθμίσεις για την εξυπηρέτηση ατόμων με αναπηρία σε κοινόχρηστους χώρους που προορίζονται για την κυκλοφορία πεζών συχνά, όπως αναφέρουν δεν εφαρμόζονται είτε λόγω των κλίσεων είτε λόγω της στενότητας ή ανυπαρξίας πεζοδρομίων.
Αδυναμία πρόσβασης έχουν και πολλά δημόσια κτήρια, μεταξύ των οποίων ακόμα και δικαστήρια, παρά το γεγονός ότι κρίνεται αναγκαία η ειδική μέριμνα για την πρόσβαση των ΑμεΑ στην παροχή νομικών πληροφοριών και υπηρεσιών, ώστε να διασφαλιστεί το δικαίωμα πραγματικής πρόσβασης στη Δικαιοσύνη. Αναφορά παράλληλα γίνεται και στην πρόσβαση στο ψηφιακό περιβάλλον, καθώς διαπιστώνεται ότι ελάχιστες ιστοσελίδες είναι πλήρως προσβάσιμες για ΑμεΑ.
Το 15% των παιδιών πανελλαδικά αντιμετωπίζουν προβλήματα αναπηρίας
Εκείνο όμως που πραγματικά πληγώνει είναι το σοβαρό ζήτημα αδυναμίας ένταξης των παιδιών στη σχολική εκπαίδευση. Επιπλέον δεν υπάρχουν παιδικοί σταθμοί στο Ηράκλειο που να μπορούν να φιλοξενήσουν παιδιά ΑμεΑ προσχολικής αγωγής, με τελειωτικό χτύπημα για τα παιδιά αυτά αλλά και τους γονείς τους να αποτελεί το “λουκέτο” που μπήκε στις παιδικές κατασκηνώσεις ΠΙΚΠΑ στο Κοκκίνη Χάνι. Με δεδομένο μάλιστα το ότι περίπου το 15% των παιδιών πανελλαδικά αντιμετωπίζουν προβλήματα αναπηρίας, εμπλεκόμενοι με το θέμα φορείς ζητούν από την Πολιτεία να δείξει τη δέουσα ευαισθησία, αντιμετωπίζοντας μια και καλή τα θέματα αυτά.
«Αίτημά μας αποτελεί το να φτάσουμε κάποια στιγμή στο σημείο να μιλάμε για ένα σχολείο για όλους. Θέση μας είναι να εξαλειφθούν σιγά-σιγά τα ειδικά σχολεία, οι ειδικές τάξεις κ.λπ., που δεν προσφέρουν κάτι ουσιαστικό. Ένα παιδί με αναπηρία πρέπει να πάει στο σχολείο της γειτονιάς. Δε γίνεται ένα παιδί ΑμεΑ να ταλαιπωρείται και να μπαίνει στη διαδικασία σε καθημερινή βάση να διανύει δεκάδες χιλιόμετρα από τον τόπο κατοικίας τους προκειμένου να φτάσει στο σχολείο του. Θα πρέπει τα παιδιά αυτά να πηγαίνουν στα σχολεία της γειτονιάς του, όπως όλα τα παιδιά. Θα πρέπει να υπάρχει ένα κοινό σχολείο για όλα τα παιδιά», τόνισε ο αντιπρόεδρος της ΠΟΣΓΚ ΑμεΑ Χρήστος Τζαμούσης.
«Προσπάθειες για να ζούμε με αξιοπρέπεια έχουν γίνει, όμως χρειάζονται κι άλλες παρεμβάσεις», τόνισε ο πρόεδρος του Παγκρήτιου Συλλόγου Αναπήρων Πολιτών (ΠΑΣΑΠ) και πρόεδρος της Εθνικής Ομοσπονδίας Κινητικών Αναπήρων, Μπάμπης Γερώνυμος, υπογραμμίζοντας προβλήματα που υπάρχουν με τις θέσεις ΑμεΑ, λόγω του ότι δεν αστυνομεύονται, τις δύο θέσεις στάθμευσης ΑμεΑ στη λεωφόρο Δικαιοσύνης, που με την πεζοδρόμησή της ακυρώθηκαν και μεταφέρθηκαν σε σημείο που δεν εξυπηρετούν όμως τους χρήστες, που ζητούν θέσεις στάθμευσης στην “καρδιά” της πόλης.
Από την άλλη, όπως αναφέρει ο κ. Γερώνυμος, «οι πεζόδρομοι ναι μεν εξυπηρετούν τα ΑμεΑ, όμως σε πολλά σημεία έχει φθαρεί το δάπεδο» και κρύβει παγίδες.
«Έχουμε στείλει επιστολή για όλα αυτά τα θέματα στον νέο μας δήμαρχο και εύχομαι το επόμενο διάστημα να έρθουμε σε επαφή και να τα διευθετήσουμε. Τα προβλήματά μας όμως σε πανελλαδικό επίπεδο τα γνωρίζει και το αρμόδιο υπουργείο, στο οποίο έχουμε καταθέσει τις προτάσεις μας», ανέφερε ο κ. Γερώνυμος.
Η ποιότητα ζωής των ΑμεΑ σε πρώτο πλάνο
Επιστολή-υπόμνημα της HER-autism, Εθελοντικής Ομάδας Γονέων και Φίλων Ατόμων με Αυτισμό στο Ηράκλειο, στον υπουργό Επικρατείας αλλά για το σύνολο των ΑμεΑ, με σκοπό την ολιστική πρόνοια-παρέμβαση της Πολιτείας για την ποιοτική αναβάθμιση της ζωής τους.
«Δίχως αξιώματα και χρηματικές δοσοληψίες, αποκλειστική μας έγνοια είναι η ποιότητα της ζωής των νευροδιαφορετικών ανθρώπων μας ανεξαρτήτου ηλικίας και κατάστασης στο παρόν και μακροπρόθεσμα, η γόνιμη συνεργασία και επικοινωνία με όλους τους πολιτικούς εκπροσώπους στον τοπικό και υπερτοπικό χάρτη με άξονα τη λειτουργική συνύπαρξη όλων μας», αναφέρεται ενδεικτικά.
Παράλληλα, η HER-autism, Εθελοντική Ομάδας Γονέων και Φίλων Ατόμων με Αυτισμό στο Ηράκλειο, πραγματοποιεί την έκτη ανοικτή συνάντησή της αύριο Σάββατο 29 Ιουνίου, στις 6 το απόγευμα, στον Κοινωνικό Χώρο των ιδρυμάτων Καλοκαιρινού, επί της οδού Μονής Αγκαράθου 9.
Το κάλεσμα, όπως είπε στο Ράδιο 98,4 η Αγγελική Μπαλτατζή, συνδημιουργός της Εθελοντικής Ομάδας, είναι ανοιχτό για όλους, τους συγγενείς, κηδεμόνες, φροντιστές, ειδικούς των αυτιστικών, σε όσους/όσες ενδιαφέρονται και αγωνίζονται για τα δικαιώματα των ΑμεΑ, απ’ όπου κι αν προέρχονται.
Επεσήμανε, επίσης, ότι η HER-autism είναι ελεύθερη, μια ξεχωριστή προσέγγιση, χωρίς αξιώματα, δεσμεύσεις, εγγραφές και συνδρομές, με απώτερο σκοπό τη βέλτιστη ποιότητα της ζωής των διαφορετικών συνανθρώπων μας και των οικογενειών τους, με τη λειτουργική συνύπαρξη όλων μας.
«Στην ομάδα HER-autism συζητάμε τους ατομικούς και συλλογικούς προβληματισμούς μας, βρίσκουμε άμεσα λύσεις και προτάσεις με αλληλέγγυα αντανακλαστικά, σχεδιάζουμε μαζί τις επόμενες δράσεις μας, παράγουμε έργο», πρόσθεσε η Αγγελική Μπαλτατζή.
Απολογισμός δράσεων
Στον απολογισμό δράσης της, η Εθελοντική Ομάδα τους λίγους μήνες ύπαρξής της καταγράφει:
* Πέντε ανοιχτές διά ζώσης συναντήσεις,
* “Σειρά σου” (Λότζια), πανελλαδική καμπάνια από πολίτες και εθελοντικές συλλογικότητες για την ορατότητα της αόρατης αναπηρίας,
* Έκθεση Τέχνης “ARTism”, με έργα νέων καλλιτεχνών στο φάσμα,
* Υποομάδα “HER-autism Young” για την επικοινωνία/κοινωνικοποίηση των νέων στο φάσμα,
* Κύκλος Ψυχοδράματος από εθελόντρια ψυχολόγο, αποκλειστικά για την ενδυνάμωση των γονιών με αυτιστικά παιδιά,
* Ενέργειες για την επικείμενη δημιουργία επιπλέον ΚΔΑΠμεΑ στο Ηράκλειο αποκλειστικά μέσω ΕΣΠΑ, για ωφελούμενους 5-55 χρονών,
* Επιστολή-υπόμνημα στον υπουργό Επικρατείας, στο πλαίσιο της “Εθνικής Στρατηγικής για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2024-2030”,
* Συμμετοχές σε υβριδικά και διά ζώσης συνέδρια/ημερίδες σε συνάρτηση με τον αυτισμό και την αναπηρία,
* Συναντήσεις με εκπροσώπους της Κεντρικής και Τοπικής Διοίκησης και σχετικούς θεσμικούς φορείς,
* Ενημερωτικές αναρτήσεις και καθημερινή διαδικτυακή επικοινωνία με όλο τον κόσμο, εντός και εκτός της Π.Ε. Ηρακλείου, όπου είναι το κέντρο δράσης της HER-autism.
Το υπόμνημα στον Άκη Σκέρτσο
Αναφορικά με την επιστολή-υπόμνημα της HER-autism, στον υπουργό Επικρατείας στο πλαίσιο της “Εθνικής Στρατηγικής για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2024-2030”, που παραδόθηκε διά ζώσης στον υπουργό από την Τζίνα Τσαντρίζου, μέλος της Ομάδας, αναφέρονται ανά τομείς οι προσδοκίες τους για ολοκληρωμένη παιδεία, υγεία, κοινωνική ένταξη, ελεύθερη πρόσβαση, συμπερίληψη, δικαίωμα στην εργασία, που δε διαφέρουν από τα ιδανικά μιας ευαισθητοποιημένης κοινωνίας που λειτουργεί θετικά για όλα τα μέλη της, οποιουδήποτε νευρότυπου και οποιασδήποτε σωματικής/αισθητηριακής κατάστασης, ηλικίας και καταγωγής. Συγκεκριμένα, όπως επισημαίνουν με την επιστολή τους:
«- Καθολική προσβασιμότητα
Οι πολίτες με οποιαδήποτε αναπηρία (ορατή, π.χ. κινητική, ή μη ορατή, π.χ. αυτισμός) είναι ζητούμενο να συμμετέχουν καθολικά, να κυκλοφορούν με ασφάλεια, να σπουδάζουν, να εργάζονται, να ταξιδεύουν, να ψηφίζουν, να διασκεδάζουν, να είναι ενεργοί κοινωνικά και πολιτικά.
- Ανεξάρτητη διαβίωση στην Κοινότητα
Οι ανάπηροι έχουν ουσιαστική θέση στην κοινωνία, η διαφορετικότητα είχε ουσιαστική θέση στην κοινωνία πάντοτε, είναι η κινητήρια δύναμη της δημιουργίας και της προόδου, της εξέλιξης και της ανάπτυξης.
Ζητάμε οι ανάπηροι να “απογαλακτίζονται” βαθμιαία από τις οικογένειές τους, σε άμεση προτεραιότητα όταν δεν έχουν γονείς, από φυσικά ή άλλα αίτια.
Επιπλέον, είναι δικαίωμα των οικογενειακών μελών/ οικείων να ακολουθούν τη δική τους: πορεία ζωής/καριέρα/ επιλογή (π.χ. τόπο διαμονής) και όχι να προδιαγράφεται σε συνάρτηση με την αναπηρία του ανθρώπου τους, και να είναι ισόβια ο “προσωπικός βοηθός” τους.
- Συμπερίληψη στην κοινότητα σε όλες τις βαθμίδες
Σε σχέση με τη συμπερίληψη, να μην είναι αυτοσκοπός η επιβεβλημένη τοποθέτηση ανάπηρων μαθητών σε “συμπεριληπτικά” σχολεία όλων των βαθμίδων, αλλά η ουσιαστική τους εκπαίδευση με προσαρμοσμένο τρόπο διδασκαλίας και η κοινωνικοποίησή τους, το δικαίωμα στην εκπαίδευση και τη συμμετοχή. Εκτός από την παιδεία γνώσεων, η Πολιτεία θα πρέπει να ενσωματώσει με ανάλογη βαρύτητα την παιδεία αξιών.
- Πρόσβαση στην Υγεία
Η ομαλή πρόσβαση σε υπηρεσίες Υγείας, πλήρως στελεχωμένες και ενταγμένες σε ένα εθνικό δημόσιο σύστημα είναι δικαίωμα και ζητούμενο για όλους τους πολίτες, ανεξαρτήτου νευρότυπου και σωματικής/νοητικής ικανότητας.
Πλήρης στελέχωση και λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών Υγείας για τα ΑμεΑ [π.χ. οδοντιατρικό τμήμα νοσοκομείων, πλήρεις στελεχώσεις με επιστημονικές ειδικότητες γνωμάτευσης και (πρώιμης) παρέμβασης με ουσιαστική ένταξη π.χ. της Τέχνης σε αυτές].
- Πρόσβαση στην εργασία
Ενίσχυση, αναβάθμιση των ΕΕΕΕΕΚ και επαγγελματικών σχολών. Διά βίου μάθηση/κατάρτιση, με εκπαιδευτικές Δομές 18+. Λειτουργική προσβασιμότητα στα Πανεπιστήμια (υποδομές, εκπαιδευτικά/εξεταστικά εργαλεία και κώδικας δεοντολογίας).
Κάλυψη συγκεκριμένου ποσοστού θέσεων από ανάπηρους στον Δημόσιο Τομέα.
- Ορατότητα των ατόμων με αναπηρία κι ευαισθητοποίηση της κοινωνίας
Για την ορατότητα από την Πολιτεία αναγκαιότητα η δημιουργία πλατφόρμας καταμέτρησης και χαρτογράφησης των αναγκών των ΑμεΑ, σε επίπεδο Δήμου ή Περιφέρειας, που να τροφοδοτεί μια εθνική/ευρωπαϊκή πλατφόρμα.
Για την ορατότητα από την Κοινωνία οριζόντια καμπάνια για την αναπηρία (ορατή και αόρατη) με υπερκομματική υπέρβαση, χωρίς δογματισμούς, που να συμπεριλαμβάνει τα δικαιώματα των ΑμεΑ, και τις πρόσφατες κατακτήσεις. Με άξονα το τρίπτυχο: Ενημέρωση- Κατανόηση- Αποδοχή να γίνονται τακτικές διά ζώσης δημόσιες συμπεριληπτικές δράσεις (π.χ. εκπαιδευτικές, καλλιτεχνικές, εθελοντικές κ.ά.).
Σε συνάρτηση με τον αυτισμό “Autism Space” πινακίδες σε επιχειρήσεις, όπως εστίασης και cafe, και άλλους χώρους με εκπαιδευμένο προσωπικό και προδιαγραφές (π.χ. χαμηλή μουσική, χαμηλός φωτισμός κ.ο.κ.).
Ξεχωριστή ειδική εκπαίδευση/κατάρτιση προσωπικού εξυπηρέτησης των πολιτών γενικά, της προστασίας των πολιτών (ΕΛ.ΑΣ), της εκπαίδευσης των μαθητών, ειδικότερα των εκπαιδευτικών που εργάζονται σε γενικά σχολεία με παράλληλη στήριξη (αρκετοί δε γνωρίζουν πώς να συμπεριφερθούν στους “διαφορετικούς” μαθητές).
Γίνονται αποσπασματικές, μονάχα, ενημερώσεις από ενεργούς ΑμεΑ, γονείς ΑμεΑ (μεμονωμένους ή σε συλλογικότητες), εκπαιδευτικούς/σχολεία, εθελοντές πολίτες κ.ά.
Ακόμα και με την κινητική αναπηρία, εκ του αντιθέτου παράδειγμα, βλέπουμε υπερβάλλοντα ζήλο συμπολιτών να “βοηθήσουν” έναν κινητικά ανάπηρο χωρίς να τον ρωτήσουν αν θέλει βοήθεια, και σε περίπτωση που συναινεί, με ποιον τρόπο να προσφερθεί η βοήθεια.
Η Ε.Ε. μάς ανοίγει τον δρόμο εδώ και πολλά χρόνια, δεν είναι ΤΑΜΠΟΥ η αναπηρία και το αξιακό σύστημα το προκρίνει η κάθε κοινωνία/Πολιτεία, με πρώτα σημεία αναφοράς την οικογένεια και το σχολείο. Επίσης, δεν είναι στιγματισμός η ορατότητα της αόρατης αναπηρίας με διακριτικά, όπως κονκάρδες, κορδέλες κ.ά.
Καμία ανοχή στις εγκληματικές/ παραβατικές/ μισαναπηρικές/ κακόβουλες/ κοροϊδευτικές ενέργειες κατά των ΑμεΑ.
Αυστηροποίηση των ποινικών κυρώσεων. Θέλουμε οι συνάνθρωποί μας ΑμεΑ να είναι ορατοί και συμμετέχοντες παντού, να σπάσουμε όλοι μαζί τα στερεότυπα περί αναπηρίας, η οποία υπάρχει στην ανθρώπινη φύση εν τη γενέσει της!».
