Μπορεί τις δεκαετίες του 1980 και του 1990 τα αυθαίρετα να ξεφύτρωναν σαν τα μανιτάρια στο Ηράκλειο, προκειμένου να καλυφθεί ένα μεγάλο πρόβλημα στέγασης λόγω του έντονου κύματος αστυφιλίας, ωστόσο σήμερα καταγράφεται μια νέα γενιά αυθαιρέτων, που δεν έχουν να κάνουν με τις στεγαστικές ανάγκες του πληθυσμού, αλλά με τις ανάγκες του τουρισμού, με πρωταθλητές ξενοδοχεία, επαγγελματικά κτήρια και διαμερίσματα-καταλύματα, που προορίζονται για βραχυχρόνια μίσθωση μέσω Airbnb!
Η αντιδήμαρχος Χωροταξικού Σχεδιασμού, Πολεοδομίας και Δημοτικής Περιουσίας Στέλα Αρχοντάκη-Καλογεράκη υποστηρίζει ότι τα νέα αυθαίρετα στο Ηράκλειο είναι σήμερα κυρίως επαγγελματικά κτήρια και ξενοδοχεία. Η κ. Αρχοντάκη-Καλογεράκη, μιλώντας στην εκπομπή “Ελεύθερο Σημείο” της “ΚΡΗΤΗ ΤV” με τον Λευτέρη Συμβουλάκη, υποστήριξε ότι υπάρχουν πάρα πολλές καταγγελίες στην Πολεοδομία του Δήμου Ηρακλείου για ανέγερση νέων αυθαίρετων κατασκευών ή αυθαίρετες προσθήκες σε υπάρχουσες κατασκευές, όπου η Πολεοδομία επιβάλλει πρόστιμα. Μάλιστα, από τον έλεγχο και την καταγραφή των αυθαιρεσιών από την αρμόδια Υπηρεσία προκύπτει ότι οι νέοι αυθαιρετούχοι είναι ξενοδόχοι, που συνήθως έχουν άδεια για ένα κτίσμα, όμως για να αυξήσουν τα διαθέσιμα τετραγωνικά της μονάδας τους καθώς δεν επιτρέπεται μεγαλύτερη κάλυψη μπορεί να ρίξουν και έναν αυθαίρετο όροφο πάνω σε οικοδομή που χτίστηκε με άδεια.
Ανάλογες είναι οι αυθαιρεσίες που καταγράφονται και σε περιπτώσεις άλλου τύπου επαγγελματικών κτηρίων, που ανεγείρονται εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Ηρακλείου, είτε εντός του αστικού ιστού είτε στην ύπαιθρο. Χαρακτηριστικά η κ. Αρχοντάκη-Καλογεράκη σημείωσε: «Τελευταία υπάρχουν πολλές καταγγελίες για νέα αυθαίρετα ή αυθαίρετες επεμβάσεις. Υπάρχουν μεγάλες αυθαιρεσίες σε μεγάλα οικοδομήματα, επαγγελματικά, ξενοδοχεία και επαγγελματικές στέγες. Καταγράφουμε αυθαιρεσία, επιβάλλουμε πρόστιμα. Όμως είναι τόσο μεγάλα τα πρόστιμα, που δε συμφέρει να κάνουν την υπέρβαση ή την αυθαιρεσία».
Ωστόσο, ανέφερε ότι πραγματικά σήμερα η νέα γενιά αυθαιρέτων εντοπίζεται σε αυτές τις κατηγορίες ακινήτων, δηλαδή ξενοδοχειακές μονάδες και επαγγελματικούς χώρους ή περιπτώσεις που μπορεί να ωθεί η μόδα της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Η κ. Αρχοντάκη σημείωσε ταυτόχρονα ότι η “μανία του Airbnb” και του τουρισμού για συνεχώς αυξανόμενα διαθέσιμα τετραγωνικά μέτρα εντοπίζεται και από το γεγονός ότι κάθε μήνα εισάγονται δεκάδες άδειες μικρής κλίμακας στην Πολεοδομία, δηλαδή άδειες για ανακαινίσεις σπιτιών που χρησιμοποιούνται κυρίως για βραχυχρόνια μίσθωση, ενώ οι νέες οικοδομικές άδειες κάθε μήνα κυμαίνονται από 22 ως και 34. Είναι ενδεικτικό ότι τη δεδομένη περίοδο 186 άδειες βρίσκονται για έλεγχο, 793 σε μεταβολή, δηλαδή οι μηχανικοί χρειάζεται να κάνουν διορθώσεις ή να προσκομίσουν συμπληρωματικά στοιχεία.
«Μετά τα μνημόνια, ακόμη και μέσα στην πανδημία σημειώνεται οικοδομικός οργασμός στο Ηράκλειο. Ενδεικτικά σας λέω ότι το 2021 εκδόθηκαν 575 άδειες, το 2022 εκδόθηκαν 1.211 και το 2023 οι νέες άδειες έφτασαν τις 920. Υπάρχει ζήτηση γιατί τα ενοίκια είναι υψηλά, ο τουρισμός έχει ανάγκες, ενώ έχουν ξεκινήσει και πάλι αντιπαροχές και υπάρχει έντονος οικοδομικός οργασμός», σημείωσε η κ. Αρχοντάκη-Καλογεράκη. Μάλιστα ανέφερε ότι οι ανάγκες για να καλυφθεί ο τουρισμός στον Δήμο Ηρακλείου είναι μεγάλες και αυτό φαίνεται από τις πολλές άδειες ανακαίνισης που κατατίθενται στην Πολεοδομία, αλλά και το γεγονός ότι τώρα τελευταία κατατέθηκαν πάνω από 1.000 αιτήσεις για βεβαιώσεις, ώστε να ενταχθούν στο ΕΣΠΑ διαμερίσματα και καταλύματα.
Τι αποκάλυψε η αντιδήμαρχος για τα αναγκαστικά μέτρα - Πρόστιμα, ενστάσεις και στο βάθος... πλειστηριασμοί!
Ακόμη και με το ενδεχόμενο πλειστηριασμού είναι αντιμέτωποι όσοι δεν έχουν τακτοποιήσει τα παλιά αυθαίρετά τους, καθώς η αντιδήμαρχος Πολεοδομίας είπε ότι αυτό προβλέπεται από τη νομοθεσία ως έσχατο μέσο στην περίπτωση που δεν υπάρχουν χρήματα για να κατασχεθούν με αναγκαστικά μέτρα.
Η κ. Αρχοντάκη-Καλογεράκη αναφέρθηκε στο σοβαρό πρόβλημα, βαθιά κοινωνικό, που αντιμετωπίζουν σήμερα 1.500 ιδιοκτήτες αυθαιρέτων στο Ηράκλειο και βρίσκονται με δυσθεώρητα πρόστιμα αντιμέτωποι. Πρόκειται για αυθαίρετα της γενιάς του 1990, που είχε και τη μεγαλύτερη έξαρση, και τα οποία ηλεκτροδοτήθηκαν με κοινωνικά κριτήρια, όμως είχαν υποχρέωση οι ιδιοκτήτες τους να εξοφλήσουν τα πρόστιμα. Δεν το έπραξαν τότε και σήμερα όσοι διαθέτουν αυθαίρετα κατηγορίας 5, που έχει λήξει ο νόμος, βρίσκονται αντιμέτωποι με πολλές χιλιάδες ευρώ οφειλές, όπως η περίπτωση αυθαιρέτου που το πρόστιμο ανέγερσης και το πρόστιμο διατήρησης φτάνουν και ξεπερνούν το 1 εκατ. ευρώ!
Η κ. Αρχοντάκη σημείωσε ότι πρόκειται για αυθαίρετο 700 τ.μ. τριώροφο και πως το πρόστιμο διατήρησης επιβάλλεται κάθε χρόνο και αντιστοιχεί στο 50% του προστίμου ανέγερσης ετησίως. Τα αυθαίρετα που ηλεκτροδοτήθηκαν με κοινωνικά κριτήρια τη δεκαετία του ’90 ήταν 3.500, εκ των οποίων τα 1.500 δεν τακτοποιήθηκαν με τον Νόμο 4014/11 και τις νομοθετικές επεκτάσεις που ακολούθησαν, με αποτέλεσμα σήμερα να χρωστάνε.
Υπάρχουν και οι “ανίατες” περιπτώσεις όμως, καθώς έχει εντοπιστεί αυθαίρετο το οποίο είναι εξ ολοκλήρου σε κοινόχρηστο χώρο, το παίρνει ο δρόμος ή είναι σε ρέμα και αν κατεδαφιστεί, ο ιδιοκτήτης του δεν αποζημιώνεται και το αυθαίρετο δε σώζεται ούτε με ευνοϊκή ρύθμιση από το υπουργείο. Τα περισσότερα ακίνητα βρίσκονται στις επεκτάσεις του σχεδίου πόλης, όπως Μεσαμπελιές, Φορτέτσα, Αϊ Γιάννης, όπου μπορούσαν να χτίζουν πριν τις πράξεις αναλογισμού και έχτιζαν φυσικά. Σε Μασταμπά και Θέρισο έχουμε απλώς υπερβάσεις».
«Αν τους κοινοποιηθεί το πρόστιμο, με κάποιο λόγο που θα επικαλεστούν να κάνουν ένσταση. Το στέλνουμε στο ΣΥΠΟΘΑ και καθυστερεί περίπου ένα χρόνο, μήπως προκύψει νομοθετική ρύθμιση», σημείωσε η κ. Αρχοντάκη
Επιδόσεις προστίμων
«Είμαστε υποχρεωμένοι να βεβαιώσουμε και να επιδώσουμε τα πρόστιμα γιατί οι επιθεωρητές Δημόσιας Διοίκησης, ύστερα από έλεγχο, είπαν ότι αυτά καταλογίζονται στην Υπηρεσία και επιπλέον η προθεσμία που μας έχει δοθεί να τα κοινοποιήσουμε είναι η 31η Δεκεμβρίου 2024. Ωστόσο, με πολιτική απόφαση ο δήμαρχος Ηρακλείου είπε να μην κοινοποιούνται τα πρόστιμα, αλλά αυτά θα εξακολουθήσουν να βεβαιώνονται, ενώ απευθυνθήκαμε και με επιστολή στο υπουργείο, όμως ο υπουργός δεν έχει απαντήσει. Δεν έχει απαντήσει ούτε στους βουλευτές. Περιμένουμε μήπως υπάρξει μια νομοθετική ρύθμιση για τα αυθαίρετα κατηγορίας 5», σημείωσε η κ. Αρχοντάκη-Καλογεράκη.
Να κάνουν ενστάσεις οι αυθαιρετούχοι
Στο ερώτημα τι μπορούν να κάνουν οι αυθαιρετούχοι που έλαβαν πρόστιμο, η κ. Αρχοντάκη-Καλογεράκη είπε: «Ενστάσεις. Αν τους κοινοποιηθεί το πρόστιμο, με κάποιο λόγο που θα επικαλεστούν να κάνουν ένσταση. Το στέλνουμε στο ΣΥΠΟΘΑ και καθυστερεί περίπου ένα χρόνο, μήπως προκύψει νομοθετική ρύθμιση. Τώρα που κοινοποιούνται τα πρόστιμα βλέπουν το κοινωνικό αδιέξοδο. Ο δήμαρχος είπε να σταματήσει η κοινοποίηση, όμως τα πρόστιμα δεν εξαφανίζονται», σημείωσε η αντιδήμαρχος Πολεοδομίας, προσθέτοντας ότι τα πρόστιμα αυθαιρέτων είναι από 25-50 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας ότι σε αυτή τη φάση δε θα γίνουν αναγκαστικά μέτρα, αν και στο παρελθόν κάποια στιγμή είχαν ισχύσει, όμως σταματήσαμε τις επιδόσεις, αλλά όχι και τις βεβαιώσεις.
«Θεωρητικά μπορεί να γίνει και πλειστηριασμός στο ίδιο το αυθαίρετο. Δε νομίζω να φτάσουμε σε αυτό το σημείο και δε θα ήθελα ως αντιδήμαρχος και δημότης, αλλά προβλέπεται από τον νόμο», κατέληξε η κ. Αρχοντάκη-Καλογεράκη, τονίζοντας ότι, αν δεν υπαχθούν σε νομοθετική ρύθμιση, μελλοντικά θα γίνουν κατασχέσεις, γιατί τα αυθαίρετα θα περάσουν στο ΤΕΕ, δηλαδή ένα απρόσωπο Νομικό Πρόσωπο.
