Το ακριτικό νησί της Γαύδου πολλοί το έχουν λατρέψει, εξού και το επισκέπτονται σχεδόν κάθε χρόνο, απολαμβάνοντας λίγες μέρες ξεγνοιασιάς. Αποτελεί ησυχαστήριο, έναν τόπο που ο άνθρωπος γίνεται ένα με τη φύση, μακριά από καθετί γνωστό και τετριμμένο...
Όμως η καθημερινότητα στο πανέμορφο αυτό νησί κρύβει πολλές δυσκολίες, πέρα από το φυσικό κάλλος που προσφέρει.
Οι δυσκολίες “δοκιμάζουν” κυρίως τους μόνιμους κατοίκους, που πραγματικά δίνουν αγώνα προκειμένου να καταφέρουν να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις που παρουσιάζονται. Μπροστάρισσα στον αγώνα για μια ακόμα καλύτερη Γαύδο είναι η δήμαρχος της περιοχής, Λίλιαν Στεφανάκη, η οποία μιλάει στη “Νέα Κρήτη” και το neakriti.gr τόσο για τα προβλήματα που καταγράφονται στο νησί, όσο όμως και για τα σχέδια και τις βελτιώσεις που πρέπει και αναμένεται να γίνουν στο νησί.
* Ποια είναι τα βασικά έργα υποδομής που σχεδιάζετε να υλοποιήσετε για τη βελτίωση της καθημερινότητας των κατοίκων της Γαύδου;
«Η πολυδιαφημισμένη Γαύδος μας, ως το νοτιότερο άκρο της Ευρώπης, δυστυχώς στερείται πολλών βασικών πραγμάτων, που για άλλες περιοχές είναι απλά τα αυτονόητα. Παρά ταύτα, η δημοτική μας Αρχή προσπαθεί με τις λιγοστές της δυνάμεις και πόρους και προχωρά έργα οδοποιίας, ολοκληρώνοντας το βασικό οδικό δίκτυο του νησιού με τον δρόμο Καστρί- Ελικοδρόμιο- Αϊ Γιάννης- Σαρακήνικο, που έχει συμβασιοποιηθεί, και τα τμήματα προς Σγουδιανά και Κόρφο, που έχουμε υποβάλει αίτημα για την ασφαλτόστρωσή τους. Επίσης, έχουμε προχωρήσει την αδειοδότηση του ελικοδρομίου, εκτιμώντας ότι θα έχει ολοκληρωθεί σε ένα έτος, μίας διαδικασίας επίπονης γραφειοκρατικά, ώστε να διαθέτει όλα τα απαιτούμενα πρότυπα ασφαλείας. Δεν πρέπει να παραλείψουμε το έργο της τηλεμετρίας που είναι σε εξέλιξη, προκειμένου να παρακολουθούμε τα δίκτυα και την κατανάλωση νερού, υποδομή που θα εκσυγχρονίσει την ύδρευση στο νησί, αλλά και τη μελέτη για βιολογικό καθαρισμό, που θα είναι μια υποδομή η οποία θα αναβαθμίζει το νησί και το περιβάλλον του.
Τέλος, είμαστε στη φάση να χρησιμοποιήσουμε μία κόμπακτ μονάδα αφαλάτωσης νερού, που διαθέτει το νησί, ώστε να εξασφαλίσουμε κάποιες επιπλέον ποσότητες νερού. Και βέβαια, προσπαθούμε και έχουμε καταφέρει να γίνεται ορθή διαχείριση των απορριμμάτων, με διαλογή στην πηγή και ανακύκλωση, εφαρμόζοντας βέλτιστες πρακτικές στον τομέα αυτό στο νησί. Η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίζουμε έχει να κάνει με τη μεταφορά των απορριμμάτων στον Σταθμό Μεταφόρτωσης στα Σφακιά».
* Ποιες ενέργειες πρέπει να γίνουν για την ενίσχυση της παραμονής των μόνιμων κατοίκων στο νησί, ιδιαίτερα των νέων οικογενειών που αντιμετωπίζουν προκλήσεις όπως η εκπαίδευση και η εργασία;
«Αντιλαμβάνεστε ότι το δημογραφικό πρόβλημα για ένα νησί όπως η Γαύδος είναι το πλέον σημαντικό. Προσπαθούμε μέσα από τη βελτίωση της καθημερινότητας των λιγοστών κατοίκων να ενισχύουμε την παραμονή τους στο νησί και να προσελκύσουμε ανθρώπους και οικογένειες που θα ζήσουν και θα δημιουργήσουν στο νησί. Με περισσότερα δρομολόγια, με τη βελτίωση της καθαριότητας, της ύδρευσης, των βασικών υποδομών, την παροχή πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας... Σε επίπεδο εκπαίδευσης, η λειτουργία της γυμνασιακής τάξης σίγουρα ήταν μία λύση για τα δύο παιδιά που την είχαν ανάγκη. Αναζητούμε διαρκώς κίνητρα από την Πολιτεία για να ενισχυθεί η παραμονή των κατοίκων στη Γαύδο. Διαπιστώνουμε ότι υπάρχει ενδιαφέρον από μεριάς του πρωθυπουργού για το νησί και αυτό μας κάνει να αισθανόμαστε ότι έχουμε στήριγμα στα δύσκολα».
Δύσκολη πρόσβαση -Πώς σκοπεύει η δημοτική Αρχή να λύσει το πρόβλημα
* Πώς σκοπεύετε να κάνετε πιο εύκολη την πρόσβαση στο νησί, τόσο για τους κατοίκους όσο και για τους επισκέπτες, ειδικά σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης ή κακοκαιρίας;
«Η πρόσβαση στο νησί γίνεται με ένα δρομολόγιο την ημέρα το καλοκαίρι, ενώ τον χειμώνα γίνονται έξι δρομολόγια την εβδομάδα, αν το επιτρέπει ο καιρός. Έχουμε ζητήσει ένα επιπλέον δρομολόγιο, για να εξασφαλίζονται οι προμήθειες, αλλά και να μεταφέρονται επικίνδυνα και οχληρά φορτία (όπως απορρίμματα, καύσιμα κ.λπ.), ειδικά για την τουριστική περίοδο. Επιπρόσθετα, ο Δήμος Γαύδου θα προμηθευτεί εντός του άμεσα επόμενου χρονικού διαστήματος ένα ταχύπλοο σκάφος, για να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μεταφορές, στο μέτρο των αρμοδιοτήτων του Δήμου».
Στο πλάνο νέες συνεργασίες
* Σχεδιάζετε να αναπτύξετε συνεργασίες με περιφερειακούς, εθνικούς ή διεθνείς φορείς για την προσέλκυση χρηματοδοτήσεων και την ενίσχυση της ανάπτυξης του νησιού;
«Ήδη συμμετέχουμε σε πολλούς φορείς και επιδιώκουμε την αναπτυξιακή ενίσχυση του νησιού μας. Είμαστε δε ανοιχτοί και σε νέες συνεργασίες που ενδεχομένως να φέρουν και χρηματοδοτήσεις, όχι όμως τέτοιες που να “προσβάλλουν” τον παρθένο χαρακτήρα της Γαύδου. Η Γαύδος μας, λοιπόν, είναι μέλος του GR-Eco Islands, που αφορά σε πρακτικές αειφορίας, την εφαρμογή νέων τεχνολογιών, τη διαχείριση αποβλήτων, τις πράσινες μετακινήσεις και τη γενικότερη προώθηση και βελτίωση του τουριστικού προϊόντος σε μικρά νησιά. Επίσης, η Γαύδος είναι μέλος της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης, μέσω του ΜΑΙΧ. Αξιοποιώντας την εμπειρία, τους πόρους και την εμβέλεια των περισσότερων από 1.400 οργανισμών-μελών της και τη συμβολή περίπου 16.000 ειδικών, η IUCN είναι η παγκόσμια Αρχή για την κατάσταση του φυσικού κόσμου και τα μέτρα που απαιτούνται για τη διασφάλισή του. Παράλληλα, είμαστε σε διαρκή επαφή με τους ακαδημαϊκούς φορείς της Κρήτης, όπως το Πανεπιστήμιο.
Τέλος, η Γαύδος ανήκει στο Ελληνικό Δίκτυο Μικρών Νησιών, που ιδρύθηκε το 2007 από Δήμους μικρών ελληνικών νησιών, ώστε να ενημερωνόμαστε για δράσεις, χρηματοδοτήσεις και γενικά για τα “εργαλεία” που μπορούμε να αξιοποιήσουμε».
Υγεία, υδάτινοι πόροι και μετανάστες: Τι σκοπεύει να κάνει η δημοτική Αρχή για τα θέματα αυτά
* Τι μέτρα λαμβάνονται για τη βελτίωση της πρόσβασης σε υπηρεσίες Υγείας για τους κατοίκους και τους επισκέπτες; Υπάρχουν σχέδια για την ενίσχυση του αγροτικού ιατρείου ή τη δημιουργία νέων δομών;
«Αυτή τη στιγμή στο νησί μας υπάρχει ένας γιατρός τον χειμώνα και δύο το καλοκαίρι, αλλά και ασθενοφόρο. Από άποψη λοιπόν προσωπικού, θεωρούμε πως είμαστε σε σχετικά καλό επίπεδο, αν και οι υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας Υγείας σε ένα ακριτικό νησί πάντα είναι λίγες. Αυτή τη στιγμή, όμως, είναι στους στόχους μας η επέκταση του κτηρίου του Ιατρείου. Υπάρχει περιθώριο δόμησης και πρέπει να επεκταθεί το Ιατρείο μας. Παράλληλα όμως, ο Δήμος Γαύδου επιζητά και τη δημιουργία μίας νέας δομής, ενός Κέντρου Ημερήσιας Φροντίδας, μέσω προγράμματος που σχεδιάζει αυτή τη στιγμή το υπουργείο Εσωτερικών. Και ζητάμε από την Πολιτεία να ενταχθούμε σε αυτό - αν και δεν πληρούμε τις τυπικές προϋποθέσεις - και να δημιουργηθεί η συγκεκριμένη δομή, που θα προσφέρει πολυποίκιλες υπηρεσίες στους κατοίκους της Γαύδου».
* Πώς σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε τις προκλήσεις που σχετίζονται με την επάρκεια και τη διαχείριση των υδάτινων πόρων στο νησί, ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες;
«Οι υδάτινοι πόροι στη Γαύδο είναι ελάχιστοι έως ανύπαρκτοι. Προκειμένου να αντιμετωπίσουμε λοιπόν τις προκλήσεις στις οποίες αναφέρεστε, ζητάμε την ορθολογική χρήση του νερού από τους συνδημότες μας. Η κλιματική αλλαγή έχει άμεσες επιπτώσεις στη Γαύδο. Θέλοντας να προλάβουμε καταστάσεις, προχωράμε στη λειτουργία της κόμπακτ μονάδας αφαλάτωσης νερού, για να συνεισφέρει στο υδατικό δυναμικό του νησιού. Ήδη έχουμε αιτηθεί την οικονομική συνδρομή του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, ύψους 36.000 ευρώ, για την προμήθεια δύο ειδικών μηχανημάτων φιλτραρίσματος νερού του δικτύου υδροδότησης της Γαύδου, που θα βελτιώνουν τα χαρακτηριστικά του, ώστε να διατίθεται σε κατοίκους και επισκέπτες του νησιού. Πρόκειται για τα συστήματα Water Kiosk, που διαθέτουν σύστημα αντίστροφης όσμωσης (αφαλάτωση) για τη φίλτρανση του εισερχόμενου νερού. Τα Water Kiosk μπορούν να εγκατασταθούν οπουδήποτε, δίνοντας τη δυνατότητα στους χρήστες να γεμίζουν μικρά δοχεία ή μπουκάλια».
* Τι πρέπει να γίνει με το θέμα των μεταναστών που φτάνουν στη Γαύδο;
«Είναι ένα μεγάλο θέμα, που καλούμαστε να διαχειριστούμε χωρίς μέσα και πόρους εις βάρος του έργου που μας έχουν αναθέσει οι συνδημότες μας, επιλέγοντάς μας με την ψήφο τους. Η Γαύδος αποτελεί τον πρώτο προορισμό για τις ορδές μεταναστών από τα παράλια της Λιβύης. Οι μεταναστευτικές ροές έχουν αυξηθεί εκ νέου, σε σημείο τέτοιο που πλέον ο Δήμος μας δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις μεγάλες ανάγκες που υπάρχουν. Δίνουμε καθημερινό αγώνα για να ανταποκριθούμε τόσο στις ανάγκες που υπάρχουν για τροφή και νερό, αλλά και για ρουχισμό και κλινοσκεπάσματα. Επίσης, είμαστε αναγκασμένοι να μεταφέρουμε τους ανθρώπους αυτούς στοιβαγμένους σε φορτηγό του Δήμου, καθώς δε διαθέτουμε κάποιο μέσο μεταφοράς, προκειμένου να τους μεταφέρουμε αξιοπρεπώς και με ασφάλεια σε χώρο φιλοξενίας.
Ο Δήμος Γαύδου προσπαθεί με τα πενιχρά μέσα που διαθέτει και τα περιορισμένα οικονομικά του να ανταποκριθεί στις πρώτες ανάγκες που δημιουργούνται με την άφιξη αυτών των ανθρώπων, πολύ δε περισσότερο με τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν και καθιστούν - επί του παρόντος - αδύνατο τον ανεφοδιασμό μας με προμήθειες. Ζητάμε διαρκώς τη συνδρομή συναρμόδιων υπουργείων, δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο επί του παρόντος. Κάνουμε έκκληση και πάλι για μία έκτακτη οικονομική επιχορήγηση του Δήμου Γαύδου από το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου ή όποιο από τα συναρμόδια υπουργεία, καθώς ο προϋπολογισμός μας αδυνατεί να καλύψει χρηματικά τη φιλοξενία των μεταναστών που καταφτάνουν διαρκώς στο νησί.
Τέλος, έχουμε ήδη προτείνει τη δημιουργία μίας αποθήκης υλικού στη Γαύδο, με διαχείριση από τον Δήμο, προκειμένου να υπάρχουν ανά πάσα ώρα και στιγμή διαθέσιμα είδη πρώτης ανάγκης, καθώς και τη διάθεση μικρού λεωφορείου για τις μετακινήσεις τους».
Τουρισμός: Δημιουργία “Πράσινων Παραλιών”
* Πώς σκοπεύετε να ισορροπήσετε την ανάγκη για τουριστική ανάπτυξη με τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος και της μοναδικής ταυτότητας της Γαύδου;
«Η άποψη της δημοτικής Αρχής είναι ξεκάθαρη. Επιθυμούμε τη βελτίωση των τουριστικών υποδομών στο νησί μας, χωρίς όμως να υποβαθμίζονται το περιβάλλον, η παρθένα φύση και ο χαρακτήρας της Γαύδου. Οφείλουμε να περιφρουρούμε το θεσμικό πλαίσιο που ισχύει ως προς τη δασική νομοθεσία, πολύ δε περισσότερο μετά την αμφισβήτηση του χαρακτήρα πολύτιμων δασικών εκτάσεων από τις επιτροπές του δασικού χάρτη, που δυστυχώς είναι προς την αντίθετη εντελώς κατεύθυνση. Ζητάμε, αν όχι απαιτούμε, από τους επισκέπτες μας τον σεβασμό στο περιβάλλον και ενημερώνουμε διαρκώς για την τήρηση των συνθηκών υγιεινής στους χώρους κατασκήνωσης. Ο Δήμος Γαύδου ήδη προσανατολίζεται στη δημιουργία “Πράσινων Παραλιών”, δράση που αναδεικνύει το πνεύμα της ανακύκλωσης, της προστασίας του περιβάλλοντος και της βιώσιμης ανάπτυξης, ενώ σχεδιάζουμε την πρώτη μας αίτηση για “Γαλάζια Σημαία”».
«Ολοκληρώνεται και παραδίδεται το Πολιτιστικό Εργαστήρι»
* Υπάρχουν πρωτοβουλίες για τη διατήρηση και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού, όπως τα τοπικά έθιμα, η μουσική και η ιστορία της Γαύδου;
«Στο μέτρο του δυνατού, η δημοτική Αρχή Γαύδου φροντίζει ώστε να αναδεικνύει και το πολιτιστικό προφίλ του νησιού. Ολοκληρώνεται και παραδίδεται το Πολιτιστικό Εργαστήρι, ένας χώρος πολιτισμού που μπορεί να φιλοξενήσει εκδηλώσεις και πολιτιστικές δράσεις. Είναι ένας χώρος που είχε ανάγκη το νησί μας. Παράλληλα, το Πολιτιστικό Καλοκαίρι του Δήμου Γαύδου έχει γίνει θεσμός, με θεατρικές παραστάσεις, προβολή ταινιών και συναυλίες.
Επίσης, επί τρία συναπτά έτη διοργανώνεται η Γιορτή του Αθλητή, με δεκάδες δρομείς από την Κρήτη και την υπόλοιπη Ελλάδα να συμμετέχουν σε αγώνα δρόμου στα μονοπάτια του νησιού μας. Φροντίζουμε, δε, ώστε η πολιτιστική ταυτότητα της Γαύδου να “διαφημίζεται”, και προς αυτήν την κατεύθυνση είναι και ένα βιβλίο που έχει εκδοθεί από την Αρχαιολογία. Θέλουμε να έρχεται κόσμος στο νησί μας και για τις πολιτιστικές δράσεις που γίνονται κάθε καλοκαίρι, όταν, μην το ξεχνάμε, διοργανώνεται και το ετήσιο σεμινάριο ψυχοδράματος».
