Δύο εικοσιτετράωρα μετά την εκκένωση της κατάληψης “Ρόζα Νέρα” στον λόφο Καστέλι στα Χανιά, έγγραφο του υπουργείου Πολιτισμού, που χορηγεί άδεια ανάλυσης υλικών και εργασιών στο κτίριο της πρώην Μεραρχίας, αποκαλύπτει ότι οι ενέργειες από τη μισθώτρια εταιρεία συνεχίζονται με στόχο την τήρηση της σύμβασης που έχει υπογράψει με το Πολυτεχνείο.

Αν και η σύμβαση προβλέπει την αξιοποίηση του χώρου για τουριστικούς σκοπούς του επενδυτή, το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο των Χανίων βάζει “φρένο” σε οποιαδήποτε χρήση, πέραν των χρήσεων για κοινωφελείς σκοπούς.
Αναλυτικότερα, τις διαδικασίες για αλλαγή χρήσης των κτιρίων στο λόφο Καστέλι σε παραδοσιακό ξενοδοχείο πρώτης τάξης διευκολύνει, όπως όλα δείχνουν, το Υπουργείο Πολιτισμού καθώς με απόφαση της Διεύθυνσης Έρευνας και Τεχνικής Υποστήριξης Μελετών και έργων αναστήλωσης στις 13 Μαρτίου χορηγείται άδεια δειγματοληψίας και ανάλυσης δομικών υλικών όπως και διερευνητικών εργασιών. Η εκκένωση της κατάληψης έγινε δύο εβδομάδες μετά.
«Να διευκρινίσουμε στον κόσμο, επειδή ρωτήθηκε η δημοτική αρχή και η Πολεοδομία για το τι ισχύει, ότι σε κάθε κτίριο, είτε διατηρητέο ή μνημείο ή οτιδήποτε που ο ιδιώτης θέλει να κάνει εργασίες, απαιτείται μια έγκριση από το αντίστοιχο τμήμα ώστε να πάρει κάποια δείγματα και να κάνει κάποιες μετρήσεις», σημειώνει ο αντιδήμαρχος Πολεοδομίας Δήμου Χανίων Νίκος Χατζινάκης.

Το αίτημα για τη χορήγησης άδειας εργασιών στα κτίρια είχε καταθέσει η εταιρεία Belvedere που έχει μισθώσει τα κτίρια, στις 2 Φεβρουαρίου.
«Από αυτό που αντιληφθήκαμε, δεν σημαίνει και ότι δόθηκε η έγκριση για αλλαγή χρήσης σε ξενοδοχείο. Ουσιαστικά δίνει τη δυνατότητα στον ιδιοκτήτη να εκπονήσει τη μελέτη και να την καταθέσει ώστε να δει αν μπορεί να προχωρήσει σε δημιουργία ξενοδοχείου στο χώρο αυτό», διευκρινίζει ο κ. Χατζινάκης.
Παρά την έγκριση του υπουργείου όμως, το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Χανίων δεν επιτρέπει ξενοδοχειακές χρήσεις στα διατηρητέα κτίσματα στο λόφο Καστέλι.
«Εκεί υπάρχουν κάποιες χρήσεις οι οποίες είναι δεσμευτικές, θεωρούμε, πλέον. Υπήρχε μια διάταξη που τις θεωρούσε μη δεσμευτικές ώστε να μπορεί να γίνει ξενοδοχειακή μονάδα. Εμείς όπως και να ’χει τροποποιήσαμε το σημείο αυτό στο Γενικό Πολεοδομικό ώστε να μην επιτρέπεται η χρήση ξενοδοχειακής μονάδας εκεί», προσθέτει ο αντιδήμαρχος Πολεοδομίας.
Το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο των Χανίων είναι στο στάδιο της εκπόνησης. Πριν από ένα μήνα βγήκε σε διαβούλευση η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, κατατέθηκαν ενστάσεις στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης ενώ έχει περάσει από την αρμόδια Επιτροπή Χωροταξίας και Περιβάλλοντος της Περιφέρειας. Στόχος της δημοτικής αρχής είναι μέχρι το τέλος του χρόνου το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο των Χανίων να έχει επικυρωθεί. Εκτός απροόπτου, η επικύρωσή του αναμένεται να ανατρέψει τον σχεδιασμό της μισθώτριας εταιρίας με την οποία έχει υπογράψει σύμβαση το Πολυτεχνείο Κρήτης.

«Θα μπορούσε να έχει άλλες χρήσεις, πολιτιστικές και γενικότερα χρήσεις του Πολυτεχνείου», σημειώνει ο κ. Χατζινάκης.
Υπενθυμίζεται ότι ασκός του Αιόλου άνοιξε τον Μάρτιο του 2014 όταν η Σύγκλητος του Πολυτεχνείου Κρήτης αποφάσισε να προχωρήσει στην παραχώρηση του κτιρίου της “Rosa Nera” στην Εταιρία Αξιοποίησης Περιουσίας του Πολυτεχνείου η οποία υπέγραψε σύμβαση με ιδιώτη για την αξιοποίηση του ως ξενοδοχειακή μονάδα. Η πρώτη εκκένωση της πρώην Μεραρχίας Κρητών έγινε τον Σεπτέμβριο του 2020 μετά από 16 χρόνια κατάληψης από τη “Ρόζα Νέρα”.
Υπό φρούρηση ο λόφος Καστέλι στα Χανιά
Αστυνομικές δυνάμεις φρουρούν από χθες τα κτήρια της 5ης Μεραρχίας Κρητών στον λόφο Καστέλι, ενώ την ίδια ώρα συνεχίζονται οι αντιδράσεις από συλλογικότητες και φορείς που δηλώνουν αλληλέγγυοι στην κατάληψη.
Τα κτήρια, ιδιοκτησίας του Πολυτεχνείου, έχουν μισθωθεί στην εταιρεία Belvedere, η οποία σχεδιάζει τουριστική επένδυση, ωστόσο είχαν επανακαταληφθεί τα τελευταία χρόνια από τη συλλογικότητα Rosa Nera. Η εκκένωση της κατάληψης το πρωί της Δευτέρας, με μια αιφνιδιαστική επέμβαση των αστυνομικών δυνάμεων των Χανίων, οδήγησε σε συνολικά οκτώ συλλήψεις, από τις οποίες οι μισές ήταν αλλοδαπών. Οι επτά αφέθηκαν χθες ελεύθεροι και μόνο ένας Σύρος εξακολουθεί να κρατείται επειδή δε διαθέτει άδεια παραμονής.
Σε βάρος των συλληφθέντων σχηματίστηκε δικογραφία για διατάραξη κοινής ειρήνης - παράβαση που σχετίζεται με την κατάληψη ξένης περιουσίας - όπως και για παραβάσεις της νομοθεσίας περί όπλων και περί ναρκωτικών.
Η κατάληψη
Ήταν Σεπτέμβριος του 2020, όταν, μετά από 16 χρόνια κατάληψης από τη “Ρόζα Νέρα”, τα κτήρια της παλιάς Μεραρχίας Κρητών εκκενώθηκαν από αστυνομικές δυνάμεις. Αργότερα, το 2021, έγινε επανακατάληψη και μέχρι το πρωί της Δευτέρας η μισθώτρια εταιρεία παρέμενε αποκλεισμένη από τα κτήρια. Με απόφασή της η Σύγκλητος του Εκπαιδευτικού Ιδρύματος από το ίδιο έτος, όταν και ο χώρος καταλήφθηκε ξανά, ζητούσε «τον τερματισμό της παράνομης κατάληψης και την απόδοση του κτηρίου και του περιβάλλοντος χώρου στον νόμιμο ιδιοκτήτη τους, που είναι το Πολυτεχνείο Κρήτης». Επιπλέον, δήλωνε ότι θα χρησιμοποιούσε κάθε νόμιμο μέσο «για την προάσπιση της περιουσίας του Ιδρύματος, την αποφυγή της καταστροφής του ιστορικού κτηρίου και την αποτροπή πρόκλησης τραυματισμού ατόμων που παρευρίσκονται στον υπό κατάληψη χώρο από ενδεχόμενη κατάρρευση».
«Η νέα κατάληψη του ιστορικού κτηρίου και του περιβάλλοντος χώρου προσβάλλει κάθε έννοια και θεσμό νομιμότητας και δημοκρατικής διακυβέρνησης, παραβιάζει τα νόμιμα δικαιώματα του μοναδικού ιδιοκτήτη, αγνοεί τις αποφάσεις των θεσμοθετημένων οργάνων της Πολιτείας σχετικά με την ανάδειξη και προστασία του κτηρίου και θέτει σε κίνδυνο τη σωματική ακεραιότητα των παρευρισκομένων εντός του χώρου σε περίπτωση καταστροφής ή κατάρρευσης», υπογράμμιζε τρία χρόνια πριν η Σύγκλητος σε σχετικό ψήφισμα.
Ειδικά για το ζήτημα της επικινδυνότητας είχε τονίσει ότι σε περίπτωση σεισμού ή άλλων φυσικών καταστροφών, αλλά και όσο δεν υπάρχει η δυνατότητα άμεσης και ταχείας αποκατάστασης, οι συνέπειες για το κτήριο της Μεραρχίας είναι απρόβλεπτες και ενδεχομένως μη αναστρέψιμες. Παράλληλα, καθίσταται σαφές ότι «η αδυναμία συντήρησης λόγω μη πρόσβασης του Πολυτεχνείου Κρήτης κατά τη διάρκεια της πολυετούς κατάληψης, καθώς και οι ανθρωπογενείς παρεμβάσεις στο κτήριο κατά το ίδιο χρονικό διάστημα έχουν επιφέρει βλάβες και αλλοίωση στην όψη του, αλλά και δημιουργία ρωγμών, αποκολλήσεις επιχρισμάτων και άλλες καταστροφές, όπως έχει επισημάνει τόσο η παλαιότερη (2017), όσο και η νεότερη (2020) έκθεση της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων».
Το ιστορικό της πρώτης εκκένωσης: Δεκαέξι χρόνια μετρούσε η κατάληψη της “Rosa Nera”
Τον Σεπτέμβριο του 2020, περίπου ένα χρόνο μετά το τελεσίγραφο του τότε υπουργού Πολιτικής Προστασίας Μιχάλη Χρυσοχοΐδη για εκκένωση όλων των υπό κατάληψη κτηρίων, δόθηκε τέλος στην κατάληψη της Ρόζα Νέρα, που κρατούσε δεκαέξι ολόκληρα χρόνια. Σε μια καλά οργανωμένη αστυνομική επιχείρηση, στην οποία συμμετείχαν αστυνομικές δυνάμεις απ’ όλες τις υπηρεσίες των Χανίων και με τη συνδρομή δυνάμεων από το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο, τα ξημερώματα της 5ης του μηνός έγινε η εκκένωση του κτηρίου της παλιάς Μεραρχίας Κρητών.
Ακολούθησε μια θερμή περίοδος για τα Χανιά με καθημερινές κινητοποιήσεις συλλογικοτήτων, που υπερασπίζονταν την κατάληψη και τάσσονταν ενάντια στην τουριστική αξιοποίηση του λόφου Καστέλι. Ο δε λόφος παρέμενε για καιρό υπό αστυνομική φύλαξη.
Η ανακατάληψη έγινε χωρίς επεισόδια περίπου ένα χρόνο μετά. Λίγες ημέρες πριν, η Ένωση Αστυνομικών Υπαλλήλων Χανίων είχε ζητήσει την αποδέσμευση αστυνομικών από τη φύλαξη του λόφου Καστέλι, σημειώνοντας μάλιστα ότι επρόκειτο για ιδιωτική περιουσία. Πληροφορίες ανέφεραν ότι και οι ίδιοι οι επενδυτές είχαν ζητήσει το ίδιο.
Ο “ασκός του Αιόλου” όμως άνοιξε από τον Μάρτιο του 2014, όταν η Σύγκλητος του Πολυτεχνείου Κρήτης αποφάσισε να προχωρήσει στην παραχώρηση του κτηρίου της Rosa Nera στην Εταιρεία Αξιοποίησης Περιουσίας του Πολυτεχνείου Κρήτης, η οποία υπέγραψε σύμβαση με ιδιώτη για την αξιοποίησή του ως ξενοδοχειακή μονάδα, απόφαση που εξακολουθεί μέχρι σήμερα να διχάζει την κοινωνία των Χανίων.