Το “χαώδες” νούμερο των διαγραφών των 285.000 “αιώνιων” φοιτητών παρουσιάζεται επιτέλους ουσιαστικά και μετρήσιμα. Στο πολυτάραχο ζήτημα των Ελλήνων φοιτητών που θεωρούνται “προς διαγραφή” στο κοντινό μέλλον έρχεται η τελευταία εγκύκλιος του υπουργείου Παιδείας για να κοστολογήσει πόσοι φοιτητές πρόκειται να χάσουν την ιδιότητά τους τους επόμενους μήνες.
Μέσα στους εκατοντάδες χιλιάδες φοιτητές που σε πανελλαδικό επίπεδο αναμένεται να μείνουν “εκτός” πανεπιστημίου, η Κρήτη υπολογίζεται πως θα “χάσει” συνολικά 18.328 φοιτητές από το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το ΕΛΜΕΠΑ. Όπως όμως εύλογα τόνισε ο αντιπεριφερειάρχης κ. Γιώργος Ματαλλιωτάκης, αυτή η πορεία στην οποία εισέρχονται τώρα τα πανεπιστήμια θα έχει μακροπρόθεσμο αντίκτυπο στα “θεμέλια” των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων.
Προ ολίγων ημερών, η υπουργός Παιδείας κ. Σοφία Ζαχαράκη επιβεβαίωσε τόσο με τη νέα εγκύκλιο, όσο και με προσωπικές της δηλώσεις πως η διαδικασία διαγραφών θα προχωρήσει κανονικά, επισημαίνοντας πως το υπουργείο διαθέτει πλέον πλήρη εικόνα για τους φοιτητές που δεν έχουν ανταποκριθεί. Από τους 285.000 φοιτητές που αν δεν αλλάξει κάτι θα μείνουν “εκτός” πανεπιστημίου δύο μήνες μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της επαναληπτικής εξεταστικής του Σεπτεμβρίου, περίπου 30.000 άτομα έχουν υποβάλει αίτηση παράτασης για μία ακόμη ευκαιρία να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους.
Υπενθυμίζεται πως η πρόσθετη προθεσμία που προβλέπει ο Νόμος 5224 του 2025 για τους φοιτητές δίνει το δικαίωμα σε κάθε σπουδαστή να αιτηθεί, ως μία “τελευταία ευκαιρία” για να τελειώσει τις σπουδές του/της. Η εγκύκλιος διευκρινίζει τη διαδικασία παράτασης της φοίτησης για δύο ή τρία εξάμηνα, εφόσον πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως η επιτυχής αξιολόγηση σε ποσοστό 70% των ECTS και η συμμετοχή σε τουλάχιστον δύο ακαδημαϊκές δοκιμασίες στα τελευταία τέσσερα εξάμηνα. Οι φοιτητές που έχουν ολοκληρώσει όλα τα μαθήματα, αλλά τους μένει μόνο η πτυχιακή εργασία, διπλωματική ή πρακτική άσκηση, δικαιούνται παράταση τριών εξαμήνων, χωρίς την υποχρέωση συμμετοχής στις δύο ακαδημαϊκές δοκιμασίες.
18.328 φοιτητές “εκτός” από τα κρητικά πανεπιστήμια
Πέραν όμως των “διαδικαστικών”, οι αριθμοί είναι αυτοί που σοκάρουν για το πόσοι φοιτητές πράγματι ενδέχεται να χάσουν τη φοιτητική τους ιδιότητα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Παιδείας και της Συνόδου Πρυτάνεων, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) συγκεντρώνει τον μεγαλύτερο αριθμό “αιωνίων”, με 83.970 εγγεγραμμένους φοιτητές. Το γεγονός συνδέεται με το μέγεθος και τη μακρά ιστορία του Ιδρύματος, καθώς εντοπίζονται ακόμη εγγραφές που χρονολογούνται από το 1938, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις δεν μπορεί καν να προσδιοριστεί η χρονιά εισαγωγής, λόγω ανυπαρξίας ηλεκτρονικού φοιτητολογίου στα παλαιότερα χρόνια.
Ευτυχώς τα ακαδημαϊκά ιδρύματα της Κρήτης δε μετρούν τόσες πολλές απώλειες, όμως “χτυπούν” υψηλά νούμερα: ο τελικός αριθμός που αναφέρθηκε πολλάκις παραπάνω έρχεται από τα δύο μεγάλα ακαδημαϊκά ιδρύματα του Ηρακλείου και του Ρεθύμνου, καθώς από το Πανεπιστήμιο Κρήτης προβλέπεται να διαγραφούν 7.145 φοιτητές, ενώ από το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο (ΕΛΜΕΠΑ) ενδέχεται να “φύγουν” ακόμη περισσότεροι, 11.183 για την ακρίβεια.
Ήδη μάλιστα, τα πανεπιστήμια της Κρήτης έχουν αρχίσει να ενημερώνουν τους φοιτητές τους για τις διαγραφές: το ΕΛΜΕΠΑ ανάρτησε την ίδια κιόλας ημέρα με τη δημοσίευση της εγκυκλίου την ανακοίνωσή του, στην οποία επισημαίνει στους φοιτητές: «Οι προθεσμίες είναι αυστηρές και δεν προβλέπεται παράταση. Οι δικαιούχοι καλούνται να προχωρήσουν επειγόντως στην ηλεκτρονική υποβολή της αίτησης που είναι απαραίτητη για την εξαίρεσή τους από τις διαγραφές, σύμφωνα με τη κείμενη νομοθεσία».
Το αόρατο “πλήγμα” των διαγραφών: «Τα πανεπιστήμια είναι χώρος εκπαίδευσης, όχι εξέτασης»
Το neakriti.gr απευθύνθηκε στον κ. Γιώργο Ματαλλιωτάκη, ο οποίος μας μίλησε με τη σκέψη ενός φορέα της πολιτικής, καθώς είναι αντιπεριφερειάρχης για τα θέματα διασύνδεσης της Περιφέρειας Κρήτης με τα ακαδημαϊκά ιδρύματα του νησιού, αναδεικνύοντας το ζήτημα και από τα μάτια ενός ακαδημαϊκού, καθώς διδάσκει στο Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής στο ΕΛΜΕΠΑ.
Για το θέμα των διαγραφών, ο κ. Ματαλλιωτάκης επεσήμανε στο neakriti.gr πως «γίνονται ήδη προσπάθειες από τα πανεπιστήμια να ενημερωθούν οι φοιτητές, να γίνουν τα “δέοντα”, ώστε να μη διαγραφεί κανείς. Σκοπός είναι να εξαντλήσουμε κάθε ευκαιρία για τη μέγιστη ελαστικότητα, ώστε οι φοιτητές, που μέχρι τώρα για τον οποιονδήποτε λόγο δεν ήταν ενεργοί, να έρθουν πίσω στον χώρο του Πανεπιστημίου».
Ο κ. Ματαλλιωτάκης συνέχισε δίνοντας ένα εξαιρετικά θετικό μήνυμα: «Θα προσπαθήσουμε ώστε να μη διαγραφεί ούτε ένας. Τόσο όλη η διοίκηση της Περιφέρειας Κρήτης, όσο εγώ ο ίδιος προσωπικά θα λυπηθούμε αν διαγραφεί έστω και ένας φοιτητής που θα μπορούσε να συνεχίσει τη φοίτησή του. Γιατί οι “αιώνιοι”, όπως έχουν ονομαστεί, δε φέρουν κανένα κόστος στα ακαδημαϊκά ιδρύματα, άλλωστε κανένας άνθρωπος που προσπαθεί να εξελιχθεί ακαδημαϊκά δεν πρέπει να λογίζεται ως κάποιος που “κοστίζει”. Αυτό το μέτρο πρέπει να το δούμε ως ευκαιρία για να επικοινωνήσουμε με τους φοιτητές αυτούς, για να έρθουν ξανά σε επαφή με τα πανεπιστήμιά τους. Μολονότι δεν μπορώ να προτείνω κάποια αλλαγή σε αυτό το μέτρο, ως ακαδημαϊκός θα συμβούλευα πως θα μπορούσε να γίνει η “αρχή” για να δοθούν κίνητρα στους “αιώνιους” φοιτητές να τελειώσουν τις σπουδές τους, όχι να θορυβηθούν, με την “αιχμή” της διαγραφής στο μυαλό τους.
Στην Περιφέρεια Κρήτης προσπαθούμε έμπρακτα να “ενισχύσουμε” τα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα ακριβώς για να υπάρχουν αυτά τα κίνητρα καινοτομίας για τους σπουδαστές. Αυτήν την περίοδο έχει δρομολογηθεί μέσω ΕΣΠΑ ένα ποσό 12 εκατομμύρια ευρώ, που θα ενισχύσει τη σύμπραξη μεταξύ των τριών μεγάλων ερευνητικών κέντρων της Κρήτης».
Παράλληλα, ένα μεγάλο ζήτημα που έθιξε ο κ. Ματαλλιωτάκης είναι το πώς αυτό το μέτρο ασκεί μία έμμεση μεν, ριζική πίεση δε σε όλο το υφιστάμενο εκπαιδευτικό σύστημα των πανεπιστημίων, καθώς η “έμφαση” που δίδεται στα ακαδημαϊκά ιδρύματα θα μετατοπιστεί, ως αντίκτυπος των διαγραφών, από την παραγωγική εκπαίδευση των μαθημάτων στη μηχανική διαδικασία των εξετάσεων.
«Είναι ξεκάθαρο πως το μέτρο των διαγραφών θα αλλάξει ριζικά πώς οι φοιτητές “αντιμετωπίζουν” το Πανεπιστήμιο. Ως φυσική συνέχεια του μέτρου αυτού, θα δοθεί όλο και περισσότερη έμφαση και κατ’ επέκταση χρόνος μαθήματος στις εξετάσεις. Οι φοιτητές θα ζητούν περισσότερη καθοδήγηση, περισσότερη βοήθεια για τις εξετάσεις, καθώς αυτές θα γίνουν για τα καλά το επίκεντρο της ακαδημαϊκής πορείας ενός φοιτητή, υπό τον φόβο της διαγραφής. Έτσι οι καθηγητές εννοείται πως θα δώσουμε έμφαση στις εξετάσεις: Αφήνει όμως αυτό χρόνο για ποιοτική ακαδημαϊκή ώρα μαθήματος; Για όλα αυτά που θέτουν τα πανεπιστήμια ως το “ανώτατο” στρώμα της ελληνικής εκπαίδευσης; Θα υπάρχει χρόνος για εργασίες, για έρευνα ή έστω για εποικοδομητική συζήτηση εντός της αίθουσας, όταν η εξέταση θα είναι αυτή που καθορίζει για πόσο ένας φοιτητής μπορεί να είναι φοιτητής; Ο ρόλος ενός ακαδημαϊκού είναι να διδάσκει, όχι να εξετάζει», είπε κλείνοντας χαρακτηριστικά ο κ. Ματαλλιωτάκης.
