Οι μέρες μετρούν αντίστροφα για την έναρξη των φετινών πανελλαδικών εξετάσεων και οι υποψήφιοι βρίσκονται στην τελευταία στροφή της προετοιμασίας τους πριν την επίσημη έναρξη της εξεταστικής στις 30 Μαΐου. Οι τελευταίες ημέρες πάντοτε έχουν περισσότερο άγχος για τα παιδιά, τα οποία από τη μία αδημονούν μέχρι να φέρουν σε πέρας τη δοκιμασία των πανελλαδικών, η οποία πιθανότατα θα τα οδηγήσει σε μία σχολή της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, από την άλλη υπάρχει και η αμφιβολία που προκύπτει από το κατά πόσο θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις και στις δυσκολίες των εξετάσεων που έχουν μπροστά τους.
Μάλιστα, δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότεροι μαθητές, λίγο καιρό πριν φτάσουν στα θρανία προκειμένου να εξεταστούν, κυριολεκτικά καταβάλλουν τεράστιο κόπο, ώστε να φρεσκάρουν τα κυριότερα σημεία της διδακτέας ύλης, υπό τον φόβο μήπως τους διαφύγει κάτι την κρίσιμη στιγμή. Όπως τονίζουν οι ειδικοί από τον χώρο της εκπαίδευσης και της ψυχικής υγείας, το παν σε αυτή τη δύσκολη χρονική συγκυρία για τους υποψηφίους των πανελλαδικών είναι διαχείριση των συναισθημάτων τους και ο σωστός προγραμματισμός, που αφορά όχι μόνο το διάβασμα, αλλά και τις συνήθειες της καθημερινότητας.
Καταρχάς, οι μαθητές αλλά και οι γονείς τους πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι το μέλλον ενός ανθρώπου και οι προοπτικές που θα συναντήσει δεν εξαρτώνται από τις επιδόσεις των πανελλαδικών εξετάσεων. Το άγχος, ο αστάθμητος παράγοντας όπως το χαρακτηρίζουν οι επιστήμονες ψυχικής υγείας, θα πρέπει να λειτουργεί ως ένα στοιχείο του εαυτού μας που μας κινητοποιεί για να πάρουμε τις πιο σωστές αποφάσεις και δεν πρέπει ούτε στο ελάχιστο να αφήσουμε να μας καταβάλει. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να δείξουμε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον εαυτό μας και στις δυνατότητές μας. Δεν πρέπει να σκεφτόμαστε ότι υπάρχουν πράγματα που δεν μπορούμε να τα κάνουμε, όλα γίνονται όταν έχεις υπομονή, καθαρό μυαλό και καλή ψυχολογία. Εκείνοι που έχουν δουλέψει συστηματικά, σίγουρα δεν έχουν να φοβηθούν απολύτως τίποτα.
Σε αυτή τη διαδρομή, σημαντική κρίνεται και η συμβολή των γονέων, οι οποίοι οφείλουν να είναι υποστηρικτικοί, να δείχνουν κατανόηση στις αγωνίες των παιδιών τους και βεβαίως να προσπαθήσουν να μην τους μεταφέρουν επουδενί το δικό τους άγχος. Η ψυχολογική στήριξη των γονιών έχει ειδικό βάρος για τα παιδιά, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις την επιζητούν.
Η διαχείριση τους άγχους είναι το παν
Ο κλινικός ψυχολόγος Νίκος Παπανικολάου μίλησε στη “Νέα Κρήτη” και το neakriti.gr για το άγχος των πανελλαδικών εξετάσεων, δίνοντας χρήσιμες συμβουλές στους υποψηφίους και στους γονείς τους: «Το άγχος των παιδιών που ετοιμάζονται να δώσουν πανελλαδικές κινείται σε τρία επίπεδα. Είναι εκείνες οι περιπτώσεις των μαθητών που δεν αγχώνονται καθόλου, αυτό ίσως να υποδηλώνει και ένα είδος αδιαφορίας, υπάρχουν τα παιδιά που αγχώνονται μέτρια, αυτό μπορεί να λειτουργεί θετικά γιατί κινητοποιεί το άτομο προς την κατεύθυνση της ανάληψης ευθυνών, και υπάρχουν και οι περιπτώσεις των παιδιών που αγχώνονται υπερβολικά.
Το άγχος εκδηλώνεται με διάφορα συμπτώματα, όπως πονοκέφαλοι, στομαχόπονοι, προβλήματα συμπεριφορικά, υπερβολική ανάγκη για φαγητό, απόσπαση προσοχής κ.λπ. Εμείς, από την πλευρά μας, συμβουλεύουμε τα παιδιά να κοιμούνται καλά, να κάνουν συχνά διαλείμματα κατά τις ώρες της μελέτης τους, όπως για παράδειγμα να κάνουν έναν περίπατο. Καλό θα είναι τις ώρες της ξεκούρασης να αποφεύγουν τις δραστηριότητες που κουράζουν το μυαλό, όπως το διάβασμα ενός λογοτεχνικού βιβλίου ή έκθεση στην οθόνη του υπολογιστή και το κινητού».
Οι γονείς
«Σίγουρα, εδώ είναι απαραίτητη και η συνδρομή των γονέων, οι οποίοι θα πρέπει να βρίσκονται κοντά στα παιδιά τους και να κατανοούν την αμφισημία και τον εκνευρισμό που βγάζουν εξαιτίας της πίεσης των εξετάσεων. Καλό είναι να αποφεύγουν τον πληθυντικό αριθμό όσον αφορά τη δοκιμασία - αφορά αποκλειστικά τα παιδιά και μόνο. Δεν πρέπει να τους μεταφέρουν το άγχος τους και θα πρέπει να είναι όσο γίνεται πιο διακριτικοί. Για παράδειγμα, πρέπει να αποφεύγεται αυτός ο συνωστισμός έξω από τα εξεταστικά κέντρα, γιατί έτσι λανθασμένα το παιδί νιώθει ότι δε δίνει μόνο για τον εαυτό του, αλλά και για τους γονείς. Οι πανελλαδικές δεν είναι το τέλος του κόσμου, σίγουρα και υπάρξουν και άλλες δύσκολες δοκιμασίες στο μέλλον», τόνισε ο κ. Νίκος Παπανικολάου.
Πρακτικές συμβουλές για μαθητές και γονείς ενόψει των πανελλαδικών εξετάσεων
Για μαθητές: Πώς να μετατρέψεις το άγχος σε σύμμαχο
Οργάνωσε τον χρόνο σου:
Φτιάξε πρόγραμμα επανάληψης με ρεαλιστικούς στόχους. Μη φορτώνεις υπερβολικά τις ημέρες σου.
Ενάλλασσε θέματα και μαθήματα. Η ποικιλία βοηθά τη μνήμη και διατηρεί το ενδιαφέρον.
Τήρησε σταθερό ωράριο ύπνου. Ο εγκέφαλος χρειάζεται ξεκούραση για να αποδώσει.
Φρόντισε σώμα και νου:
Μικρά, συχνά διαλείμματα ανά 45-50 λεπτά διάβασμα. Περπάτα, τεντώσου, κάνε μερικές ανάσες.
Διατροφή ελαφριά αλλά θρεπτική: φρούτα, ξηροί καρποί, νερό και όχι υπερβολικός καφές.
Αποφόρτιση το βράδυ: ένα χόμπι, ένα μικρό διάλειμμα με μουσική, μια συζήτηση με φίλους.
Εκπαίδευσε τη σκέψη σου:
Αντικατέστησε αρνητικές σκέψεις με ρεαλιστικές:
«Δε θα τα καταφέρω» → «Έχω προετοιμαστεί και θα κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ».Χρησιμοποίησε “τεχνικές εικόνας”: πριν κοιμηθείς, φαντάσου τον εαυτό σου ήρεμο και συγκεντρωμένο στην εξέταση.
Μην απομονώνεσαι:
Μίλα για το άγχος σου: με φίλους, γονείς ή κάποιον εκπαιδευτικό που εμπιστεύεσαι.
Απόφυγε την υπερ-σύγκριση: κάθε μαθητής έχει τον δικό του ρυθμό και τρόπο.
Για γονείς: Πώς να είστε υποστηρικτικοί, Όχι πιεστικοί
Δημιουργήστε ήρεμο κλίμα στο σπίτι.
Αποφύγετε εντάσεις μέσα στο σπίτι, ειδικά κατά την περίοδο των εξετάσεων.
Προσφέρετε μικρές ενισχύσεις: φρέσκα φρούτα στο γραφείο, μια κουβέντα ενθάρρυνσης, σεβασμό στον χρόνο ησυχίας.
Ενισχύστε την αυτοπεποίθηση του παιδιού:
Επικεντρωθείτε στην προσπάθεια, όχι στο αποτέλεσμα.
Αποφύγετε την υπερπροστασία, αλλά και τις υπερβολικές απαιτήσεις. Κρατήστε την ισορροπία.
Ενθαρρύνετε την αυτορρύθμιση:
Μην επιβάλλετε πρόγραμμα. Συζητήστε μαζί, ακούστε τις ανάγκες του παιδιού.
Μη συγκρίνετε με άλλα παιδιά - ούτε θετικά ούτε αρνητικά. Δημιουργεί άγχος και ανταγωνισμό.
Επικοινωνήστε χωρίς πίεση:
Αναγνωρίστε την πίεση που νιώθουν. Πείτε: «Καταλαβαίνω ότι πιέζεσαι, και είμαστε εδώ για να σε στηρίξουμε».
Δείξτε εμπιστοσύνη ακόμα κι αν δε συμφωνείτε με τις επιλογές τους.
Το πρόγραμμα
Τι πρέπει να θυμούνται οι μαθητές
Χρήσιμες πληροφορίες για τους εξεταζόμενους των πανελλαδικών εξετάσεων:
Γενικά Λύκεια: Έναρξη την Παρασκευή 30 Μαΐου - Στις 8 π.μ. η προσέλευση
Οι υποψήφιοι των ΓΕ.Λ. πρέπει να βρίσκονται στις αίθουσες εξετάσεων το αργότερο μέχρι τις 8 το πρωί, καθώς η έναρξη κάθε εξέτασης έχει οριστεί στις 8:30 π.μ. Η διάρκεια εξέτασης για κάθε μάθημα είναι τρεις ώρες, χωρίς δυνατότητα παράτασης. Οι εξετάσεις διεξάγονται σύμφωνα με το επίσημο πρόγραμμα του υπουργείου Παιδείας, το οποίο διανέμεται στα σχολεία και αναρτάται στην ιστοσελίδα του.
ΕΠΑ.Λ.: Μία ημέρα μετά η εκκίνηση - Ίδιο ωράριο, διαφοροποίηση μόνο στο Αρχιτεκτονικό Σχέδιο
Για τους μαθητές των Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑ.Λ.), οι εξετάσεις ξεκινούν μία ημέρα αργότερα, το Σάββατο 31 Μαΐου. Οι ώρες προσέλευσης και έναρξης είναι ίδιες με εκείνες των ΓΕ.Λ. (προσέλευση έως τις 8 π.μ. - έναρξη στις 8:30), ενώ και η διάρκεια των εξετάσεων παραμένει τρεις ώρες για όλα τα μαθήματα. Εξαίρεση αποτελεί το μάθημα του Αρχιτεκτονικού Σχεδίου, για το οποίο η διάρκεια εξέτασης φτάνει τις τέσσερις ώρες, λόγω της ιδιαίτερης φύσης του.
