«Δεν υπάρχει καμία διάθεση ή πρόθεση παρέμβασης στα εσωτερικά της Εκκλησίας, είναι μία ερμηνευτική διάταξη που ζητήθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο με την επιβεβαίωση του νόμιμου και του κανονικού», τόνισε η υπουργός Παιδείας, Σοφία Ζαχαράκη υπεραμυνόμενη της τροπολογίας με την οποία δίνεται η δυνατότητα σε μητροπολίτες άλλων περιοχών, οικείας εκκλησίας, να μπορούν να εκλεγούν σε άλλη μητρόπολη της ίδιας Εκκλησίας.
►Διαβάστε επίσης: Σκληρή ανακοίνωση από την Εκκλησία της Κρήτης: Κινδυνεύει το αυτοδιοίκητο - Η αντίδραση μετά την παρέμβαση χωρίς προηγούμενο
Το θέμα έθεσε στην ολομέλεια της Βουλής, η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας, Ζωή Κωνσταντοπούλου, κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου για τα στρατιωτικά νοσοκομεία, στο οποίο κατατέθηκε η τροπολογία, υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για ωμή παρέμβαση της κυβέρνησης στον καταστατικό χάρτη της εκκλησίας.
«Αφορά μια διαδικασία της εκκλησίας που έχει αυτοδιοίκητο, αφορά την Εκκλησία της Κρήτης. Διαπιστώνεται μια φοβερή ωμή παρέμβαση και δεν αφορά μια αληθινή ερμηνευτική διάταξη για ένα νόμο του 1961 η οποία ζητήθηκε έτσι, ξαφνικά. Είναι μια διαδικασία για να ελεγχθεί ποιος θα εκλεγεί στη Μητρόπολη Χανίων», ανέφερε η κ. Κωνσταντοπούλου.
Την απόσυρση της τροπολογίας και την επανακατάθεσή της αφού προηγηθεί διαβούλευση και κανονική κοινοβουλευτική διαδικασία, ζήτησαν οι κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι του ΠΑΣΟΚ, Δημήτρης Μάντζος, του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Παπάς και της Ελληνικής Λύσης, Στυλιανός Φωτόπουλος.
Ο κ. Μάντζος υποστήριξε ότι «το θέμα δεν είναι νομικό αλλά πολιτικό», και πρόσθεσε ότι «αίρεται το νομικό καθεστώς της Εκκλησίας της Κρήτης με ερμηνευτική διάταξη, που μονομερώς ερμηνεύει και αλλοιώνει τον καταστατικό χάρτη της εκκλησίας, κάτι που είναι πολύ επικίνδυνο».
«Γιατί μετά από 64 χρόνια ξαφνικά χρειαζόμαστε να κάνουμε την αληθή ερμηνεία του νόμου;» σημείωσε ο κ. Παπάς, ενώ ο κ. Φωτόπουλος μίλησε για ωμή παρέμβαση της πολιτείας στο αυτοδιοίκητο της Εκκλησίας της Κρήτης.
«Δεν υπάρχει καμία πρόθεση παρέμβασης. Δεν ήρθε το υπουργείο Παιδείας να νομοθετήσει εν κενώ. Ζητήθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο μία ερμηνευτική διάταξη. Με την επιβεβαίωση περί του νόμιμου και κανονικού της ερμηνευτικής διάταξης από απάντηση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ερχόμαστε να νομοθετήσουμε», επέμεινε η υπουργός Παιδείας και συνέχισε:
«Καλούμαστε σήμερα, μετά την απάντηση του Οικουμενικού Πατριαρχείου η οποία θεωρήθηκε, και νόμιμη, και κανονική, να κάνουμε πιο στέρεη τη διάταξη του νόμου. Όλη αυτή την ερμηνεία που δόθηκε από το υπουργείο Παιδείας, απαντήθηκε ως νόμιμη και κανονική από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.. Πρόκειται περί ερμηνευτικής διάταξης. Αυτά έγιναν με κοινωνό και παραλήπτη την Εκκλησία της Κρήτης».
«Δεν είναι κάτι που γίνεται εν κενώ πολλά χρόνια μετά, αλλά κυρίως ως μία ερμηνεία η οποία ζητήθηκε να δώσουμε και δώσαμε. Επιβεβαιώθηκε το νόμιμο και κανονικό στην απάντηση της υπηρεσίας, ήρθε το Οικουμενικό Πατριαρχείο και απάντησε, άρα η παρέμβαση δεν έχει να κάνει με μία ανεπίκαιρη ή ξαφνική παρέμβαση. Είναι επειδή έχει εκκινηθεί από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, και το υπουργείο Παιδείας ήρθε να διευκολύνει την οποιαδήποτε συνεννόηση μεταξύ της Εκκλησίας της Κρήτης και του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Δεν ισχύει οτιδήποτε μπορεί να λέγεται, να εικάζεται, περί παρέμβασης και μάλιστα με ονομαστικές αναφορές», κατέληξε η κ. Ζαχαράκη.
Μετωπική Εκκλησίας-Κυβέρνησης
Με την εξόφθαλμη παρέμβαση, που υλοποιείται μέσω σχετικής τροπολογίας, η κυβέρνηση βάζει τους δικούς της όρους στην εκλογή Μητροπολίτη Κυδωνίας και Αποκορώνου. Η παρέμβαση αυτή έρχεται μέσω νόμου που προβλέπει ερμηνευτική διάταξη για εκλογή Μητροπολιτών στην Εκκλησία Κρήτης, και διά αυτής υλοποιείται το μπλοκάρισμα του “μεταθετού” για την περίπτωση της εκλογής Μητροπολίτη Κυδωνίας και Αποκορώνου, μια υπόθεση με έντονο παρασκήνιο, που δοκιμάζει τις σχέσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου με την Επαρχιακή Σύνοδο της Εκκλησίας Κρήτης.
Την ίδια στιγμή, με μία ανακοίνωση- “φωτιά” που έβγαλε χθες το απόγευμα η Ιερά Επαρχιακή Σύνοδος της Εκκλησίας της Κρήτης καταγγέλλει σαφώς απόπειρες πολιτικής παρέμβασης στη διαδικασία πλήρωσης της κενής Μητροπολιτικής Έδρας Κυδωνίας και Αποκορώνου. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η κατάθεση ερμηνευτικής διάταξης από την Πολιτεία, η οποία - κατά την Εκκλησία - διαστρεβλώνει τις διατάξεις του Καταστατικού της Χάρτη.
Τι περιλαμβάνει η νομοθετική παρέμβαση
Σύμφωνα με έγγραφο που φέρνει στη δημοσιότητα το parapolitika.gr, το ζήτημα φαίνεται να “κλειδώνει” νομικά σε τροπολογία/προσθήκη στο (παντελώς άσχετο) σχέδιο νόμου του υπουργείου Εθνικής Άμυνας με τίτλο “Ρύθμιση υγειονομικών θεμάτων των Ενόπλων Δυνάμεων και λοιπές διατάξεις”.
Στο άρθρο 4 “Ερμηνευτική διάταξη για εκλογή Μητροπολιτών στην Εκκλησία Κρήτης” αναφέρεται: «Κατά αληθή έννοια παρ. 4 του άρθρου 22 του N. 4149/1961 (Α’ 61), Βοηθοί Επίσκοποι και Μητροπολίτες του κλίματος του Οικουμενικού Πατριαρχείου είναι οι Βοηθοί Επίσκοποι και οι εν ενεργεία Μητροπολίτες του κλίματος του Οικουμενικού Πατριαρχείου που εδρεύουν εκτός Ελλάδος και έχουν τα προσόντα παρ. 2 του άρθρου 22».
Στην ερμηνεία που δίνεται από τον νομοθέτη τονίζεται ότι η προτεινόμενη διάταξη σκοπό έχει την αυθεντική ερμηνεία 4 του άρθρου 22 του Ν. 4149/1961 (Α’ 61). Ωστόσο, η μεγάλη έκταση που έχει λάβει το θέμα με εμπλοκή και της Πολιτείας διά προτεινόμενου νόμου ερμηνεύεται από κύκλους ως μία πράξη κατάργησης της ημιαυτονομίας της Επαρχιακής Συνόδου.
Η τροπολογία, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, περνάει κατεπειγόντως από τη Βουλή, ενώ στην Αθήνα έφτασε για επίσκεψη χθες και ο Οικουμενικός Πατριάρχης. Η Επαρχιακή Σύνοδος υπενθυμίζεται ότι συνεδρίασε την Παρασκευή 2 Μαΐου, στο Ηράκλειο, αλλά τελικά δεν προχώρησε στην εκλογή Μητροπολίτη Κυδωνίας εξαιτίας της νομικής αβεβαιότητας που υπάρχει με το θέμα του μεταθετού, στο οποίο Οικουμενικό Πατριαρχείο και κυβέρνηση έχουν βάλει “φρένο”.
Σφοδρή αντίδραση από την τοπική Εκκλησία - Η ανακοίνωση
Το πλήρες κείμενο της ανακοίνωσης αποτυπώνει το έντονο πνεύμα αντίδρασης και θεσμικής εγρήγορσης που διακατέχει το Σώμα της Εκκλησίας της Κρήτης, το οποίο αναφέρει τα παρακάτω:
«Ἡ Ἱερά Ἐπαρχιακή Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης ἀνακοινώνει ὅτι:
1. Μετά τήν πρόσφατη χηρεία τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κυδωνίας καί Ἀποκορώνου, κοιμηθέντος τοῦ Μακαριστοῦ Μητροπολίτου κυροῦ Δαμασκηνοῦ, ἄρχισε νά ἐκδηλοῦται ποικιλοτρόπως, ἡ, ὡς μή ὄφειλε, παρέμβαση διαφόρων θεσμικῶν προσώπων, ἐπί σκοπῷ ἀποφυγῆς ἐκλογῆς συγκεκριμένoυ προσώπου στήν θέση τοῦ νέου Μητροπολίτου Κυδωνίας καί Ἀποκορώνου.
2. Στά πλαίσια τῶν παρεμβάσεων αὐτῶν, ἔλαβε χώρα πρό ὀλίγων ἡμερῶν προσπάθεια ἀπό μέρους τῆς Ἑλληνικῆς Πολιτείας, ἐσφαλμένης καί ἐξόχως ἀβάσιμης ἑρμηνείας τῶν κειμένων διατάξεων τοῦ Καταστατικοῦ Νόμου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας Κρήτης, μέ βάση τήν ὁποία, δῆθεν, ἀποκλείεται στήν Ἐκκλησία Κρήτης ἡ πλήρωση κενῆς Μητροπόλεως μέ ἐκλογή Μητροπολίτου ἀπό ἄλλη Μητρόπολη αὐτῆς. Γιά τό σκοπό αὐτό ὑπῆρξε ἔγγραφο τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων καί Ἀθλητισμοῦ.
3. Τό ἔγγραφο αὐτό προσεπάθησε νά πείσει, ὅτι ἡ πλήρωση κενῆς Μητροπόλεως στήν Ἐκκλησία τῆς Κρήτης ἀπαγορεύεται ἀπό τό Ν. 4149/1961, τή στιγμή πού στό παρελθόν εἶχε λάβει χώρα μέ ἐκλογές Μητροπολιτῶν ἀπό Μητροπόλεις τῆς Κρήτης σέ ἄλλες Μητροπόλεις της, ἐκλογές γιά τίς ὁποίες ἡ Ἑλληνική Πολιτεία ἐξέδωσε τά ἀντίστοιχα Προεδρικά Διατάγματα περί ἀναγνωρίσεως καί καταστάσεως.
4. Εἶναι ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ κρατοῦσα ἄποψη τῶν θεωρητικῶν τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ δικαίου στή χώρα δέχεται ὅτι στήν Κρήτη δέν ἀποκλείεται ἡ πλήρωση χηρευούσης Μητροπόλεως ἀπό Μητροπολίτη ἄλλης Μητροπόλεως τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης.
5. Διαπιστωθέντος δέ ὅτι ἡ προαναφερθεῖσα προσπάθεια δέν ἔτυχε τῆς ἀποδοχῆς τῶν Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτῶν τῶν συγκροτούντων τήν Ἱερά Ἐπαρχιακή Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης, σήμερα ἐπιχειρεῖται μεγαλύτερη ἀνεπίτρεπτη παρέμβαση σέ βάρος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης.
Εἰδικότερα:
Ἡ Ελληνική Κυβέρνηση κατέθεσε “ἑρμηνευτική διάταξη” σέ Σχέδιο Νόμου: “Τροπολογία/ Προσθήκη στό Σχέδιο Νόμου τοῦ Ὑπουργείου Ἐθνικῆς Ἄμυνας” μέ τίτλο “Ρύθμιση ὑγειονομικῶν θεμάτων τῶν ἐνόπλων δυνάμεων καί λοιπές διατάξεις”, ὅπου γίνεται ἀπόπειρα προδήλως ἐσφαλμένης ἑρμηνείας τοῦ Καταστατικοῦ Χάρτη.
6. Ἡ ὡς ἄνω προταθεῖσα τροπολογία διαλαμβάνει τήν ἀκόλουθη διατύπωση:
“Ἑρμηνευτική διάταξη γιά τήν ἐκλογή Μητροπολιτῶν στήν Ἐκκλησία τῆς Κρήτης.
Κατά τήν ἀληθῆ ἔννοια τῆς παρ. 4 τοῦ ἄρθρου 22 τοῦ Ν. 4149/1961 (Α' 61), Βοηθοί Ἐπίσκοποι καί Μητροπολίτες τοῦ κλίματος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου εἶναι οἱ Βοηθοί Ἐπίσκοποι καί οἱ ἐν ἐνεργεία Μητροπολίτες τοῦ κλίματος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου πού ἑδρεύουν ἐκτός Ἑλλάδος καί ἔχουν τά προσόντα τῆς παρ. 2 τοῦ ἄρθρου 22”.
7. Ἡ φερόμενη “ἑρμηνευτική διάταξη” εἶναι φανερά παράνομη καί ἀποκρούεται ἀπό τήν κρατοῦσα ἄποψη τῶν θεωρητικῶν τοῦ δικαίου.
8. Μέ τήν ἀσυνήθιστη αὐτή ἑρμηνευτική διάταξη εἰσάγεται οὐσιαστικά ἀλλοίωση τοῦ ὑφισταμένου νομικοῦ καθεστῶτος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης καί δημιουργεῖται ἀπαράδεκτο καί ἐπικίνδυνο προηγούμενο, ὅπου ἡ Πολιτεία διά ἑρμηνευτικῶν διατάξεων θά δύναται νά τροποποιεῖ μονομερῶς τόν Καταστατικό Χάρτη.
9. Ἡ Ἱερά Ἐπαρχιακή Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης καλεῖ τόν εὐσεβῆ λαό τῆς Μεγαλονήσου σέ ἐπαγρύπνηση καί προσευχή, ἐνῶ γιά ἔσχατη φορά ἀπευθύνεται στήν Ἑλληνική Πολιτεία νά μήν προχωρήσει σέ ἐνέργειες πού ἀλλοιώνουν οὐσιαστικῶς τό ὑφιστάμενο καθεστώς τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης».
