Ένας πολύτιμος θησαυρός της Κρητικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς φιλοξενείται στο νέο χώρο που έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια στο υπόγειο του ιστορικού ναού του Αγίου Τίτου, με πρωτοβουλία του πρωτοπρεσβυτέρου πατρός Εμμανουήλ Αντωνακάκη.
Ο χώρος, που μέχρι πρότινος λειτουργούσε ως αποθήκη, καθαρίστηκε, συντηρήθηκε και μεταμορφώθηκε σε έναν επισκέψιμο εκθεσιακό πυρήνα, ο οποίος φιλοξενεί εικόνες και κειμήλια από την πρώτη φάση λειτουργίας του ναού ως χριστιανικού μνημείου. Η πλειονότητα των εικόνων χρονολογούνται από το 1924.
Ανάμεσα στα κειμήλια ξεχωρίζουν οι τέσσερις κυκλικές εικόνες των Ευαγγελιστών με τα παραδοσιακά σύμβολά τους, η εικόνα των Αγίων Ακινδύνων και το σπουδαίο εύρημα, το Αντιμήνσιον που χρησιμοποιήθηκε στην πρώτη λειτουργία του ναού το 1925.
Ξεχασμένα πολιτιστικά αποθέματα εδώ και δεκαετίες, τα οποία επανεντάσσονται ενεργά στη σύγχρονη ζωή της πόλης του Ηρακλείου.
Τα εντυπωσιακά εκθέματα θα παρουσιαστούν σε συνέδριο τον ερχόμενο Μάιο, από την ξεναγό κ. Σφακάκη, η οποία έλαβε την άδεια και ευλογία του Αρχιεπισκόπου Κρήτης.
«Αυτός ο χώρος είναι επισκέψιμος από τις αρχές του 2024, με πρωτοβουλία και επιστασία του πρωτοπρεσβύτερου του Αγίου Τίτου, πατρός Εμμανουήλ Αντωνακάκη. Μπορούμε πλέον να απολαύσουμε αυτόν τον χώρο, στον οποίο εκτίθενται εικόνες που κοσμούσαν το τέμπλο και τον ναό του Αγίου Τίτου, στην πρώτη φάση της λειτουργίας του ως χριστιανικός ναός. Οι εικόνες αυτές, οι περισσότερες, είναι έργα του Ευαγγέλου Μαρκογιαννάκη, είναι ενυπόγραφες και φέρουν τη χρονολογία 1924.
Ειλικρινά, είμαστε ευγνώμονες για την πρωτοβουλία του πατρός Εμμανουήλ Αντωνακάκη, ο οποίος είχε την έμπνευση ώστε αυτός ο χώρος – που μέχρι τότε λειτουργούσε ως αποθηκευτικός χώρος του ναού – να καθαριστεί, να συντηρηθούν οι εικόνες, και να δημιουργηθεί αυτός ο πολύ όμορφος εκθεσιακός χώρος. Ο χώρος δεν έχει ακόμη εγκαινιαστεί. Οι εικόνες αυτές ήταν αποθηκευμένες για πολλές δεκαετίες. Όλος αυτός ο θησαυρός ήταν κρυμμένος, στον χώρο αυτό ο οποίος λειτουργούσε απλώς ως αποθήκη. Πλέον, από τις αρχές του 2024, έχει αποδοθεί στην πολιτιστική ζωή της πόλης.
Με την άδεια του πατρός Εμμανουήλ Αντωνακάκη, έχω πραγματοποιήσει δεκάδες ξεναγήσεις στον χώρο αυτό, τον οποίο πλέον έχω εντάξει στις “Χαρτοδιαδρομές” του Δήμου Ηρακλείου. Οι συμπολίτες μας εκπλήσσονται – δεν γνώριζαν ούτε την ύπαρξη του χώρου, ούτε τις εικόνες που εκτίθενται, κάποιες από τις οποίες είναι πραγματικά πρωτότυπες και εντυπωσιακές.
Θα πρέπει να πούμε ότι οι μεγάλες εικόνες που βλέπετε, κοσμούσαν τη ζώνη των δεσποτικών εικόνων του πρώτου τέμπλου του ναού. Ορισμένες κοσμούσαν και τον άμβωνα. Εντυπωσιακές είναι οι τέσσερις εικόνες σε κυκλικά πάνελ, στις οποίες απεικονίζονται οι τέσσερις Ευαγγελιστές. Έκαστος συνοδεύεται από το σύμβολό του:
ο Ιωάννης από τον αετό,
ο Λουκάς από το βόδι,
ο Μάρκος από το λιοντάρι,
και ο Ματθαίος από έναν άγγελο.
Είμαι πολύ συγκινημένη. Στον χώρο του Αγίου Τίτου – και στον ευρύτερο εξωτερικό του χώρο – ανταμώνουμε δραματικά τμήματα της ιστορίας της Κρήτης, γεγονότα καταλυτικά για την εξέλιξη του Κρητικού Ζητήματος.
Από τις εικόνες που εκπλήσσουν τους επισκέπτες, ξεχωρίζει αυτή των Αγίων Ακινδύνων. Είναι πέντε Άγιοι, τα ονόματα των οποίων είναι: Ακίνδυνος, Ανεμπόδιστος, Αφθόνιος, Πηγάσιος και Ελπιδοφόρος. Δεν συνηθίζουμε να τους βλέπουμε μαζί.
Το πλέον συγκινητικό και σπουδαίο εύρημα στο υπόγειο του ναού αποτελεί το Αντιμήνσιον των εγκαινίων του Ιερού Ναού του Αγίου Τίτου, το οποίο ήρθε στο φως μόλις το τελευταίο έτος. Πρόκειται για ένα τετράγωνο ύφασμα ιερού χαρακτήρα, το οποίο λειτουργεί "αντί Αγίας Τραπέζης", και φέρει στα τέσσερα άκρα του λείψανα Αγίων, καθώς και εικονογράφηση της Σταύρωσης.
Η παρουσία του μαρτυρεί την πρώτη Θεία Λειτουργία που τελέστηκε στο ναό, στις 13 Μαΐου 1925, ημέρα καθιέρωσης του ναού από τον τότε Μητροπολίτη Κρήτης Τίτο.
Αυτό το συγκεκριμένο κειμήλιο φυλάσσεται στον χώρο όπου βρίσκεται η Κάρα του Αγίου Τίτου. Υπάρχει και χειρόγραφη επιγραφή που μας πληροφορεί ότι χρησιμοποιήθηκε στην πρώτη χριστιανική λειτουργία στον ναό του Αγίου Τίτου.
Με την άδεια και την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Κρήτης, Ευγενίου, τα κειμήλια θα παρουσιαστούν στο 11ο Διεθνές Συνέδριο του ΙΑΚΕ, που θα πραγματοποιηθεί τον Μάιο.
Οι τέσσερις εικόνες των Ευαγγελιστών είναι ιδιαίτερες. Έχουμε πολλές εικόνες των Ευαγγελιστών, αλλά όχι σε αυτό το μέγεθος και αυτό το κυκλικό σχήμα», ανέφερε στην ΚΡΗΤΗ ΤV και το Neakriti.gr η κ. Αθήνα Σφακακη.
Δείτε το σχετικό βίντεο από την ΚΡΗΤΗ ΤV:
Δείτε πλούσιο φωτογραφικό υλικό από την έκθεση:
