Χρόνια πολλά στις γυναίκες, με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας και όχι μόνο. Μέσα στις ταραχώδεις εξελίξεις των τελευταίων ημερών, τις πολιτικές και τις κοινωνικές, είναι απαραίτητο να κάνουμε μία παύση και να γιορτάσουμε τις γυναίκες που έχουμε γύρω μας.
Το ρεπορτάζ για τη γυναίκα δεν είναι ένα απλό αφιέρωμα στον συλλογικό αγώνα της, ούτε στις γυναίκες του παρελθόντος. Η “Νέα Κρήτη” επιχειρεί να αναδείξει αυτό το μεγαλείο που ονομάζεται λιτά: γυναίκα, στρέφοντας όλα τα βλέμματα σε εκείνες που δίνουν ζωή και ανάσα στον τόπο μας, που διαπρέπουν, η καθεμία με μοναδικό τρόπο. Θα αφήσω λοιπόν τις δικές μας γυναίκες να μιλήσουν, να ακουστεί ξανά η φωνή τους. Ένας κλάδος που είναι ακόμη γεμάτος με προκλήσεις για τις γυναίκες είναι η πολιτική. Παρότι έχουν γίνει “άλματα” τα τελευταία χρόνια για να εκπροσωπούνται επαρκώς στα πολιτικά πράγματα, δυστυχώς λίγες λαμβάνουν θέσεις ευθύνης.
Μία από αυτές που το έχουν καταφέρει, η αντιπεριφερειάρχης Πολιτισμού και Ισότητας κ. Γεωργία Μηλάκη, χαιρέτισε το αφιέρωμα του neakriti.gr και του neakriti.gr με ένα μήνυμα για την Ημέρα της Γυναίκας: «Σήμερα, είναι μία μέρα αφιερωμένη στη δύναμη, την αντοχή και την προσφορά των γυναικών σε κάθε πτυχή της ζωής. Η ισότητα είναι σαν ένα δίκαιο παιχνίδι, όπου όλοι ξεκινούν από την ίδια αφετηρία, ανεξαρτήτως φύλου. Ως γυναίκα αντιλαμβάνομαι πως δεν έχουμε ακόμη πετύχει την απόλυτη ισότητα, γι’ αυτό χρειαζόμαστε τολμηρές δημόσιες πολιτικές, που θα βοηθήσουν για να αλλάξει η νοοτροπία. Στην Περιφέρεια Κρήτης εργαζόμαστε για μία κοινωνία όπου κάθε γυναίκα θα έχει ίσες ευκαιρίες, ίσα δικαιώματα και την ελευθερία να ορίζει εκείνη το μέλλον της. Η αλλαγή δεν έρχεται μόνη της, τη φέρνουμε όλοι εμείς, και ξεκινά τώρα».
Μία πόρτα που για αιώνες στεκόταν “αμπαρωμένη” μπροστά τους, τώρα έχει ανοίξει διάπλατα και αγκαλιάζει τις γυναίκες. Αρχικά πρέπει να μιλήσουμε για την “πρωτιά” που κατέλαβε τον προηγούμενο μήνα η ερευνητική ομάδα του Πολυτεχνείου Κρήτης, του ΕΛΜΕΠΑ και του Ινστιτούτου Πληροφορικής του ΙΤΕ, στο ACII, σε ελεύθερη μετάφραση στη 12η Διεθνή Διάσκεψη Συναισθηματικής Υπολογιστικής και Ευφυούς Αλληλεπίδρασης. Πρόκειται για έναν ανοιχτό διεθνή διαγωνισμό, όπου συμμετείχαν συνολικά 5 ερευνητικές ομάδες και 13 ερευνητές, οι οποίοι διαγωνίστηκαν στην εύρεση της πιο αποδοτικής μεθόδου εκτίμησης συναισθημάτων μέσω ανοιχτά διαθέσιμων δεδομένων ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος (EEG).
Η κ. Πελαγία Βοργιά, ερευνήτρια του Ινστιτούτου Επιστημών Ζωής του ΕΛΜΕΠΑ και ειδικευμένη εν ενεργεία παιδονευρολόγος στο Ηράκλειο, μας μίλησε για τη συμβολή της στη μεθοδολογία που κατάφερε να αποσπάσει το 1ο βραβείο του διαγωνισμού και βεβαίως για την εμπειρία που έχει τόσα χρόνια ως γυναίκα στον κλάδο της Ιατρικής.
«Συνέβαλα σε μεγάλο βαθμό στο κομμάτι εγκεφαλογραφημάτων που χρειαζόμασταν για την έρευνα, άλλωστε αυτός είναι και ο ρόλος μου ως ερευνήτρια γενικότερα. Είμαι Data Provider, παρέχω δηλαδή τα δεδομένα στα οποία βασίζεται η ομάδα για να εκπονήσει την έρευνα», μας είπε η κ. Βοργιά.
Έπειτα μίλησε για την εμπειρία της στον ακαδημαϊκό χώρο, λέγοντας: «Πλέον, ευτυχώς, τα ποσοστά φοιτητών και φοιτητριών στον τομέα μας είναι ενθαρρυντικά. Πολλές φορές ο αριθμός των φοιτητριών ξεπερνούν των αγοριών στις περισσότερες ειδικότητες. Τα πράγματα αλλάζουν όταν μιλάμε για θέσεις ευθύνης αργότερα στον επαγγελματικό χώρο.
Δυστυχώς, ακόμη και σήμερα λίγες φοιτήτριες προχωρούν σε καθηγητικές θέσεις εντός του πανεπιστημίου ή σε ηγετικές θέσεις νοσοκομείων και άλλων φορέων».
Αυτό ακριβώς θέλησε και να τονίσει στο μήνυμα που της ζητήσαμε να δώσει για τη σημερινή ημέρα: «Η ανάγκη της ύπαρξής της έχει προκύψει από τη δευτερεύουσα θέση που έχει διαχρονικά η γυναίκα στον εργασιακό στίβο. Παρότι οι γυναίκες έχουν τα λιγότερα δυνατά εμπόδια μπροστά τους σήμερα, δεν κατέχουμε την απόλυτη ισοτιμία και πολλές φορές καλούμαστε να “αποδείξουμε” τις ικανότητές μας, πράγμα που ήλπιζα ότι δε θα χρειαζόταν καμία να κάνει».
Γυναίκες και επιστήμη
Συνεχίζοντας με τις πρωτιές, πάλι στο κομμάτι της επιστήμης και αυτή τη φορά στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, όπου πρόσφατα το Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών του Ηρακλείου κατάφερε φέτος να αναδειχτεί πρώτο σε όλη την Ελλάδα. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο μιλήσαμε με μία διδάσκουσα του τμήματος, την κ. Παναγιώτα Φατούρου, η οποία, εκτός από το ακαδημαϊκό, έχει εκτενέστατο και εξαιρετικά σημαντικό έργο, προωθώντας τις γυναίκες στην επιστήμη:
Είναι ιδρύτρια του Παραρτήματος του Συλλόγου Μηχανημάτων Υπολογισμού (ACM) στην Ελλάδα για τις γυναίκες στην επιστήμη (Greek ACM-W Chapter), στο οποίο συμμετέχουν ως μέλη σχεδόν όλες οι γυναίκες ακαδημαϊκοί στα ελληνικά τμήματα. Ούσα υπεύθυνη για τα στατιστικά των φοιτητών στα πανεπιστήμια Ελλάδας και Ευρώπης, απάντησε τεκμηριωμένα πως, παρότι το Τμήμα Πληροφορικής έχει αριστεύσει, “πάσχει” από την τάση που παρατηρείται και στα υπόλοιπα τμήματα Πληροφορικής όλης της Ευρώπης.
«Οι γυναίκες στα τμήματα του κλάδου μας υπο-εκπροσωπούνται έντονα», είπε και συμπλήρωσε: «Όπως και σε όλα τα τμήματα Πληροφορικής, στο Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών οι φοιτήτριες απαρτίζουν μόνο το 20% των ενεργών σπουδαστών».
Η Πληροφορική είναι μία επιστήμη η οποία “πλάθει” το μέλλον της τεχνολογίας, όπως υποστηρίζει η κ. Φατούρου και έχει εξαιρετικές προοπτικές για το μέλλον των νέων παιδιών. Συμβουλεύει τα κορίτσια που σκέφτονται να ακολουθήσουν αυτόν τον δρόμο, αλλά διστάζουν: «Ακολουθείστε τα όνειρά σας, μακριά από στερεότυπα. Δεν είναι σωστό πλέον να υπάρχει η πεποίθηση ότι η Πληροφορική ή η οποιαδήποτε άλλη επιστήμη δεν είναι για γυναίκες».
Εκτός από τα παραπάνω, η κ. Φατούρου έχει κάνει τα “πιστεύω” της πραγματικότητα: Διατέλεσε επιστημονική διευθύντρια και πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του 1ου Θερινού Σχολείου για Γυναίκες στην Επιστήμη, την Τεχνολογία, τη Μηχανική και τα Μαθηματικά (WISTEM 2019).
«Πιστεύω ότι όσο περισσότερο έρχονται σε επαφή τα κορίτσια από μικρή ηλικία με την επιστήμη, τόσο πιο κοντά θα έρθουν στο να πάρουν την απόφαση να ασχοληθούν μαζί της στο μέλλον», ανέφερε.
Το νησί σφύζει από επιτυχημένες γυναικείες επιχειρήσεις
Δε γίνεται, βεβαίως, να ξεχάσουμε τον χώρο του γυναικείου “επιχειρείν”, αφού το νησί σφύζει από επιτυχημένες γυναικείες επιχειρήσεις. Η πρόεδρος του Αναπτυξιακού Συλλόγου Επιχειρηματιών Κρήτης, κ. Εβελίνα Μπάκιντα, έδωσε κι εκείνη το μήνυμά της ως γυναίκα, πρόεδρος και επιχειρηματίας: «Το μήνυμά μου για τη Γιορτή της Γυναίκας είναι να στηρίζουμε η μία την άλλη. Και να θυμόμαστε πως το επιχειρείν δεν έχει σχέση με το φύλο, έχει να κάνει με το θάρρος να διεκδικείς».
Ο Σύλλογος αυτή τη στιγμή μετρά 900 ενεργά μέλη απ’ άκρη σ’ άκρη του νησιού και, σύμφωνα με τα λεγόμενα της κ. Μπάκιντα, τα πράγματα γίνονται μέρα με τη μέρα όλο και καλύτερα.
«Οι γυναίκες επιχειρηματίες σήμερα βρίσκουμε ευκολότερα χρηματοδότηση από πριν, αν και όχι πάντα τόσο εύκολα όσο θα έπρεπε. Συνδεόμαστε πιο δυναμικά μέσω δικτύων που μας στηρίζουν και ίσως το σημαντικότερο: αποκτούμε επιρροή, γιατί τα brands μας δεν είναι απλώς “γυναικεία”, είναι ισχυρά», τόνισε.
Την ίδια τόλμη ζητά από τις γυναίκες και η πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Χανίων κ. Δώρα Κυριακάκη, η οποία είχε και την πρωτοβουλία για τις δωρεάν μαστογραφίες που θα γίνουν σήμερα, από τις 9 το πρωί, μπροστά από το κτήριο του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Χανίων με τη βοήθεια της Κινητής Μονάδας Μαστογραφίας της Περιφέρειας Κρήτης. Η κ. Κυριακάκη μάς είπε ότι ο εμπορικός κόσμος έχει “αγκαλιάσει” τις γυναίκες και καταλαβαίνει τους μύριους σημαντικούς ρόλους που έχουν στη ζωή τους.
«Όλες μας διαχειριζόμαστε πολλά, ειδικά αυτές που είναι μητέρες. Όμως είμαστε τόσο δυναμικές, τόσο δημιουργικές και έχουν τόσο εξελιχθεί, που μπορούν ακόμη και με το παραπάνω βάρος να σταθούν στα πόδια τους. Πρέπει να τολμούν, να μην το βάζουν ποτέ κάτω και όλα τα υπόλοιπα θα έρθουν», σημείωσε.
Τέσσερις επαγγελματίες γυναίκες λυράρισσες
Δε θα μπορούσαμε να κάνουμε ένα αφιέρωμα στις γυναίκες και ειδικά στις γυναίκες της Κρήτης, χωρίς να αναφερθούμε στη μουσική μας παράδοση. Τέσσερις επαγγελματίες γυναίκες λυράρισσες υπάρχουν σε όλη την Κρήτη και μία από αυτές μας μίλησε. Η Μαρία Σκουλά παίζει λύρα από τα παιδικά της χρόνια, έχει βγάλει δίσκους με κρητικές μελωδίες και διδάσκει λύρα στο Μινωικό Ωδείο του Ηρακλείου. Μοιράστηκε την εμπειρία της, ούσα γυναίκα σε έναν από τους πιο ανδροκρατούμενους κλάδους της μουσικής και για το μέλλον του.
«Ανέκαθεν αισθανόμουν ότι αυτό ήταν ένα μονοπάτι πολύ οικείο για μένα, παρόλο που ο χώρος ακόμα και σήμερα είναι ανδροκρατούμενος», τόνισε. Εκείνη που “έσπασε το καλούπι” ήταν η Ασπασία Παπαδάκη, η οποία σάρωσε με τις επιτυχίες της τη δεκαετία του 1960 και άλλες Κρητικές ακολουθούν τον δρόμο της.
«Με χαροποιεί ιδιαιτέρως το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια δείχνουν ενδιαφέρον για την κρητική μουσική όλο και περισσότερες γυναίκες! Μάλιστα, λόγω του ότι διδάσκω κρητική λύρα, τυγχάνει να έχω και αρκετές μαθήτριες», μας είπε.
Φοιτήτριες και μαθήτριες με όνειρα
Πέρα όμως από τις γυναίκες που τα έχουν ήδη καταφέρει, υπάρχουν οι φοιτήτριες και οι μαθήτριες που προσπαθούν να κάνουν ακόμη τα όνειρά τους πραγματικότητα. Μία από αυτές, η Άννα Ασκοξυλάκη, μαθήτρια της Β’ Λυκείου του Πρότυπου Λυκείου Ηρακλείου μίλησε στο neakriti.gr για την εμπειρία της στην πανελλήνια φάση του EOES (European Olympiad of Experimental Science - Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Πειραμάτων Φυσικών Επιστημών) στην οποία συμμετείχε με την ομάδα του εν λόγω Λυκείου. Εκείνη και οι συμμαθητές της απέσπασαν την 1η θέση πανελλαδικά και τα παιδιά θα εκπροσωπήσουν την χώρα μας στον ευρωπαϊκό διαγωνισμό που θα ακολουθήσει.
Η Άννα επισήμανε πως οι καθηγητές της εξασφάλισαν ένα ισότιμο περιβάλλον στον διαγωνισμό, όπως βέβαια και μέσα στη σχολική αίθουσα για όλα τα παιδιά, χωρίς προκαταλήψεις και διαχωρισμούς. Για την ημέρα της γυναίκας μας είπε: «Είναι μία γιορτή που τιμάμε όλα τα πράγματα που έχουν καταφέρει οι γυναίκες μέχρι τώρα και βεβαίως είναι μία υπενθύμιση για να συνεχίσουμε τον αγώνα μας» τόνισε και συμπλήρωσε: «Πρέπει να αλλάξουν αυτές οι αρνητικές αντιλήψεις που έχουν απομείνει στην κοινωνία ριζικά, από την οικογένεια και το σχολείο, ώστε οι γυναίκες και τα κορίτσια να κάνουν τα όνειρά τους πραγματικότητα χωρίς φόβο».
Όταν την ρωτήσαμε «τι θα έλεγες σε ένα κορίτσι που θέλει να προχωρήσει στον χώρο της επιστήμης αλλά διστάζει», μας απάντησε: «Δεν θα έπρεπε να την σταματά τίποτα! Και αν ποτέ βρει τα στερεότυπα στον δρόμο της, αν αγαπά αυτό που κάνει, πρέπει να έχει το σθένος να τα αντιμετωπίσει».
Εκείνες είναι η δημοσιογραφία
Οφείλουμε να κλείσουμε με δυο λόγια από τις δικές μας γυναίκες, εκείνες που γράφουν και συντάσσουν τα φύλλα αυτής της εφημερίδας. Οι γυναίκες της "Ν.Κ." έδωσαν το δικό τους μήνυμα για τη σημερινή ημέρα.
«Η κάθε γυναίκα πρέπει να κάνει αυτό που θέλει εκείνη, αυτό που τη γεμίζει», μας είπε η Μαρία Αντωνογιαννάκη, ενώ η Μιχαέλα Κεφάλα συμπλήρωσε: «Γιατί με τη δύναμη της φωνής της και τις πράξεις της αλλάζει τον κόσμο καθημερινά». Και η Άννα Μαρία Βερβεράκη σχολίασε καταληκτικά: «Γιατί στο κάτω-κάτω της γραφής, είναι ωραίο να είσαι γυναίκα».
