Η διεύρυνση της κρουαζιέρας στην Κρήτη πέρα από τα μεγάλα λιμάνια του Ηρακλείου και των Χανίων μπορεί να επιτευχθεί μέσω στρατηγικών που ενισχύουν την ελκυστικότητα μικρότερων λιμανιών και προορισμών. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μια προσπάθεια και στον Άγιο Νικόλαο, ενώ εντελώς εκτός του χάρτη της κρουαζιέρας είναι το Ρέθυμνο λόγω της έλλειψης υποδομών, μιας και στη συγκεκριμένη πόλη μπορούν να δέσουν μόνο πολύ μικρά κρουαζιερόπλοια.
Δυστυχώς, στο νησί λείπει ο ουσιαστικός σχεδιασμός κυρίως με υπαιτιότητα του αθηνοκεντρικού κράτους, που πρέπει να διαθέσει κονδύλια για την αναβάθμιση των μικρών λιμανιών, μιας και το Ηράκλειο με τα Χανιά σε επίπεδο χώρας πάνε πολύ καλά.
Ζητούμενο, λοιπόν, η βελτίωση των λιμενικών εγκαταστάσεων σε περιοχές όπως το Ρέθυμνο, η Αγία Γαλήνη ή η Σητεία.
Δημιουργία χώρων υποδοχής και εξυπηρέτησης επισκεπτών (π.χ. τουριστικά περίπτερα, σημεία πληροφόρησης) επίσης πρέπει να αναβαθμιστεί η δυνατότητα πρόσδεσης μικρότερων κρουαζιερόπλοιων.
Δυστυχώς, ελάχιστα είναι τα κρουαζιερόπλοια και κυρίως στο Ηράκλειο που παραμένουν για πάνω από δέκα ώρες στο λιμάνι, έτσι ώστε η δυναμική των χιλιάδων τουριστών να αποτυπωθεί και στις τοπικές οικονομίες. Αυτό μπορεί να γίνει με την ανάπτυξη θεματικών εκδρομών γύρω από πολιτιστικά μνημεία, φυσικά αξιοθέατα και τοπικές δραστηριότητες.
Προώθηση περιοχών όπως το Λασίθι (σπήλαιο Δικταίον, Κουφονήσι) ή τα νότια παράλια (Παλαιόχωρα, Φραγκοκάστελο) μπορεί να δώσει ένα επιπλέον κίνητρο.
Συνεργασία με εταιρείες κρουαζιέρας
Συμφωνίες με μικρότερες εταιρείες κρουαζιέρας που δραστηριοποιούνται σε niche αγορές (π.χ. οικολογικός τουρισμός, luxury cruises) μπορεί να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη της κρουαζιέρας στα λεγόμενα μικρότερα λιμάνια της Κρήτης, με το Ρέθυμνο σε αυτό το κομμάτι να είναι ο μεγάλος χαμένος. Βέβαια, για να αλλάξει η εικόνα πρέπει να υπάρξει παροχή κινήτρων για ένταξη μικρότερων προορισμών στο δρομολόγιό τους.
Το σίγουρο είναι πως χρειάζεται μια στοχευμένη πολιτική από το υπουργείο Τουρισμού, που θα δίνει τη δυνατότητα ενίσχυσης δραστηριοτήτων όπως είναι ο αγροτουρισμός και οι πεζοπορίες. Σημαντική δυναμική μπορεί να δοθεί και από την καλύτερη προβολή μοναδικών εμπειριών, όπως η κουζίνα της Κρήτης, η παραδοσιακή μουσική και τα φεστιβάλ. Μέχρι στιγμής δεν έχουμε καταφέρει στην Ελλάδα τη διασύνδεση των λιμανιών κρουαζιέρας, μιας και οι περισσότερες εταιρείες ζητούν συγκεκριμένους προορισμούς και κυρίως τη Σαντορίνη και τη Μύκονο. Μάλιστα, το σύνολο των κρουαζιερόπλοιων που προσεγγίζουν ελληνικά λιμάνια δένουν σε Μύκονο και Σαντορίνη, όπως και στον Πειραιά. Το Ηράκλειο ανήκει στη δεύτερη επιλογή, με τα βήματα να είναι πιο ουσιαστικά τα τελευταία χρόνια.
Για να μπορέσει η Κρήτη να προσεγγίσει το σύνολο των εταιρειών πρέπει να υπάρξει προώθηση του νησιού ως κόμβου για την Ανατολική Μεσόγειο.
Ποια είναι τα βήματα που πρέπει να γίνουν
Τα βήματα που χρειάζεται να γίνουν είναι:
Διαφημιστική καμπάνια: Προβολή των μικρότερων προορισμών σε διεθνείς εκθέσεις και πλατφόρμες κρουαζιέρας. Χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης για τη δημιουργία ενδιαφέροντος γύρω από λιγότερο γνωστά σημεία του νησιού.
Βελτίωση συγκοινωνιών: Ενίσχυση των τοπικών μεταφορών από μικρότερα λιμάνια προς κοντινούς προορισμούς. Δημιουργία συνδέσεων για γρήγορη και εύκολη μετακίνηση από το λιμάνι προς τα αξιοθέατα.
Με αυτές τις κινήσεις, η Κρήτη μπορεί να ενισχύσει την προσβασιμότητα και τη διαφοροποίηση του τουριστικού της προϊόντος, αυξάνοντας τη δημοτικότητα λιγότερο γνωστών περιοχών.
Οι αριθμοί για την κρουαζιέρα στο Ηράκλειο
Το 2024 αποτέλεσε χρονιά-ορόσημο για την κρουαζιέρα στο λιμάνι του Ηρακλείου, με τον αριθμό των επιβατών να ξεπερνά για πρώτη φορά τις 500.000, σημειώνοντας ιστορικό ρεκόρ. Συγκεκριμένα, μέσα στην προηγούμενη χρονιά, το λιμάνι υποδέχτηκε περισσότερους από 500.000 επιβάτες κρουαζιέρας.
Αξιοσημείωτη ήταν και η αύξηση στις δραστηριότητες homeporting, με 26 κρουαζιερόπλοια να επιλέγουν το Ηράκλειο ως λιμένα εκκίνησης και τερματισμού, εξυπηρετώντας συνολικά 54.000 επιβάτες για επιβίβαση και 49.000 για αποβίβαση.
Όσον αφορά στις εθνικότητες των επιβατών, την πρώτη θέση κατέλαβαν οι Γερμανοί, ακολουθούμενοι από Αμερικανούς, Βρετανούς, Ισπανούς και Ιταλούς. Η εντυπωσιακή αυτή αύξηση υπογραμμίζει τη στρατηγική σημασία του λιμανιού του Ηρακλείου ως κορυφαίου προορισμού κρουαζιέρας στην Ανατολική Μεσόγειο, συμβάλλοντας σημαντικά στην τοπική οικονομία και ενισχύοντας τη θέση της Κρήτης στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη. Οι τουρίστες κρουαζιέρας συμβάλλουν σημαντικά στην τοπική οικονομία του Ηρακλείου, όχι όμως με το αναμενόμενο ποσοστό λόγω της μικρής παραμονής στο λιμάνι των κρουαζιερόπλοιων, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων.
Σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Πειραιώς, η κρουαζιέρα αποφέρει ετησίως περίπου 36,5 εκατομμύρια ευρώ στην πόλη. Κάθε επιβάτης που αποβιβάζεται στο Ηράκλειο ξοδεύει κατά μέσο όρο 47 ευρώ, με το 80% των επιβατών να κατεβαίνουν από το πλοίο και το 47% αυτών να συμμετέχει σε εκδρομές.
Οι δαπάνες των επιβατών κατανέμονται ως εξής:
Αγορές: 3,7 εκατομμύρια ευρώ
Μεταφορές: 3,48 εκατομμύρια ευρώ
Γεύματα: 2,36 εκατομμύρια ευρώ
Επισκέψεις σε αξιοθέατα: 2,34 εκατομμύρια ευρώ
Επιπλέον, τα μέλη των πληρωμάτων συνεισφέρουν περίπου 5 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, κυρίως μέσω αγορών. Συνολικά, η κρουαζιέρα αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων για την τοπική αγορά του Ηρακλείου, ενισχύοντας διάφορους τομείς της οικονομίας.
