Τον κίνδυνο της διαγραφής αντιμετωπίζουν χιλιάδες φοιτητές σε ολόκληρη τη χώρα και την Κρήτη εξαιτίας της εφαρμογής του Νόμου 4957/2022, που ψηφίστηκε επί υπουργίας Νίκης Κεραμέως.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, περίπου 330.000 φοιτητές βρίσκονται ένα βήμα πριν την έξοδο από τα πανεπιστήμια, γεγονός που έχει προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση στην ακαδημαϊκή κοινότητα. Οι φοιτητικοί σύλλογοι προετοιμάζουν για το επόμενο διάστημα δυναμικές κινητοποιήσεις, ενώ από την πλευρά των καθηγητών και των πρυτανικών Αρχών υπάρχουν μεγάλες επιφυλάξεις και διστακτικότητα αναφορικά με την αποτελεσματικότητα του μέτρου.
Τα πανεπιστημιακά τμήματα της Κρήτης, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, βρίσκονται στην κορυφή της λίστας με τα μεγαλύτερα ποσοστά φοιτητών που απειλούνται με διαγραφή.
Συγκεκριμένα, το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο βρίσκεται στην τέταρτη θέση μετά τα μεγάλα κεντρικά Ιδρύματα της Αθήνας, με το ποσοστό να υπολογίζεται στο 56,44%. Σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα κινείται και το Πανεπιστήμιο Κρήτης, με το ποσοστό των υπό διαγραφή φοιτητών να ανέρχεται στο 39,2% του συνόλου των εγγεγραμμένων, ενώ στο Πολυτεχνείο Κρήτης το 34% των φοιτητών του Ιδρύματος πιθανόν να δουν την πόρτα της εξόδου εάν δεν ολοκληρώσουν τον κύκλο σπουδών στις επόμενες εξεταστικές περιόδους του τρέχοντος έτους.
Στα πλαίσια της επεξεργασίας των δεδομένων που έκανε η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης, στα ελληνικά πανεπιστήμια αυτή τη στιγμή υπάρχουν 695.698 εγγεγραμμένοι φοιτητές, από τους οποίους οι 361.937 είναι ενεργοί (ποσοστό 52,03%), αυτό σημαίνει ότι βρίσκονται εντός του ανώτατου ορίου σπουδών που προβλέπει ο νόμος. Δηλαδή, έξι χρόνια για τις σχολές τετραετούς φοίτησης (το λεγόμενο ν+2), ενώ για τις σχολές πενταετούς και εξαετούς φοίτησης (πολυτεχνεία, Ιατρικές κ.λπ.) το όριο φοίτησης πέραν του κανονικού χρόνου σπουδών είναι τα τρία έτη, δηλαδή συνολικά 8 και 9 αντιστοίχως (ν+3).
Ωστόσο, το ανώτατο όριο έχει ξεπεραστεί από 333.741 εγγεγραμμένους φοιτητές, με το ποσοστό τους επί του συνόλου να ανέρχεται στο 47,97%. Αυτό σημαίνει ότι οι μισοί εγγεγραμμένοι φοιτητές “φλερτάρουν” με την πιθανότητα της εξόδου.
Ο υπουργός Παιδείας, Κυριάκος Πιερρακάκης, διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι το μέτρο θα εφαρμοστεί, τονίζοντας με νόημα ότι δεν μπορούμε να έχουμε ένα “γιοφύρι της Άρτας”, εννοώντας ότι δεν πρόκειται να ανατραπεί ένας ψηφισμένος νόμος.
«Ο νόμος θα εφαρμοστεί απολύτως και απαρέγκλιτα. Τον έχουμε ψηφίσει και θα εφαρμοστεί... Δεν μπορεί να έχουμε ένα... “γιοφύρι της Άρτας”. Να πάψουμε να το συζητάμε. Θα τηρήσουμε τον νόμο. Μιλάμε για το καλοκαίρι του 2025 και μετά, στο τέλος του τρέχοντος ακαδημαϊκού έτους θα υπάρξει ενεργοποίηση των συγκεκριμένων διατάξεων. Είμαι σαφής... Μιλάμε για αιώνιους φοιτητές, ενώ θα έπρεπε να μιλάμε για “αιώνιους μαθητές”, δηλαδή για διαρκή επιμόρφωση», τόνισε ο κ. Πιερρακάκης.
Το μέτρο χαρακτηρίζεται οριζόντιο, καθώς δε λαμβάνονται υπόψη βασικές παράμετροι που αφορούν τις ειδικές καταστάσεις που αντιμετωπίζουν οι φοιτητές κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Για παράδειγμα, το υψηλό κόστος σπουδών οδηγεί αρκετούς φοιτητές στην αγορά εργασίας πρόωρα, ώστε να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στα αυξημένα έξοδά τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορούν να παρακολουθούν επιμελώς τα μαθήματά τους και να απαιτείται ένα εύλογο χρονικό διάστημα για την ολοκλήρωσή του.
Οι φοιτητές μιλούν για ένα άδικο κυβερνητικό μέτρο, που δε λαμβάνει υπόψη τον αγώνα και την προσπάθεια που καταβάλλουν προκειμένου να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους κάτω από αντίξοες συνθήκες για τους ίδιους και τις οικογένειές τους, αφού δίνουν κυριολεκτικά μεγάλη μάχη επιβίωσης εξαιτίας της ακρίβειας, η οποία έχει ανεβάσει κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια τα έξοδα σπουδών. Την ίδια στιγμή, το δημόσιο πανεπιστήμιο υποβαθμίζεται συνεχώς, με τις δαπάνες να έχουν μειωθεί κατά 60% και τα προνόμια που αφορούν τη φοιτητική μέριμνα (στέγη, σίτιση) να συρρικνώνονται συνεχώς.
Η πρόεδρος του Φοιτητικού Συλλόγου της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης Στέλλα Ευθυμίου μίλησε στη “Νέα Κρήτη” και το neakriti.gr για την επιβολή του μέτρου της διαγραφής φοιτητών που αναμένεται να εφαρμοστεί από τον Σεπτέμβριο του 2025.
«Εμείς ως φοιτητικοί σύλλογοι από την αρχή βρισκόμαστε απέναντι στο μέτρο, το οποίο είναι εντελώς ανούσιο, δεν υπολογίζει τον κόπο τον δικό μας και των οικογενειών μας και εντέλει έχει μία σκληρή τιμωρητική λογική. Ολόκληρη η ακαδημαϊκή κοινότητα πρέπει να εναντιωθεί στο συγκεκριμένο μέτρο. Τα επιχειρήματα της κυβέρνησης περί “αιώνιων φοιτητών” είναι σαθρά. Προσποιούνται πως δε γνωρίζουν ότι πολλά παιδιά είναι αναγκασμένα να εργάζονται για να βγάλουν τα έξοδά τους, ενώ παράλληλα υπάρχουν άλλα που είναι στο πτυχίο και χρωστούν μόλις δύο μαθήματα για να τελειώσουν, όμως κινδυνεύουν με διαγραφή επειδή έχουν ξεπεράσει το χρονικό όριο σπουδών που προβλέπει ο νόμος», είπε η κ. Ευθυμίου.
Οι φοιτητές ζητούν ελάφρυνση των προγραμμάτων σπουδών και μεγαλύτερη ευελιξία, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις. Για τον σκοπό αυτό ζητούν τη συμπαράσταση των καθηγητών και των πρυτανικών Αρχών. Παράλληλα, προαναγγέλλουν κινητοποιήσεις τις επόμενες ημέρες, εκδηλώνοντας την αντίδρασή τους στις εφαρμοζόμενες κυβερνητικές πολιτικές για την τριτοβάθμια εκπαίδευση.
«Ζητούμε ελάφρυνση των προγραμμάτων σπουδών, ώστε να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε επαρκώς στις απαιτήσεις. Γι’ αυτόν τον λόγο έχουμε ζητήσει τη βοήθεια των καθηγητών και των πρυτανικών Αρχών. Το επόμενο διάστημα θα πραγματοποιήσουμε συνελεύσεις για να αποφασίσουμε πώς θα κινητοποιηθούμε», πρόσθεσε η Στέλλα Ευθυμίου.
Στο ίδιο μήκος κύματος και η αντιπρόεδρος του Φοιτητικού Συλλόγου του Τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Δανάη Σούκερα, η οποία στάθηκε αρκετά στο απαγορευτικό κόστος σπουδών, που οδηγεί πολλούς φοιτητές στην αναζήτηση μίας εργασίας για να καλύψουν τα τρέχοντα έξοδά τους. Ενδεικτικά, στο Ηράκλειο ένας φοιτητής πρέπει να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη για την ανεύρεση στέγης, με τα ενοίκια να μην πέφτουν κάτω από 400 ευρώ, ενώ φοιτητικές εστίες δεν υπάρχουν για να καλύψουν τις ανάγκες των ευάλωτων οικονομικά φοιτητών, με το γνωστό πρόβλημα να παραμένει ανεπίλυτο εδώ και χρόνια.
«Η εφαρμογή του μέτρου... πετάει κυριολεκτικά στα σκουπίδια τον κόπο μας. Ζούμε στο 2024, έχοντας να αντιμετωπίσουμε μία άθλια οικονομική κατάσταση. Πολλοί συνάδελφοί μας δεν μπορούν να αγοράσουν ούτε μία τσάντα πράγματα από το σούπερ-μάρκετ, ενώ τα ενοίκια είναι απλησίαστα. Στο Ηράκλειο ένας φοιτητής δεν μπορεί να βρει σπίτι κάτω από 400 ευρώ, ενώ οι φοιτητικές εστίες είναι ανύπαρκτες. Σε αυτά τα πλαίσια, ο φοιτητής πρέπει να φροντίσει πρωτίστως για την επιβίωσή του. Έχουμε ήδη ξεκινήσει να κάνουμε παρεμβάσεις και κινητοποιήσεις, θέλουμε όμως με το μέρος μας και τους καθηγητές. Ζητήσαμε από τη Σύγκλητο να προχωρήσει σε μία δήλωση συμπαράστασης, που θα εκφράζει τον προβληματισμό της για την εφαρμογή του μέτρου. Οπωσδήποτε είναι ένας μοχλός πίεσης και σε επίσημο επίπεδο», υποστήριξε η κ. Σούκερα.
Οι φοιτητές μιλούν για ένα άδικο κυβερνητικό μέτρο, που δε λαμβάνει υπόψη τον αγώνα και την προσπάθεια που καταβάλλουν, προκειμένου να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους κάτω από αντίξοες συνθήκες για τους ίδιους και τις οικογένειές τους, αφού δίνουν κυριολεκτικά μεγάλη μάχη επιβίωσης εξαιτίας της ακρίβειας, η οποία έχει ανεβάσει κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια τα έξοδα σπουδών
Το ακαδημαϊκό έτος από το οποίο αρχίζει να “μετράει” η εφαρμογή της Ανώτατης Διάρκειας Φοίτησης (ΑΔΦ) είναι το 2021-2022 για τους ήδη εγγεγραμμένους. Για όσους εγγράφηκαν για πρώτη φορά το ακαδημαϊκό έτος 2022-2023 και μετά, το ακαδημαϊκό έτος μέτρησης εφαρμογής του μέτρου ΑΔΦ είναι το έτος εισαγωγής. Συγκεκριμένα, το άρθρο 76 του νόμου ορίζει ότι οι φοιτητές που κατά το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021 είχαν υπερβεί τον ελάχιστο χρόνο φοίτησης (αφορά φοιτητές που κατά το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021 φοιτούσαν στο πέμπτο ή σε μεγαλύτερο έτος για τα τετραετούς φοίτησης τμήματα) πρέπει να πάρουν πτυχίο μέσα στο τρέχον ακαδημαϊκό έτος, αλλιώς θα διαγραφούν.
Οι φοιτητές σε τμήματα πενταετούς (πολυτεχνεία) ή εξαετούς φοίτησης (Ιατρικές), σύμφωνα με τον νόμο, οφείλουν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους μέχρι και τη λήξη του ακαδημαϊκού έτους 2025-2026. Οι φοιτητές που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο έχουν τρεις εξεταστικές - του Φεβρουαρίου, του Ιουνίου και του προσεχούς Σεπτεμβρίου - για να περάσουν τα μαθήματα που “χρωστούν”.
Οι διατάξεις του Ν. 4957/2022 περί διαγραφής
«Άρθρο 76
Ανώτατη διάρκεια φοίτησης και μερική φοίτηση
Η ανώτατη διάρκεια φοίτησης σε ένα πρόγραμμα σπουδών πρώτου κύκλου, με ελάχιστη διάρκεια οκτώ (8) ακαδημαϊκών εξαμήνων για την απονομή του τίτλου σπουδών, είναι ο χρόνος αυτός, προσαυξημένος κατά τέσσερα (4) ακαδημαϊκά εξάμηνα.
Σε πρόγραμμα σπουδών του οποίου ο ελάχιστος χρόνος υπερβαίνει τα οκτώ (8) ακαδημαϊκά εξάμηνα, η ανώτατη διάρκεια φοίτησης είναι ο ελάχιστος χρόνος σπουδών, προσαυξημένος κατά έξι (6) ακαδημαϊκά εξάμηνα. Μετά από τη συμπλήρωση της ανώτατης διάρκειας φοίτησης, με την επιφύλαξη των επόμενων παραγράφων, το Διοικητικό Συμβούλιο του Τμήματος εκδίδει πράξη διαγραφής.
Άρθρο 454
Μεταβατικές διατάξεις Κεφαλαίου Η’
Η ανώτατη χρονική διάρκεια σπουδών, όπως ορίζεται στο άρθρο 75, καταλαμβάνει τους φοιτητές που εισάγονται στα ΑΕΙ από το ακαδημαϊκό έτος 2022-2023 και εξής.
Για τους φοιτητές που είναι εγγεγραμμένοι σε προγράμματα σπουδών πρώτου κύκλου των ΑΕΙ κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος και δεν είχαν υπερβεί την ελάχιστη χρονική διάρκεια φοίτησης του προγράμματος σπουδών τους κατά τη δημοσίευση του Ν. 4777/2021 (Α’ 25), εφαρμόζεται ο υπολογισμός της ανώτατης διάρκειας φοίτησης της παρ. 1 του άρθρου 75 από την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους 2021-2022 και έπειτα.
Οι φοιτητές που ήταν εγγεγραμμένοι σε προγράμματα σπουδών πρώτου κύκλου των ΑΕΙ, κατά την έναρξη ισχύος του Ν. 4777/2021 και είχαν υπερβεί την ελάχιστη χρονική διάρκεια φοίτησης του προγράμματος σπουδών, διαθέτουν για την ολοκλήρωση των σπουδών τους χρόνο ίσο προς την ελάχιστη χρονική διάρκεια φοίτησης, από την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους 2021-2022 και εξής, χωρίς δικαίωμα προσαύξησης του χρόνου φοίτησης κατά την παρ. 1 του άρθρου 75».
