Μετά από 13 χρόνια το Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ηρακλείου αποφάσισε να σταματήσει τις δραστηριότητές του με καταληκτική ημερομηνία το τέλος του Σεπτέμβρη του 2024.
Σε μια συναισθηματικά φορτισμένη Γενική Συνέλευση αποφασίστηκε να δοθεί η ευκαιρία σε νέες προσπάθειες στον χώρο της υγείας να αναδείξουν τη δυναμική τους και να τις στηρίξουμε με όποιο τρόπο γίνεται με την εμπειρία και τα υλικά που έχουν αθροίσει όλα αυτά τα χρόνια, σύμφωνα με πρωτεργάτη και συνιδρυτής του Δικτύου Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ηρακλείου.
«Ωστόσο, ο εθελοντισμός που βιώσαμε στο Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ηρακλείου ήταν για μας ζωντανή απόδειξη ότι δεν είμαστε αυτοί που ελπίζουν για το καλύτερο και κρίνουν τα πάντα από την ασφάλεια και τις καλές προθέσεις του καναπέ τους. Δράσαμε χαρίζοντας χρόνο και κομμάτια του εαυτού μας σε συνανθρώπους μας που το είχαν ανάγκη και το κάναμε απλόχερα», όπως ο ίδιος αναφέρει σε επιστολή του.
«Τελικά, ίσως δεν αρμόζει να γράψει κάποιος ότι βοηθήσαμε πολλούς συνανθρώπους μας και ότι αγγίξαμε πολλές ανθρώπινες ψυχές με τις δράσεις μας. Αυτό μπορούν να το πουν μόνο οι ίδιοι. Αυτές όμως οι ψυχές που σίγουρα αγγίξαμε και αλλάξαμε ήταν πρωτίστως οι δικές μας. Ένας από τους πολλούς εθελοντές του Δικτύου Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ηρακλείου - Κοινωνικού Ιατρείου και Φαρμακείου Ηρακλείου».
Ακολουθεί η σχετική επιστολή:
«Θυμάμαι σαν τώρα το απόγευμα του 2011 όπου σε μια μαζική συνάντηση στο εργατικό κέντρο Ηρακλείου, υγειονομικοί αλλά και ευαισθητοποιημένοι πολίτες της περιοχής του Ηρακλείου ίδρυσαν έναν οργανισμό που έμελλε να παίξει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της έννοιας της αλληλεγγύης στην πόλη μας.
Είχαν νιώσει ότι οι συνέπειες της κρίσης πάνω στην υγειονομική κάλυψη των πιο αδύναμων μεταξύ μας είχαν οδηγήσει σε εξαθλίωση εκατοντάδες συμπολίτες μας. Το κάλεσμα δεν ήταν απλά μια κραυγή για στήριξη. Η λέξη αλληλεγγύη ήταν κρίσιμη σε αυτή την προσπάθεια. Όπως ήταν και ο κινηματικός χαρακτήρας που απέκτησε η προσπάθεια από την πρώτη της στιγμή.
Ξεκινήσαμε σε ένα μικρό χώρο στην οδό Μουγλών στην Αλικαρνασσό. Στο ισόγειο το ιατρείο, στο υπόγειο το φαρμακείο. Φάρμακα από όπου βρίσκαμε. Και βρίσκαμε. Ο κόσμος αγκάλιασε την προσπάθεια και σύντομα είχαμε τη δυνατότητα να σταθούμε δίπλα σε ανθρώπους που, αν και μέχρι χθες νοικοκύρηδες με δουλειές, βρέθηκαν χωρίς δουλειά, φάρμακα και, πολλές φορές, ελπίδα. Οι ανάγκες για αλληλεγγύη αυξάνονταν με ταχύτατο ρυθμό.
Το Πανεπιστήμιο Κρήτης ανταποκρίθηκε στις εκκλήσεις ανθρώπων που ανήκαν στην προσπάθεια αλλά και που προέρχονταν από τα σπλάχνα του, και σύντομα έδωσε στέγη στο Δίκτυο, μέσα στους χώρους των κτιρίων της Κνωσού. Οι δραστηριότητες του ιατρείου εκτινάχθηκαν. Κάναμε δύο διπλά παθολογικά ιατρεία την εβδομάδα, παιδιατρικό, γυναικολογικό/μαιευτικό, ψυχιατρικό, οφθαλμιατρικό, κάποια περίοδο ενδοκρινολογικό, οδοντιατρικό και παιδοοδοντιατρικό. Ο ρόλος των φαρμακοποιών του δικτύου ανεκτίμητος. Κοινωνικοί λειτουργοί, νοσηλευτές και νοσηλεύτριες, μαίες, φοιτητές της ιατρικής σχολής, όλοι έδιναν το παρόν νιώθοντας πόσο μεγαλύτερο από τον καθένα τους ήταν αυτό που είχε χτιστεί. Ένα πολύ μεγάλο δίκτυο από ιδιώτες ιατρούς και ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα, μας στήριζε εξυπηρετώντας τις περιπτώσεις που είχαν ειδικές ανάγκες, ενώ γιατροί από τα νοσοκομεία του Ηρακλείου ποτέ δεν είπαν όχι στο να κάνουμε μια αλχημεία για να γίνει μια εξέταση “διακριτικά” εντός του νοσοκομείου σε κάποιον που δεν είχε ασφαλιστική κάλυψη.
Μια τεράστια ομάδα από ανθρώπους που δεν ήταν υγειονομικοί, στήριζε την προσπάθεια, μέσω γραμματειακής υποστήριξης, συλλογής φαρμάκων, συμμετοχή στην καθαριότητα, κάνοντας μερεμέτια, κάνοντας τον μεταφορέα ή την μεταφορική εταιρεία. Η δουλειά πολλή. Τα φάρμακα και τα μέσα, συχνά λίγα. Η διάθεση όμως στα ύψη.
Η δομή του δικτύου βασίστηκε στην ανοιχτωσιά των συναντήσεων που ποτέ δε θα μπορούσε να ονομαστεί διοικητικό συμβούλιο, γιατί μέσω αυτο-οργάνωσης είχε γίνει μια συνεχής ανοιχτή γενική συνέλευση. Μέσα σε αυτές τις εβδομαδιαίες συνελεύσεις οργανώθηκαν κινηματικές δράσεις, εκφράστηκαν προβληματισμοί, διαμορφώθηκαν χαρακτήρες και χτίστηκαν αιώνιες φιλίες. Συμμετείχαμε σε δεκάδες δρώμενα στον χώρο των κινημάτων του Ηρακλείου. Οργανώσαμε με μεγάλη επιτυχία ανοιχτές εκθέσεις, ομιλίες, επισκέψεις σχολείων στον χώρο μας, κοινωνικές κουζίνες, συναυλίες, βραδιές συζήτησης.
Ως ωφελούμενοι ήταν δεκτοί όλοι όσοι περνούσαν την πόρτα του δικτύου. Καμία διάκριση λόγω εθνικότητας. Δε μας ένοιαζε αν κάποιος ήταν πρόσφυγας, νόμιμος ή παράνομος μετανάστης στη χώρα. Αυτές οι έννοιες δε μας απασχόλησαν ποτέ. Όσο πιο πολύ ανάγκη είχε κάποιος τόσο δυνάμωνε το πάθος μας να τον βοηθήσουμε. Ειδικά για τους πρόσφυγες που προσπαθούσαν να βρουν τα πατήματά τους διωγμένοι από πολέμους ή μαζικές καταστροφές, με ένα ελληνικό κράτος να σφυρίζει για χρόνια αδιάφορα, το δίκτυο ήταν η μόνη τους ελπίδα.
Διαβητικοί τύπου ένα, άνθρωποι με μετατραυματικό σύνδρομο που επιβίωσαν από εμπόλεμες ζώνες, ηλικιωμένοι με χρόνια προβλήματα που βρέθηκαν στα 70 τους μακριά από τον τόπο τους, ανεμβολίαστα παιδιά…. Πόση ελπίδα μοιράσαμε μέσα από αυτή την προσπάθεια άραγε; Και πόσα κερδίσαμε όλοι μας σε εμπειρίες, συναισθήματα, σοφία, ταπεινοφροσύνη; Η πολιτική απόφαση για κάλυψη όλων των πολιτών αρκεί να είχαν ΑΜΚΑ το 2015-16, ήταν μία στιγμιαία ανακούφιση. Πλέον όλοι όσοι είχαν ΑΜΚΑ είχαν και πρόσβαση στις κρατικές μονάδες υγείας. Συνεχίσαμε να βλέπουμε όποιον για κάποιο λόγο συνέχιζε να μην έχει πρόσβαση στο σύστημα. Η φαρμακευτική κάλυψη όμως ακόμα και όσων είχαν ΑΜΚΑ παρέμενε ένα πρόβλημα. Με διάφορες τεχνικές και πολιτικές αποφάσεις η συμμετοχή στα φάρμακα αυξήθηκε. Σύντομα είδαμε ότι οι συμπολίτες μας με τις μεγαλύτερες υγειονομικές ανάγκες και τα μικρότερα εισοδήματα, ήταν και πάλι θύματα σε ένα ακήρυχτο πόλεμο εναντίον του δικαιώματος στην υγεία που ποτέ και κανείς σε αυτή τη χώρα δεν το είδε με την ευαισθησία που του αξίζει. Συνεχίσαμε να είμαστε αλληλέγγυοι σε μικροσυνταξιούχους και μακροχρόνια άνεργους που έπρεπε να αποφασίσουν αν θα έχουν τρόφιμα στο σπίτι τους ή αν θα πάρουν τα φάρμακα.
Αν και ο όγκος της δουλειάς έφθινε, το αίσθημα ευθύνης απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους ποτέ δε λιγόστεψε.
Η φωτιά το 2018 στα κτίρια του Πανεπιστημίου ήταν ένα καθοριστικό γεγονός για τις δραστηριότητες του δικτύου. Αν και ο χώρος που ήταν τα ιατρεία και το φαρμακείο δεν ήταν κοντά στη φωτιά, οι θερμοκρασίες που αναπτύχθηκαν στον χώρο κατέστρεψαν τα φάρμακα, και η απόφαση ότι το κτίριο ήταν κατεδαφιστέο δοκίμασε τις αντοχές όλων μας. Επί 10 μήνες ψάχναμε λύση και την έδωσε και πάλι το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Ο νέος χώρος ήταν πιο μικρός αλλά μας έφτανε. Ενημερώσαμε το δίκτυό μας και ξεκινήσαμε με νέα ελπίδα τις δραστηριότητές μας.
Δεν είχαμε προλάβει να συνέλθουμε από τη φωτιά όταν χτύπησε η πανδημία του COVID-19. Η πανδημία δε σταμάτησε τις ιατροφαρμακευτικές υπηρεσίες του δικτύου αλλά απομάκρυνε τους εθελοντές από τις συναντήσεις. Χαθήκαμε μεταξύ μας και με τις “συναντήσεις μέσω zoom” η μαγεία χάθηκε. Πολλοί εθελοντές, μετά από τα δύο αυτά γεγονότα έχασαν την επαφή με το δίκτυο. Και όχι μόνο αυτό, αλλά στην πορεία “χάσαμε” και κάποιους δικούς μας ανθρώπους. Ανθρώπους με ενέργεια, αγάπη για την προσπάθεια, γνώσεις και, πάνω από όλα, κύρος. Ο Αντώνης, ο Γιάννης, η Γεωργία και άλλοι που τώρα τους ξεχνάω, ήταν δομικά στοιχεία της όλης προσπάθειας. Η απώλειά τους μας κόστισε σε ψυχικά αποθέματα. Μείναμε λίγοι.
Ευτυχώς, και οι άνθρωποι που χρειάζονταν την στήριξή μας, λιγόστεψαν και αυτοί. Είναι πραγματικά συγκινητικό να βλέπεις ανθρώπους που τους γονάτισε η κρίση να στέκονται ξανά στα πόδια τους και να συνεχίζουν τη ζωή τους. Και είναι ακόμα πιο συγκινητικό να σε βλέπουν και αυτοί και χωρίς να ανταλλάξετε μία λέξη, να σου χαμογελούν όλο νόημα δείχνοντάς σου ότι όλη η προσπάθεια που έκανες άλλαξε τη ζωή τους, και ήταν ίσως η ελπίδα που χρειάζονταν για να αντέξουν.
Τους τελευταίους μήνες η ροή των ασθενών περιορίστηκε αρκετά. Μια μικρή ομάδα ανθρώπων με μεγάλες όμως ανάγκες, συνέχισε να έρχεται στο ιατρείο και το φαρμακείο. Ο κόπος για να συντηρηθεί η προσπάθεια με τόσο μικρή ροή ασθενών ήταν πιο μεγάλος, με τον αριθμό των ενεργών εθελοντών που είχαν μείνει. Ο κινηματικός χαρακτήρας της προσπάθειας, που ήταν σημαντικός για να διατηρείται ο ενθουσιασμός ήταν αδύνατο να υποστηριχθεί, ελλείψει χεριών.
Μετά από 13 χρόνια το Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ηρακλείου αποφάσισε να σταματήσει τις δραστηριότητές του με καταληκτική ημερομηνία το τέλος του Σεπτέμβρη του 2024.Σε μια συναισθηματικά φορτισμένη Γενική Συνέλευση αποφασίσαμε να δώσουμε την ευκαιρία σε νέες προσπάθειες στον χώρο της υγείας να αναδείξουν τη δυναμική τους και να τις στηρίξουμε με όποιο τρόπο μπορέσουμε με την εμπειρία και τα υλικά που έχουμε αθροίσει όλα αυτά τα χρόνια.
Σε μια τελευταία δέσμη δράσεων, θα βοηθήσουμε τους ωφελούμενούς μας να βρουν βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις, θα στείλουμε όσο περισσότερα φάρμακα μπορούμε σε συλλογικότητες και πρωτοβουλίες ανά την Ελλάδα και το εξωτερικό που τα έχουν ανάγκη.
Κάθε τέτοια όμορφη ιστορία εθελοντισμού, έχει ανάγκη από ένα αξιοπρεπές αίσθημα ολοκλήρωσης όταν τελειώνει. Κοιτάζοντας τους 4000 φακέλους ασθενών που περάσανε από τα ιατρεία μας, τους τόνους των φαρμάκων που χορηγήσαμε, και αναπολώντας τις τόσες όμορφες αλλά και δύσκολες στιγμές που ζήσαμε όλοι όσοι είχαμε εμπλοκή έστω και για λίγες ημέρες με το δίκτυο κοινωνική αλληλεγγύης Ηρακλείου, δεν μπορεί παρά με την τωρινή απόφαση να έχουμε μια γλυκόπικρη γεύση στο στόμα. Ίσως η μεγαλύτερη αποτυχία μας ήταν ότι δεν καταφέραμε να κερδίσουμε την καρδιά και να περάσουμε τα ιδεώδη της αλληλεγγύης που θα θέλαμε σε όλους τους εθελοντές και ωφελούμενους που ήρθαν κοντά μας.
Ωστόσο, ο εθελοντισμός που βιώσαμε στο Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ηρακλείου ήταν για μας ζωντανή απόδειξη ότι δεν είμαστε αυτοί που ελπίζουν για το καλύτερο και κρίνουν τα πάντα από την ασφάλεια και τις καλές προθέσεις του καναπέ τους. Δράσαμε χαρίζοντας χρόνο και κομμάτια του εαυτού μας σε συνανθρώπους μας που το είχαν ανάγκη και το κάναμε απλόχερα.
Τελικά, ίσως δεν αρμόζει να γράψει κάποιος ότι βοηθήσαμε πολλούς συνανθρώπους μας και ότι αγγίξαμε πολλές ανθρώπινες ψυχές με τις δράσεις μας. Αυτό μπορούν να το πουν μόνο οι ίδιοι. Αυτές όμως οι ψυχές που σίγουρα αγγίξαμε και αλλάξαμε ήταν πρωτίστως οι δικές μας. Ένας από τους πολλούς εθελοντές του Δικτύου Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ηρακλείου - Κοινωνικού Ιατρείου και Φαρμακείου Ηρακλείου».
