Εικόνα ανάκαμψης ξεκινά δειλά-δειλά να παρουσιάζει η οικοδομική δραστηριότητα το τελευταίο διάστημα στην Κρήτη. Μετά την καθίζηση που παρατηρήθηκε λόγω της οικονομικής κρίσης και του κορωνοϊού, με αποτέλεσμα σε πολλές οικοδομές οι εργασίες να διακοπούν απότομα και να μείνουν ημιτελείς, πλέον αυτό δείχνει να αλλάζει, με τις μπετονιέρες να έχουν πάρει και πάλι μπρος.
Μέχρι εδώ όλα καλά... έλα όμως που τα εργατικά χέρια είναι μειωμένα και έτσι καθημερινά οι λιγοστοί οικοδόμοι που έχουν απομείνει στο επάγγελμα δεινοπαθούν να βγάλουν το μεροκάματο, έχοντας να αντιμετωπίσουν από τη μια το βαρύ φόρτο εργασίας και από την άλλη την έλλειψη προσωπικού σε αρκετές ειδικότητες, αλλά και την ανασφάλιστη εργασία, που “τσακίζει κόκκαλα” στον κλάδο, την ώρα που για όλη την ανατολική Κρήτη υπάρχουν μόνο τέσσερις ελεγκτές στην αρμόδια υπηρεσία.
Ωράρια -“λάστιχο” και “όργιο” ανασφάλιστης εργασίας αποθαρρύνει τους νέους να πιάσουν δουλειά στην οικοδομή
Έτσι, παρά το ότι έχουν αυξηθεί τα μεροκάματα στον χώρο της οικοδομής, ειδικά εδώ στην Κρήτη ξεκινάνε από τα 60 ευρώ και μπορεί να φτάσουν και τα 90 ευρώ για όσους έχουν εξειδίκευση, ενώ για τους ανειδίκευτους ξεκινάνε από τα 40 ευρώ και αυξάνονται ανάλογα με την προϋπηρεσία, εντούτοις δεν κάνει την εμφάνισή του νέος κόσμος στο επάγγελμα, με συνέπεια η ολοκλήρωση των εργασιών πολλές φορές να καθυστερεί παρά τους εντατικούς ρυθμούς εργασίας.
Τους διώχνει η “μαύρη” εργασία
Στον νομό Ηρακλείου το 2009 συνολικά οι οικοδόμοι άγγιζαν τις 10.000. Αυτή τη στιγμή στον ΕΦΚΑ ασφαλισμένοι εμφανίζονται μόλις 2.200 άτομα, γεγονός που αποδεικνύει πως δεν υπάρχουν τα απαιτούμενα εργατικά χέρια και παράλληλα φέρνει στο φως το θέμα της ανασφάλιστης εργασίας, που παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει κατά καιρούς δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί εν τη γενέσει του και έτσι λειτουργεί ανασταλτικά για όποιον θέλει να ασχοληθεί με το επάγγελμα.
Από 10.000 το 2009 μόλις 2.200 οικοδόμοι σήμερα στο Ηράκλειο
«Πρόκειται για μια δύσκολη δουλειά. Ήδη έχουμε 13 νεκρούς οικοδόμους πανελλαδικά, λόγω του μεγάλου φόρτο εργασίας και του ότι δεν τηρούνται τα μέτρα ασφαλείας, με αποτέλεσμα οι συνάδελφοί μας που παλεύουν για ένα μεροκάματο να κινδυνεύουν ανά πάσα ώρα και στιγμή. Οι ευθύνες της κυβέρνησης είναι μεγάλες, καθώς δε δέχτηκε να καταστήσει υποχρεωτική τη Συλλογική Σύμβαση Εργασίας και να μειώσει κατά δύο χρόνια την ηλικία συνταξιοδότησης στους οικοδόμους. Η ανασφάλιστη εργασία είναι ένα σοβαρό ζήτημα, το οποίο ευθύνεται για το γεγονός ότι δεν ακολουθούν το επάγγελμα νέα άτομα. Βάσει των επίσημων στοιχείων του ΕΦΚΑ, το 2012 είχαμε κατά μέσο όρο 12 ένσημα τον μήνα στην οικοδομή. Αυτή τη στιγμή τοπικά αλλά και πανελλαδικά, ενώ δουλεύουμε ακατάπαυστα όλοι όσοι μείναμε στο επάγγελμα και ενώ οι εργοδότες ζητάνε μανιωδώς χέρια, ο μέσος όρος των ενσήμων είναι μόλις 13 ένσημα, δηλαδή μόλις 1 παραπάνω μηνιαίως. Στον ΕΦΚΑ δηλαδή είναι σαν να βρισκόμαστε ακόμα σε περίοδο οικονομικής κρίσης.
Είναι τραγελαφικό αυτό το πράγμα, διότι, σε συνδυασμό με το “αγκάθι” της ανασφάλιστης εργασίας, έχει ως αποτέλεσμα νέος κόσμος να μην μπαίνει στο επάγγελμα. Βλέπουμε αρκετούς συναδέλφους και στην Κρήτη αλλά και πανελλαδικά να δουλεύουν 40 χρόνια και να μην μπορούν να πιάσουν τα 4.500 ένσημα, που είναι το ελάχιστο για να συνταξιοδοτηθεί κάποιος», τόνισε ο πρόεδρος του Συνδικάτου Οικοδόμων Ν. Ηρακλείου, Γιάννης Γωνιανάκης.
Πεντάστερα και Airbnb “σώζουν” την οικοδομή
Την περίοδο της οικονομικής κρίσης, όπως και κατά την περίοδο του κορωνοϊού, αρκετές οικοδομές είχαν μείνει ημιτελείς. Τον τελευταίο καιρό όμως σημειώνεται μια κινητικότητα σε αυτές τις οικοδομές, για πολλές από τις οποίες ξεκίνησαν ξανά οι εργασίες ολοκλήρωσής τους. Συνεπώς η οικοδομική δραστηριότητα έχει πάρει τα πάνω της στην Κρήτη, όπου συγκεκριμένα παρατηρείται να χτίζονται νέες ξενοδοχειακές μονάδες, με κάποιες παλιές την ίδια στιγμή να ανακαινίζονται κυρίως τη χειμερινή περίοδο.
Επίσης, βλέπουμε παλιές κατοικίες να μετατρέπονται σε Airbnb είτε από τους ιδιοκτήτες τους, είτε να αγοράζονται και να περνάνε σε άλλα χέρια, προκειμένου να αξιοποιηθούν με αυτόν τον τρόπο.
Ωστόσο, αναφορικά με τις παλιές, ημιτελείς οικοδομές, όπως αναφέρει ο κ. Γωνιανάκης, ενδέχεται να προκύπτει ζήτημα στατικής ενίσχυσης αν κάποιες είναι πάρα πολύ παλιές, πράγμα που σημαίνει ότι κάθε περίπτωση θέλει συγκεκριμένη μελέτη από ειδικούς προκειμένου να διαπιστωθεί η καταλληλόλητά τους προτού ξεκινήσουν οι εργασίες ολοκλήρωσης της κατασκευής. Ταυτόχρονα πάντως, μεγάλη ώθηση στην οικοδομική δραστηριότητα δίνουν και τα δημόσια έργα που εκτελούνται αυτό το διάστημα στην Κρήτη.
Προτιμούν το ενοίκιο
Από την άλλη πλευρά τώρα, παρατηρείται μείωση στην ιδιοκατοίκηση, με την έννοια ότι πλέον είναι σαφώς λιγότερα τα ζευγάρια ή οι οικογένειες εκείνες που επιλέγουν να χτίσουν δική τους κατοικία και περισσότερες οι περιπτώσεις που αποφασίζουν να μείνουν στο ενοίκιο, θέλοντας έτσι να αποφύγουν τον ΕΝΦΙΑ και όλες τις υπόλοιπες υποχρεώσεις που σέρνει μαζί της η ιδιοκτησία.
«Το 2009 η ιδιοκατοίκηση έφτανε στο 83%, αυτή τη στιγμή όμως έχει πέσει στο 72%. Ο περισσότερος κόσμος πουλάει το σπίτι του. Πριν το 2009 καθένας φρόντιζε να χτίσει το δικό του σπιτάκι. Τώρα πλέον χτίζουν σπίτι όσοι έχουν λεφτά. Έτσι η δουλειά μας πλέον στηρίζεται στα μεγάλα δημόσια έργα που γίνονται στον ΒΟΑΚ, στο νέο διεθνές αεροδρόμιο στο Καστέλι και στους επαγγελματικούς χώρους, όπως ξενοδοχειακές μονάδες που επιδοτούνται και πολλές από αυτές κάνουν κάθε χρόνο ανακαίνιση. Επιπλέον, όμως, βλέπουμε να χτίζονται και καινούργιες ξενοδοχειακές μονάδες.
Η συμβατική όμως οικοδομή δεν υπάρχει πια στον βαθμό που τη ζούσαμε πριν το 2009», είπε ο κ. Γωνιανάκης, υπενθυμίζοντας στο σημείο αυτό και το γεγονός ότι σχεδόν 2,5 χρόνια μετά τον μεγάλο σεισμό που σημειώθηκε στο νησί μας, δεκάδες σεισμόπληκτες οικογένειες στο Αρκαλοχώρι, παρά τις εξαγγελίες των πολιτικών αρχηγών, αναγκάζονται να ζουν σε λυόμενους οικίσκους και δεν έχει βρεθεί ακόμη μια κανονική και μόνιμη στέγη γι’ αυτούς.