“Στα κάγκελα”, καταγγέλλοντας την κυβέρνηση για σχέδιο ιδιωτικοποίησης της διαχείρισης του νερού στην Κρήτη, βρίσκονται το τελευταίο διάστημα ολοένα και περισσότεροι Τοπικοί Οργανισμού Εγγείων Βελτιώσεων, αφού όπως λένε, η αρχή γίνεται από τη Θεσσαλία, με την παράδοση της διαχείρισης των υδάτων σε Ανώνυμη Εταιρεία (ΟΔΥΘ Α.Ε.), και η αμέσως επόμενη Περιφέρεια που θα γίνει αυτό θα είναι το νησί μας, μέσα από τη σύσταση του Ενιαίου Φορέα Διαχείρισης Υδάτων Κρήτης!
Σε ύφος οργής και αγανάκτησης είναι γραμμένη η επιστολή 8 προέδρων ΤΟΕΒ από τον νομό Ηρακλείου και 13 προέδρων ΤΟΕΒ από τον νομό Χανίων, που στάλθηκε τόσο στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη όσο και στους υπουργούς Περιβάλλοντος Θεόδωρο Σκυλακάκη και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρη Αυγενάκη.
Μεταξύ των άλλων, η εν λόγω επιστολή αναφέρει: «Αξιότιμε κύριε πρωθυπουργέ, με αφορμή την ανάρτηση σε δημόσια διαβούλευση του νομοσχεδίου κατάργησης των κοινωφελών μη κερδοσκοπικών ΟΕΒ της περιφέρειας Θεσσαλίας (http://www.opengov.gr/minenv/?p=13310) και την ανάθεση του αρδευτικού έργου σε εταιρεία Α.Ε., εμείς οι ΤΟΕΒ του νομού Χανίων έχουμε να απαντήσουμε τα παρακάτω:
Οι ΟΕΒ συστάθηκαν το 1959 ακολουθώντας το πρότυπο αντίστοιχου επιτυχημένου γαλλικού μοντέλου, που εξακολουθεί ακόμα και σήμερα να λειτουργεί στη Γαλλία και άλλα μεσογειακά κράτη. Οι ΤΟΕΒ, κατ’ άρθρο 46 παρ. 1β του Ν. 4456/2017, αποτελούν Οργανισμούς Κοινής Ωφελείας, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, δηλαδή κατά τη συνταγματική πρόβλεψη αποτελούν Γεωργικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις αναγκαστικής μορφής. Οι διοικήσεις τους έχουν τιμητικό τίτλο και όλα τα έξοδά τους (ΔΕΗ, συντήρηση δικτύων και αντλιοστασίων, υπάλληλοι κ.λπ.) πληρώνονται με εισφορές των αγροτών-μελών τους και δεν έχουν καμία σχέση ούτε επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό του κράτους. Σαν αποκλειστικό σκοπό έχουν τη διανομή όσο το δυνατόν φτηνότερου αρδευτικού νερού στα μέλη τους.
Ήταν και εξακολουθούν να είναι ό,τι καλύτερο μπορούσε να διοργανώσει το ελληνικό κράτος, αφού δημιούργησε τα αρδευτικά έργα και τα παρέδωσε σε ιδιοχρησία στους αρδευτές με εποπτεύουσα Αρχή αλλά και αναπτυξιακό φορέα την ΥΕΒ, ως και την αρμόδια Διεύθυνση Εγγείων Βελτιώσεων του υπουργείου.
Υπήρχε συνεπώς έλεγχος, εποπτεία, αλλά και συνεχής ανάπτυξη των ΟΕΒ για περισσότερα από 50 χρόνια, κατά τα οποία η αγροτική ανάπτυξη της υπαίθρου συνδέθηκε άρρηκτα με τη λειτουργία των δικτύων διανομής αρδευτικού έργου, δημιουργώντας έτσι σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ των μελών τους και ιδιαίτερες κοινωνικοοικονομικές σχέσεις, διαμορφώνοντας την ανθρωπογεωγραφία της περιοχής. Όλα θα συνέχιζαν να λειτουργούν εσαεί, αν η ίδια η Πολιτεία δε διέλυε συστηματικά και μεθοδικά τις αρμόδιες υπηρεσίες, δηλαδή την ΥΕΒ πρώτα και την αρμόδια Διεύθυνση μετέπειτα».
«Όταν υπάρχουν ισχυρές και άξιες διοικήσεις»
Αμέσως παρακάτω, η επιστολή συνεχίζει αναφέροντας πως «ως αποτέλεσμα των παραπάνω ενεργειών, οι ΟΕΒ, με ισχυρές και άξιες διοικήσεις, παραμένουν και συνεχίζουν το έργο τους σωστά, υπό την επίβλεψη των εκάστοτε ΔΑΟΚ και Αντιπεριφερειών, με τα προβλήματα που τους απασχολούν να είναι συνέπεια της εγκατάλειψης. Δυστυχώς οι ΟΕΒ με αδύναμες ή ανύπαρκτες διοικήσεις επόμενο ήταν, με τις τεράστιες αυξήσεις στο κόστος ενέργειας, να υπολειτουργούν ή και να εγκαταλειφθούν.
Μήπως όμως αυτός ήταν ο λόγος που η Πολιτεία διέλυσε τις προϊστάμενες υπηρεσίες, ώστε να διαλυθούν και οι ΟΕΒ και εύκολα να παραδοθούν με την ανοχή των αρδευτών σε ιδιώτες;
Ο υπουργός επικαλείται ότι δε διαχειριζόμαστε σωστά τους υδατικούς πόρους και ότι θα το κάνει καλύτερα η Α.Ε. Δυστυχώς, και ο ΟΑΚ, εταιρεία πρώτης γραμμής για την Πολιτεία, απέτυχε όχι μόνο στον έλεγχο και στην πρόβλεψη της κλιματικής αλλαγής, αλλά και στη διαχείριση και στη συντήρηση των αρδευτικών έργων που ενεπλάκη, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τη διαχείριση του φράγματος Αποσελέμη και του μη λειτουργικού από κατασκευής φράγματος Βαλσαμιώτη, απέτυχε επομένως στη βάση του ως Οργανισμός Ανάπτυξης.
Είναι γεγονός ότι, όταν οι διαθέσιμοι πόροι είναι λιγότεροι από τις ανάγκες, δεν επαρκούν! Χρόνια τώρα όλοι οι ΟΕΒ ζητάμε έργα ταμίευσης και εμπλουτισμού, ζητάμε έλεγχο, αλλά “φωνή βοώντος εν τη ερήμω”. Η Πολιτεία είναι η υπαίτια που αγνοεί τους πολίτες της και τις ανάγκες τους, και όχι οι αρδευτές»...
«Λέμε “όχι” στη σύσταση του φορέα»
Στο ίδιο κείμενο, τόσο οι 8 πρόεδροι ΤΟΕΒ του νομού Ηρακλείου όσο και οι 13 του νομού Χανίων δηλώνουν αμέσως μετά ότι «διαφωνούν με τη σύσταση Ενιαίου Φορέα Διαχείρισης Υδάτων Κρήτης, εφόσον πρόκειται για Ανώνυμη Εταιρεία, καθώς μία Α.Ε. θα μεριμνά μόνον ως προς την αύξηση των κερδών της, πράγμα αντίθετο με τον μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα των ΤΟΕΒ. Θα αντισταθούμε στη διάλυση και την παράδοση του αρδευτικού έργου και των υποδομών μας (αντλιοστάσια, γεωτρήσεις, δίκτυα) αξίας εκατομμυρίων.
Ζητάμε από την κυβέρνηση να μην εξαργυρώσει ευρωπαϊκές επιταγές σε βάρος των αρδευτών και του πρωτογενούς τομέα. Είναι άμεση ανάγκη η επανασύσταση και η στελέχωση των αρμόδιων ΥΕΒ υπηρεσιών και ο εκσυγχρονισμός της επιτυχημένης ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην επιτραπεί στα ιδιωτικά συμφέροντα να επιτεθούν για άλλη μια φορά στον πρωτογενή τομέα.
Μια δεύτερη πρόταση είναι να μετατραπούν οι υπάρχοντες ΟΕΒ σε αρδευτικούς συνεταιρισμούς, με δικαίωμα συμμετοχής σε επενδυτικά προγράμματα, το κράτος να τους επιτρέψει και να τους αφήσει να συνεχίσουν να επιτελούν το έργο τους».
Το κείμενο από τον νομό Ηρακλείου υπογράφουν οι πρόεδροι των ΤΟΕΒ: Α' Ζώνης Μεσαράς Ευάγγελος Τσιμπραγάκης, Βιάννου Μενέλαος Πετράκης, Γέργερης Ζαχαρίας Αναστασάκης, Ζαρού Μανόλης Ανωγειανάκης, Ανωγείων Μανόλης Χαριτάκης και Ινίου Γιάννης Ρολάκης. Από τη διαμαρτυρία αυτή εξαιρούνται οι ΤΟΕΒ Β’ Ζώνης Μεσαράς Μανόλης Φουστανάκης και Γ’ Ζώνης Μεσαράς Γεώργιος Πετουλάκης, κάτι το οποίο αναφέρεται στο τέλος του κειμένου.
Στο κείμενο που έστειλαν οι Χανιώτες υπογράφουν οι ΤΟΕΒ Κόλπου Κισσάμου, Βαρυπέτρου, Αγίας Μαρίνας-Πλατανιά, Αλικιανού, Αγιάς-Κολυμπαρίου, Βατολάκκου, Κουφού, Χρυσοσκαλίτισσας, Μεσκλών, Φουρνέ, Καστέλλου, Δυτικού Αποκόρωνα και Φραγκοκάστελου.
Τόσο οι 8 του νομού Ηρακλείου όσο και οι 13 πρόεδροι ΤΟΕΒ του νομού Χανίων δηλώνουν στο κείμενο αυτό ότι «διαφωνούν με τη σύσταση Ενιαίου Φορέα Διαχείρισης Υδάτων Κρήτης, εφόσον πρόκειται για Ανώνυμη Εταιρεία, καθώς μία Α.Ε. θα μεριμνά μόνον ως προς την αύξηση των κερδών της, πράγμα αντίθετο με τον μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα των ΤΟΕΒ. Θα αντισταθούμε στη διάλυση και την παράδοση του αρδευτικού έργου και των υποδομών μας (αντλιοστάσια, γεωτρήσεις, δίκτυα) αξίας εκατομμυρίων»
«Όχι στην ενιαία διαχείριση νερού στην Κρήτη»
«Ούτε βήμα δε θα κάνουμε πίσω», όπως ξεκαθάρισε στo neakriti.gr ο πρόεδρος του ΤΟΕΒ Γέργερης Ζαχαρίας Αναστασάκης.
«Οι ΤΟΕΒ είναι εκείνοι που μπορούν να διασφαλίσουν τη σωστή διαχείριση του νερού», σύμφωνα με τον κ. Αναστασάκη. Εξάλλου, όπως λέει, «άλλες ανάγκες σε νερό έχουμε εμείς και άλλες στα Χανιά, που το νερό εκεί τους περισσεύει και το ρίχνουν, που λέει ο λόγος, στη θάλασσα. Άρα διαφωνούμε με την ενιαία διαχείριση του νερού στην Κρήτη»...
Μάλιστα, ο δικός του ΤΟΕΒ για φέτος δίνει μεγάλο βάρος στην αντιμετώπιση των διαρροών από τα δίκτυα, αλλά ταυτόχρονα και στην απαγόρευση καλλιέργειας πατάτας και άλλων κηπευτικών, που έχουν μεγάλες ανάγκες σε νερό.
«Επιτρέπουμε μόνο την καλλιέργεια αυτών των προϊόντων για ιδιοκατανάλωση», όπως λέει. Και ξεκαθαρίζει ότι χρειάζεται ορθολογική χρήση του νερού και στις ελιές της περιοχής.
«Θα μπορέσουμε, αν τηρήσουμε αυτά τα μέτρα, να έχουμε νερό για μερικούς μήνες ακόμα. Αλλιώς δε θα μπορέσουμε να έχουμε νερό μέσα στο καλοκαίρι. Επομένως, καλούμε τους παραγωγούς να είναι πολύ προσεκτικοί».