Σε συνεχείς περιπέτειες, που σε βάθος χρόνου μπορεί να επηρεάσουν και τη βιωσιμότητά τους στο νησί και να τα αναγκάσει να αρχίσουν να... “το σκέφτονται” αν θα παραμείνουν ή αν θα μεταναστεύσουν, βάζει τα αρπακτικά της Κρήτης η κλιματική αλλαγή, με τον ερευνητή του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Μιχάλη Προμπονά να ενημερώνει την κοινή γνώμη για τις ενέργειες που μπορεί να κάνει κάθε άνθρωπος μπροστά σε ένα εξαντλημένο αρπακτικό, που βρίσκεται σε κίνδυνο.
Μάλιστα, όπως ο ίδιος λέει, «είναι πολλές οι περιπτώσεις αυτές μέχρι σήμερα, με τις καιρικές συνθήκες να επηρεάζουν τη ζωή των αρπακτικών, ενώ τα τελευταία τρία περιστατικά έχουν να κάνουν με τη ζέστη στο νησί μας, που τα επηρέασε αρνητικά και τα εξανάγκασε να “προσγειωθούν” και να τεθούν σε κίνδυνο!».
Το ένα αρπακτικό έπεσε στη θάλασσα της Σητείας και παραλίγο να πνιγεί. Τα άλλα δύο “προσγειώθηκαν” εξαντλημένα από τη ζέστη, το ένα στην καυτή άσφαλτο στο Ηράκλειο και το τρίτο νότια του Ηρακλείου, στις Τρεις Εκκλησιές. Και στις τρεις περιπτώσεις, ο ανθρώπινος παράγοντας λειτούργησε καταλυτικά για να προστατευτούν αυτά τα ζωντανά πλάσματα, που έχουν πολύ μεγάλη χρησιμότητα.
Μιλώντας στο neakriti,gr, ο ερευνητής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Μιχάλης Προμπονάς δήλωσε χαρακτηριστικά: «Τους καλοκαιρινούς μήνες συμβαίνουν αυτά, κυρίως στα μικρά, που μπορεί να πέσουν στη θάλασσα. Είναι και ο αέρας που τα επηρεάζει, αφού δεν ξέρουν ακριβώς πώς θα πρέπει να κινηθούν. Στις πιο πρόσφατες περιπτώσεις είχαμε και τον καύσωνα, αλλά δε συμβαίνουν σπάνια αυτά τα γεγονότα. Έχουμε κι άλλες περιπτώσεις, όπου τα όρνια φεύγουν από τη φωλιά τους και χάνονται. Το έχουμε ξανακούσει ακόμα και να πέφτουν στη θάλασσα να πνίγονται»!
Μάλιστα, στο σημείο αυτό, ο Μιχάλης Προμπονάς προσθέτει: «Η κλιματική αλλαγή έχει επιπτώσεις σε όλη τη βιοποικιλότητα. Και φυσικά και στα πουλιά. Διότι έχει γίνει και πιο ξηρό το κλίμα. Και εκτός από τα όρνια, υπάρχουν και άλλα πουλιά που μετακινούνται σε διαφορετικές ζώνες, στις οποίες θα βρουν τα στοιχεία τα οποία χρειάζονται για να ζήσουν».
Για τα όρνια που έπεσαν θύματα του καύσωνα το τελευταίο διάστημα, ο Μιχάλης Προμπονάς χαρακτήρισε ως καθοριστικής σημασίας την ανθρώπινη παρέμβαση. «Σίγουρα βοήθησαν. Και πλέον οι άνθρωποι είναι πιο ευαισθητοποιημένοι. Έχουν ενημερωθεί και καλύτερα. Είναι και οι προσπάθειες που κάνουμε εμείς ως Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, μέσα από τις δράσεις μας και τα προγράμματα που “τρέχουμε”...
Αυτά όμως τα όρνια σε περίπτωση που ο άνθρωπος προσπαθήσει να τα βοηθήσει, άραγε θα μπορούσε να γίνουν κάπως επικίνδυνα; «Δεν είναι οικόσιτα ζώα. Θέλει προσοχή. Τα συγκεκριμένα, βέβαια, ήταν εξαντλημένα. Αλλά δεν παύει να είναι άγρια πτηνά. Θέλει ειδικό τρόπο για να μπορέσεις να τα πιάσεις και να τα φροντίσεις. Δεν τα πλησιάζεις όπως ένα περιστέρι... Δεν επιτίθενται στον άνθρωπο, αλλά προστατεύοντας τον εαυτό τους, μπορεί να τον γδάρει ή να τον τσιμπήσει στο πρόσωπο».
Άρα, ο άνθρωπος μπροστά σε ένα πουλί-αρπακτικό θα πρέπει να ενημερώσει τις αρμόδιες Αρχές. «Είτε είναι οι Δασικές Υπηρεσίες, είτε είναι το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, ή να καλέσει κάποιον κτηνίατρο. Μα και ένα σκυλί, όταν είναι αγριεμένο, μπορεί να σε δαγκώσει. Η άγρια πανίδα θέλει ιδιαίτερο χειρισμό».
Τι μπορεί όμως ο άνθρωπος να τους δώσει για να τα φροντίσει να επιβιώσουν; «Τα συγκεκριμένα πτηνά τρέφονται με ψόφια ζώα. Άρα, εκτός από νερό, μπορούμε να τους δώσουμε και κομματάκια από κρέας. Αυτό βέβαια δε συμβαίνει με όλους τους γύπες. Για παράδειγμα ο γυπαετός, που δεν είναι εύκολο να τον δεις, αφού δε θα πέσει σε κάποια περιοχή, αυτός τρέφεται με κόκκαλα κυρίως όταν είναι μεγάλος, ενώ με κρέας τρέφεται ο μικρός»...
Η κλιματική αλλαγή τα εξαναγκάζει να μεταναστεύσουν
Τι μπορεί όμως να συμβεί από την κλιματική αλλαγή; «Για να μεταναστεύσουν κάποιοι ζωντανοί οργανισμοί, δε θα το κάνουν μέσα σε λίγες μέρες με ένα κύμα καύσωνα. Αυτό μπορεί να συμβεί μακροπρόθεσμα. Θα αλλάξουν ίσως τα μέρη που κατοικούν, όπου μπορεί να δυσκολεύονται να βρουν την τροφή τους. Δε θα δούμε σε 15 μέρες εύκολα ότι ένα ζώο πήγε πιο ψηλά ή πιο χαμηλά. Είναι κάτι που γίνεται σε βάθος χρόνου».
Στο μεταξύ, όπως ο ίδιος καταλήγει, «πλέον και οι κτηνοτρόφοι έχουν ενημερωθεί. Και ξέρουν ότι αυτά τα αρπακτικά, αν επιτεθούν, δε θα επηρεάσουν το κοπάδι. Θα επιτεθούν σε ένα αδύναμο ζώο, το οποίο μπορεί να είναι άρρωστο και έτσι κι αλλιώς θα πεθάνει, αφού αυτά τα αρπακτικά είναι πτωματοφάγα. Και με αυτόν τον τρόπο, φυσικά, καθαρίζουν το περιβάλλον, γεγονός που τα καθιστά ιδιαίτερα χρήσιμα για την ίδια μας τη ζωή... Και συμβαίνει πάρα πολύ σπάνια να επιτεθούν σε κάποιο ζωντανό ζώο. Η έλλειψή τους δημιουργεί πάρα πολλά προβλήματα σε μας και είναι κάτι που βάζει σε κίνδυνο και τη δημόσια υγεία».
ΑΝΙΜΑ: Μέσα σε μία εβδομάδα περιέθαλψε 15 μικρούς γύπες
Χαρακτηριστική είναι η ανάρτηση του Συλλόγου Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής ΑΝΙΜΑ, που αναφέρει ότι μέσα σε μία μόνο εβδομάδα υποδέχτηκε για περίθαλψη 15 μικρούς γύπες, οι οποίοι λαμβάνουν θεραπεία. Όπως τονίζει, οι αρμόδιοι φορείς θα πρέπει να τοποθετήσουν άμεσα δεξαμενές και ποτίστρες στα βουνά.
Πιο συγκεκριμένα αναφέρει: «Σοβαρό πρόβλημα υπάρχει με τους γύπες στην Κρήτη. Δεκάδες αφυδατωμένα γυπάκια, νεαρά φετινά, πέφτουν εξαντλημένα και πολλά πεθαίνουν. Τα τυχερά τα βρίσκουν έγκαιρα πολίτες και ενημερώνουν τα Δασαρχεία. Μέσα σε μία εβδομάδα έφτασαν στην ΑΝΙΜΑ δεκαπέντε από αυτά και λαμβάνουν εντατικά θεραπεία με ηλεκτρολύτες. Θα συνεχίσουν πιστεύουμε να έρχονται όλον τον Αύγουστο. Πρέπει η Πολιτεία και οι εμπλεκόμενοι φορείς να τοποθετήσουν άμεσα δεξαμενές και ποτίστρες πάνω στα βουνά. Δεν είναι παραδεκτό να χάνουμε τα καλοκαίρια τόσο μεγάλο αριθμό από τα πολύτιμα αυτά ζώα, από δίψα», καταλήγει η ανακοίνωση.
