Τη διάσωσή του περιμένει καρτερικά εδώ και χρόνια, μετρώντας τις βαριές πληγές του, ένα εμβληματικό μνημείο στην “καρδιά” του Ηρακλείου και να που φαίνεται να ξεπροβάλλει επιτέλους μια “αχτίδα φωτός”...
Ο λόγος για την πρώην φάμπρικα Ανωγειανάκη, στη συμβολή των οδών Βαλέστρας, Σαββαθιανών και Μελιδώνη, στην Αγία Τριάδα, ιδιοκτησίας από το 2019 του Δήμου Ηρακλείου, για την οποία φαίνεται να μπαίνει πλέον το νερό στο... “αυλάκι”, ώστε να ξεκινήσει έστω η προσπάθεια διάσωσης και αποκατάστασής της.
Το πρώτο σημαντικό βήμα έγινε με την προκήρυξη του διαγωνισμού από τον Δήμο για την ανάθεση του αναγκαίου “πακέτου” μελετών, προϋπολογισμού 829.000 ευρώ, που θα ανοίξουν τον δρόμο για να ακολουθήσουν οι παρεμβάσεις αποκατάστασης και διαμόρφωσης της ιστορικής φάμπρικας σε ένα Κέντρο Μεσογειακής Μουσικής, που θα δώσει, αν μη τι άλλο, μια άλλη πνοή στην πολύπαθη συνοικία της Αγίας Τριάδας.
Εδώ βεβαίως μιλάμε για ένα εγχείρημα που θα τραβήξει σε μάκρος και ως εκ τούτου κανείς δεν μπορεί παρά να κρατά “μικρό καλάθι”. Ωστόσο είναι θετικό ότι γίνεται ένα πρώτο σημαντικό βήμα για ένα κτήριο-ορόσημο για την ιστορική συνοικία της Αγίας Τριάδας, το οποίο, όπως είχε καταγράψει πέρυσι, σε σχετικό οδοιπορικό της η “Νέα Κρήτη” μετρά πολλές πληγές μετά από την εγκατάλειψη δεκαετιών, αλλά και την επιβάρυνση που έχει υποστεί από τους σεισμούς...
Η απόφαση
«Αναγνωρίζοντας την υψηλή αναγκαιότητα και προτεραιότητα για την αξιοποίηση της φάμπρικας Ανωγειανάκη, λόγω της ιστορίας του και της υψηλής αρχιτεκτονικής του αξίας, που επιβάλλουν την αποκατάσταση του κτηρίου και την αξιοποίησή του, υπεγράφη η με αρ. πρωτ. 48799/31-05-2022 Προγραμματική Σύμβαση Πολιτισμικής Ανάπτυξης μεταξύ του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, της Περιφέρειας Κρήτης και του Δήμου Ηρακλείου.
Στο πλαίσιο της ως άνω Προγραμματικής Σύμβασης, ο Δήμος Ηρακλείου προχωράει στη δημοπράτηση της εν λόγω μελέτης με τη διαδικασία του ανοιχτού ηλεκτρονικού διαγωνισμού άνω των ορίων, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 27 του Ν. 4412/2016», αναφέρεται στη σχετική πρόσφατη απόφαση με αντικείμενο την έγκριση των τευχών δημοπράτησης και όρων διακήρυξης της μελέτης “Μελέτη Αποκατάστασης - Επανάχρησης Φάμπρικας Ανωγειανάκη”, ενώ οι προς εκπόνηση μελέτες είναι οι ακόλουθες: Τοπογραφική μελέτη (κατ. 16), Γεωλογική Μελέτη και Έρευνα (κατ. 20), Γεωτεχνική Μελέτη και Έρευνα (κατ. 21), Ειδική Αρχιτεκτονική Μελέτη Κτηρίου και Περ. Χώρου (κατ. 07) & Τεύχη Δημοπράτησης και Μελέτη Προσβασιμότητας ΑμεΑ, Στατική Μελέτη κτηρίου (κατ. 08) & Τεύχη Δημοπράτησης, Η/Μ Μελέτη κτηρίου (κατ. 09) & Τεύχη Δημοπράτησης, Μουσειολογική Μελέτη- Μουσειογραφική Μελέτη & Τεύχη Δημοπράτησης και Σύνταξη μελέτης ΣΑΥ-ΦΑΥ.
Επίσης προβλέπονται η έκδοση άδειας δόμησης και εγκρίσεις των φορέων που εμπλέκονται στην αδειοδότηση του έργου (π.χ. Αρχαιολογική Υπηρεσία, Εφορία Νεότερων Μνημείων, Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής, Πυροσβεστική Υπηρεσία, Περιβαλλοντική Αδειοδότηση κ.λπ.).
Το χρονικό - Το διατηρητέο ελαιοτριβείο στην Αγία Τριάδα
Η φάμπρικα του Ανδρέα Ανωγειανάκη βρίσκεται στο Ο.Τ. 119 της περιοχής της Αγίας Τριάδας του Ηρακλείου (εντός τειχών), στη μικρή πλατεία που σχηματίζεται στη συμβολή των οδών Βαλέστρα, Σαββαθιανών και Μελιδώνη. Αποτελεί τεκμήριο βιομηχανικής αρχιτεκτονικής στην πόλη του Ηρακλείου. Στεγαζόταν σε συγκρότημα δύο κύριων κτισμάτων. Το 2011, με απόφαση που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 174/27-06-2011, το κτήριο Α και το κτήριο Β χαρακτηρίστηκαν ως διατηρητέα μαζί με άλλα 25 κτήρια της περιοχής της Άγιας Τριάδας. Επίσης το συγκρότημα βρίσκεται εντός του τμήματος της πόλης του Ηρακλείου, το οποίο είναι κηρυγμένος και οριοθετημένος αρχαιολογικός χώρος, σύμφωνα με την απόφαση υπ’ αρ. ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Β1/ Φ38/22270/651/02-03-2012, η οποία δημοσιεύτηκε στο (ΦΕΚ 92/τ.ΑΑΠ/27-03-2012). Τα δύο κύρια κτήρια βρίσκονται σε οικόπεδο εμβαδού 334,61 τ.μ. Με τη μελέτη αναθεώρησης του ρυμοτομικού σχεδίου που θεσμοθετήθηκε το 2018 (ΦΕΚ 150/τ.ΑΑΠ/27-7-2018) τροποποιήθηκε ως προς το ρυμοτομούμενο τμήμα που υπήρχε στο σχέδιο του 1936. Η φάμπρικα ως τα μέσα της δεκαετίας του ’70 έσφυζε από ζωή, καθώς τουλάχιστον 30 άτομα εργάζονταν σε αυτήν, η οποία ήταν το μοναδικό ελαιοτριβείο μέσα στην πόλη του Ηρακλείου. Η εγκατάλειψη του συγκροτήματος είχε ως συνέπεια την επιδείνωση της κατάστασης διατήρησής του. Όλα τα παραπάνω επέβαλλαν την αποκατάσταση του κτηρίου και την αξιοποίησή του. Η ιδέα της εξαγοράς της πρώην φάμπρικας Ανωγειανάκη από τον Δήμο Ηρακλείου υπήρχε στο τραπέζι από το 1997. Εξαγοράς η οποία εγκρίθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο τον Οκτώβριο του 2018. Τον Αύγουστο του 2019 το συγκρότημα φάμπρικας Ανωγειανάκη αγοράστηκε από τον Δήμο Ηρακλείου, με σκοπό τη μετατροπή του σε χώρο πολιτισμού.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό που έχει καταρτιστεί, η “στοιχειωμένη” φάμπρικα, αφότου αποκατασταθεί κτηριακά, πρόκειται να μετατραπεί σε Κέντρο Μεσογειακής Μουσικής, στο οποίο μεταξύ άλλων θα λειτουργούν σχολές κατασκευής και επιδιόρθωσης παραδοσιακών μουσικών οργάνων, θα διεξάγονται ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενώ θα φιλοξενηθεί και η σημαντική συλλογή μουσικών οργάνων του Ross Daly, μετά από προσφορά του ίδιου του καλλιτέχνη.
