Ως «αλλαγή σελίδας» που «ανοίγει τον "ασκό του Αιόλου”» χαρακτήρισαν οι καλεσμένοι ακαδημαϊκοί και σχετικοί αναλυτές, στην εκπομπή «Αντιθέσεις» της «ΚΡΗΤΗ TV» με τον Γιώργο Σαχίνη, τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Οι ίδιοι μίλησαν για τα «γεωπολιτικά παιχνίδια», τη στάση των μεγάλων δυνάμεων και τα ενδεχόμενα μελλοντικά γεγονότα. Καίριο θέμα συζήτησης μεταξύ των προαναφερθέντων αποτέλεσε και η επίδραση της ουκρανικής κρίσης στα ελληνοτουρκικά και ειδικότερα πως η δοθείσα κατάσταση μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο παράγοντα υπέρ της Ελλάδας και των κυριαρχικών θέσεών της, αναλόγως της εξωτερικής πολιτικής που θα επιλέξει να ακολουθήσει τις επόμενες ημέρες. Αυτόπτες και αυτήκοοι μάρτυρες από την Ουκρανία εξέφρασαν, επίσης, τη δική τους άποψη, μεταφέροντας τα γεγονότα όπως τα βιώνουν οι ίδιοι από τη «γραμμή του πυρός».
Ο Δημήτρης Ξενάκης, καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης, ανέφερε: «Η εισβολή στην Ουκρανία άλλαξε τους όρους που σκεφτόμαστε ως προς την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Το status quo της Ευρώπης φαίνεται να αλλάζει, κάτι που δεν ήμασταν έτοιμοι και προετοιμασμένοι να ζήσουμε».
Με τη σειρά του, ο Κωνσταντίνος Γρίβας, καθηγητής Γεωπολιτικής στη Σχολή Ευελπίδων και διδάσκων Στρατηγική και Ασφάλεια στο ΕΚΠΑ, τόνισε: «Ήταν μια τυχοδιωκτική ενέργεια που ανοίγει τον “ασκό του Αιόλου”. Δημιουργεί ένα πολύ τεταμένο κλίμα, τα αποτελέσματα του οποίου θα τα δούμε σε βάθος χρόνου».
Ο Δημήτρης Καραϊτίδης, πρέσβης ε.τ. και πρώην διευθυντής στα διπλωματικά γραφεία δύο Ελλήνων πρωθυπουργών, σημείωσε: «Πλέον βρισκόμαστε σε μια νέα φράση, όπου μια ισχυρή δύναμη αποφάσισε εμπράκτως και ενόπλως να επιβάλει τη θέλησή της σε γειτονική χώρα. Αυτό καθαυτό συνιστά μια σημαντική αλλαγή σελίδας».
Εξάλλου, ο Σταύρος Λυγερός, αρθρογράφος-αναλυτής εθνικών και γεωπολιτικών θεμάτων και επικεφαλής του slpress.gr, πρόσθεσε: «Έχουμε μπει σε ένα νέο κόσμο, πολυπολικό. Βλέπουμε τις μεγάλες δυνάμεις να συμπεριφέρονται με τον τρόπο που συμπεριφέρονταν πάντα. Αν διαβάζω σωστά τις ρωσικές προθέσεις, οι Ρώσοι θέλουν να ελέγξουν σχεδόν όλη την Ουκρανία, με εξαίρεση τη δυτική Ουκρανία. Πιστεύω, μάλιστα, ότι θα προσπαθήσουν να αφήσουν τους πρόσφυγες, κυρίως όσους είναι αντίθετοι στην προοπτική ένταξης ή εξάρτησης από τη Ρωσία, να απομακρυνθούν».
Ο Στέλιος Φενέκος, υποναύαρχος ε.α., αναλυτής θεμάτων στρατηγικής, άμυνας και ασφάλειας και πρώην αναπληρωτής και εθνικός αντιπρόσωπος της χώρας μας στη Στρατιωτική Επιτροπή στο ΝΑΤΟ, υπογράμμισε: «Πληρώνουμε τα σφάλματα της ολιγωρίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και του ΝΑΤΟ, και του ΟΑΣΕ και της τετρανδρίας που είχε ασχοληθεί με τη συμφωνία του Μινσκ. Αυτή η συμφωνία δεν ήταν σαφής. Ενώ υπήρχε η συνταγματική δέσμευση της Ουκρανίας ότι δε θα ενταχθεί σε κανένα μηχανισμό, σε κανένα μπλοκ κι ενώ υπήρχε η εγγύηση (στην Ουκρανία) από τέσσερις μεγάλες δυνάμεις, σύμφωνα με την οποία “δώσε τα πυρηνικά και εμείς σου διασφαλίζουμε ότι θα σε βοηθήσουμε σε ζητήματα ασφάλειας”, όλος αυτός ο μηχανισμός δε λειτούργησε και τελικά η Ουκρανία είναι η “Ιφιγένεια” μιας σύγκρουσης που συνεχίζεται με τη Ρωσία».
Τέλος, ο Στάθης Σταυρόπουλος, σκιτσογράφος-αρθρογράφος, επισήμανε: «Φτάνουμε σε μια κατάσταση σαν τη σημερινή και φυσικά εκείνοι που θα την πληρώσουν θα είναι οι άμαχοι και οι στρατιώτες που θα σκοτωθούν. Θα επέλθει αυτή η κυνική αντιμετώπιση για τις παράπλευρες απώλειες και θα είναι μία ακόμα απόπειρα να γίνει “εξαγωγή” Δημοκρατίας εκ των υστέρων».
Ζωντανές μαρτυρίες
Πώς ζουν τα γεγονότα οι Έλληνες στην Ουκρανία
Ο Γιώργος Κ., Έλληνας που ζει μόνιμα στην Ουκρανία, του οποίου η ανωνυμία διατηρήθηκε για ευνόητους λόγους ασφάλειας, μετέφερε τα γεγονότα όπως τα βιώνει ο ίδιος από την Οδησσό. Ειδικότερα, όπως ανέφερε, «οι εκρήξεις που ακούγαμε (σ.σ. την περασμένη Πέμπτη) ήταν ασκήσεις τις Στρατιωτικής Ακαδημίας με πραγματικά πυρά. Στο “νησί του φιδιού”, οι 13 νεκροί ήταν άντρες από τη Ναυτική Ακαδημία. Είδα και εγώ με τα μάτια μου, στο βάθος, εκρήξεις. Είναι βέβαιο ότι τα στρατεύματα είναι καθ’ οδόν, έρχονται, δηλαδή και στην Οδησσό. Στο μεταξύ, ελικόπτερα και drones του ουκρανικού στρατού πετάνε. Οι εικόνες μέσα από τα σούπερ-μάρκετ, σε σχέση με δέκα ημέρες πριν, έχουν αλλάξει εντελώς. Δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής ελλείψεις, αν και όσον αφορά τα είδη που είναι εύκολα για μακρά αποθήκευση και τα είδη πρώτης ανάγκης, όπως τα μακαρόνια, τα ράφια (των σούπερ-μάρκετ) έχουν αδειάσει από αυτά. Θα τελειώσουν, βέβαια, και τα αποθέματα. Σε κυβερνητικό επίπεδο έγινε επίσημη ενημέρωση ότι υπάρχει επάρκεια, τουλάχιστον για ένα δεκαπενθήμερο. Όσον αφορά τοπικούς φορείς, ο δήμαρχος (της Οδησσού), συγκινησιακά φορτισμένος, έκανε διάγγελμα, παρακαλώντας όλους τους πολίτες να μείνουν στις θέσεις τους, λέγοντας πως ο ίδιος θα κάνει ό,τι μπορεί. Είπε πως θα συμβάλει, για παράδειγμα, στην επάρκεια των καταστημάτων, όσο μπορεί, αλλά και στη διατήρηση των παροχών ρεύματος και νερού. Για τις προξενικές Αρχές που υποτίθεται ότι μιλάνε με τους Έλληνες, δεν ξέρω αν θα ακουστεί ως παράπονο, πάντως εγώ προσωπικά δεν έχω δεχτεί κανένα τηλεφώνημα ή email ή κάποια ενημέρωση από τη στιγμή που ξεκίνησε όλο αυτό. Δηλαδή, με εμένα δεν έχει επικοινωνήσει το ελληνικό προξενείο. Ελπίζουμε ό,τι είναι να γίνει να τελειώσει απλώς το συντομότερο δυνατό. Για τα μέτρα προστασίας, οι γενικές οδηγίες για τους πολίτες είναι να μένουν ασφαλείς στα σπίτια τους και ότι θα πρέπει ασφαλώς να καλύψουν τα τζάμια. Θα πρέπει να μένουν μακριά από τα τζάμια, ώστε να μη “φάνε” κάποια αδέσποτα βλήματα. Τα καταφύγια που υπάρχουν είναι από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και δεν έχει γίνει κάποια ιδιαίτερη μνημόνευση της λύσης αυτής - και ελπίζουμε να μη χρειαστούν, κιόλας. Αυτή τη στιγμή η “ανθρωπογραφία” εδώ περιγράφεται από πολλούς που είναι “κρυφοί” και περιμένουν να βγουν με τις ρωσικές σημαίες να πανηγυρίζουν, από πολλούς που δε θέλουν σε καμία περίπτωση να συμβεί αυτό, οι οποίοι και έχουν μετατραπεί σε σκληρούς εθνικιστές-πατριώτες, και είναι και πάρα πολλοί εκείνοι που θα βρουν την άκρη είτε με τη διατήρηση του υφιστάμενου status quo είτε με την αλλαγή αυτού. Οι Οδησσίτες είναι μία ιδιαίτερη “φάρα” - αν μπορώ να χρησιμοποιήσω αυτόν τον όρο. Δεν έχουν πρόβλημα να είναι υπό ουκρανική ή ρωσική σημαία, αρκεί την ιδιαίτερη πολιτισμική ταυτότητα και κουλτούρα τους να τη σέβεται το όποιο καθεστώς, να μπορούν να ζουν ελεύθερα, και το κατά δύναμιν να αυτοπροσδιορίζονται και να αυτο- “θεσμίζονται”. Εφόσον αυτό εξασφαλιστεί στον Οδησσίτη, είναι όλα μια χαρά.
Ακόμα, ο Ουκρανός φιλέλληνας ποιητής και μεταφραστής από το Κίεβο, Βασίλης Στεπανένκο, μετέφερε γεγονότα από τη δική του σκοπιά. Συγκεκριμένα είπε πως «έφυγα από το Κίεβο το πρωί της Παρασκευής, γιατί οι Ρώσοι στρατιώτες ήταν περίπου 5 χιλιόμετρα από το σπίτι μου, για να είμαστε πιο μακριά από όλο αυτό. Έφυγα με τη γυναίκα μου, το παιδί μου και τα εγγόνια μου. Το Κίεβο έχει τώρα περικυκλωθεί. Απ’ όσο ξέρουμε, έρχονται και οι στρατιώτες μας, γιατί ήταν μόνο αστυνόμοι μέχρι τώρα. Είναι το “σπίτι” μας (η Ουκρανία), δε θέλουμε να το αφήσουμε και να υπάρχει άλλος. Νομίζω ότι ο “κύριος” Πούτιν δεν ξέρει την ιστορία μας, αλλά ούτε και την ιστορία της Ρωσίας. Πριν έλεγαν την Ουκρανία “η αδερφή μας”. Αιώνες, πάντα, ήθελαν να είναι εδώ. Ξέρουμε ότι θα νικήσουμε. Μπορεί να μπαίνει μέσα στην Ουκρανία (η Ρωσία), αλλά δε θα βγει από εδώ. Εγώ πιστεύω στον λαό μου και στους στρατιώτες μας».
Από το Ουκρανικό
Πώς θα επηρεαστεί το ελληνοτουρκικό ζήτημα
Μιλώντας για το πώς η δοθείσα εμπόλεμη κατάσταση θα επηρεάσει το ελληνοτουρκικό ζήτημα, ο κ. Στέλιος Φενέκος τόνισε: «Δεν πιστεύω ότι η Τουρκία αυτή τη στιγμή θα εκμεταλλευτεί την κατάσταση με την Ουκρανία μιλώντας για αυτονομιστικά κινήματα ή για επεμβάσεις σε ξένες χώρες. Δεν τη συμφέρει αυτή τη στιγμή. Πιστεύω ότι θα “παίξει το καλό παιδί” στο ΝΑΤΟ, για να πάρει τα F-16 που θέλει, να καλύψει τα εξοπλιστικά της ελλείματα που έχουν δημιουργηθεί από το αμερικανικό εμπάργκο και να το ανατρέψει, εκμεταλλευόμενη και την Αμερική και τη Ρωσία. Άλλωστε βγήκε ο Ερντογάν και το είπε: “Ευτυχώς που έχουμε τους S-400 και μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ενδεχόμενη απειλή από τη Ρωσία”. Όμως, θα συνεχίσει τη ρητορική σε ό,τι αφορά τις ΑΟΖ, τα νησιά και τα συναφή. Εμείς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη ρητορική της Τουρκίας αναφορικά με τα νησιά και τις αιτιάσεις για την αποστρατικοποίηση - που στην πραγματικότητα δεν είναι αποστρατικοποίηση αλλά μειωμένα οχυρά - και να πούμε πως, λόγω του ότι οι αντικειμενικές συνθήκες έχουν αλλάξει, λόγω του ότι ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος έφερε την κατάκτηση των νησιών από τους Γερμανούς και ακολούθησε πόλεμος και αίμα για να απελευθερωθούν, λόγω του ότι σήμερα ο κόσμος αλλάζει και οι απειλές ξανάρχονται, για όλα αυτά τα νησιά θα έχουν την επαρκή δύναμη αυτοάμυνας, για να μπορούν να αντιμετωπίσουν ό,τι απειλή υπάρχει».
Δημήτρης Ξενάκης
«Σε δύσκολη θέση η Τουρκία»
Στη συνέχεια, ο κ. Δημήτρης Ξενάκης συμπλήρωσε: «Θεωρώ ότι η Τουρκία είναι σε δύσκολη θέση, γιατί ο Ερντογάν θα πρέπει να πάρει θέση σε μια σειρά από ζητήματα, τα οποία έχουν να κάνουν με την Ανατολή και τη Δύση, ανάμεσα στις οποίες “χορεύει” εδώ και αρκετά χρόνια, αποκομίζοντας πολλά οφέλη. Μια πραγματικά “ανοικτή” σύγκρουση Ανατολής-Δύσης θα έφερνε αυτό το υπαρξιακό πρόβλημα στην Τουρκία και σε πολύ δύσκολη θέση, τόσο σε σχέση με τη Λιβύη, όσο - και κυρίως - με τη Συρία, όπου έχει ανοικτά ζητήματα και εκεί εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον Ρώσο πρόεδρο. Καταλήγουμε, πάντως, στο ότι η ουτοπία της πρώτης μεταψυχροπολεμικής περιόδου τελείωσε. Θα πρέπει να ξαναδούμε στην ιστορία τη σύγκρουση των μεγάλων δυνάμεων και υπό αυτούς τους όρους θα πρέπει η Ελλάδα να δει το ζήτημα του αμυντικού εξοπλισμού της, της στρατηγικής και της στρατιωτικής αυτονομίας της, γιατί τα “μηνύματα” από τη γείτονα χώρα δεν είναι τα καλύτερα. Υπάρχει μια σταθερή αμφισβήτηση εδώ και χρόνια, η οποία κλιμακώνεται, ενώ το τελευταίο διάστημα έχει ενταθεί».
Κωνσταντίνος Γρίβας
«Εφαλτήριο για την Ελλάδα»
Τέλος, ο κ. Κωνσταντίνος Γρίβας επισήμανε: «Αυτά τα γεγονότα είναι, κυρίως, εφαλτήριο για την Ελλάδα - αν θέλει να τα χρησιμοποιήσει. Ο τουρκικός ολοκληρωτικός υβριδικός πόλεμος εναντίον της Ελλάδας, εξάλλου, είναι ήδη σε πλήρη εξέλιξη και ο Ερντογάν δεν περίμενε τα όποια εξωτερικά γεγονότα για να κάνει αυτές του τις κινήσεις. Δίνεται στην Ελλάδα μια πάρα πολύ μεγάλη ευκαιρία να επανατοποθετήσει στο διεθνές πλαίσιο την τουρκική επιθετικότητα, η οποία δεν είναι καν επιθετικότητα, αλλά μια διαρκής και βίαιη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου. Μιλάω για την τακτική της Τουρκίας να προσπαθεί να επιβάλλει μια εντελώς αυθαίρετη πραγματικότητα, αλλοιώνοντας και τη γεωγραφία και το Διεθνές Δίκαιο στο Αιγαίο και, κυριολεκτικά, να κατακτήσει ένα κομμάτι της Ελλάδας. Μπήκαμε (με την ουκρανική εισβολή) στον δυϊσμό, όπου υπάρχουν οι δυνάμεις που επικαλούνται ότι προασπίζονται το Διεθνές Δίκαιο και οι αναθεωρητικές δυνάμεις. Αυτό αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα, να προτάξει ότι αυτή μάχεται όχι μόνο για τον εαυτό της - πλέον - αλλά και για τη διεθνή σταθερότητα, την οποία απειλούν οι χώρες όπως η Τουρκία. Μιλάμε, δηλαδή, για μια ανανεωμένη ελληνική στρατηγική μέσα στο δυτικό γεωπολιτικό “αφήγημα”, το οποίο - υποτίθεται - είναι αυτό που επιδιώκεται. Αυτό, βέβαια, σημαίνει ότι η ίδια η ελληνική πλευρά θα πρέπει να προστατέψει το Διεθνές Δίκαιο. Δεν μπορούμε, δηλαδή, να κατηγορούμε τη Ρωσία για τη σαφή παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου και να συζητάμε απλά για τον “βιασμό” που κάνει η Τουρκία στο Αιγαίο. Θα πρέπει να αλλάξει ολόκληρη η ελληνική εξωτερική πολιτική. Υπάρχει σαφής και διαρκής τουρκική επίθεση εναντίον της εθνικής ελληνικής κυριαρχίας, οι δε όποιες διαβουλεύσεις και διμερείς συζητήσεις αποτελούν φαρσοκωμωδία. Θα πρέπει να υπάρξει μια ανάσχεση της Τουρκίας για όλα αυτά και αυτό να “δεθεί” επικοινωνιακά μέσα στην ευρύτερη ευρωπαϊκή στρατηγική. Να επαναλάβω ότι η άμυνα της χώρας είναι πολύ καλή και τα αντίθετα που ακούγονται αποτελούν ψυχολογικό πόλεμο της Τουρκίας. Το χειρότερο που μπορεί να κάνει η Τουρκία είναι να εκμεταλλευτεί τη θέληση του ΝΑΤΟ για “δυτικοποίησή” της, εκβιάζοντας την επιβολή των θέσεών της ως προς την Ελλάδα».
Ολόκληρη η εκπομπή:
