Το Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών απέρριψε την τελευταία προσπάθεια της τουρκικής κρατικής τράπεζας Halkbank να αποφύγει τη δίωξη για απάτη, ξέπλυμα μαύρου χρήματος και συνωμοσία. Η αμερικανική δικαιοσύνη κατηγορεί την τράπεζα ότι συνέδραμε το Ιράν στη συστηματική παράκαμψη των αμερικανικών οικονομικών κυρώσεων.
Με την απόφασή του, το Ανώτατο Δικαστήριο επικύρωσε την ετυμηγορία κατώτερου δικαστηρίου, επιτρέποντας τη συνέχιση της ποινικής διαδικασίας που έχει κινηθεί από το 2019 εναντίον της Halkbank.
Η υπόθεση, σύμφωνα με το Reuters, έχει επιβαρύνει τις ήδη τεταμένες σχέσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Τουρκία, με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να έχει χαρακτηρίσει τη δίωξη «παράνομη και απαράδεκτη ενέργεια». Από την πλευρά της, η τράπεζα αρνείται όλες τις κατηγορίες.
Οι εισαγγελείς της Εισαγγελίας του Μανχάταν κατηγορούν τη Halkbank ότι μέσω δικτύου εταιρειών-βιτρινών και μεσολαβητών σε Ιράν, Τουρκία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, συνέβαλε στην αποφυγή των αμερικανικών κυρώσεων. Η τράπεζα φέρεται να διακίνησε κεφάλαια ύψους περίπου 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων, μετατρέποντας έσοδα από πωλήσεις πετρελαίου σε χρυσό και μετρητά για λογαριασμό ιρανικών συμφερόντων, ενώ κατασκεύασε ψευδείς αποστολές τροφίμων για να καλύψει τις συναλλαγές αυτές.
Η Halkbank υποστήριξε ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου ότι, ως κρατικός φορέας της Τουρκίας, θα έπρεπε να απολαμβάνει ασυλίας από ποινικές διώξεις σε ξένη χώρα. Ωστόσο, το 2023 το Ανώτατο Δικαστήριο είχε ήδη απορρίψει την ερμηνεία της που βασιζόταν στον Νόμο περί Ασυλίας Ξένων Κυρίαρχων Κρατών (Foreign Sovereign Immunities Act), παραπέμποντας την υπόθεση στο Εφετείο της 2ης Περιφέρειας για περαιτέρω εξέταση του κατά πόσο το κοινό δίκαιο προβλέπει τέτοια προστασία.
Το Εφετείο απέρριψε εκ νέου το αίτημα της τουρκικής τράπεζας, αποφαινόμενο ότι οι αρχές του κοινού δικαίου δεν παρέχουν ασυλία σε περιπτώσεις που αφορούν εμπορικές δραστηριότητες μη κρατικού χαρακτήρα. Η αμερικανική κυβέρνηση, επί προεδρίας Ντόναλντ Τραμπ, τάχθηκε υπέρ της απόφασης, καλώντας το Ανώτατο Δικαστήριο να απορρίψει οριστικά την έφεση της Halkbank.
Σε ενημερωτικό υπόμνημα προς το Ανώτατο Δικαστήριο στις 6 Αυγούστου, το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ επισήμανε ότι οι κανόνες του κοινού δικαίου δεν προσφέρουν ασυλία σε κρατικές επιχειρήσεις ξένων χωρών που εμπλέκονται σε ποινικά αδικήματα.
Η εξέλιξη αυτή ακολουθεί τη συνάντηση του Τούρκου προέδρου με τον Ντόναλντ Τραμπ, κατά την οποία –σύμφωνα με τον ανταποκριτή του τουρκικού καναλιού NTV στην Ουάσινγκτον– ο Ερντογάν δεν κατάφερε να αποσπάσει καμία δέσμευση ή πολιτικό όφελος από τον Αμερικανό πρώην πρόεδρο.
