Είναι κάτι που κάθε αγχωμένος ταξιδιώτης φοβάται κατά τη διάρκεια μιας μακράς πτήσης.Όμως οι ισχυρές αναταράξεις προβλέπεται να γίνουν ακόμα χειρότερες – με υπαίτια την κλιματική αλλαγή.
Αυτό υποστηρίζουν οι καθηγητές Λανς Μ. Λέσλι και Μίλτον Σπιρ από το Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Σίδνεϊ, οι οποίοι ανακάλυψαν σύνδεση μεταξύ «ακραίων ριπών ανέμου» και της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Χρησιμοποιώντας τεχνικές μηχανικής μάθησης, εντόπισαν ότι η θερμότητα και η υγρασία είναι «βασικά συστατικά» για επικίνδυνες ριπές ανέμου γνωστές ως "ριπές καθοδικού ανέμου" (downbursts).
Οι ριπές αέρα, που είναι γνωστοί και ως διατμητικοί άνεμοι, μπορούν να προκαλέσουν χάος κατά την απογείωση ή την προσγείωση, κάνοντας τα αεροπλάνα να ανεβαίνουν ή να χάνουν ύψος επικίνδυνα.
Βάσει των ευρημάτων τους, οι επιστήμονες καλούν τις αεροπορικές αρχές και τις αεροπορικές εταιρείες να είναι «πιο προσεκτικές κατά την απογείωση και προσγείωση σε έναν θερμότερο κόσμο».
«Η έρευνά μας είναι από τις πρώτες που περιγράφουν τον αυξημένο κλιματικό κίνδυνο από τις μικροκαθοδικές ριπές καταιγίδων, ειδικά κατά την απογείωση και προσγείωση», έγραψαν στο The Conversation.
«Οι αεροπορικές εταιρείες και οι αρχές ασφάλειας πτήσεων πρέπει να αναμένουν περισσότερες ισχυρές μικροκαθοδικές ριπές».
Η πτήση αναγνωρίζεται εδώ και χρόνια ως ασφαλές μέσο μεταφοράς, με ποσοστό ατυχημάτων μόλις 1,13 ανά εκατομμύριο πτήσεις.
Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες καταγράφηκαν πολλά περιστατικά με ακραίες αναταράξεις.
Τον Μάρτιο, πέντε επιβάτες τραυματίστηκαν από σφοδρές αναταράξεις που ανάγκασαν πτήση της United Express να κάνει έκτακτη προσγείωση στο Τέξας.
Τον Ιούνιο, εννέα άτομα τραυματίστηκαν όταν πτήση της Ryanair επλήγη από έντονη ανατάραξη, με επιβάτες και πλήρωμα σε πανικό και το αεροσκάφος να κάνει επίσης έκτακτη προσγείωση.
Μέχρι σήμερα, οι περισσότερες μελέτες για αναταράξεις εστιάζουν σε κινδύνους μεγάλης υψομετρικής πτήσης, όπως καθαρή ανατάραξη και αστάθεια αεροχειμάρρων.
Αντίθετα, λιγότερη έρευνα έχει γίνει για τις αναταράξεις από καθοδικές ριπές αέρα σε χαμηλά ύψη.
Στη νέα τους μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Climate, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τεχνητή νοημοσύνη για να εντοπίσουν τους κλιματικούς παράγοντες πίσω από αυτές τις ριπές.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η αυξημένη θερμότητα και υγρασία «φέρνουν προβλήματα στα αεροπλάνα».
«Η υπερθέρμανση αυξάνει τους υδρατμούς στην κατώτερη ατμόσφαιρα. Κάθε 1°C αύξησης επιτρέπει στην ατμόσφαιρα να συγκρατεί 7% περισσότερους υδρατμού. Η επιπλέον υγρασία προέρχεται κυρίως από θερμότερες θάλασσες, εξατμίζεται και τροφοδοτεί τα σύννεφα. Η αυξημένη θερμότητα και υγρασία ενισχύουν τις καταιγίδες».
Το πρόβλημα για τα αεροπλάνα είναι οι γρήγορες και επικίνδυνες αλλαγές στη δύναμη και κατεύθυνση του ανέμου σε χαμηλό ύψος.
Διατμητικοί άνεμοι σε έκταση λίγων χιλιομέτρων – οι λεγόμενες μικρο-ριπές καθοδικού ανέμου– μπορούν να προκαλέσουν απότομες αλλαγές που κάνουν το αεροσκάφος να ταλαντεύεται προς όλες τις κατευθύνσεις.
Είναι αναμενόμενο ότι τα μικρότερα αεροσκάφη είναι πιο ευάλωτα σε αυτές τις αναταράξεις.
«Τα μικρά αεροπλάνα με 4–50 θέσεις είναι πιο ευαίσθητα σε ισχυρές ριπές από μικρο-καταιγίδες», πρόσθεσαν οι ερευνητές.
Ανησυχητικά, καθώς η θερμοκρασία της Γης συνεχίζει να ανεβαίνει, οι μικρο-καθοδικές ριπές προβλέπεται να ενταθούν.
«Ένας θερμότερος πλανήτης αυξάνει την υγρασία στη χαμηλή και μέση τροπόσφαιρα, συνήθως λόγω θερμών θαλασσών», σημείωσαν.
«Κατά συνέπεια, αναμένεται να αυξηθεί η συχνότητα και η ένταση των καταστροφικών ριπών από υγρές μικρο-καταρρεύσεις καταιγίδων».
Γιατί οι καταιγίδες και η ζέστη προκαλούν προβλήματα σε τρένα και αεροπλάνα;
Πώς επηρεάζει η ζέστη τα αεροπλάνα:
- Σε ακραίες θερμοκρασίες, εξαρτήματα υπερθερμαίνονται ή υφίστανται φθορές.
- Αν η θερμοκρασία ξεπεράσει τους 47°C, πολλά αεροπλάνα καθηλώνονται γιατί οι κατασκευαστές δεν εγγυώνται ασφαλή πρόωση.
- Ο θερμός αέρας είναι λιγότερο πυκνός, οπότε απαιτείται περισσότερη ισχύς για την ίδια ανύψωση.
- Όσο πιο ζεστός ο αέρας, τόσο λιγότερη άντωση παράγεται.
Καταιγίδες και πτήσεις:
- Τα σύννεφα τύπου σωρειτομελανίες συνοδεύονται από απότομες βροχοπτώσεις, ισχυρούς ανέμους και κεραυνούς.
- Δημιουργούνται συχνά μετά από καύσωνες.
- Οι καταιγίδες είναι πρόκληση για τους πιλότους λόγω διατμητικών ανέμων, παγοποίησης, βροχής και κεραυνών.
