Ο Αμερικανός πρόεδρος γνωστοποίησε μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα την επικείμενη κατάπαυση του πυρός, λίγες ώρες αφότου το Ιράν εκτόξευσε πυραύλους εναντίον αμερικανικής στρατιωτικής εγκατάστασης στο Κατάρ. Η απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών να πλήξουν ιρανικές πυρηνικές υποδομές αποτέλεσε μία επιθετική ενέργεια, η οποία, αντί να οδηγήσει σε περαιτέρω κλιμάκωση, φαίνεται να λειτουργεί αποτρεπτικά.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, μέσω ανάρτησης στην πλατφόρμα Truth Social, ανέφερε ότι οι κυβερνήσεις του Ιράν και του Ισραήλ κατέληξαν σε συμφωνία για κατάπαυση του πυρός. «Εφόσον όλα εξελιχθούν όπως πρέπει —και πιστεύω ότι θα εξελιχθούν— συγχαίρω και τα δύο κράτη για το θάρρος, τη σύνεση και την ανθεκτικότητά τους ώστε να σταματήσει αυτό που θα μπορούσε κάλλιστα να ονομαστεί "Ο Πόλεμος των 12 Ημερών"», έγραψε χαρακτηριστικά.
«Αυτός ο πόλεμος θα μπορούσε να διαρκέσει χρόνια και να καταστρέψει ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Αλλά δεν συνέβη — και ούτε πρόκειται να συμβεί!» πρόσθεσε αργότερα σε δηλώσεις του στο NBC, χαρακτηρίζοντας την εκεχειρία «απόλυτη» και «διαρκή».
Ο Τραμπ διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο στη σύναψη της συμφωνίας, έχοντας απευθείας συνομιλία με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Μπενιαμίν Νετανιάχου, τη Δευτέρα, ενώ μέλη της κυβέρνησής του —μεταξύ των οποίων και ο αντιπρόεδρος JD Vance— ήρθαν σε επαφή με την Τεχεράνη. Σύμφωνα με ανώτερο αξιωματούχο του Λευκού Οίκου, ο οποίος μίλησε στο Reuters υπό καθεστώς ανωνυμίας, το Ισραήλ συναίνεσε στη συμφωνία με την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν περαιτέρω ιρανικές επιθέσεις. Το Ιράν, από την πλευρά του, φέρεται να διαβεβαίωσε ότι δεν σκοπεύει να συνεχίσει τις στρατιωτικές ενέργειες.
►Διαβάστε επίσης: «Φλέγεται» η Μέση Ανατολή: Το Ιράν εκτόξευσε πυραύλους κατά των βάσεων των ΗΠΑ σε Κατάρ και Ιράκ - «Δε θα υποταχθούμε στην επιθετικότητα κανενός», λέει ο Χαμενεΐ
Εν τω μεταξύ, οι Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις προχώρησαν σε εκκενώσεις σε διάφορες περιοχές της Τεχεράνης, εν αναμονή προγραμματισμένης στρατιωτικής ενέργειας, λίγο μετά την ανακοίνωση Τραμπ. Στο διαδίκτυο κυκλοφόρησαν αναφορές για ισχυρές εκρήξεις στην ιρανική πρωτεύουσα, με αυτόπτες μάρτυρες να τις χαρακτηρίζουν ως τις πιο σφοδρές από την έναρξη των ισραηλινών βομβαρδισμών.
Από την πλευρά του, το ιρανικό υπουργείο Εξωτερικών υπονόησε μέσα από δική του ανάρτηση πως η κατάπαυση πυρός είχε ήδη τεθεί σε εφαρμογή, σημειώνοντας ότι οι επιθέσεις κατά του Ισραήλ συνεχίστηκαν «έως τις 4 τα ξημερώματα». Προηγουμένως, είχε ανακοινώσει πως αν η Ιερουσαλήμ σταματήσει τις επιθέσεις έως τις 12:30 GMT, δεν προτίθεται να ανταπαντήσει.
Σημαντικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις φέρεται να έπαιξε και ο πρωθυπουργός του Κατάρ, ο οποίος επικοινώνησε τηλεφωνικά με Τεχεράνη και συνέβαλε καθοριστικά στην αποδοχή της αμερικανικής πρότασης για εκεχειρία, σύμφωνα με πηγή που μίλησε στο Reuters.
Η ανακοίνωση του Τραμπ ήρθε ως αντίδραση σε ιρανική πυραυλική επίθεση εναντίον αμερικανικής βάσης στο Κατάρ, την οποία η Τεχεράνη χαρακτήρισε ως απάντηση στη στήριξη των ΗΠΑ στην πρόσφατη ισραηλινή εκστρατεία βομβαρδισμών στο ιρανικό έδαφος. Το ΥΠΕΞ του Κατάρ επιβεβαίωσε την επιτυχή αναχαίτιση των πυραύλων από την αεράμυνα της χώρας, προσθέτοντας ότι δεν υπήρξαν απώλειες, ενώ έγινε γνωστό ότι το Ιράν είχε προειδοποιήσει εκ των προτέρων για την επίθεση.
Αμερικανικός βομβαρδισμός πυρηνικών εγκαταστάσεων
Το Σαββατοκύριακο που προηγήθηκε, οι Ηνωμένες Πολιτείες προχώρησαν σε μεγάλης κλίμακας αεροπορική επιχείρηση με στόχο τρεις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις —στην Ισφαχάν, τη Νατάνζ και το Φορντόου— με την κωδική ονομασία «Midnight Hammer». Η επιχείρηση πραγματοποιήθηκε με βομβαρδιστικά B-2 και ειδικά πυρομαχικά κατά υπόγειων στόχων (bunker busters).
Ο Τραμπ δήλωσε ότι τα πλήγματα «κατέστρεψαν ολοσχερώς» τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, αν και παραμένει άγνωστη η ακριβής έκταση των ζημιών και οι επιπτώσεις στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Ο επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας, Ραφαέλ Γκρόσι, σημείωσε ότι οι καταστροφές στο υπόγειο συγκρότημα του Φορντό ενδέχεται να είναι πολύ σοβαρές, δεδομένων των εκρηκτικών φορτίων και της ευαισθησίας των φυγοκεντρητών στις δονήσεις.
Η αντίδραση από την Τεχεράνη δεν άργησε: η επιτροπή εθνικής ασφάλειας του ιρανικού κοινοβουλίου ενέκρινε το βασικό πλαίσιο νομοσχεδίου που προβλέπει τη διακοπή της συνεργασίας με τον IAEA. Εάν ψηφιστεί, το Ιράν θα σταματήσει την τοποθέτηση καμερών, θα απαγορεύσει επιθεωρήσεις και θα διακόψει την παροχή στοιχείων προς τη διεθνή υπηρεσία όσο δεν διασφαλίζεται η ασφάλεια των πυρηνικών του εγκαταστάσεων.
