Η μελέτη των βάθους του σύμπαντος συνήθως απαιτεί υπερυπολογιστές, δορυφόρους και τηλεσκόπια αξίας δισεκατομμυρίων.Όμως μια ομάδα επιστημόνων έκανε πλέον δυνατό να εξερευνήσεις το σύμπαν από την άνεση του σπιτιού σου.
Ο εντυπωσιακός διαδραστικός τους χάρτης, με την ονομασία COSMOS-Web, σου επιτρέπει να περιηγηθείς σε σχεδόν 800.000 γαλαξίες και να κοιτάξεις πίσω στον χρόνο μέχρι και 13,5 δισεκατομμύρια χρόνια.
Αυτό σημαίνει ότι μπορείς να δεις πίσω στο 98% της κοσμικής ιστορίας, σχεδόν μέχρι τη γέννηση του σύμπαντος, πριν από 13,8 δισ. χρόνια.
Καλύπτοντας μια περιοχή στον ουρανό ίση με περίπου τρεις πανσέληνους, η εικόνα αυτή συνδυάζει πάνω από 10.000 φωτογραφίες από το Διαστημικό Τηλεσκόπιο James Webb.
Η καθηγήτρια Κάιτλιν Κάσεϊ, αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στη Σάντα Μπάρμπαρα και συν-επικεφαλής της συνεργασίας COSMOS, δήλωσε:
«Ο στόχος μας ήταν να κατασκευάσουμε αυτό το βαθύ πεδίο του διαστήματος σε φυσική κλίμακα πολύ μεγαλύτερη από οτιδήποτε είχε γίνει μέχρι σήμερα.
Αν είχες μια εκτύπωση του Hubble Ultra Deep Field σε ένα κανονικό χαρτί, η δική μας εικόνα θα ήταν μεγαλύτερη από τοιχογραφία 4 μέτρων επί 4 μέτρα. Είναι πραγματικά εντυπωσιακή.»
Αν και τα δεδομένα για αυτόν τον χάρτη υπήρχαν εδώ και καιρό, ήταν σε ακατέργαστη μορφή που απαιτούσε εξειδικευμένη ανάλυση και υπερυπολογιστές για την ερμηνεία του.
Όμως, τα τελευταία δύο χρόνια, μια διεθνής ομάδα επιστημόνων εργάστηκε για να μετατρέψει αυτά τα δεδομένα στη μεγαλύτερη χαρτογράφηση του σύμπαντος, προσβάσιμη πλέον σε όλους.
Στον διαδραστικό χάρτη (μέσω συνδέσμου), μπορείς να κάνεις μεγέθυνση ή σμίκρυνση για να δεις εκατοντάδες χιλιάδες γαλαξίες ή να αποκαλύψεις εντυπωσιακές λεπτομέρειες.
Με τα ενσωματωμένα εργαλεία μπορείς να αλλάξεις φίλτρα παρατήρησης και να εμβαθύνεις στα δεδομένα.
Μπορείς επίσης να ενεργοποιήσεις τους καταλόγους από την αριστερή πλευρά και να κάνεις κλικ σε οποιονδήποτε γαλαξία για να ανοίξεις έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών.
Οι ερευνητές διαθέτουν ανοιχτά τα δεδομένα, ελπίζοντας ότι περισσότεροι άνθρωποι θα συμβάλουν στην επίλυση των μεγαλύτερων μυστηρίων του σύμπαντος.
Η καθηγήτρια Κάσεϊ λέει: «Η καλύτερη επιστήμη γίνεται όταν πολλοί άνθρωποι σκέφτονται τα ίδια δεδομένα με διαφορετικό τρόπο. Δεν είναι για μία ομάδα μόνο να λύσει τα μυστήρια.»
Ήδη, αυτό το τεράστιο σύνολο δεδομένων βοηθά επιστήμονες να κατανοήσουν πώς σχηματίστηκαν οι πρώτοι γαλαξίες και να αμφισβητήσουν βασικές αστρονομικές θεωρίες.
Με βάση προηγούμενα δεδομένα από το Hubble, οι επιστήμονες περίμεναν ότι οι γαλαξίες ήταν εξαιρετικά σπάνιοι τα πρώτα 500 εκατ. χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Όμως το James Webb αποκάλυψε περίπου 10 φορές περισσότερους απ’ όσους περίμεναν.
Η Κάσεϊ σχολιάζει: «Αναρωτιόμαστε συνεχώς: “Μήπως τα δεδομένα του JWST καταρρίπτουν το κοσμολογικό μοντέλο;” Το σύμπαν παρήγαγε πολύ φως πολύ νωρίς· μόλις σε 400 εκατομμύρια χρόνια είχε σχηματίσει ένα δισεκατομμύριο ηλιακές μάζες αστέρων. Δεν ξέρουμε πώς γίνεται αυτό.»
Η εξαιρετική λεπτομέρεια του χάρτη οφείλεται στο μέγεθος του JWST.
Ενώ το Hubble είχε κάτοπτρο 2,4 μέτρα, το Webb έχει 6,5 μέτρα, επιτρέποντάς του να συλλέγει το ασθενέστερο φως από τις πιο μακρινές γωνιές του σύμπαντος.
Η Τζέιθαν Κάρταλτιπ καθηγήτρια στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας Ρότσεστερ και συν-επικεφαλής του COSMOS-Web, σημειώνει:
«Η ευαισθησία του JWST μας επιτρέπει να βλέπουμε ασθενέστερους και πιο μακρινούς γαλαξίες από ποτέ· έτσι μπορούμε να εντοπίζουμε γαλαξίες στο πρώιμο σύμπαν και να μελετούμε τις ιδιότητές τους με λεπτομέρεια.»
Στο μέλλον, η ομάδα του COSMOS-Web σκοπεύει να χρησιμοποιήσει τα φασματοσκοπικά εργαλεία του JWST για να ταυτοποιήσει τους αρχαιότερους γαλαξίες στην εικόνα και να μελετήσει τη χημική σύνθεση των πρώτων άστρων.
