Μια ανοσοθεραπεία υπόσχεται να «αλλάζει τον κόσμο» για ασθενείς με καρκίνο κεφαλής και τραχήλου, προσφέροντάς τους επιπλέον δυόμισι χρόνια χωρίς επιδείνωση ή επανεμφάνιση της νόσου.
Κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης μελέτης φάσης III, ο συνδυασμός του pembrolizumab με τη συμβατική θεραπεία καθυστέρησε την εξέλιξη του καρκίνου για μέσο όρο 60 μήνες – πέντε χρόνια – σε σύγκριση με τους συνήθεις 30 μήνες.
Η παγκόσμια μελέτη διεξήχθη σε 192 κέντρα σε 24 χώρες και περιλάμβανε 714 ασθενείς με νεοδιαγνωσθέντα καρκίνο κεφαλής και τραχήλου.
Κάθε χρόνο, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι διαγιγνώσκονται με αυτού του είδους τον καρκίνο, που περιλαμβάνει τον καρκίνο της γλώσσας και του λαιμού.
Συνολικά, 363 ασθενείς έλαβαν pembrolizumab ακολουθούμενο από την τυπική θεραπεία, ενώ 351 έλαβαν μόνο τη συμβατική αγωγή — χειρουργική αφαίρεση του όγκου, ακολουθούμενη από ακτινοθεραπεία με ή χωρίς χημειοθεραπεία.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η ανοσοθεραπεία αύξησε «δραματικά» τις πιθανότητες παραμονής χωρίς επιδείνωση ή επανεμφάνιση της νόσου, ανεξάρτητα από τον τύπο του όγκου.
Μετά από τρία χρόνια, το 58% των ασθενών που έλαβαν pembrolizumab ήταν ζωντανοί και χωρίς νόσο, σε σύγκριση με το 46% όσων ακολούθησαν τη συμβατική θεραπεία.
Το pembrolizumab λειτουργεί «αφαιρώντας τα φρένα» από το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να μπορεί να επιτεθεί στα καρκινικά κύτταρα.
Έχει ήδη εγκριθεί για χρήση μόνο του ή σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία σε περιπτώσεις που ο καρκίνος κεφαλής και τραχήλου έχει υποτροπιάσει ή έχει εξαπλωθεί.
Οι ερευνητές θεωρούν πως η υψηλή αποτελεσματικότητα του φαρμάκου οφείλεται στο ότι χρησιμοποιήθηκε πριν από τη χειρουργική επέμβαση, αλλά και ως μέρος της μετεγχειρητικής θεραπείας.
Το φάρμακο προετοιμάζει το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να επιτεθεί στον καρκίνο πριν αυτός αφαιρεθεί χειρουργικά, και το ανοσοποιητικό είναι έτοιμο να συνεχίσει τη μάχη με τη βοήθεια χημειοθεραπείας ή ακτινοβολίας μετά την επέμβαση.
Ο καθηγητής Κέβιν Χάριγκτον από το Ινστιτούτο Έρευνας για τον Καρκίνο του Λονδίνου δήλωσε: «Για ασθενείς με τοπικά προχωρημένο καρκίνο κεφαλής και τραχήλου, οι θεραπείες δεν έχουν αλλάξει εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες.
Η ανοσοθεραπεία έχει προσφέρει εντυπωσιακά αποτελέσματα σε περιπτώσεις υποτροπής ή μετάστασης, αλλά μέχρι σήμερα δεν ήταν εξίσου επιτυχής σε νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς.
Η έρευνα αυτή δείχνει ότι η ανοσοθεραπεία θα μπορούσε να αλλάξει τον κόσμο για αυτούς τους ασθενείς – αυξάνοντας σημαντικά τις πιθανότητες παραμονής χωρίς νόσο».
Τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης για την Έρευνα Καρκίνου στο Σικάγο.
Πως λειτουργεί η ανοσοθεραπεία;
Η ανοσοθεραπεία αξιοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα για να αναγνωρίζει και να επιτίθεται στα καρκινικά κύτταρα. Συνήθως χορηγείται με ενδοφλέβια έγχυση.
Ορισμένοι τύποι ανοσοθεραπείας αποκαλούνται και στοχευμένες ή βιολογικές θεραπείες.
Μπορεί να χορηγείται μόνη της ή σε συνδυασμό με άλλες αντικαρκινικές θεραπείες.
Το ανοσοποιητικό σύστημα προστατεύει το σώμα από λοιμώξεις, ασθένειες και ακόμα και από την ανάπτυξη καρκίνου. Περιλαμβάνει λεμφαδένες, σπλήνα και λευκά αιμοσφαίρια.
Κανονικά, μπορεί να εντοπίσει και να καταστρέψει προβληματικά κύτταρα, αλλά ο καρκίνος μπορεί να αναπτυχθεί όταν:
Το ανοσοποιητικό αναγνωρίζει τον καρκίνο αλλά δεν είναι αρκετά ισχυρό για να τον καταστρέψει
Τα καρκινικά κύτταρα παράγουν σήματα που μπλοκάρουν την ανοσοαπόκριση
Τα καρκινικά κύτταρα κρύβονται ή ξεφεύγουν από το ανοσοποιητικό σύστημα
Τύποι ανοσοθεραπείας
Οι αντικαρκινικές θεραπείες δεν κατηγοριοποιούνται πάντα εύκολα, καθώς ορισμένα φάρμακα ανήκουν σε περισσότερες από μία κατηγορίες.
1. Αναστολείς σημείων ελέγχου (Checkpoint inhibitors)
Ανήκουν στις μονοκλωνικές αντισώματα και βοηθούν το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτεθεί στα καρκινικά κύτταρα, εμποδίζοντας τους μηχανισμούς με τους οποίους τα καρκινικά κύτταρα «φρενάρουν» την ανοσία.
2. Θεραπεία CAR T-κυττάρων
Τροποποιούνται γενετικά τα Τ-κύτταρα του ασθενούς ώστε να αναγνωρίζουν και να σκοτώνουν τα καρκινικά κύτταρα.
Χρησιμοποιείται ήδη σε κάποιες μορφές λευχαιμίας σε παιδιά και λεμφώματα σε ενήλικες.
3. Μονοκλωνικά αντισώματα (MABs)
Αυτά τα αντισώματα αναγνωρίζουν συγκεκριμένες πρωτεΐνες στην επιφάνεια των καρκινικών κυττάρων και βοηθούν το ανοσοποιητικό να επιτεθεί.
Μιμούνται τα φυσικά αντισώματα του οργανισμού αλλά κατασκευάζονται στο εργαστήριο.
4. Κυτοκίνες
Οι κυτοκίνες είναι πρωτεΐνες που ενισχύουν το ανοσοποιητικό. Ορισμένες μορφές όπως η ιντερφερόνη και η ιντερλευκίνη χρησιμοποιούνται σε τεχνητή μορφή για τη θεραπεία καρκίνων.
