Ανησυχία προκαλεί η προειδοποίηση ειδικών για τέσσερις επικίνδυνους ιούς που ήδη κυκλοφορούν παγκοσμίως και ενδέχεται να προκαλέσουν την επόμενη μεγάλη πανδημία. Η Βρετανική Υπηρεσία Υγειονομικής Ασφάλειας έδωσε στη δημοσιότητα λίστα με 24 παθογόνους παράγοντες υψηλού κινδύνου, εκ των οποίων τέσσερις θεωρούνται ιδιαίτερα απειλητικοί αυτή τη στιγμή.
Σύμφωνα με κορυφαίους επιστήμονες από όλο τον κόσμο, ορισμένοι από αυτούς τους ιούς ενδέχεται να είναι πιο μεταδοτικοί και πιο επικίνδυνοι ακόμη και από την Covid-19, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις ενδέχεται να μην είναι εφικτός ο έλεγχός τους ούτε με τα αυστηρότερα περιοριστικά μέτρα.
Ποιοι ιοί προκαλούν τη μεγαλύτερη ανησυχία
Η λίστα περιλαμβάνει ιούς από διάφορες οικογένειες:
- Ιός τύπου ιλαράς: Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η πιθανότητα εμφάνισης ενός νέου ιού παρόμοιου με την ιλαρά, ο οποίος, σύμφωνα με ειδικούς, θα μπορούσε να έχει πολύ υψηλότερο δείκτη μετάδοσης (R) από τον αρχικό κορωνοϊό και να αποδειχθεί αδύνατον να περιοριστεί.
- Η ιλαρά, εκτός από τις άμεσες επιπλοκές (πνευμονία, εγκεφαλίτιδα, απώλεια όρασης), έχει αποδειχθεί ότι εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα, προκαλώντας ευαλωτότητα σε άλλες λοιμώξεις.
- Οξεία χαλαρή μυελίτιδα (AFM): Ιός της οικογένειας Picornaviridae, που προκαλεί πολιομυελίτιδα-όμοια συμπτώματα με μυϊκή αδυναμία και παράλυση. Έχουν ήδη καταγραφεί σοβαρά περιστατικά, κυρίως σε παιδιά.
- Ιός Nipah και λοιποί αναπνευστικοί ιοί: Μέλη της οικογένειας Paramyxoviridae (όπως ιλαρά, παρωτίτιδα κ.ά.), περιλαμβάνουν τον ιό Nipah, που μεταδίδεται από νυχτερίδες ή γουρούνια στον άνθρωπο και μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλικό οίδημα και θάνατο.
- Γρίπη των πτηνών: Ο ιός της avian influenza, ο οποίος μεταδίδεται μεταξύ ειδών, έχει εντοπιστεί σε ανθρώπους και ζώα σε διάφορες χώρες. Πρόσφατα καταγράφηκε το πρώτο περιστατικό μετάδοσης σε πρόβατο, προκαλώντας διεθνή προβληματισμό.
Παράλληλα, στη λίστα παρακολούθησης παραμένουν οι γνωστοί κορονοϊοί, όπως η Covid-19 και ο MERS, με τον δεύτερο να έχει προκαλέσει περισσότερους από 900 θανάτους μέχρι σήμερα.
Η μείωση των εμβολιασμών εντείνει τον κίνδυνο
Η παγκόσμια μείωση στα ποσοστά εμβολιασμού έχει οδηγήσει σε επανεμφάνιση της ιλαράς σε πολλές χώρες. Ο ιός, ο οποίος πλήττει κυρίως παιδιά, όχι μόνο προκαλεί σοβαρές επιπλοκές, αλλά και εξαλείφει σημαντικό ποσοστό των αντισωμάτων που έχει αποκτήσει ο οργανισμός από προηγούμενες λοιμώξεις ή εμβόλια — όπως έδειξε και σχετική μελέτη του Χάρβαρντ το 2019.
Προετοιμασία και επενδύσεις στην έρευνα
Η UKHSA ανέπτυξε ένα δυναμικό εργαλείο παρακολούθησης, το οποίο θα ανανεώνεται διαρκώς, με στόχο την ενίσχυση της διεθνούς ετοιμότητας απέναντι σε μελλοντικές απειλές. Όπως δήλωσε η καθηγήτρια Ιζαμπέλ Όλιβερ, επικεφαλής επιστημονική σύμβουλος του Οργανισμού, η λίστα αυτή βοηθά στο να κατευθυνθεί η επιστημονική έρευνα και η χρηματοδότηση προς τις περιοχές όπου χρειάζεται περισσότερο.
«Ελπίζουμε ότι αυτό θα επιταχύνει την ανάπτυξη εμβολίων και διαγνωστικών τεστ, για να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε θανατηφόρα παθογόνα προτού εξελιχθούν σε πανδημίες», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Και τα βακτήρια στον ορίζοντα
Οι ειδικοί υπενθυμίζουν ότι εκτός από ιούς, η αυξανόμενη αντοχή των βακτηρίων στα αντιβιοτικά αποτελεί μια ακόμη σιωπηλή απειλή, η οποία ενδέχεται να οδηγήσει σε μια νέα «Νόσο Χ» (Disease X) στο μέλλον.
