Από το 2021, η κυβέρνηση της Μεγάλης Βρετανίας αναγνωρίζει ότι τα καρκινοειδή είναι έμβια όντα με αισθήματα.
Ωστόσο, μέχρι στιγμής αρνείται να επιβάλει πλήρη απαγόρευση του βρασίματός τους ενώ είναι ακόμα ζωντανά.
Τώρα, μια ομάδα επιστημόνων, νομικών και φιλανθρωπικών οργανώσεων, συμπεριλαμβανομένης της RSPCA, καλεί την κυβέρνηση να αλλάξει επειγόντως την πολιτική της.
Σε μια ανοιχτή επιστολή που στάλθηκε σήμερα στο βρετανικό Υπουργείο Περιβάλλοντος, Τροφίμων και Αγροτικών Υποθέσεων υποστηρίζουν ότι το βράσιμο των αστακών και των καβουριών ζωντανών θα πρέπει να καταστεί παράνομο.
Το Ίδρυμα Νομικής Προστασίας για τα Ζώα δηλώνει ότι θα εξετάσει ακόμη και νομικές ενέργειες εναντίον της κυβέρνησης σε περίπτωση που η ευρεία θανάτωση μέσω βρασίματος συνεχιστεί.
Οι επιστήμονες τονίζουν ότι το βράσιμο προκαλεί αδιαμφισβήτητα στους αστακούς και τα καβούρια βασανιστικό πόνο για αρκετά λεπτά πριν τελικά χάσουν τις αισθήσεις τους.
Η επιστημονική άποψη
Η καθηγήτρια Λιν Σνίντον, ειδική στην αντίληψη των καρκινοειδών από το Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ και συνυπογράφουσα της επιστολής, δήλωσε:
«Δεν θα έβαζες μια ζωντανή αγελάδα ή ένα κοτόπουλο σε μια δεξαμενή με βραστό νερό.
Ήρθε η ώρα να εφαρμόσουμε τους ίδιους κανόνες που ισχύουν για τα θηλαστικά και τα πτηνά και σε άλλα έμβια ζώα.»
Ο Ελευθέριος Κασιούρας, υποψήφιος διδάκτορας στο Τμήμα Βιολογικών και Περιβαλλοντικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ εκ των συγγραφέων της έρευνας και υπογράφων την επιστολή, δήλωσε:
«Όταν μιλάμε για την εμπειρία του πόνου από τα καβούρια και τους αστακούς όταν βράζονται ζωντανοί, κατά την άποψή μου: ναι.
Χρειάζεται κάποιο χρονικό διάστημα μέχρι τα ζώα να χάσουν τις αισθήσεις τους, οπότε μέχρι τότε θα είναι σε θέση να αισθανθούν πόνο όταν βράζονται ζωντανά.»
Το κύριο επιχείρημα της επιστολής είναι ότι το βράσιμο ζωντανών καρκινοειδών - μιας ομάδας ζώων που περιλαμβάνει καβούρια και αστακούς - είναι ήδη παράνομο σύμφωνα με τη βρετανική νομοθεσία.
Οι συγγραφείς αναφέρονται σε δύο συγκεκριμένες νομοθεσίες:
- Οι Κανονισμοί για την Ευημερία των Ζώων κατά τη Θανάτωση (WATOK) του 2015
- Ο Νόμος για την Ευημερία των Ζώων (Αισθανόμενα Όντα) του 2022 (Sentience Act)
Ο νόμος WATOK καθιστά αδίκημα τη θανάτωση ή την κακομεταχείριση οποιουδήποτε ασπόνδυλου ζώου με τρόπο που προκαλεί «οποιονδήποτε αποφευκτέο πόνο, αγωνία ή ταλαιπωρία».
Εν τω μεταξύ, ο Νόμος για τα Αισθανόμενα Όντα αναφέρει ρητά ότι «οι αστακοί, τα χταπόδια, τα καβούρια και όλα τα άλλα δεκάποδα καρκινοειδή» είναι έμβια όντα.
Ωστόσο, η σημερινή θέση του υπουργείου είναι ότι δεν υπάρχουν περιορισμοί στον τρόπο με τον οποίο πρέπει να θανατώνονται τα καρκινοειδή, παρά την αναγνώρισή τους ως αισθανόμενα ασπόνδυλα.
Το Ίδρυμα Νομικής Προστασίας για τα Ζώα υποστηρίζει ότι ο Νόμος για τα Αισθανόμενα Όντα υποδηλώνει ξεκάθαρα ότι οι αστακοί και τα καβούρια πρέπει να προστατεύονται από το νόμο.
Αυτό θα καθιστούσε παράνομο το βράσιμο ενός αστακού ή ενός καβουριού αν μπορούσε να αποδειχθεί ότι τους προκαλεί «οποιονδήποτε πόνο που μπορεί να αποφευχθεί».
Επιστημονικές αποδείξεις
Η επιστολή επισημαίνει επίσης ότι υπάρχουν πλέον αυξανόμενα επιστημονικά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι τα καρκινοειδή έχουν σύνθετη νοητική ζωή, η οποία περιλαμβάνει την αντίληψη του πόνου.
Η καθηγήτρια Σνίντον δήλωσε:
«Υπάρχουν πολυάριθμες επιστημονικές μελέτες που δείχνουν ότι τα δεκάποδα καρκινοειδή μπορούν να σχηματίζουν κοινωνικές σχέσεις, να μαθαίνουν και να θυμούνται εργασίες, όπως η πλοήγηση σε λαβυρίνθους, και να λαμβάνουν αποφάσεις με βάση το κόστος και τα οφέλη μιας κατάστασης.»
Επιπλέον, στις δικές της έρευνες, η καθηγήτρια Sneddon απέδειξε ότι τα επώδυνα ερεθίσματα, όπως η πίεση και τα χημικά εγκαύματα, επεξεργάζονται στον εγκέφαλο των καβουριών.
Μελέτες δείχνουν ότι τα υποδοχείς πόνου (nociceptors) των θηλαστικών αρχίζουν να παράγουν αντίδραση πόνου στους 40°C.
Στα ψάρια, αυτό συμβαίνει ήδη από 29°C.
Η έρευνα δείχνει επίσης ότι το βράσιμο αστακών και καβουριών διαρκεί αρκετό χρόνο, με τις καρδιές τους να συνεχίζουν να χτυπούν για περισσότερα από δύο λεπτά κατά τη διαδικασία.
Η ανάγκη για αλλαγή στη νομοθεσία
Το Ίδρυμα Νομικής Προστασίας για τα Ζώα τονίζει ότι η εξαίρεση των δεκάποδων καρκινοειδών από τις προστασίες του WATOK δεν είναι αποδεκτή.
Η νομική σύμβουλος Ιλίνκα Τούβιν δήλωσε:
«Ο νόμος είναι ξεκάθαρος: ζώα όπως τα καβούρια και οι αστακοί πρέπει να προστατεύονται από πόνο κατά τη θανάτωση. Η επιστήμη είναι ξεκάθαρη ότι αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί βράζοντάς τα ζωντανά.
Η κυβέρνηση πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη τις ρυθμιστικές της ευθύνες και να αποτρέψει αυτή τη διαδεδομένη παρανομία της βιομηχανίας.»
Επιπλέον, η επιστολή επισημαίνει ότι η δημόσια υποστήριξη για την απαγόρευση αυξάνεται.
Σε πρόσφατη δημοσκόπηση της YouGov, το 61% των Βρετανών θεωρεί ότι είναι απαράδεκτο να βράζονται ζωντανά τα δεκάποδα καρκινοειδή.
Το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 78% όταν οι ερωτηθέντες ενημερώνονται ότι τα καβούρια και οι αστακοί ενδέχεται να αισθάνονται πόνο.
Προτεινόμενες εναλλακτικές μέθοδοι θανάτωσης
Η επιστολή ζητά από την κυβέρνηση να θεσπίσει νόμο που θα καθιστά παράνομο το βράσιμο ενός δεκάποδου καρκινοειδούς ζωντανού, είτε σε εμπορικό περιβάλλον είτε στο σπίτι.
Αντί για βράσιμο, προτείνεται η χρήση των εξής μεθόδων:
- Ακαριαίος θάνατος με ακαριαίο τρύπημα ή διαχωρισμό σώματος
- Χρήση ειδικών συσκευών ηλεκτροπληξίας για γρήγορη θανάτωση
Γιατί οι επιστήμονες θέλουν να απαγορεύσουν το βράσιμο των αστακών;
Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι υπάρχουν ξεκάθαρες αποδείξεις πως οι αστακοί είναι έμβια όντα και μπορούν να αισθανθούν πόνο.
- Οι αστακοί έχουν σύνθετη συμπεριφορά, μπορούν να μάθουν από προηγούμενες εμπειρίες και να αποφεύγουν επώδυνες καταστάσεις.
- Μελέτες δείχνουν ότι ο πόνος επεξεργάζεται στον εγκέφαλό τους, όπως συμβαίνει και σε άλλα ζώα.
- Με βάση αυτά τα επιστημονικά ευρήματα, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι αστακοί θα πρέπει να προστατεύονται όπως κάθε άλλο έμβιο ζώο.
- Σύμφωνα με τη βρετανική νομοθεσία, αυτό σημαίνει ότι η θανάτωσή τους με μεθόδους που προκαλούν πόνο θα πρέπει να απαγορευτεί.
- Εφόσον το βράσιμο έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί πόνο, αυτή η πρακτική θα πρέπει να σταματήσει.
Η έκκληση των επιστημόνων προς την κυβέρνηση
Η επιστολή που στάλθηκε προς το υπουργείο καταλήγει ως εξής: «Το Ίδρυμα Νομικής για τα Ζώα και οι υπογράφοντες ζητούν από το υπουργείο να αναθεωρήσει τη στάση του σχετικά με τους όρους θανάτωσης των καρκινοειδών και να αναγνωρίσει ότι το βράσιμο αυτών των ζώων ζωντανών είναι ασυμβίβαστο με τη νομοθεσία.
Η στιγμή για τον τερματισμό αυτής της απάνθρωπης πρακτικής έχει αργήσει πολύ. Καλούμε την κυβέρνηση να αναλάβει άμεσα αποφασιστική δράση.»
