Ερευνητές από τη Βρετανική Ανταρκτική Αποστολή (BAS) ανακάλυψαν μικροπλαστικά στο χιόνι κοντά σε μερικά από τα απομακρυσμένα κατασκηνωτικά πεδία της Ανταρκτικής.
Αυτή είναι η πρώτη φορά που αυτά τα μικροσκοπικά κομμάτια πλαστικού – μερικά τόσο μικρά όσο ένα ερυθρό αιμοσφαίριο – εντοπίζονται σε τόσο απομακρυσμένες τοποθεσίες.
Μια αρχική ανάλυση υποδηλώνει ότι τα μικροπλαστικά προέρχονται από τοπικές πηγές.
«Αυτό μπορεί να προέρχεται από τα ρούχα εξωτερικού χώρου ή από τα σχοινιά και τις σημαίες που χρησιμοποιούνται για να σηματοδοτήσουν ασφαλείς διαδρομές μέσα και γύρω από την κατασκήνωση», δήλωσε η καθηγήτρια Κλάρα Μάνο, ωκεανολόγος στο BAS.
Ανησυχητικά, οι συνέπειες των μικροπλαστικών σε αυτή την παγωμένη άγρια φύση παραμένουν ασαφείς.
«Παρά τους αυστηρούς κανονισμούς για τα υλικά που εισέρχονται στην Ανταρκτική, τα ευρήματά μας αποκαλύπτουν μόλυνση από μικροπλαστικά ακόμη και σε απομακρυσμένες και αυστηρά ελεγχόμενες περιοχές», ανέφερε η καθηγήτρια Κρίστι Τζόουνς-Γουίλιαμς, από τους συγγραφείς της μελέτης.
«Αυτό υπογραμμίζει τη διάχυτη φύση της πλαστικής ρύπανσης, αποδεικνύοντας ότι πουθενά στη Γη δεν είναι πραγματικά ανέγγιχτο.»
Η μελέτη
Για τη μελέτη, οι ερευνητές ανέλυσαν δείγματα που συλλέχθηκαν από τρεις κατασκηνώσεις στα παγετώνια Union και Schanz – δύο απομακρυσμένες περιοχές στον Νότιο Πόλο.
Προηγούμενες έρευνες βασίζονταν σε επιστήμονες που συνέλεγαν με το χέρι σωματίδια και ίνες από τα δείγματα για ανάλυση.
Αντίθετα, η ομάδα του BAS χρησιμοποίησε μια νέα τεχνική που περιλαμβάνει τήξη του χιονιού μέσω φίλτρων και σάρωσή του σε υψηλότερη ανάλυση.
Η ανάλυσή τους αποκάλυψε συγκεντρώσεις μικροπλαστικών που κυμαίνονταν από 73 έως 3.099 σωματίδια ανά λίτρο χιονιού.
Η συντριπτική πλειοψηφία (95%) των σωματιδίων ήταν μικρότερη από 50 μικρόμετρα – περίπου όσο το μέγεθος των περισσότερων ανθρώπινων κυττάρων.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό δείχνει ότι προηγούμενες μελέτες πιθανώς υποεκτίμησαν την πραγματική έκταση της ρύπανσης από μικροπλαστικά στην Ανταρκτική, λόγω λιγότερο ευαίσθητων μεθόδων ανίχνευσης.
«Με αυτές τις εξελισσόμενες τεχνικές, μπορούμε πλέον να αναλύουμε μικροπλαστικά πολύ μικρότερου μεγέθους από πριν», δήλωσε η καθηγήτρια Έμιλι Ρόουλαντς, εκ των συγγραφέων της μελέτης.
«Στην πραγματικότητα, βρήκαμε ότι η αφθονία των μικροπλαστικών σε αυτά τα δείγματα χιονιού ήταν 100 φορές υψηλότερη από ό,τι σε προηγούμενες μελέτες της Ανταρκτικής.»
Σε όλες τις τοποθεσίες, οι ερευνητές ταυτοποίησαν διάφορους τύπους κοινών πλαστικών, όπως:
Πολυαμίδιο (nylon) – που χρησιμοποιείται σε υφάσματα
Πολυαιθυλένιο τερεφθαλικό (PET) – που βρίσκεται σε μπουκάλια και συσκευασίες
Πολυαιθυλένιο
Συνθετικό καουτσούκ
Από πού προέρχονται τα μικροπλαστικά;
Παρόλο που οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα μικροπλαστικά προέρχονται από τοπικές πηγές, αναγνωρίζουν ότι απαιτείται περισσότερη έρευνα για να επιβεβαιωθεί αυτό.
«Πρέπει να διεξαγάγουμε περισσότερη έρευνα για να κατανοήσουμε πλήρως τις πηγές της ρύπανσης από μικροπλαστικά στην Ανταρκτική - πόσο από αυτό προέρχεται τοπικά και πόσο μεταφέρεται από μεγάλες αποστάσεις, ώστε να μπορέσουμε να εξερευνήσουμε τρόπους μείωσης αυτής της ρύπανσης σε ένα από τα πιο παρθένα μέρη της Γης», δήλωσε η καθηγήτρια Μάνο.
Ανησυχητικά, οι πραγματικές επιπτώσεις των μικροπλαστικών δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητές.
Προηγούμενες μελέτες έχουν προτείνει ότι τα μικροπλαστικά θα μπορούσαν να επιταχύνουν το λιώσιμο του χιονιού, ενώ άλλη έρευνα αποκάλυψε ότι τα σωματίδια μπορεί να μειώνουν την ποσότητα άνθρακα που μεταφέρεται στον βυθό της θάλασσας μέσω του κριλ.
Η Ανταρκτική φιλοξενεί επίσης πολλές μορφές άγριας ζωής, όπως πιγκουίνους, φώκιες και ψάρια - πολλά από τα οποία έχουν ήδη βρεθεί να περιέχουν μικροπλαστικά.
Οι ερευνητές ελπίζουν ότι τα ευρήματά τους θα ρίξουν φως στην επείγουσα ανάγκη να επιβραδυνθεί η εξάπλωση της πλαστικής ρύπανσης παγκοσμίως.
«Η έρευνά μας υπογραμμίζει την ανάγκη αξιοποίησης της υπάρχουσας παρουσίας μας στην Ανταρκτική για συνεχή παρακολούθηση», πρόσθεσε η καθηγήτρια Τζόουνς-Γουίλιαμς.
«Καθώς ο κόσμος αναζητά λογοδοσία μέσω της Παγκόσμιας Συνθήκης για τα Πλαστικά του ΟΗΕ, τακτικές αξιολογήσεις σε τέτοια παρθένα περιβάλλοντα θα μπορούσαν να προσφέρουν κρίσιμα στοιχεία για πολιτικές και δράσεις.»
Τι μπορούν να προκαλέσουν τα μικροπλαστικά στο ανθρώπινο σώμα αν εισέλθουν στην τροφική μας αλυσίδα;
Σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύθηκε στο International Journal of Environmental Research and Public Health, η κατανόησή μας για τις πιθανές επιπτώσεις των μικροπλαστικών στην ανθρώπινη υγεία παρουσιάζει σημαντικά κενά γνώσης.
Οι άνθρωποι μπορεί να εκτεθούν στα πλαστικά σωματίδια μέσω:
Της κατανάλωσης θαλασσινών και χερσαίων τροφίμων
Πόσιμου νερού
Εισπνοής μέσω του αέρα
Ωστόσο, δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητά τα επίπεδα έκθεσης, οι τοξικές επιπτώσεις και οι μηχανισμοί με τους οποίους τα μικροπλαστικά επηρεάζουν τον άνθρωπο.
Σύμφωνα με τη Ρέιτσελ Άνταμς, λέκτορα Βιοϊατρικών Επιστημών στο Μητροπολιτικό Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ, η κατάποση μικροπλαστικών θα μπορούσε να προκαλέσει:
Φλεγμονή.
Ανοσολογική απόκριση σε «ξένα» σωματίδια.
Μεταφορά άλλων τοξινών στο σώμα, όπως βαρέα μέταλλα (υδράργυρος) και οργανικούς ρύπους (φυτοφάρμακα, διοξίνες) – γνωστά για τις καρκινογόνες και τοξικές επιπτώσεις τους.
