Οι παγκόσμιες τιμές του καφέ έχουν εκτιναχθεί στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων σχεδόν 50 ετών λόγω κακών καιρικών συνθηκών στη Βραζιλία και το Βιετνάμ, αναγκάζοντας εταιρείες εμπορίας όπως η Nestlé να αυξήσουν τις τιμές και τους καταναλωτές να αναζητούν φθηνότερες επιλογές εν μέσω κρίσης κόστους ζωής.
Η άνοδος των τιμών θα ωφελήσει τους παραγωγούς που έχουν σοδειά φέτος, αλλά θα προκαλέσει δυσκολίες στους εμπόρους, οι οποίοι αντιμετωπίζουν δυσβάσταχτα κόστη αντιστάθμισης κινδύνου στα χρηματιστήρια και αγώνα για να παραλάβουν τους κόκκους που έχουν ήδη προαγοράσει.
Τι επηρεάζει τις τιμές;
Προβλήματα παραγωγής που σχετίζονται με κακές καιρικές συνθήκες στη Βραζιλία και το Βιετνάμ έχουν οδηγήσει σε παγκόσμιες ελλείψεις που δεν καλύπτουν τη ζήτηση για τρία χρόνια. Αυτό έχει εξαντλήσει τα αποθέματα και έχει εκτινάξει τις τιμές αναφοράς στα χρηματιστήρια στα 7,40 δολάρια ανά κιλό.
Η τελευταία φορά που ο καφές έφτασε τόσο ψηλά ήταν το 1977, όταν το χιόνι κατέστρεψε μεγάλες εκτάσεις φυτειών στη Βραζιλία. Ωστόσο, το σοκ για τους καταναλωτές τότε ήταν πολύ μεγαλύτερο. Αν προσαρμοστεί για τον πληθωρισμό, η τιμή των 7,40 δολαρίων ανά κιλό το 1977 θα ισοδυναμούσε με 38,97 δολάρια σήμερα.
Οι ειδικοί προβλέπουν μια ακόμα χρονιά με απογοητευτική παραγωγή καφέ.
- Βραζιλία: Παράγει σχεδόν τη μισή ποσότητα του παγκόσμιου αράμπικα – υψηλής ποιότητας κόκκους που χρησιμοποιούνται κυρίως σε καβουρδισμένα και αλεσμένα μείγματα. Φέτος, η χώρα αντιμετώπισε μία από τις χειρότερες ξηρασίες στην ιστορία της. Παρόλο που οι βροχές έφτασαν τελικά τον Οκτώβριο, η υγρασία του εδάφους παραμένει χαμηλή και τα δέντρα παράγουν περισσότερα φύλλα αλλά λιγότερα άνθη που θα μετατραπούν σε καρπούς.
- Βιετνάμ: Παράγει περίπου το 40% της παγκόσμιας παραγωγής ρομπούστα – κόκκων που χρησιμοποιούνται κυρίως στον στιγμιαίο καφέ. Μια σοβαρή ξηρασία νωρίτερα φέτος ακολουθήθηκε από υπερβολικές βροχοπτώσεις από τον Οκτώβριο.
Η StoneX προβλέπει ότι η παραγωγή αράμπικα της Βραζιλίας θα μειωθεί κατά 10,5%, στους 40 εκατομμύρια σάκους το επόμενο έτος, ενώ η παραγωγή ρομπούστα αναμένεται να αυξηθεί ελαφρώς, μειώνοντας την συνολική σοδειά της χώρας κατά 0,5%.
Στο Βιετνάμ, η σοδειά μπορεί να μειωθεί έως και 10% μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2025, εντείνοντας την παγκόσμια έλλειψη ρομπούστα.
Γιατί ανησυχούν οι έμποροι;
Οι εμπορικές εταιρείες με έδρα τη Βραζιλία αναζητούν δικαστική εποπτεία για την αναδιάρθρωση χρέους λόγω της ανόδου των τιμών καφέ, των δυσβάσταχτων εξόδων αντιστάθμισης κινδύνου και των καθυστερήσεων στις παραδόσεις.
Η δικαστική αναδιάρθρωση χρέους προηγείται της πτώχευσης, αν οι διαπραγματεύσεις αποτύχουν.
Οι έμποροι που αγοράζουν κόκκους από τοπικούς προμηθευτές, όπως η Atlantica και η Cafebras, συνήθως λαμβάνουν βραχυπρόθεσμες θέσεις στα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για να αντισταθμίσουν την έκθεση τους στη φυσική αγορά.
Το κλείσιμο των θέσεων αυτών περιλαμβάνει αγορές ή λήψη θέσεων μελλοντικής εκπλήρωσης, κάτι που με τη σειρά του ανεβάζει τις τιμές ακόμα υψηλότερα.
Οι υψηλότερες τιμές στα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης αυξάνουν τις απαιτήσεις περιθωρίου, δηλαδή τις προκαταβολές που οι έμποροι πρέπει να πληρώσουν για να προστατευθούν από απώλειες, δημιουργώντας περισσότερο άγχος στον κλάδο.
Επιπτώσεις στους εμπόρους και τους καταναλωτές
Η άνοδος των τιμών του καφέ αποτελεί σοβαρό πρόβλημα για τους εμπόρους.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Nestlé, της μεγαλύτερης εταιρείας καφέ στον κόσμο, απομακρύνθηκε νωρίτερα φέτος, αφού το διοικητικό συμβούλιο ήταν δυσαρεστημένο με τις χαμηλές πωλήσεις και την απώλεια μεριδίου αγοράς λόγω της αύξησης των τιμών, που ώθησε τους καταναλωτές να στραφούν σε φθηνότερες μάρκες.
Οι έμποροι αγοράζουν συνήθως καφέ μήνες νωρίτερα, κάτι που σημαίνει ότι οι καταναλωτές θα δουν πιθανότατα την αύξηση των τιμών σε 6 έως 12 μήνες.
Οι καταναλωτές που πίνουν καφέ εκτός σπιτιού θα αισθανθούν λιγότερο την άνοδο στις τιμές.
Εταιρείες όπως η Starbucks, που πουλούν κυρίως σε καφετέριες, επηρεάζονται λιγότερο, καθώς η παγκόσμια τιμή καφέ αντιστοιχεί μόνο στο 1,4% της συνολικής τιμής ενός φλιτζανιού καφέ που κοστίζει 5 δολάρια σε μια καφετέρια.
Με πληροφορίες από Reuters.
