Σε ένα πρόσφατο ταξίδι του στο Στρασβούργο, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν υποσχέθηκε ότι θα ανοίξει κάμποσες σαμπάνιες αν ο φίλος του, Ντόναλντ Τραμπ, κερδίσει τις αμερικανικές εκλογές. Τώρα έχει την ευκαιρία να το κάνει — ακριβώς μπροστά στους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που βρίσκονται στην Βουδαπέστη, σήμερα Πέμπτη για διήμερες συναντήσεις.
Ο συντηρητικός λαϊκιστής υποστηρίζει εδώ και καιρό ότι αυτός και ένας αυξανόμενος αριθμός Ευρωπαίων συμμάχων του θα βρεθούν τελικά στη νικητήρια πλευρά της ιστορίας με ατζέντες που είναι εχθρικές προς τη μετανάστευση και την υποστήριξη προς την Ουκρανία και δεσμευμένες στις παραδοσιακές χριστιανικές οικογενειακές αξίες.
Η νίκη του Τραμπ δίνει τώρα μια ισχυρή ώθηση σε εκείνες τις χώρες που αναζητούν τρόπους να αντιταχθούν στο ευρωπαϊκό κατεστημένο και να αποσπάσουν περισσότερες εθνικές εξουσίες από τους γραφειοκράτες των Βρυξελλών. Ίσως το πιο σημαντικό είναι ότι θα αισθάνονται αυξανόμενη πολιτική κάλυψη για να εμποδίσουν τις πολιτικές των Βρυξελλών, που κυμαίνονται από κυρώσεις κατά της Ρωσίας μέχρι πράσινες μεταρρυθμίσεις.
Με την εύθραυστη κυβέρνηση της Γαλλίας να αντιμετωπίζει δημοσιονομικά προβλήματα και τη γερμανική κυβέρνηση συνασπισμού να έχει καταρρεύσει, η παραδοσιακή «ατμομηχανή» της Ε.Ε. καθυστερεί, προσφέροντας περισσότερο χώρο στους συντηρητικούς φίλους του Όρμπαν στην Κεντρική Ευρώπη και την Ιταλία για να ορίσουν τον πολιτικό τόνο στην ΕΕ.
«Είναι προφανές ότι αυτή τη στιγμή είναι η μεγάλη στιγμή για τους [Πρωθυπουργό της Ιταλίας, Τζόρτζια] Μελόνι και τους Όρμπαν αυτού του κόσμου. Εμείς [η Γαλλία] δεν έχουμε κανέναν έλεγχο στα μεγάλα διεθνή ζητήματα της ημέρας», δήλωσε ένας ανώτερος σύμμαχος του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν.
Ο Μακρόν αποδυναμώθηκε σοβαρά στη χώρα του μετά από τις βουλευτικές εκλογές που έφεραν το ακροδεξιό κόμμα Εθνική Συμμαχία στην πρώτη θέση στο κοινοβούλιο νωρίτερα αυτό το καλοκαίρι.
Στη Γερμανία, ο Καγκελάριος Όλαφ Σολτς βρίσκεται στη μέση μιας κρίσης, η οποία οδήγησε στη διάλυση της κυβέρνησης συνεργασίας.
Επανασύνδεση
Η χρονική στιγμή των συνόδων, που αποφασίστηκε από τον Όρμπαν ως ηγέτη της προεδρεύουσας Ουγγαρίας στην ΕΕ, είναι η χειρότερη δυνατή για ηγέτες που φοβούνται την επιστροφή του Τραμπ. Αυτό τους υποχρεώνει να αντιμετωπίσουν την ατζέντα του Όρμπαν, στο δικό του έδαφος, και τους εκθέτει σε εκπλήξεις από τον οικοδεσπότη τους. Θα μπορούσε ακόμη και να προσπαθήσει να παρουσιάσει τον Τραμπ στη συνάντηση των ηγετών μέσω βιντεοκλήσης (οι Βρυξέλλες ζήτησαν η συνάντηση να περιοριστεί μόνο στους επίσημους καλεσμένους).
Εκτός από τον Όρμπαν, η Ιταλίδα Πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι και ο Αυστριακός Καγκελάριος Καρλ Νεχάμερ είναι ιδεολογικά κοντά στον Τραμπ, αν και η Μελόνι δεν συμμερίζεται τη φιλορωσική στάση του Όρμπαν. Ο κυβερνητικός συνασπισμός της Ολλανδίας υποστηρίζεται από τον Χέερτ Βίλντερς, έναν αντι-ισλαμιστή, κατά των μεταναστών λαϊκιστή πολιτικό.
Ο Σλοβάκος Πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίκο βρίσκεται σε αντιπαράθεση με τις Βρυξέλλες σχετικά με το κράτος δικαίου, όπως και ο Όρμπαν, και μοιράζεται τις φιλορωσικές απόψεις του Ούγγρου ηγέτη. Αυτή η ομάδα δυνητικών «καταστροφέων» είναι πιθανό να ενισχυθεί τον επόμενο χρόνο από τον Αντρέι Μπάμπις, ο οποίος αναμένεται να επιστρέψει στην εξουσία στην Τσεχία στις εκλογές του επόμενου έτους.
Για τον Αντρέα Ντι Τζουζέπε, μέλος του ιταλικού κοινοβουλίου από το κόμμα της Μελόνι «Αδελφοί της Ιταλίας», η νίκη του Τραμπ ενισχύει προσωπικά τη Μελόνι, «γιατί σήμερα στην Ευρώπη, η Μελόνι θα έχει έναν πρωταγωνιστικό ρόλο. Όσον αφορά τη συνεργασία με τον Τραμπ, είναι η μόνη συντηρητική μεταξύ των ιδρυτικών μελών της ΕΕ και των μεγάλων οικονομιών της Ευρώπης και η προσέγγισή της είναι πολύ παρόμοια με αυτήν του Τραμπ».
Η νίκη του Τραμπ αντιπροσωπεύει «μια νέα προσέγγιση πολιτικής για τις ΗΠΑ και τους Ευρωπαίους συμμάχους της», προσθέτει ο Ντι Τζουζέπε. «Η Ευρώπη πρέπει να προσαρμοστεί και να κατανοήσει ότι η δύναμη προέρχεται από τον λαό».
Η ατζέντα του Όρμπαν
Λίγο μετά τη νίκη του Τραμπ στις ΗΠΑ, ο Ούγγρος πρωθυπουργός αναζήτησε τρόπους για να συγκεράσει τις αντίστοιχες τάσεις τους σε μια συνεκτική ιδεολογία. Μετά το εκλογικό αποτέλεσμα «μπορούμε να έχουμε καλή ελπίδα ότι η ουγγρο-αμερικανική πολιτική συνεργασία θα επιστρέψει στο αποκορύφωμά της, καθώς μοιραζόμαστε παρόμοιες απόψεις για την ειρήνη, τη λαθρομετανάστευση και την προστασία των οικογενειών», έγραψε ο Υπουργός Εξωτερικών της Ουγγαρίας Πέτερ Σιγιάρτο στο Facebook.
Πράγματι, για τον Όρμπαν, η εκλογή του Τραμπ αντιπροσωπεύει μια ευκαιρία να επαναπροσδιορίσει τη «Δύση» - υπό μια αμερικανική ηγεμονία βασισμένη σε φιλελεύθερες αξίες σε έναν πιο χαλαρό οργανισμό όπου κυριαρχούν οι συντηρητικές αξίες.
«Υπογραμμίζει τη ρητορική του για μια ανανέωση μιας διαφορετικής Δύσης, όπου ο Τραμπ είναι ο ηγέτης και η Δύση τον ακολουθεί», δήλωσε ο Νικολάι φον Οντάρτσα, επικεφαλής ερευνών στο think tank Stiftung Wissenschaft und Politik.
Ο Όρμπαν, ο οποίος έχει πλησιάσει τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και συναντήθηκε μαζί του τις τελευταίες εβδομάδες, κάλεσε επίσης σε μια «νέα ευρωπαϊκή στρατηγική» για την Ουκρανία. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει να εξετάσουν τη συνέχιση της χρηματοδοτικής και στρατιωτικής τους υποστήριξης στην Ουκρανία κατά της ρωσικής εισβολής, εάν ο Τραμπ διακόψει την αμερικανική βοήθεια.
Ο Μακρόν και ο Πολωνός Υπουργός Εξωτερικών Ράντεκ Σικόρσκι υποστήριξαν την Τετάρτη ότι η επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο θα πρέπει να ωθήσει την Ευρώπη να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη για τη δική της ασφάλεια. Λίγες μέρες πριν από την ψηφοφορία, ο Πολωνός πρωθυπουργός έγραψε στο X ότι η εποχή της «γεωπολιτικής εξωτερικής ανάθεσης» φτάνει στο τέλος της.
Οι ηγέτες ήταν «περισσότερο εστιασμένοι στο πρόβλημα παρά πανικοβλημένοι» με την ιδέα της επιστροφής του Τραμπ στην εξουσία, δήλωσε ένας διπλωμάτης της ΕΕ, ο οποίος διατήρησε την ανωνυμία του για να μιλήσει ελεύθερα για μη δημόσιες συνομιλίες. Υπογράμμισε το πόσο γρήγορα ο Μακρόν κανόνισε μια κλήση με τον Γερμανό ομόλογό του μετά το εκλογικό αποτέλεσμα στις ΗΠΑ, ως ένδειξης κοινής δράσης.
Ωστόσο, άλλοι ειδικοί και διπλωμάτες ήταν σκεπτικοί, υποστηρίζοντας ότι αντί να φέρει πιο κοντά τις δυνάμεις της ΕΕ, η εκλογή του Τραμπ θα ωθήσει τις χώρες να προσπαθήσουν να εξασφαλίσουν διμερή πλεονεκτήματα με την Ουάσινγκτον — και θα αυξήσει τις διαιρέσεις μεταξύ των κυριότερων πολιτικών.
«Περιμένετε να δείτε κάποιους Ευρωπαίους να συρρέουν κατά πλήθη στο Μαρ-α-Λάγκο (εξοχική κατοικία Τραμπ) για να απαιτήσουν προνομιακή μεταχείριση έναντι των γειτόνων τους», έγραψε στο Twitter ο πρώην Γάλλος πρέσβης στις ΗΠΑ, Ζεράρ Αρό.
