Εικόνες τρόμου, απόγνωσης αλλά και ελπίδας, κραυγές αγωνίας ανθρώπων ακόμη θαμμένων στα ερείπια, κραυγές θρήνου από τους συγγενείς των θυμάτων και φωνές αγωνίας από τους επιζώντες που προσπαθούν να αντέξουν το πλήγμα της μοίρας και τις κακές καιρικές συνθήκες συνθέτουν το σκηνικό σε Συρία και Τουρκία μετά τους δύο ισχυρούς σεισμούς και τους εκατοντάδες μετασεισμούς. Και μαζί φωνές αγαλλίασης και ελπίδας με τον εντοπισμό επιζώντων ανάμεσα στα ερείπια, με τη διάσωση μικρών παιδιών να σκορπά χαμόγελα στους διασώστες και τους συγγενείς τους. Ένα σκηνικό γεμάτο αντιφατικά αισθήματα μέσα στα συντρίμμια της μεγάλης καταστροφής.
Ο απολογισμός των θυμάτων είχε ήδη ξεπεράσει αργά το βράδυ της Τρίτης, τους 3.549 νεκρούς στην Τουρκία, με βάσιμες τις ανησυχίες πως θα συνεχίσει να αυξάνεται με ραγδαίο ρυθμό τις επόμενες ώρες και ημέρες. Πόσω μάλλον όταν οι μετασεισμοί είναι συνεχείς και τα κτήρια που κρέμονται από μια κλωστή χιλιάδες. Ο δε αριθμός των τραυματιών μόνο στις πληγείσες περιοχές της Τουρκίας ξεπερνά τις 15.000.
Στη Συρία οι νεκροί είναι τουλάχιστον 1.712, σύμφωνα με τον επίσημο απολογισμό, και χιλιάδες οι τραυματίες, με το σκηνικό θολό στις περιοχές που δεν ελέγχονται από το συριακό καθεστώς. Σημειώνεται ότι μαζί Συρία και Τουρκία θρηνούν ήδη πάνω από 5.000 νεκρούς.
Την εικόνα κάνει ακόμα πιο απελπιστική η εκτίμηση διεθνών οργανισμών όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ο οποίος αναφέρει ότι 23 εκατομμύρια άνθρωποι είναι «πιθανόν εκτεθειμένοι, εκ των οποίων πέντε εκατομμύρια ευπαθείς άνθρωποι», εκφράζοντας φόβους ότι οι θάνατοι ενδέχεται να ξεπεράσουν τους 20.000. Δραματική είναι και η προειδοποίηση της υπηρεσίας των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά, σύμφωνα με την οποία οι σεισμοί ίσως έχουν στοιχίσει τη ζωή σε χιλιάδες παιδιά.
Ακόμα πιο δραματική είναι η κατάσταση στη Συρία, όπου ο σεισμός χτύπησε περιοχές ήδη αντιμέτωπες με πελώριες καταστροφές, έπειτα από σχεδόν 12 χρόνια πολέμου. Οι ελλείψεις καυσίμων κι ο σκληρός χειμώνας δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο τις προσπάθειες αντίδρασης.
Οι σεισμοί των 7,8 και 7,4 βαθμών που χτύπησαν τις δύο χώρες τα ξημερώματα και το μεσημέρι της Δευτέρας κατεδάφισαν πολυκατοικίες ολόκληρες σαν πύργους από τραπουλόχαρτα, κατέστρεψαν νοσοκομεία, τραυμάτισαν και άφησαν άστεγους χιλιάδες που έβγαλαν και τη χθεσινή νύχτα όπως-όπως μέσα σε συνθήκες πολικού ψύχους. Χθες άρχισε να καταφτάνει η διεθνής βοήθεια, καθώς αναπτύχθηκαν οι πρώτες ομάδες διασωστών και αποστέλλονται ήδη τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης, κυρίως στις τουρκικές επαρχίες.
Νωρίτερα ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε ότι 45 χώρες προσέφεραν βοήθεια.
Οι Έλληνες διασώστες
Σημαντικός είναι ο ρόλος των διασωστών της ελληνικής ΕΜΑΚ, από τους πρώτους που έφτασαν στην περιοχή και κατάφεραν χθες να ανασύρουν ζωντανά ένα 7χρονο και ένα 9χρονο κορίτσι από τα ερείπια στην Αλεξανδρέτα (Χατάι) της Τουρκίας. Οι Έλληνες διασώστες κατάφεραν να απεγκλωβίσουν τον 50χρονο πατέρα ο οποίος πάσχιζε να σώσει την 7χρονη κόρη του. Λίγο αργότερα το παιδί ανασύρθηκε ζωντανό, όπως και η 9χρονη αδερφή της, χάρη στην επιμονή Έλληνα διασώστη που δεν έφυγε από το σημείο και συνέχισε να ψάχνει. Ωστόσο, οι προσπάθειες για τη διάσωση της άλλης κόρης της οικογένειας είχαν τραγική κατάληξη, καθώς το παιδί τελικά δεν κατάφερε να κρατηθεί στη ζωή, ενώ και η μητέρα είναι επίσης νεκρή.
Συγκλονιστικές είναι οι εικόνες και οι περιγραφές προσωπικών ιστοριών και από τη Συρία, όπως εκείνη του εντοπισμού, στα ερείπια σπιτιού στην Τζαντάιρις, ενός ζωντανού νεογέννητου βρέφους το οποίο ήταν ακόμη ενωμένο με τον ομφάλιο λώρο με τη νεκρή μητέρα του. Το μικρό κορίτσι είναι η μοναδική επιζήσασα μιας οικογένειας, όλα τα μέλη της οποίας σκοτώθηκαν όταν κατέρρευσε η τετραώροφη πολυκατοικία στην οποία διέμεναν. Στην πόλη αυτή, στα σύνορα με την Τουρκία, οι διασώστες ανέσυραν το πτώμα του πατέρα του βρέφους, της μητέρας του, τριών αδελφών της, του αδελφού της και της θείας της.
«Στην άκρη οι διαφορές»
«Είναι από τις στιγμές που πρέπει προσωρινά να βάλουμε στην άκρη τις διαφορές και να αντιμετωπίσουμε την επείγουσα κατάσταση που έχουμε μπροστά μας», τόνισε στο CNN ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, αναφερόμενος στην καταστροφή που προκλήθηκε στην Τουρκία μετά τους ισχυρούς σεισμούς. «Οι Έλληνες και οι Τούρκοι είναι φίλοι. Μπορεί να έχουμε σε πολιτικό επίπεδο τις διαφορές μας, αλλά στο τέλος της ημέρας δεν έχουμε να χωρίσουμε τίποτα με τους πολίτες της Τουρκίας. Και αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα πλεόνασμα συμπόνιας μπροστά σε αυτές τις εικόνες. Δεν μπορώ να φανταστώ μια πιο δυνατή εικόνα από έναν Έλληνα και έναν Τούρκο διασώστη που σώζουν ένα 7χρονο κορίτσι», υπογράμμισε. Ερωτηθείς για την τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον Ταγίπ Ερντογάν, είπε: «Σε αυτές τις περιπτώσεις των κρίσεων, αυτό που είναι σημαντικό να καταλάβουμε είναι ότι σε τελική ανάλυση είμαστε γείτονες και πρέπει να βοηθάμε ο ένας τον άλλον - δεν είναι πρώτη φορά που είχαμε σεισμούς, και το 1999 βοηθήσαμε, και εκείνοι μετά μας βοήθησαν». Και συμπλήρωσε: «Είναι εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, γεμάτες προκλήσεις. Συνεργαζόμαστε με τις τουρκικές Αρχές - η προτεραιότητα είναι να διασώσουμε τους εγκλωβισμένους».
Τι λένε οι σεισμολόγοι
Ανάλυση των “New York Times” σχετικά με το μέγεθος και το εστιακό βάθος του σεισμού αποδεικνύει την καταστροφική δύναμη της φύσης. Ο Γιανούνα Αταναγιάκ, σεισμολόγος από το Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης στην Αυστραλία, δήλωσε ότι η ενέργεια που απελευθερώθηκε από τον σεισμό των 7,8 ρίχτερ ήταν αρκετή για να τροφοδοτήσει τη Νέα Υόρκη για περισσότερες από τέσσερις ημέρες.
«Όσον αφορά την ενέργεια, το μέγεθος των 7,8 βαθμών που σημειώθηκε είναι 708 φορές ισχυρότερο από έναν σεισμό μεγέθους 5,9 βαθμών», ανέφερε χαρακτηριστικά. Σύμφωνα με τους σεισμολόγους που μίλησαν στους “New York Times”, το πόσο καταστροφικός είναι ένας σεισμός εξαρτάται από πολλούς ακόμη παράγοντες, εκτός από το μέγεθος. Οι παράγοντες αυτοί είναι η πυκνότητα του πληθυσμού της περιοχής, το εστιακό βάθος, αλλά και η ποιότητα κατασκευής των κτηρίων.
«Ο πληθυσμός στην περιοχή αυτή κατοικεί σε κατασκευές που είναι εξαιρετικά ευάλωτες στις σεισμικές δονήσεις», σημειώνει η έκθεση του Γεωλογικού Ινστιτούτου των ΗΠΑ USGS. Στο χαμηλότερο σημείο της κλίμακας, ένας σεισμός μεγέθους 1 ρίχτερ είναι σχεδόν ανεπαίσθητος για τον άνθρωπο. Ωστόσο «ένας σεισμός μεγέθους 7 έχει ενέργεια που ισοδυναμεί με περίπου 32 ατομικές βόμβες της Χιροσίμα», είχε δηλώσει στους “Times”, το 2013, ο Renato Solidum, διευθυντής του Ινστιτούτου Ηφαιστειολογίας και Σεισμολογίας των Φιλιππίνων.
