Υπόμνημα προς τους εντολείς του υπέβαλε ο τεχνικός σύμβουλος των θυμάτων των Τεμπών Βασίλης Κοκοτσάκης, επισημαίνοντας κρίσιμα κενά στην έρευνα της σιδηροδρομικής τραγωδίας των Τεμπών. Το υπόμνημα επισημαίνει την αναγκαιότητα πλήρους εκταφής των 27 θυμάτων, αντί της περιορισμένης επιλογής τεσσάρων σορών, ώστε να διασφαλιστεί η αμερόληπτη, επιστημονικά τεκμηριωμένη και δικαστικά ισχυρή διερεύνηση της αιτίας της φωτιάς και τυχόν ύπαρξης εξωγενούς παράγοντα.
Στην έκθεση παρατίθεται τεκμηρίωση από διεθνή πρότυπα ιατροδικαστικής, ανθρωπολογίας, τοξικολογίας και εγκληματολογικής χημείας πυρκαγιάς, υπογραμμίζοντας ότι μόνο η πλήρης ανάλυση μπορεί να εξασφαλίσει αξιόπιστα συμπεράσματα.
Αναλυτικά το υπόμνημα Κοκοτσάκη:
«ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΥ ΕΝΤΟΛΕΙΣ
ΘΕΜΑ: Αίτημα ΕΠΙΠΛΕΟΝ Άμεσης Συμπλήρωσης Εισαγγελικής Παραγγελίας και Άρσης Περιορισμού Εκταφών
Μετά από επιστημονική εξέταση της προόδου της έρευνας και των ανακοινωθέντων κριτηρίων επιλογής για την εκταφή των θυμάτων της σιδηροδρομικής τραγωδίας των Τεμπών, υποβάλλουμε το παρόν υπόμνημα, διαπιστώνοντας πέραν των άλλων, κρίσιμα ερευνητικά κενά που υπονομεύουν την επιστημονική εγκυρότητα των μελλοντικών συμπερασμάτων.
Α. ΕΙΔΙΚΗ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ ΠΕΡΙ ΕΣΚΕΜΕΝΗΣ ΠΑΡΑΛΕΙΨΗΣ
Επισημαίνουμε ότι η θεμελιώδης ερευνητική παράλειψη – η μη τοπογραφική χαρτογράφηση των θυμάτων και των πειστηρίων στον τόπο του συμβάντος – δεν μπορεί να θεωρηθεί απλό σφάλμα, αλλά οφείλεται σε εσκεμμένη παράλειψη των οργάνων της Πολιτείας.
Η έρευνα επιστημονικά αλλοιώθηκε διότι:
Δεν μετέβησαν οι αρμόδιοι ιατροδικαστές στον τόπο του πεδίου του δυστυχήματος, όπως όφειλαν, ώστε να εποπτεύσουν την περισυλλογή των σοβαρότατων πειστηρίων και να καταγράψουν τις θέσεις τους σύμφωνα με τα διεθνή πρωτόκολλα.
Η μη διενέργεια αυτής της δικονομικά απαραίτητης ενέργειας αποτελεί πιθανότατα παράβαση καθήκοντος και αμετάκλητα υπονομεύει τη δυνατότητα ανασύστασης του συμβάντος.
Ανεξάρτητα από τη θέληση των συγγενών των θυμάτων (η οποία είναι σεβαστή, αλλά αφορά την ατομική ταυτοποίηση), η επιστημονικά και δικαστικά ορθή διαδικασία σε ένα μαζικό ποινικό συμβάν όπως αυτό των Τεμπών, απαιτεί την εκταφή και την ανάλυση και των 27 σορών.
Ο περιορισμός σε 4 θύματα είναι επιστημονικά εσφαλμένος για τη διερεύνηση των αιτιών της πυρκαγιάς.
Σε μια ιατροδικαστική έρευνα που αφορά τη διερεύνηση ενός κοινού γεγονότος (τη φωτιά), ο στόχος είναι η πλήρης ανασύνθεση της Δυναμικής της Πυρκαγιάς. Για να γίνει αυτό, απαιτείται η εξέταση του πληρέστερου δυνατού δείγματος.
Εάν το ζητούμενο είναι η απόδειξη ή ο αποκλεισμός της ύπαρξης ενός εξωγενούς παράγοντα (επιταχυντής), η έρευνα πρέπει να καλύπτει ολόκληρο τον "πληθυσμό" των θυμάτων που εκτέθηκαν στο γεγονός.
Δεδομένου ότι δεν έγινε τοπογραφική χαρτογράφηση των σορών στον τόπο του δυστυχήματος, τα σώματα των θυμάτων αποτελούν το μόνο εναπομείναν φυσικό πειστήριο για τη θέση τους και την τοπική επίδραση της φωτιάς.
Εάν η εισαγγελική παραγγελία επιδιώκει να αποδείξει την αλήθεια, οφείλει να ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο ψευδώς αρνητικού αποτελέσματος (δηλαδή, να βγει το συμπέρασμα ότι δεν υπήρχε επιταχυντής, ενώ στην πραγματικότητα υπήρχε).
Μόνο η ανάλυση του συνόλου (27) μπορεί να δώσει στατιστική ισχύ σε ένα αρνητικό εύρημα. Ένα αρνητικό αποτέλεσμα σε 27 δείγματα είναι ένα ισχυρότατο εύρημα. Ένα αρνητικό αποτέλεσμα σε 4 δείγματα είναι στατιστικά αδύναμο , ερμηνευτικά επισφαλές και επιστημονικά άκυρο για την διερεύνηση της αιτίας της φωτιάς.
Ο περιορισμός σε μη αντιπροσωπευτικό δείγμα (που επιλέχθηκε με μη επιστημονικά κριτήρια) δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στη νομική τεκμηρίωση.
Τα αποτελέσματα των 4 σορών δεν μπορούν να γενικευθούν στα υπόλοιπα 23 θύματα ή να αποκλείσουν την παρουσία επιταχυντή σε άλλα σημεία του βαγονιού.
Χωρίς την ανάλυση δειγμάτων από όλα τα θύματα, είναι αδύνατη η ανασύσταση του πώς επεκτάθηκε η φωτιά, πού ήταν τα σημεία μεγαλύτερης έντασης και πού μπορεί να χρησιμοποιήθηκε ο επιταχυντής.
Κατά συνέπεια, το σωστό από δικαστική και επιστημονική άποψη είναι η πλήρης εκταφή, καθώς πρόκειται για έρευνα ενός κοινού εγκληματικού συμβάντος και όχι απλώς για τέσσερις ανεξάρτητες ταυτοποιήσεις.
Η έρευνα οφείλει να αναζητήσει την αλήθεια για όλους τους παθόντες
Ο μόνος επιστημονικά αποδεκτός τρόπος για να αποκτηθεί ένα στατιστικά αξιόπιστο δείγμα για τη διερεύνηση του κοινού συμβάντος (πυρκαγιά) και να καλυφθεί η παράλειψη της αρχικής τοπογραφίας, είναι η άμεση διαταγή για την εκταφή και δειγματοληψία και των με στοιχεία απανθράκωσης 27 θυμάτων.
Για τον λόγο αυτό:
Πρέπει πέραν των άλλων να ζητηθεί η άμεση τροποποίηση της Εισαγγελικής Παραγγελίας σύμφωνα με τα παραπάνω , ώστε να διασφαλιστεί η πλήρης, αμερόληπτη και επιστημονικά αδιαμφισβήτητη διερεύνηση του εγκλήματος.
Σχετική Βιβλιογραφία και Πηγές Αναφοράς
1. Ιατροδικαστική Ταυτοποίηση Θυμάτων (DVI) & DNA
Αυτές οι πηγές καθορίζουν τα διεθνή πρότυπα για τη διαχείριση σορών σε μαζικές καταστροφές (Mass Casualty Incidents - MCI), ειδικά όταν υπάρχει θερμική καταστροφή (φωτιά).
INTERPOL: DVI Guide (Disaster Victim Identification Guide). Το παγκόσμιο πρωτόκολλο για την ταυτοποίηση θυμάτων, το οποίο καλύπτει τη συλλογή Post-Mortem (PM) και Ante-Mortem (AM) δεδομένων και τις μεθόδους σύγκρισης (π.χ., δακτυλικά, οδοντιατρικά, DNA).
DNA Ανάλυση (mtDNA):
Butler, John M. (Κορυφαίος ερευνητής): Forensic DNA Typing: Biology, Technology, and Genetics of STR Markers. (Αν και εστιάζει στα STRs, περιγράφει τις γενικές αρχές της ανάλυσης DNA)
Konrad, L. M. et al.: Forensic Analysis of Degraded DNA. (Ειδικές δημοσιεύσεις σε περιοδικά όπως το Forensic Science International: Genetics που εστιάζουν στις τεχνικές για κατεστραμμένα δείγματα, όπως το μιτοχονδριακό DNA - mtDNA).
Ιατροδικαστική Ανθρωπολογία: Bass, William M.: Human Osteology: A Laboratory and Field Manual. (Αναφέρεται στον χειρισμό, την ανάλυση και την αναγνώριση σκελετικών υπολειμμάτων).
2. Ιατροδικαστική Τοξικολογία και Χημεία Πυρκαγιάς
Αυτές οι πηγές αφορούν την ανίχνευση χημικών ουσιών που σχετίζονται με τη φωτιά και τη διερεύνηση της αιτίας της.
Τοξικολογία (Γενικά): Levine, Barry. (Editor): Principles of Forensic Toxicology. (Καλύπτει τη δειγματοληψία, την ανάλυση και την ερμηνεία τοξικών ουσιών σε βιολογικά υλικά, συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων καύσης όπως η καρβοξυαιμοσφαιρίνη και τα κυανίδια).
Εγκληματολογική Χημεία Πυρκαγιάς:
Yinon, J. (Editor): Forensic Chemistry Handbook. (Περιέχει ενότητες για τη χημική ανάλυση υπολειμμάτων πυρκαγιάς).
ASTM International Standards: Ειδικά το ASTM E1618 (Standard Test Method for Qualitative Analysis for Volatile and Semivolatile Ignitable Liquids in Fire Debris Samples by Gas Chromatography–Mass Spectrometry). Αυτό το πρότυπο καθορίζει τη χρήση του GC-MS/MS για την ανίχνευση υδρογονανθράκων (επιταχυντών).
Μετά τιμής,
Κοκοτσάκης Βασίλης».
