Έκθεση με θέμα “Οι θηριωδίες της ναζιστικής Γερμανίας στην Κρήτη” θα φιλοξενηθεί από μεθαύριο Δευτέρα 18 έως τις 30 Σεπτεμβρίου στον προθάλαμο του κηποθέατρου “Μάνος Χατζιδάκις”. Τα εγκαίνια της έκθεσης θα γίνουν την Τρίτη 19 Σεπτεμβρίου, στις 7:30 το απόγευμα.
Στην έκθεση παρουσιάζεται φωτογραφικό υλικό και αποσπάσματα από ιστορικό κείμενο, που αποτυπώνουν το “απάνθρωπο” των πράξεων: τα καμένα χωριά, τους βομβαρδισμένους τόπους, τις ομαδικές εκτελέσεις αμάχων, τις μαυροφορεμένες γυναίκες, τα ρακένδυτα παιδιά, τα απελπισμένα μάτια... Παρουσιάζονται στο κοινό του Ηρακλείου με την ευκαιρία της 80ής επετείου του Ολοκαυτώματος των χωριών της Βιάννου και της Δυτικής Ιεράπετρας, ως τιμή στους νεκρούς, ως όπλο απέναντι στη λήθη, ως εργαλείο μάθησης των νέων, ως ηχηρό μήνυμα κατά του φασισμού, ως ώθηση στον ιερό αγώνα διεκδίκησης των γερμανικών αποζημιώσεων και επανορθώσεων. Την έκθεση διοργανώνουν ο Δήμος Ηρακλείου με την Ένωση Θυμάτων Ολοκαυτώματος Δήμου Βιάννου, τον Δήμο Βιάννου, τον Δήμο Μαλεβιζίου, την ΕΛΜΕ Ηρακλείου και το ΕΣΔΟΓΕ.
Η διάσωση ενός ιστορικού αρχείου
Στις 17/6/1945, η κυβέρνηση Βούλγαρη συνέστησε την “Κεντρική Επιτροπή Διαπιστώσεως Ωμοτήτων εν Κρήτη” αποτελούμενη από τους Νίκο Καζαντζάκη, Ιωάννη Καλλιτσουνάκη, Ιωάννη Κακριδή και Κωνσταντίνο Κουτουλάκη ως βοηθητικό μέλος, προς διαπίστωση των ναζιστικών εγκλημάτων στην Κρήτη. Μετά από επίπονη περιοδεία (29 Ιουνίου-6 Αυγούστου 1945), η Επιτροπή συνέταξε εμπεριστατωμένη Έκθεση, την οποία παρέδωσε στο υπουργείο Εξωτερικών ως έγκυρο ντοκουμέντο και στοιχείο ενίσχυσης των ελληνικών αιτημάτων αποζημίωσης.
Το πολύτιμο αυτό τεκμήριο “χάθηκε” από το υπουργείο Εξωτερικών. Ευτυχώς, ο Νίκος Καζαντζάκης είχε παραδώσει για διατύπωση παρατηρήσεων ένα αντίγραφό της στον Κρητικό λόγιο και αδελφικό του φίλο, Παντελή Πρεβελάκη, ο οποίος πολύ αργότερα παρέδωσε στο Ιστορικό Μουσείο Ηρακλείου για να αποτελέσει μέρος του αρχείου Καζαντζάκη. Έτσι διασώθηκε το ιστορικό αυτό κείμενο και το 1983 δημοσιεύτηκε από τον Δήμο Ηρακλείου, μαζί με περιορισμένο φωτογραφικό υλικό από το αρχείο του Κ. Κουτουλάκη. Το αρχείο αυτό, χαμένο επίσης για χρόνια, δημοσιεύτηκε σε ευρύτερη έκταση το 2015, ταξιδεύοντας μέχρι τις Βρυξέλλες, όπου παρουσιάστηκε στην εκδήλωση στο Ευρωκοινοβούλιο “75 χρόνια από τη Μάχη της Κρήτης”.
Η έκθεση θα είναι ανοικτή για το κοινό τις καθημερινές από τις 9 το πρωί έως τη 1 το μεσημέρι και από τις 6 το απόγευμα έως τις 9 το βράδυ.
