Η επιλογή του επόμενου Προέδρου της Δημοκρατίας αναδεικνύεται σε μια παρτίδα σκάκι, με στρατηγικές κινήσεις και διακομματικά διλήμματα. Η επίσημη ανακοίνωση από τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, αναμένεται στις 13 Ιανουαρίου, εγκαινιάζοντας την πρώτη μεγάλη πρωτοβουλία της κυβέρνησης για το 2025.
Ο θεσμός είναι συμβολικός αλλά βαρύνουσας σημασίας, καθώς αντιπροσωπεύει ένα ενωτικό κοινωνικό-πολιτικό σύμπλεγμα, την κορωνίδα του ελληνικού Συντάγματος.
►Διαβάστε επίσης: Βρε, λες να ’ναι η Μενδώνη η επόμενη Πρόεδρος της Δημοκρατίας;
Η αναθεώρηση του Συντάγματος το 2019 επέφερε αρκετές αλλαγές στο πλαίσιο και τις προϋποθέσεις εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας, καθώς πλέον δε χρειάζεται η συμπλήρωση 180 έναντι 300 ψήφων προς την ανάδειξη προσώπου. Πλέον, η εκλογή απαιτεί απλή πλειοψηφία (151 ψήφοι), σε τέταρτη ψηφοφορία, και εάν δεν αναδειχθεί Πρόεδρος, τότε σε σχετική πλειοψηφία με 150 ψήφους, προς την ανάδειξη Προέδρου.
Κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας Προέδρου της Δημοκρατίας το 2020, η Πρόεδρος Κατερίνα Σακελλαροπούλου συγκέντρωσε ένα σύνολο 261 ψήφων, που είναι και το... ρεκόρ. Γεγονός που έχει ανεβάσει σε εξαιρετικά υψηλό επίπεδο τις προσδοκίες προς την επερχόμενη εκλογή Προέδρου. Συγκεκριμένα, την Πρόεδρο είχαν υπερψηφίσει η πλειοψηφία των κομμάτων του Κοινοβουλίου, συμπεριλαμβανομένου του ΣΥΡΙΖΑ, του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ. και του ΚΚΕ, με περιορισμένες αποχές από το δυναμικό τους.
Πάντως, παρά τη θεσμική δυσκολία, το πολιτικό βάρος φαίνεται να παραμένει. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, έχοντας ισχυρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία, έχει τη δυνατότητα να εκλέξει ΠτΔ χωρίς την υποστήριξη των υπόλοιπων κομμάτων. Ωστόσο, μια μονοκομματική εκλογή θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω απομάκρυνση του Κέντρου και της Αριστεράς, δημιουργώντας αυξημένη ευαλωτότητα όσον αφορά στην ενωτική θεσμική σημασιολογία του Προέδρου.
Τα πολιτικά δεδομένα και οι υποψήφιοι
Αναφερόμενοι στο πρόσωπο της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου, οι απόψεις για την επανεκλογή της εμφανίζονται συγκεχυμένες και διαχωρισμένες σε ένα δίπολο υποστήριξης και απόρριψης. Επ’ αυτού, το ερώτημα της επανεκλογής παραμένει ένα ανοιχτό, αλλά αμφιλεγόμενο σενάριο. Η στήριξή της από τους κεντροδεξιούς βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας παραμένει ανοιχτή, αλλά αμφίβολη, καθώς πολλοί από αυτούς έχουν εκφράσει τη δυσαρέσκειά τους προς το πρόσωπο της ΠτΔ, δηλώνοντας πως ο νέος πρόεδρος θα πρέπει να προέρχεται από τον “δικό τους” πολιτικό χώρο.
Μάλιστα, πριν από τη διαγραφή του, έντονες ήταν οι παρεμβάσεις του πρώην πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά, για την υποψηφιότητα που θα πρέπει να στηρίξει η Ν.Δ. Το όνομά του είχε τεθεί από διάφορους, ενώ ο ίδιος είχε προτείνει τον Κώστα Καραμανλή. Αυτό το σενάριο θα αποτελούσε ενεργή προσπάθεια του κυβερνώντος κόμματος να ελκύσει τη δεξιά πτέρυγα των ψηφοφόρων του, μια προοπτική η οποία κατέρρευσε.
Από την άλλη, υποστήριξη για την επανεκλογή της φαίνεται να υποδεικνύει ο κ. Στουρνάρας, δηλώνοντας πως «η χώρα έχει Πρόεδρο, η οποία είναι πολύ καλή κατά την άποψή μου, αν θέλετε τη γνώμη μου στον βαθμό που μου πέφτει λόγος, και η χώρα έχει κεντρικό τραπεζίτη, που του αρέσει η δουλειά που κάνει».
Όσον αφορά στα υπόλοιπα ονόματα, τα οποία φανερώνονται ως πιθανοί υποψήφιοι του αξιώματος, εδώ τα πρόσωπα είναι πολλά και εκτείνονται στον ευρύτερο ιδεολογικό άξονα της Αριστεράς-Δεξιάς. Συγκεκριμένα, η ονοματολογία περιλαμβάνει τον Γιάννη Στουρνάρα, πρόεδρο της Τράπεζας της Ελλάδας, έως τον πρώην πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελο Βενιζέλο.
Όσον αφορά στην προσωπικότητα του Ευάγγελου Βενιζέλου, εδώ η υποψηφιότητα φαίνεται απίθανη, διότι παρά τις καλές σχέσεις που εμφανίζεται να έχουν ο κ. Βενιζέλος με την κ. Μπακογιάννη, η οξύτατη και αυστηρή στάση που έχει επιδείξει επί των λογοκλοπών, αλλά και άλλα... ζητήματα “λένε” ότι δε θα “περπατήσει” αυτή η επιλογή.
Παράλληλα, στα σενάρια που παρουσιάζονται, η Νέα Δημοκρατία φαίνεται να εξετάζει την υποψηφιότητα του προέδρου της Βουλής, Κώστα Τασούλα, μια επιλογή που θα οδηγούσε στην υπερψήφισή του από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ηγούμενου κόμματος.
Πάντως, στις προοπτικές που εμφάνιζε η υποψηφιότητα του υπουργού Εθνικής Άμυνας, Νίκου Δένδια, φαίνεται να έχει δοθεί ένα οριστικό τέλος, αφού και ο ίδιος δεν επιθυμεί την πολιτική του “αποστρατεία”, που μοιραία θα σημάνει τυχόν εκλογή του.
Στρατηγική ΣΥΡΙΖΑ και προκλήσεις συναίνεσης
«Η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας δεν είναι ταγκό συναίνεσης προκειμένου να ξεπλύνουμε τα καρτέλ και τις πολιτικές του κυρίου Μητσοτάκη», ανέφερε σε τηλεοπτικές δηλώσεις του ο εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., Γιώργος Καραμέρος, προσθέτοντας πως «πρέπει το πρόσωπο που υπηρετεί τον θεσμό να είναι ευαίσθητο στα ζητήματα του κράτους δικαίου, να έχει ενσυναίσθηση για τη διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και να μη μένει σιωπηλό».
Βάσει αυτών, ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να αναζητά την πρόταση ενός προοδευτικού προσώπου, το οποίο θα αντιτάσσεται στον κεντροδεξιό και συντηρητικό χαρακτήρα της Νέας Δημοκρατίας. Στο πλαίσιο αυτό, τα πρόσωπα τα οποία φαίνεται να βρίσκονται στο κέντρο των συζητήσεων είναι ο Γιάννης Δραγασάκης και η Λούκα Κατσέλη.
Παράλληλα, συζητήσεις με άλλα ονόματα υποψηφιοτήτων περιλαμβάνουν τη Μαρία Δαμανάκη, πρώην Ευρωπαία επίτροπο Περιβάλλοντος, Ωκεανών και Αλιείας, αλλά και τη Λίνα Μενδώνη, υπουργό Πολιτισμού, σε μια ιδιαίτερα απροσδόκητη υποψηφιότητα.
Η στάση του ΣΥΡΙΖΑ ενισχύει, επίσης, τις πιθανότητες επανεκλογής της υφιστάμενης Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Ανακαλώντας τις διαδικασίες εκλογής ΠτΔ του 2020, εύλογο κρίνεται να υπενθυμίσουμε πως το πρόσωπο της Προέδρου είχε υποστηριχτεί ενεργά και από τον πρώην πρωθυπουργό και πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Τσίπρα.
Ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες του στενού κύκλου του πρώην πρωθυπουργού, ο ίδιος φαίνεται σταθερά να προκρίνει τη στήριξη επανεκλογής της σημερινής προέδρου.
Κρίνεται σημαντικό να τονιστεί ότι, παρά τα δημοσιεύματα για πιθανή υποψηφιότητα του Αλέξη Τσίπρα για το αξίωμα του Προέδρου, η Κουμουνδούρου τόνισε ότι ο ίδιος «ο Αλέξης Τσίπρας είναι 50 ετών, είναι ενεργός στην πολιτική, έχει άλλου είδους δραστηριότητες, συμμετέχει στην Ευρώπη σε μια σειρά πρωτοβουλιών».
Η λύση του Νίκου Ανδρουλάκη
Το ΠΑΣΟΚ φαίνεται να αμφιταλαντεύεται εντός ενός πλαισίου υποστήριξης της υποψηφιότητας που θα παρουσιαστεί από την κυβέρνηση, σε μια κοινή επίδειξη ενότητας μεταξύ των κομμάτων, και της απόρριψης αυτών προς την παρουσίαση ενός νέου υποψήφιου προσώπου. Οι εσωκομματικές ζυμώσεις φαίνεται να υποδεικνύουν ότι ο Νίκος Ανδρουλάκης θέλει να διατηρήσει αυξημένη αυτονομία, αποφεύγοντας να ακολουθήσει και να προσκολληθεί στη γραμμή της Νέας Δημοκρατίας.
Επεξηγώντας, η στάση του ΠΑΣΟΚ φαίνεται να καθορίζεται από τον υποψήφιο που θα προταθεί από το κυβερνών κόμμα, καθώς μέχρι στιγμής ο κομματικός σχηματικός φαίνεται να διατηρεί ουδετερότητα, κατά τις δηλώσεις του.
Ουδετερότητα, η οποία θα κριθεί από το προφίλ του υποψηφίου, ο οποίος έχει τονιστεί ότι πρέπει να αποτελεί «όνομα με έντονο συμβολισμό και αφετηρία μιας πρωτοβουλίας που συγκλίνει στα επιμέρους μέτωπα», υπονοώντας ότι στόχος δεν αποτελεί η ιδεολογική ολοκλήρωση, αλλά η συναινετική ενοποίηση.
