Νέο κύμα ακρίβειας, φαίνεται να κάνει την εμφάνισή του στην αγορά από την 1η Ιουλίου, με νέες ανατιμήσεις να ανεβάζουν σε ακόμα πιο υψηλά επίπεδα τις ήδη απλησίαστες για τον περισσότερο κόσμο τιμές, ειδικά σε είδη πρώτης ανάγκης.
Ο εμπορικός κόσμος αλλά και οι απογοητευμένοι απο την όλη κατάσταση καταναλωτές, εκτιμούν ότι ίσως να μην είναι και η τελευταία ανατίμηση για το 2022.
Οι ανατιμήσεις, συμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες αναμένεται να γίνουν σε όλο το φάσμα των προϊόντων, δηλαδή, τόσο σε βασικά αγαθά, όσο και διαρκή είδη.
Οι λιανέμποροι, έχουν ήδη ενημερωθεί εδώ και καιρό για την πρόθεση της βιομηχανίας, να προχωρήσει σε αυτές τις αυξήσεις και παρά τις προσπάθειες δεν κατέστη δυνατό να αποφευχθούν ή τουλάχιστον να μετριαστούν.
Αδύνατον να σηκώσει το βάρος η βιομηχανία
Η βιομηχανία εκτιμά ότι είναι αδύνατο να σηκώσει το βάρος των ανατιμήσεων στις πρώτες ύλες και έτσι αναγκάζεται να προχωρήσει με αυξήσεις, όχι στο σύνολο της επιβάρυνσης του κόστους, αλλά ενός μόνο μέρους.
Οπως σημειώνουν παράγοντες της αγοράς, ένα μέρος της αύξησης του κόστους το παίρνουν πάνω τους οι βιομηχανίες περιορίζοντας τα κέρδη τους ή ακόμη και τη ζημία που θα έχουν, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούν όπως λένε να σηκώσουν το σύνολο.
Σημειώνουν επίσης ότι δεν είναι προς το συμφέρον καμίας επιχείρησης να προχωρεί σε αυξήσεις, αφού γνωρίζει εκ των υστέρων ότι θα έχει συνέπειες στην ζήτηση των προϊόντων του και κατά συνέπεια τη μείωση των πωλήσεων, αλλά είναι αδύνατον να συμβεί κάτι διαφορετικό.
Από την πλευρά του το λιανεμπόριο επισημαίνει ότι οι αυξήσεις αυτές σε ένα βαθμό ήταν αναμενόμενες, αφού το κλίμα που έχει διαμορφωθεί οδηγούσε σε μία τέτοια εξέλιξη.
Αναφέρουν πάντως ότι θα υπάρξει επίπτωση στην κατανάλωση η οποία και θα μειωθεί, όχι τόσο στα βασικά αγαθά, αν και εκεί περιμένουν μονοψήφια μείωση σε όγκο, όσο στα διαρκή αγαθά.
Διαβάστε επίσης
⇒ Κρήτη: Ρεύμα και ανατιμήσεις «ψήνουν» την εστίαση - Φόβοι για φθινοπωρινά «λουκέτα» στην αγορά
⇒ Σουβλάκι: «Φωτιά» οι τιμές για τα τυλιχτά - Ξεπέρασε τα 5 ευρώ και στην Κρήτη
⇒ Ακρίβεια: Σε ιστορικά υψηλά επίπεδα παραμένουν οι τιμές των τροφίμων (βίντεο)
Μείωση στην κατανάλωση
Αποτέλεσμα της κατάστασης αυτής είναι, όπως σημειώνουν έμποροι η αντίδραση του καταναλωτικού κοινού να μειώνει τις αγορές του, σε περιόδους κρίσεων.
Πράγμα, που συμβαίνει για δύο βασικούς λόγους:
Ο ένας έχει να κάνει με το γεγονός ότι μειώνεται το διαθέσιμο εισόδημα και ο άλλος ότι ένα μεγάλο μέρος των πολιτών μειώνει τις αγορές τους, κυρίως στα διαρκή αγαθά προκειμένου να κρατήσουν άμυνα.
Νέα αύξηση στα ακτοπλοϊκά - 40% απο την αρχή του έτους
Παράλληλα, αυξήσεις αναμένονται και στις υπηρεσίες, με κομβικής σημασίας να θεωρούνται αυτές των ακτοπλοϊκών σε μία περίοδο που αυξάνεται σημαντικά η ζήτηση.
Οι αυξήσεις που έχουν γίνει τις τελευταίες ημέρες ή θα γίνουν από την 1η Ιούλιο θα είναι της τάξεως του 5% έως και 8%, απόρροια του αυξημένου κόστους των καυσίμων.
Να σημειωθεί ότι η νέα σημαντική αύξηση έρχεται να προστεθεί στις προγενέστερες αγγίζοντας συνολικά το 40% από την αρχή του έτους.
Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι θα επηρεάσει σε έναν βαθμό τις μετακινήσεις, κυρίως των Ελλήνων ταξιδιωτών.
Ακρίβεια και ανατιμήσεις στρέφουν τους καταναλωτές σε χαμηλής αξίας τροφές
Την ίδια ώρα, βρισκόμενοι απέναντι σε ένα νέο πιο επιθετικό κύμα ακρίβειας, οι Έλληνες καταναλωτές με απροσδιόριστες όμως συνέπειες τόσο για τη σωματική όσο και την ψυχική τους υγεία στο μέλλον.
Οι γεωπολιτικές εξελίξεις, η συρρίκνωση των εισοδημάτων και οι πληθωριστικές πιέσεις, σε συνδυασμό με τις αυξήσεις στο κόστος ενέργειας και μεταφοράς, προκαλούν περαιτέρω ασφυξία και ωθούν τους καταναλωτές στην υιοθέτηση νέων αγοραστικών συνηθειών.
Στο πλαίσιο αυτό, περιορίζουν τις δαπάνες τους, επιλέγουν λιγότερα και φθηνότερα προϊόντα, ενώ «παγώνουν» τις αγορές βασικών διατροφικών στοιχείων της μεσογειακής διατροφής.
Πανελλαδική έρευνα που πραγματοποίησε το διάστημα 20 μέχρι και τις 26 Μαΐου 2022 η Ierax Analytics σε 1.017 άτομα εξετάζει σε ποιο βαθμό η αύξηση των τιμών σε βασικά προϊόντα διατροφής που έχει παρατηρηθεί το τελευταίο εξάμηνο έχει επηρεάσει τις διατροφικές συνήθειες, αυξάνοντας την κατανάλωση πρόχειρου και φθηνού φαγητού. Όπως επισημαίνει ο ιδρυτής της Ierax Analytix, Χάρης Λαλάτσης, «αρχικά, παρατηρούμε ότι η αύξηση των τιμών έχει επηρεάσει τις διατροφικές συνήθειες των περισσότερων ερωτώμενων σε μεγάλο βαθμό (75%). Μάλιστα, φαίνεται ότι έχουν επηρεαστεί εντονότερα άτομα άνω των 50 ετών».
Μεγαλώνει η κατανάλωση λιγότερο υγιεινών τροφών
Σύμφωνα με τον κ. Λαλάτση, η οικονομική κατάσταση που εκφράζει το νοικοκυριό των καταναλωτών παίζει σημαντικό ρόλο στις διατροφικές συνήθειες. Συγκεκριμένα, το 41% όσων είναι άνετα οικονομικά δεν έχει επηρεαστεί καθόλου από την αύξηση τιμών τη στιγμή που το αντίστοιχο ποσοστό για όσους δεν τα βγάζουν πέρα είναι 2%. Για την τελευταία κατηγορία, οι μισοί δήλωσαν πως έχουν επηρεαστεί σε πολύ μεγάλο βαθμό.
Σημαντικό, επίσης, είναι το γεγονός ότι 41% δηλώνουν πως καταναλώνουν λιγότερες υγιεινές τροφές σε σχέση με έξι μήνες πριν.
Αυτό δείχνει μια μεγάλη απόκλιση από το υγιεινό και φρέσκο φαγητό (λαχανικά, φρούτα), σύμφωνα με τον κ. Λαλάτση. Αντίστοιχα, ποσοστό 16% αγοράζει περισσότερο πρόχειρο φαγητό (junk food) και άρα τρέφεται με περισσότερες κενές θερμίδες σε σχέση με παλαιότερα.
Αξίζει να αναφερθεί ότι ποσοστό 66% των ερωτώμενων, το τελευταίο εξάμηνο αγοράζει λιγότερα τρόφιμα, λόγω της ακρίβειας και αυτή η αλλαγή φαίνεται κυρίως στις μεγαλύτερες ηλικίες άνω των 50 ετών όπου το ποσοστό είναι 75% τη στιγμή που το αντίστοιχο ποσοστό των νέων 18-30 ετών είναι 57%.
Παράλληλα, η οικονομική κατάσταση φαίνεται ότι παίζει σημαντικό ρόλο στην ποσότητα των τροφίμων που αγοράζει ένας καταναλωτής αφού το 93% όσων δεν τα βγάζουν πέρα οικονομικά πλέον ψωνίζει λιγότερα τρόφιμα. Οι ίδιοι, παρατηρείται ότι πλέον αγοράζουν λιγότερα φρέσκα τρόφιμα σε σχέση με όσους βρίσκονται σε μια πιο άνετη οικονομική κατάσταση.
Επιπλέον, το 67% των ερωτώμενων, σε σύγκριση με το προηγούμενο εξάμηνο, πλέον κοιτάζει περισσότερο την τιμή των τροφίμων ανεξαρτήτως ηλικίας. Βέβαια, όσο αυξάνεται η ηλικία φαίνεται ότι οι ερωτώμενοι το νιώθουν αυτό σε μεγαλύτερο βαθμό. Ακόμη και όσοι είναι άνετα οικονομικά φαίνεται ότι πλέον κοιτούν περισσότερο τις τιμές σε σύγκριση με παλιότερα (75%). Βέβαια πιο έντονα φαίνεται ότι επηρέασε όσους δεν είναι οικονομικά άνετοι.
Στροφή σε πιο «επικίνδυνα» για την υγεία φαγητά
Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι ποσοστό 32% των ερωτώμενων δήλωσε ότι πλέον ενδιαφέρεται λιγότερο για την ποιότητα των τροφίμων σε σχέση με έξι μήνες.
Αυτό συνεπάγεται ότι το 1/3 απομακρύνεται από το κριτήριο της ποιότητας των τροφίμων και άρα στρέφεται σε πιο «επικίνδυνα» για την υγεία φαγητά.
Μιλώντας ο κ. Λαλάτσης επισημαίνει ότι «τα τελευταία 20 περίπου χρόνια, σχεδόν σε όλο τον κόσμο είχαμε το φαινόμενο του premiumization. Αυτό σήμαινε πως καθώς περισσότεροι καταναλωτές αποκτούσαν χρήματα, προτιμούσαν την ποιότητα έναντι της τιμής. 'Αρα τα φθηνά προϊόντα έμπαιναν κάπως στο περιθώριο και τα ακριβά/ξεχωριστά/διαφορετικά ανέβαιναν στις επιλογές τους». Ωστόσο, οι συνεχείς αυξήσεις σε ενέργεια, πληθωρισμό και υλικά μαζί με την πανδημία, μείωσαν έντονα και απότομα το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών. Οι περισσότεροι άλλαξαν τις καταναλωτικές τους συνήθειες και στράφηκαν προς το φθηνό φαγητό. Αυτό, όπως εξηγεί ο κ. Λαλάτσης, κρύβει μια μεγάλη παγίδα. Συγκεκριμένα, στην Αμερική έχουν γίνει πολλές μελέτες οι οποίες υποστηρίζουν ότι η μεγάλη διαφορά στην τιμή μεταξύ των φρέσκων και υγιεινών τροφών (πχ ολικής άλεσης, βιολογικά, χωρίς συντηρητικά) και του πρόχειρου φαγητού (junk food με θερμίδες, ζάχαρη και λίπη) έχει προκαλέσει μια μεγάλη ανισορροπία στην κοινωνία, καθώς οι φτωχότεροι άνθρωποι αναγκαστικά στρέφονται σε τρόφιμα που δεν είναι υγιεινά και άρα αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας στο μέλλον.
«Όταν δύο μπέργκερς κοστίζουν το μισό από ότι μια σαλάτα με φρέσκα λαχανικά, τότε καταλαβαίνουμε ότι η επιλογή για όσους δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα είναι αναγκαστική» σημειώνει χαρακτηριστικά και συμπληρώνει: «Πολλοί υποστηρίζουν πως οι παχύσαρκοι στην Αμερική δεν είναι οι πλούσιοι αλλά συνήθως αυτοί στα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα».
Η έρευνα της ierax analytix δείχνει τα πρώτα ανησυχητικά σημάδια μιας τέτοιας στροφής, από το φρέσκο τρόφιμο στο πρόχειρο. «Αν και στην Ελλάδα τα λαχανικά και τα φρούτα είναι πιο προσβάσιμα, σχεδόν οι μισοί δηλώνουν πως αγοράζουν λιγότερες υγιεινές τροφές σε σχέση με έξι μήνες πριν. Πώς θα είναι η εικόνα άραγε σε ένα χρόνο αν συνεχίσουν ανοδικά οι τιμές;» αναφέρει.
Αντίστοιχα, τα 2/3 κοιτάνε περισσότερο την τιμή των τροφίμων και στρέφουν την προσοχή τους από την ετικέτα και τα συστατικά, κυρίως στο κόστος.
Όμως έτσι αγνοούν τη χαμηλή διατροφική αξία των τροφών που επιλέγουν και καταλήγουν να καταναλώνουν κενές θερμίδες.
Πηγή: imerisia
Φωτογραφία: In time
