Το Ιατρείο Βρογχικού Άσθματος λειτουργεί κάθε Δευτέρα στο ΠΑΓΝΗ. Επίσης, το συγκεκριμένο ιατρείο λειτουργεί και ως κέντρο αναφοράς για όλη την Κρήτη για περιπτώσεις σοβαρής νόσου και έναρξη βιολογικών θεραπειών ή συμμετοχή ασθενών σε κλινικές μελέτες. Παρακολουθούνται περίπου 500 ασθενείς και υπάρχει συνεργασία με όλες τις δομές του νησιού, τους ιδιώτες πνευμονολόγους αλλά και την Ομάδα Άσθματος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, τόσο σε κλινικές όσο και σε ερευνητικές συνεργασίες σε πανελλήνιο και ευρωπαϊκό επίπεδο.
* Γράφει η Κατερίνα Αντωνίου
Η πρώτη Τρίτη κάθε Μάη έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος και εμείς από σήμερα επαναλειτουργούμε με χαρά αλλά και με ιδιαίτερη προσοχή το ιατρείο μας.
Τον Δεκέμβρη του 2019 ο Διεθνής Οργανισμός Υγείας (WHO) ενημερώθηκε για έναν αριθμό περιπτώσεων πνευμονίας στην πόλη Γουχάν της Κίνας. Έτσι ανακαλύφθηκε ένας καινούριος ιός ο οποίος γρήγορα επεκτάθηκε σε ολόκληρη την υφήλιο προκαλώντας πανδημία. Η νόσος ονομάζεται COVID-19 (COronaVIrus Disease 2019) και προκαλεί λοίμωξη του αναπνευστικού. Για τους ασθενείς με άσθμα συμβουλεύουμε να κρατήσουν τη νόσο τους ελεγχόμενη, να λαμβάνουν τη φαρμακευτική τους αγωγή και να βρίσκονται σε επαφή με τον πνευμονολόγο τους. Η εισπνεόμενη κορτιζόνη, που είναι η βασική θεραπεία της νόσου, δεν έχει αποδειχτεί ότι προκαλεί ανοσοκαταστολή, άρα τη συνεχίζουμε κανονικά. Για τους ασθενείς με σοβαρό άσθμα δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να δείχνει ότι η χρήση των βιολογικών παραγόντων [παραθέτουμε τα εμπορικά ονόματα για διευκόλυνση: Nucala, Xolair και Fasenra] δεν είναι ασφαλής. Σε περίπτωση συμπτωμάτων λοίμωξης επικοινωνήστε με τον γιατρό σας και αξιολογηθείτε πριν πάτε στο νοσοκομείο. Δεν πρέπει να επιβαρύνουμε το Σύστημα Υγείας χωρίς ιδιαίτερο λόγο.
Ο ασθενής που έχει αλλεργικό προφίλ και πάσχει από βρογχικό άσθμα είναι εξοικειωμένος με τα συμπτώματά του τα οποία εμφανίζονται ετησίως και σχετίζονται με την εποχική κατανομή. Συμπτωματολογία όπως φτέρνισμα, αύξηση του βήχα, συρίττουσα αναπνοή, επίταση της δύσπνοιας, αύξηση της συχνότητας αναπνοών, βήχας μετά την άσκηση, κνησμός στην περιοχή των οφθαλμών και μύτης, καταρροή και ρινική συμφόρηση ή αίσθημα κνησμού στον ρινοφάρυγγα όταν το βρογχικό άσθμα συνυπάρχει με αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να διαρκέσουν καθ' όλη τη διάρκεια των εποχικών αλλεργιογόνων. Αντίθετα, η εμφάνιση συμπτωμάτων λοιμώξεως αναπνευστικού με πυρετό, ο οποίος μπορεί να ποικίλλει και πιθανόν να παραμένει για αρκετές ημέρες, η αλλαγή της χροιάς των πτυέλων με τον βήχα, οι διαρροϊκές κενώσεις, η τάση για εμετοναυτία, οι αρθραλγίες καθώς και το αίσθημα αδυναμίας και κόπωσης αποτελούν ενδείξεις λοίμωξης και πρέπει να αξιολογούνται από τον γιατρό σας.
Το άσθμα απουσιάζει μεταξύ των κορυφαίων παραγόντων κινδύνου CΟVID-19 από τα μέχρι τώρα στοιχεία στη διεθνή βιβλιογραφία. Παρά τις προειδοποιήσεις ότι οι ασθματικοί ίσως να είχαν υψηλότερο κίνδυνο για σοβαρή ασθένεια από τον κορωνοϊό, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις μη ελεγχόμενου άσθματος, το άσθμα εμφανίζεται μόνο σε περίπου πέντε τοις εκατό των θανατηφόρων περιπτώσεων CΟVID της πολιτείας της Νέας Υόρκης.
Για άτομα με άσθμα, το ξέσπασμα πανδημίας που μπορεί να οδηγήσει σε αναπνευστική ανεπάρκεια δεν ήταν ευπρόσδεκτο γεγονός. Πολλοί οργανισμοί υγείας έχουν προειδοποιήσει ότι οι ασθματικοί είναι πιθανότερο να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρής ασθένειας εάν εμφανίσουν τον κορωνοϊό. Αλλά αυτό τον μήνα, όταν η πολιτεία της Νέας Υόρκης, το επίκεντρο της επιδημίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, άρχισε να κυκλοφορεί δεδομένα σχετικά με τα 10 κορυφαία χρόνια προβλήματα υγείας ασθενών που υπέκυψαν από κορωνοϊό, το άσθμα απουσίαζε από τη λίστα.
Πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στη διαφορική διάγνωση στην περίοδο των αλλεργιών μεταξύ βρογχικού άσθματος και ιογενούς λοίμωξης. Η διαφορική διάγνωση περιλαμβάνει άλλες ιογενείς πνευμονίες, όπως πνευμονίες από ιούς γρίπης, παραγρίπης, αδενοϊούς, αναπνευστικό συγκυτιακό ιό, ρινοϊούς και ανθρώπινο μεταπνευμοϊό (human metapneumovirus). Επίσης περιλαμβάνει τις πνευμονίες από μυκόπλασμα, χλαμύδια καθώς και τη βακτηριακή πνευμονία. Τέλος, στα μη λοιμώδη αίτια περιλαμβάνονται η αγγειίτιδα, η δερματομυοσίτιδα και άλλες μη λοιμώδεις πνευμονίες (organising pneumonia).
Τα συμπτώματα είναι παρόμοια με αυτά της γρίπης:
* Νέος επίμονος βήχας,
* Πυρετός,
* Δύσπνοια.
Μια μικρή μελέτη ασθενών με κρίσιμη κατάσταση στην Ουάσινγκτον σημείωσε ότι τρεις είχαν άσθμα. «Δε βλέπουμε πολλούς ασθενείς με άσθμα»... Οι πιο συνηθισμένοι παράγοντες κινδύνου, πρόσθεσε, είναι «νοσηρή παχυσαρκία, διαβήτης και χρόνιες καρδιακές παθήσεις».
Επιπλέον, σε μοντέλα in vitro, τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή μόνα τους ή σε συνδυασμό με βρογχοδιασταλτικά έχουν αποδειχτεί ότι καταστέλλουν τον πολλαπλασιασμό του κορωνοϊού και την παραγωγή κυτταροκινών.
Άτομα με άσθμα και αλλεργίες έχουν μειώσει την έκφραση του γονιδίου μετατροπής της αγγειοτενσίνης-2 (ACE2) και αυτό μπορεί να προσφέρει προστασία έναντι σοβαρής νόσου COVID-19, σύμφωνα με νέα μελέτη.
Το SARS-CoV-2, ο ιός που προκαλεί το COVID-19, χρησιμοποιεί το ACE2 για να μολύνει κύτταρα. Μελέτες έχουν δείξει ότι η υψηλότερη έκφραση του ACE2 σχετίζεται με το κάπνισμα, τον διαβήτη και την υπέρταση, τα οποία έχουν συνδεθεί με αυξημένη σοβαρότητα του COVID-19.
Οι ΗΠΑ
Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων καταγράφουν το άσθμα ως παράγοντα κινδύνου για σοβαρή νόσο COVID-19. Ωστόσο, οι πρώτες σειρές περιπτώσεων από την Κίνα δεν περιελάμβαναν άσθμα και αναπνευστικές αλλεργίες ως σημαντικούς παράγοντες κινδύνου για σοβαρή νόσο COVID-19.
«Γνωρίζοντας ότι άλλοι παράγοντες κινδύνου για σοβαρή νόσο COVID-19, όπως η υπέρταση και η παχυσαρκία, οδηγούν σε αυξημένη έκφραση ACE2, θέλαμε να προσδιορίσουμε εάν ασθενείς με αλλεργίες και άσθμα θα μπορούσαν να έχουν μειώσει την έκφραση του γονιδίου ACE2 ως πιθανή εξήγηση για αυτό το απροσδόκητο πρώιμο εύρημα από την έξαρση».
Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από τρεις διαφορετικές ομάδες παιδιών και ενηλίκων. Στα παιδιά, η αλλεργική ευαισθητοποίηση συσχετίστηκε αντίστροφα με την έκφραση ACE2 στο ρινικό επιθήλιο, ανεξάρτητα από την κατάσταση του άσθματος. Σε παιδιά με άσθμα, μέτρια και υψηλή αλλεργική ευαισθητοποίηση συσχετίστηκαν με προοδευτικά μεγαλύτερες μειώσεις του ACE2 σε σύγκριση με παιδιά με καθόλου ή ελάχιστη αλλεργική ευαισθητοποίηση. Σε ενήλικες, η έκθεση σε αλλεργιογόνα οδήγησε σε σημαντικές μειώσεις της έκφρασης ACE2.
«Δεδομένου ότι το ACE2 χρησιμεύει ως ο υποδοχέας του SARS-CoV-2, τα ευρήματά μας υποδηλώνουν έναν πιθανό μηχανισμό μειωμένης σοβαρότητας του COVID-19 σε ασθενείς με αναπνευστικές αλλεργίες», γράφει η ομάδα μελέτης στο "Journal of Allergy and Clinical Immunology".
«Ωστόσο, είναι πιθανό ότι επιπλέον παράγοντες πέραν της έκφρασης ACE2 διαμορφώνουν την απόκριση στο COVID-19 σε αλλεργικά άτομα και η διευκρίνιση αυτών των παραγόντων μπορεί επίσης να παρέχει σημαντικές πληροφορίες για την παθογένεση της νόσου COVID-19».
«Η διαμόρφωση της έκφρασης ACE2 από φλεγμονώδεις διεργασίες τύπου 2 υποδηλώνει την ανάγκη συνολικής αξιολόγησης του ρόλου της ανοσολογικής ρύθμισης τύπου 2 στην παθογένεση COVID-19. Η περαιτέρω διευκρίνιση αυτών των σχέσεων θα μπορούσε να εντοπίσει νέες θεραπευτικές στρατηγικές για τον αποτελεσματικότερο έλεγχο αυτής της πανδημίας», καταλήγουν.
Πηγή: Journal of Clinical Allergy and Immunology, online April 22, 2020.
* Η Κατερίνα Αντωνίου είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια Πνευμονολογίας Π.Κ., υπεύθυνη Ιατρείων Σοβαρού Άσθματος-Διάμεσης Ίνωσης ΠΑΓΝΗ (Πνευμονολογική Κλινική ΠΑΓΝΗ).
