Η 28η Ιουλίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Ηπατίτιδας.
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύει σε γράφημά του το Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, στην Ελλάδα συνολικά 83.635 άνθρωποι έχουν διαγνωστεί με ηπατίτιδα Β.
Μάλιστα, μόνο το 2018 τα νέα περιστατικά ηπατίτιδας Β στη χώρα μας ήταν 1.800, με 9 στους 10 ανθρώπους παγκοσμίως να έχουν τον ιό, αλλά να μην το γνωρίζουν, καθώς δεν έχουν διαγνωστεί.
Ειδικότερα, τα μη διαγνωσμένα περιστατικά στην Ελλάδα «αγγίζουν» το 58%, στη Βρετανία φτάνουν το 80%, ενώ στις ΗΠΑ το 66%. Συνολικά, σε όλο τον κόσμο, 292 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με τον ιό της ηπατίτιδας Β, με τους θανάτους, κάθε χρόνο, να φτάνουν τους 600.000.
Αξίζει να σημειωθεί πως στην Ελλάδα τα ποσοστά εμβολιασμού είναι υψηλά, καθώς το 98% των μωρών έχει κάνει έγκαιρα την 1η δόση του εμβολίου, ενώ το 96% των μικρών παιδιών έχουν κάνει και τις τρεις δόσεις του εμβολίου μέχρι το πρώτο τους έτος.
Τι είναι η ηπατίτιδα;
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η ηπατίτιδα είναι μία φλεγμονή του ήπατος, η πιο κοινή αιτία της οποίας είναι λοίμωξη από έναν από τους 5 ιούς ηπατίτιδας Α, B, C, D και Ε.
Η ηπατίτιδα μπορεί να είναι είτε οξεία νόσος είτε χρόνια. Η οξεία νόσος εμφανίζεται λίγες εβδομάδες μετά τη μετάδοση του ιού και συνήθως περνάει από μόνη της σε λίγους μήνες (χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ηπατίτιδα Α). Περιλαμβάνει συμπτώματα που μπορεί να διαρκέσουν αρκετές εβδομάδες όπως κίτρινο χρωματισμό του δέρματος και των ματιών (ίκτερος), υπέρχρωση ούρων, υπερβολική κόπωση, ναυτία, έμετο και πόνο στην κοιλιά.
Οι ασθενείς με χρόνια λοίμωξη, η οποία συνήθως προκαλείται από τους ιούς της ηπατίτιδας Β, D και κυρίως της ηπατίτιδας C, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για ανάπτυξη κίρρωσης του ήπατος και ηπατοκυτταρικού καρκίνου, επιπλοκές που είναι υπεύθυνες για ένα εκατομμύριο θανάτους ετησίως.
Ηπατίτιδα Α
Η ηπατίτιδα Α προκαλείται από λοίμωξη με τον ιό ηπατίτιδας Α (HAV) και μεταδίδεται συχνά από μολυσμένη τροφή και νερό, ειδικά όταν δεν τηρούνται κανόνες υγιεινής. Η ασθένεια είναι ιδιαίτερα μεταδοτική κατά τη διάρκεια της επώασης, καθώς και για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων.
Η ηπατίτιδα Α μπορεί να διαφέρει σε σοβαρότητα, αλλά συχνά είναι ήπιας μορφής κατά την παιδική ηλικία, ωστόσο μπορεί να είναι περισσότερο σοβαρή σε ανθρώπους πάνω από την ηλικία των 40. Συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη και ίκτερο (κίτρινο χρωματισμό του δέρματος και των ματιών) παρατηρούνται συχνά στους ενήλικες που έχουν λοίμωξη από HAV.
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η ηπατίτιδα Α είναι διαδεδομένη νόσος σε όλον τον κόσμο, και καταγράφονται περίπου 1,5 εκατομμύρια νέα περιστατικά το χρόνο παγκοσμίως.
Ηπατίτιδα Β
Η ηπατίτιδα Β είναι μία από τις πιο σημαντικές ασθένειες της ανθρωπότητας και αποτελεί μείζον πρόβλημα για τη δημόσια υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι κύριες επιπτώσεις στη δημόσια υγεία είναι η αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα των ασθενών από την ηπατική νόσο και η διασπορά των ιών αυτών στο κοινωνικό τους περιβάλλον. Είναι γνωστό ότι σημαντικό ποσοστό των ασθενών με χρόνια ηπατίτιδα Β ή C καταλήγουν από επιπλοκές της χρόνιας λοίμωξης όπως κίρρωση του ήπατος, ηπατοκυτταρικό καρκίνο (HCC), ηπατική ανεπάρκεια και θάνατο εφόσον δεν τεθούν σε παρακολούθηση και δεν λάβουν ειδική αντιική αγωγή.
Η ηπατίτιδα Β μεταδίδεται με την επαφή αίματος και σωματικών υγρών από μολυσμένο άτομο, όπως ακριβώς μεταδίδεται ο ιός HIV. Ωστόσο ο ιός ηπατίτιδας Β είναι 50 με 100 φορές πιο μεταδοτικός από τον ιό HIV.
Οι βασικοί τρόποι μετάδοσης του ιού HBV είναι:
- Από την μητέρα στο παιδί κατά τη γέννηση
- Με μεταγγίσεις αίματος ή με χρήση σύριγγας που δεν έχει αποστειρωθεί
- Με σεξουαλική επαφή
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (European Centre for Disease Prevention and Control), το 2012 αναφέρθηκαν 17.329 περιστατικά ηπατίτιδας Β σε 29 χώρες της Ε.Ε. Οι ηλικιακές ομάδες που κινδυνεύουν περισσότερο είναι άτομα ηλικίας 15- 24 ετών και άτομα ηλικίας 25- 44 ετών. Οι άντρες έχουν δύο με τρεις φορές μεγαλύτερη πιθανότητα λοίμωξης από τις γυναίκες. Κατά την τελευταία δεκαετία, ο αριθμός περιστατικών ηπατίτιδας Β που αναφέρονται έχει μειωθεί σταδιακά, αλλά υπάρχουν ακόμη κάποιες διαφορές ανάμεσα στα κράτη-μέλη της Ε.Ε..
Στην Ευρώπη, ο ιός της ηπατίτιδας Β αναγνωρίζεται ως σεξουαλικώς μεταδιδόμενος.
Ωστόσο, υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι και άλλες παρεμβάσεις, όπως για παράδειγμα τα τατουάζ, μπορεί επίσης να αποτελέσουν πηγή λοίμωξης από τον ιό, αν δεν είναι αποστειρωμένα τα εργαλεία.
Ηπατίτιδα C
Η ηπατίτιδα C, είναι μία φλεγμονή του ήπατος, η οποία οφείλεται στον ιό HCV. Μεταδίδεται μέσω του αίματος και όχι με την κοινωνική επαφή. Οι περισσότεροι άνθρωποι που ζουν με ηπατίτιδα C δεν έχουν συμπτώματα και η διαδρομή της νόσου είναι ήπια.
Η πιο ευάλωτη ομάδα είναι οι χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών, λόγω της κοινής χρήσης συνέργων
Πώς μεταδίδεται;
- Χρήση κοινών συνέργων στη χρήση ενδοφλεβίων ναρκωτικών
- Σεξουαλική επαφή
- Μετάγγιση αίματος ή παραγώγων του (πριν από το 1992)
- Μεταμόσχευση μολυσμένου οργάνου στο παρελθόν
- Ιατρικές ή παραϊατρικές πράξεις (ενέσεις, τατουάζ, τρύπημα σημείων του σώματος)
- Κάθετη μετάδοση από μητέρα σε παιδί
Αξίζει να σημειωθεί πως η πλειοψηφία των ατόμων με οξεία ηπατίτιδα C δεν έχει κανένα σύμπτωμα. Ωστόσο οι περισσότεροι δεν κατορθώνουν να αποβάλλουν τον ιό και αναπτύσσουν στη συνέχεια χρόνια ηπατίτιδα C.
Η χρόνια ηπατίτιδα C οδηγεί συνήθως σε κίρρωση μέσα σε 20 χρόνια. Η ταυτόχρονη παρουσία ηπατίτιδας Β ή HIV λοίμωξης και η κατάχρηση αλκοόλ επιταχύνουν την εξέλιξη της νόσου.
