Πριν τρία χρόνια, το 2015, η Διεθνής Αρχή Έρευνας για τον Καρκίνο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας προέβη σε μια σημαντική εκτίμηση, καθώς εντόπισε τη σχέση που υπάρχει μεταξύ του καρκίνου και του κόκκινου κρέατος (όπως μοσχάρι, χοιρινό, αρνίσιο και κατσικίσιο), αλλά και τα επεξεργασμένα προϊόντα τα οποία διακινούνται στην αγορά, όπως το ζαμπόν, το σαλάμι, τα λουκάνικα και το μπέικον.
Οι ειδικοί, έχοντας ελέγξει πάνω από 800 μελέτες διεθνώς, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων ερευνών που διήρκεσαν περισσότερα από 20 χρόνια, προέβησαν στο συμπέρασμα πως το κόκκινο κρέας είναι «μάλλον καρκινογενές για τους ανθρώπους, βασισμένο σε περιορισμένες ενδείξεις».
Η εφημερίδα “Νέα Κρήτη” επικοινώνησε με την Όλγα Τσαγκαράκη, διατροφολόγο-διαιτολόγο, η οποία μας εξήγησε τους λόγους για τους οποίους το κόκκινο κρέας είναι ανθυγιεινό, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Το κόκκινο κρέας περιέχει δύο λιπαρά οξέα που λέγονται κορεσμένα λιπαρά οξέα και τρανς λιπαρά οξέα. Τα κορεσμένα λιπαρά οξέα είναι τα κακά λιπαρά.
Τα τρανς λιπαρά οξέα είναι πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, τα οποία εμπεριέχονται στα φυτικά λίπη αλλά και σε fast food, όπου χρησιμοποιείται το φυτικό λίπος για το τηγάνισμα. Αυξάνεται έτσι ο βαθμός κορεσμού και έτσι γίνεται τρανς. Από ακόρεστα γίνονται πολυακόρεστα και είναι κακά λιπαρά. Επίσης, η μείωση των τρανς λιπαρών οξέων (δηλαδή fast food) οδηγεί στη μείωση του ποσοστό εμφάνισης καρκίνου του μαστού σε ποσοστό 53%».
Η κ. Τσαγκαράκη, μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε και σε τρόπους αποφυγής των λιπαρών οξέων από το κόκκινο κρέας, λέγοντας χαρακτηριστικά:
1. Το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι να αφαιρέσουμε το εμφανές λίπος από το κόκκινο κρέας.
2. Αποφεύγουμε τα τηγανιτά προϊόντα σε υψηλές θερμοκρασίες. Όταν θέλουμε να τηγανίσουμε κάποιο φαγητό, δε θα πρέπει να το τηγανίζουμε σε αρκετά ανεβασμένες θερμοκρασίες.
3. Προσπαθούμε να ελέγξουμε τις ετικέτες των προϊόντων για να δούμε ποια προϊόντα δεν έχουν είτε τρανς λιπαρά οξέα, είτε κορεσμένα. Επίσης, το κόκκινο κρέας έχει πολλή χοληστερίνη και είναι υπαρκτός ο κίνδυνος εμφάνισης στεφανιαίας νόσου σε περιπτώσεις κατανάλωσης μεγάλων ποσοτήτων.
Ωστόσο, όπως εξηγεί η ίδια, το κόκκινο κρέας έχει και κάποια θετικά, ιδίως σε άτομα που έχουν λιγότερο σίδηρο στον οργανισμό τους ή μειωμένη πρόσληψη βιταμίνης Β12. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η κατανάλωση του κόκκινου κρέατος δεν πρέπει να ξεφεύγει από τα όρια.
«Κάποιος που έχει χαμηλό σίδηρο ή έχει έλλειψη βιταμίνης Β12 πρέπει να καταναλώνει κόκκινο κρέας. Ναι μεν είναι βλαβερό για την υγεία, αλλά από την άλλη έχει θετικά, όπως το σίδηρο και η βιταμίνη Β12. Δε θέλουμε πολύ κόκκινο κρέας μέσα στην εβδομάδα μας. Θέλουμε 1-4 μικρομερίδες μέσα στην εβδομάδα, δηλαδή 30 γρ. μαγειρευμένου κρέατος η κάθε μικρομερίδα», ανέφερε χαρακτηριστικά η, κ. Τσαγκαράκη.
Επίσης, σύμφωνα με την ίδια, το κόκκινο κρέας πρέπει να συνδυάζεται με λαχανικά, όσπρια ή στην καλύτερη να αντικαταστήσουμε το κόκκινο κρέας με ψάρι.
«Τα λαχανικά πρέπει να συνδυάζονται με κόκκινο κρέας, γιατί είναι αντιοξειδωτικά. Μπορούμε, επίσης, αντί για κόκκινο κρέας να χρησιμοποιήσουμε λιπαρά ψάρια Ω3 και λιπαρά οξέα, όπως σκουμπρί, σαρδέλα και σολομό. Δηλαδή να αντικαταστήσουμε το κόκκινο κρέας με Ω3 λιπαρά οξέα. Επίσης, και τα όσπρια, όπως τις φακές, μπορούμε να τα συνδυάσουμε με κόκκινο κρέας, γιατί βοηθάει στην απορρόφηση του σιδήρου», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Η σύνδεση βρέθηκε μεταξύ του κόκκινου κρέατος και του καρκίνου του παγκρέατος και του προστάτη, αλλά, όπως πάντα στη διατροφή, αυτό ήταν δύσκολο να διαχωριστεί από άλλους παράγοντες, όπως οι συνέπειες μιας διατροφής με ελάχιστα λαχανικά ή το κάπνισμα ή η συχνή κατανάλωση κρασιού ή μπίρας.
Οι συγγραφείς της μελέτης δεν έλεγαν ότι οι άνθρωποι πρέπει να κόψουν το κρέας για πάντα, αλλά προφανώς δε θα έπρεπε να τρώνε μια ζουμερή μπριζόλα κάθε βράδυ. Εξάλλου, οι ενδείξεις για το κόκκινο κρέας γίνονται περισσότερες. Έχει φανεί ότι μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για καρκίνο του στήθους, σύμφωνα με τη Ηarvard Nurses’ Health Study, σε 88.000 γυναίκες.
Την ίδια αντίληψη είχε υποστηρίξει σ’ ένα προηγούμενο ρεπορτάζ και ο κ. Γιώργος Σαμώνης, ογκολόγος-λοιμωξιολόγος, καθηγητής Παθολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, ο οποίος ανέφερε πως η κακή διατροφή συνδέεται με τον καρκίνο του παχέος εντέρου, αλλά δεν πρέπει να λείπει από τα σπίτια μας.
«Το κόκκινο κρέας είναι ο νούμερο ένα ύποπτος για τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Ωστόσο, το κόκκινο κρέας είναι μια σημαντική και πολύ βασική τροφή, που δεν πρέπει να λείπει από τη δίαιτά μας. Πρέπει να είναι όμως μία φορά την εβδομάδα και τελείως άπαχο. Δεν πρέπει να βγει από τη δίαιτα. Οι άνθρωποι που είναι γνωστοί ως vegetarians κάνουν εξίσου επικίνδυνη διατροφή όσο εκείνοι που τρώνε κάθε μέρα κρέας», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, στην Αυστραλία το 2015 έρευνα έδειξε ότι περίπου 2.600 περιστατικά καρκίνου του εντέρου, που διαγνώστηκαν στη χώρα το 2010, αποδίδονταν στην κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος.
Ο κ. Σαμώνης είχε αναφέρει σε προηγούμενο ρεπορτάζ της εφημερίδας “Ν.Κ.” πως «ο καρκίνος του παχέος εντέρου έχει σ’ ένα ποσοστό κληρονομικούς λόγους και σ’ ένα άλλο, το μεγαλύτερο ποσοστό, οφείλεται στον τρόπο ζωής και στην κακή δίαιτα. Το γεγονός ότι τρώμε πολύ κρέας και λιπαρές τροφές έχει αυξήσει το ποσοστό του καρκίνου του παχέος εντέρου.
Ο λόγος; Μπορεί να είναι η μεγάλη ποσότητα λιπαρών, το καψάλισμα κατά το μαγείρεμα ή ακόμα και ότι όσοι τρώνε πολύ κρέας αμελούν τα προστατευτικά οφέλη των λαχανικών - ή και ένας συνδυασμός όλων των παραπάνω».
Οι απαραίτητες ποσότητες: Πόσο κρέας πρέπει να καταναλώνουμε
Τέλος, την άποψή του για το κόκκινο κρέας και για το πώς επιδρά στην καρδιά εξέφρασε στη “Νέα Κρήτη” ο καρδιολόγος Κώστας Βαρδάκης, ο οποίος ανέφερε χαρακτηριστικά: «Είναι γνωστό πως το κόκκινο κρέας επιβαρύνει το καρδιαγγειακό σύστημα επειδή είναι πλούσιο σε χοληστερίνη και τα πιο συνηθισμένα επεξεργασμένα προϊόντα είναι από κόκκινο κρέας, τα οποία απορρίπτονται συνολικά. Δεν μπορούμε όμως να βγάλουμε οδηγία να μην τρώμε καθόλου κόκκινο κρέας, γιατί έχει μεγάλη διατροφική αξία. Είναι μια πηγή χοληστερίνης και λίπους, αλλά αυτά είναι δύο συστατικά τα οποία δεν μπορούμε να τα αφαιρέσουμε εντελώς από τη διατροφή μας. Θα πρέπει να επιλέγουμε τρόφιμα υψηλής διατροφικής αξίας.
Αν και δεν υπάρχει συγκεκριμένη οδηγία πόσο κόκκινο κρέας μπορούμε να καταναλώνουμε εβδομαδιαίως, υπάρχουν άτυπες οδηγίες περίπου στα 500 γρ. άπαχου κόκκινου κρέατος. Περιορισμένη ποσότητα, ώστε να παίρνουμε τα θρεπτικά συστατικά, όχι όμως παραπάνω, γιατί από εκεί και πέρα αρχίζουμε να φορτώνουμε τον οργανισμό μας με χοληστερίνη, συν τα υπόλοιπα θέματα που δεν αφορούν αμιγώς το κόκκινο κρέας αλλά αφορούν τη διαδικασία παραγωγής του κόκκινου κρέατος, όπως επεξεργασία, ζωοτροφές, στεροειδή... Συνολικά 500 γρ. είναι η “χρυσή τομή” μεταξύ του οφέλους και της επιβάρυνσης».
