H Ελλάδα κατέχει μαζί με άλλες χώρες της νότιας Ευρώπης, όπως την Ισπανία, την Ιταλία κ.λπ., μια ασυνήθιστη πρωτιά. Έχουμε τα υψηλότερα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας, καθώς ένα στα πέντε παιδιά είναι παχύσαρκο.
Αυτό προκύπτει από τα τελευταία στοιχεία για τα έτη 2015-2017 που παρουσίασε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Μελέτη της Παχυσαρκίας, στη Βιέννη. Τα χαμηλότερα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας, από 5% έως 9% του συνόλου των παιδιών, υπάρχουν σε Γαλλία, Νορβηγία, Ιρλανδία, Λετονία και Δανία.
Ωστόσο, η “πρωτιά” που καταλαμβάνει η χώρα μας συνδέεται άμεσα με το οικογενειακό υπόβαθρο του παιδιού. Συνήθως το παχύσαρκο παιδί έχει και γονείς παχύσαρκους ή υπέρβαρους, οι οποίοι με τη σειρά τους δεν τρέφονται σωστά.
Αυτή είναι η άποψη της κ. Όλγας Τσαγκαράκη, η οποία είναι διατροφολόγος-διαιτολόγος.
«Η παιδική παχυσαρκία δεν οφείλεται μόνο στο γεγονός ότι το παιδί τρώει πολλή ζάχαρη ή λιγότερα λαχανικά. Ευθύνη υπάρχει και στους γονείς. Πίσω από την παιδική παχυσαρκία βρίσκονται οι ίδιοι οι γονείς. Εάν η διατροφή των γονιών δεν είναι σωστή, και τα παιδιά θα είναι παχύσαρκα. Συνήθως οι γονείς είναι παχύσαρκοι. Πώς θα φάει το παιδί σωστά όταν οι ίδιοι οι γονείς δεν καταναλώνουν σωστές τροφές;», είπε χαρακτηριστικά η κ. Τσαγκαράκη.
Αυξημένος ο κίνδυνος για 12 καρκίνους
Στο ίδιο συνέδριο τονίστηκε ότι υπέρβαροι και παχύσαρκοι κινδυνεύουν περισσότερο με τουλάχιστον 12 διαφορετικούς καρκίνους, πέντε περισσότερους απ’ ό,τι πριν μια δεκαετία, σύμφωνα με μια νέα έκθεση του Παγκόσμιου Ταμείου Έρευνας για τον Καρκίνο (WCRF), που δόθηκε στη δημοσιότητα.
Την άμεση σύνδεση καρκίνου-παχυσαρκίας ανέδειξε στη “Νέα Κρήτη” ο ομότιμος καθηγητής Προληπτικής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Αντώνης Καφάτος.
«Ο καρκίνος συνδέεται άμεσα με την παχυσαρκία. Η παχυσαρκία είναι αιτία για πολλά νοσήματα. Εκτός από τον καρκίνο, προκαλεί καρδιαγγειακά νοσήματα, εγκεφαλικά και σακχαρώδη διαβήτη. Όλα τα χρόνια νοσήματα έχουν σχέση με την παχυσαρκία και, δυστυχώς, αρχίζει από την παιδική ηλικία. Όσο μεγαλώνει ο άνθρωπος και αυξάνει η μάζα του σώματός του, τόσο αυξάνει ο κίνδυνος και για καρκίνο και για καρδιαγγειακά νοσήματα. Και, δυστυχώς, είμαστε η πρώτη χώρα στον κόσμο στην παχυσαρκία. Και φυσικά, το 90% των ενηλίκων από τη Μεσαρά και το Καστέλι είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Επομένως, έχουμε πολύ σοβαρό πρόβλημα», δήλωσε.
Οι καρκίνοι με τους οποίους συνδέεται η παχυσαρκία είναι του ήπατος, των ωοθηκών, του προστάτη (προχωρημένος), του στομάχου, του στόματος και του λαιμού, του εντέρου, του μαστού (μετά την εμμηνόπαυση), της ουροδόχου κύστης, των νεφρών, του οισοφάγου, του παγκρέατος και της μήτρας (ενδομητρίου).
Ο κ. Καφάτος είπε, μεταξύ άλλων: «Η παχυσαρκία σημαίνει μη εγκράτεια. Σημαίνει υπερφαγία, δηλαδή τρώμε μεγάλες ποσότητες φαγητού και μεγάλες ποσότητες θερμίδων και δεν κάνουμε σωματική άσκηση. Συμβαίνει, επομένως, όταν επικρατεί υπερκατανάλωση τροφίμων. Για παράδειγμα, όταν τρως αλλαντικά ή κόκκινο κρέας, αυξάνει την πιθανότητα να αναπτύξεις καρκίνο. Εάν λαμβάνεις ποσότητες κόκκινου κρέατος, παίρνεις αυτόματα τρανς λιπαρά οξέα. Παίρνεις τα χειρότερα λίπη γιατί τα υδρογονώνουν, και έτσι υπάρχει ο κίνδυνος παχυσαρκίας, που αυτόματα σημαίνει την αυξανόμενη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου και χρόνιων νοσημάτων.
Το πρόβλημα υπάρχει από την ενδομήτρια ζωή, πριν γεννηθεί ο άνθρωπος. Όταν καταναλώνει η γυναίκα κρουασάν, ντόνατς, τσιπς και μαργαρίνες, δηλαδή λιπαρά που δε διασπώνται εύκολα, ενσωματώνονται στις κυτταρικές μεμβράνες και πολλαπλασιάζεται ο κίνδυνος και για καρκίνο και για καρδιαγγειακά νοσήματα».
Για τον κ. Καφάτο δεν υπάρχει συγκεκριμένη ηλικία που πρέπει κάποιος να προσέχει για το εάν θα του εμφανιστεί καρκίνος. Η όποια προσοχή πρέπει να ξεκινήσει από την ενδομήτρια ζωή.
«Η προσοχή πρέπει να ξεκινήσει από την ενδομήτρια ζωή. Εάν δεν προσέχει η έγκυος γυναίκα, πολλαπλασιάζεται ο κίνδυνος για παχυσαρκία. Από την εγκυμοσύνη αυξάνεται ο κίνδυνος και όσο προχωράει η ηλικία αυξάνονται οι παράγοντες κινδύνου που οδηγούν σε καρκίνο. Εάν κάνεις την παραδοσιακή διατροφή της Κρήτης, δεν υπάρχει ο παραμικρός φόβος. Μισό κιλό λαχανικά, 4-5 φρούτα την ημέρα, όσπρια 2-3 φορές την εβδομάδα και ψάρι αντί για κρέας. Εάν διατηρείς το βάρος σου, δηλαδή το δείκτη μάζας του σώματός σου, στα φυσιολογικά όρια, δεν έχεις ανάγκη από έλεγχο υγείας ή κολονοσκόπηση», ανέφερε ο κ. Καφάτος.
Όσον αφορά στα χαρακτηριστικά της καλής διατροφής, ο ίδιος επισήμανε: «Καλή διατροφή σημαίνει να τηρείς τη νηστεία της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Να μην έχεις κρέας, γαλακτομικά και αβγά το μισό χρόνο. Αυτή είναι η καλύτερη διατροφή του κόσμου. Δεν υπάρχει καλύτερη. Κάθε μέρα πρέπει η διατροφή μας να περιλαμβάνει τα λαχανικά, τουλάχιστον 300 γρ. την ημέρα, όσπρια 2-3 φορές την εβδομάδα, και προτείνω το κοτόπουλο αντί κόκκινου κρέατος. Το κοτόπουλο πρέπει να βρίσκεται στα τραπέζια μας σε ποσότητα 100-150 γρ.».
Με πάνω από 3,7 εκατομμύρια νέα περιστατικά και 1,9 εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο, ο καρκίνος αντιπροσωπεύει τη δεύτερη σημαντικότερη αιτία θανάτου στην Ευρώπη. Παγκοσμίως, ο καρκίνος σκοτώνει περίπου 8,2 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως (13% του συνόλου). Η Ευρώπη έχει το ένα όγδοο του παγκόσμιου πληθυσμού, αλλά το ένα τέταρτο των περιστατικών καρκίνου (3,7 εκατ. νέοι ασθενείς κάθε χρόνο).
ΥΠΕΡΒΑΡΟΙ ΕΦΗΒΟΙ
Καραδοκεί ο καρκίνος του εντέρου
Μια νέα έρευνα, που παρουσιάστηκε στο ίδιο συνέδριο, δείχνει ότι τα υπέρβαρα παιδιά, που αυξάνουν πολύ το βάρος τους κατά την εφηβεία, κινδυνεύουν περισσότερο από καρκίνο του παχέος εντέρου, όταν μεγαλώσουν. Τα υπέρβαρα αγόρια στην παιδική ηλικία, που όμως δε βάζουν παραπανίσια κιλά κατά την εφηβεία, δεν αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο ως ενήλικες.
Οι Σουηδοί ερευνητές, με επικεφαλής τον δρ. Τζίμι Σέλιντ του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ, ανέλυσαν στοιχεία για σχεδόν 38.000 αγόρια, που παρακολουθήθηκαν για 38 χρόνια. Όσα παιδιά στα 8 τους χρόνια ήταν υπέρβαρα ή παχύσαρκα, και στη συνέχεια, κατά την εφηβεία, πάχυναν κι άλλο, είχαν κατά μέσο όρο 48% μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου μετά την ενηλικίωσή τους, σε σχέση με τους πιο αδύνατους συνομήλικούς τους.
Ως προς το παραπάνω, η διατροφολόγος κ. Όλγα Τσαγκαράκη αναφέρει: «Η παχυσαρκία, πολλές φορές, κληρονομείται στην εφηβική ηλικία, όταν το παιδί είναι παχύσαρκο. Υπάρχει συσσώρευση λίπους και αύξηση της γλυκόζης στο αίμα, με αποτέλεσμα να πολλαπλασιάζεται, οπότε λογικό είναι να πολλαπλασιάζεται. Εάν το παιδί είναι παχύσαρκο και δεν το προσέξουν οι ίδιοι οι γονείς, το πράγμα θα γίνει διπλάσιο απ’ όταν το προλάβουν οι γονείς. Ευθύνονται περισσότερο οι γονείς και όχι τόσο τα παιδιά. Τα παιδιά μιμούνται τους γονείς, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους δεν τρέφονται σωστά».
