Μία νέα μορφή ναρκωτικών που παράγεται και διανέμεται με ψηφιακά μέσα, προκαλεί ανησυχία, πρόκειται για τα «ηχητικά ναρκωτικά».
Πρόκειται για αρχεία, τα οποία αφού ο χρήστης «κατεβάσει» από το Internet, τα αποσυμπιέζει με ειδικό πρόγραμμα και τα ακούει μέσω ακουστικών.
Λόγω του διαφορετικού κύματος συχνότητας, προκαλούν αντιδράσεις που μοιάζουν με αυτές που προκαλούν το αλκοόλ, η μαριχουάνα, τα χάπια XTC, το Lsd και η κοκαΐνη.
Η τιμή τους κυμαίνεται από 2,5 έως 200 δολάρια.
Η πρακτική των «ηχητικών ναρκωτικών» βασίζεται στη θεωρία των δίωτων ήχων (binaural beats), οι οποίοι ανακαλύφθηκαν το 1839 από τον Heinrich Wilhelm Dove..
Μέχρι τώρα το επιστημονικό ενδιαφέρον για τους δίωτους ήχους χωρίζεται σε δύο τομείς. Ο πρώτος τομέας αφορά στη μελέτη της αίσθησης της ακοής και ο δεύτερος, ο οποίος θα μας απασχολήσει στο παρόν κείμενο, στην παρατήρηση των επιπτώσεων των δίωτων ήχων από το συγχρονισμό τους με τα εγκεφαλικά κύματα τα οποία εντοπίζονται με τα εγκεφαλογραφήματα.
Τα εγκεφαλικά κύματα χωρίζονται σε πέντε (5) κατηγορίες:
- Gamma (>40 Hz) που σχετίζονται με την πολύ υψηλή πνευματική δραστηριότητα και διέγερση και την αίσθηση του φόβου
- Beta (13-40 Hz) που σχετίζονται με τη δραστήρια και αγχώδη σκέψη και πνευματική συγκέντρωση
- Alpha (7-13 Hz) που σχετίζονται με τη χαλάρωση και τη σωματική και πνευματική κατάσταση προ ύπνου
- Theta (4-7 Hz) που σχετίζονται με την προβολή ονείρων και τη βαθιά περισυλλογή (meditation)
- Delta (<4 Hz) που σχετίζονται με το βαθύ ύπνο χωρίς την προβολή ονείρων και την απώλεια της επίγνωσης και αντίληψης του σώματος Τα φερόμενα ως «ηχητικά ναρκωτικά» υπόσχονται την επιρροή των εγκεφαλικών κυμάτων ενός ατόμου με απώτερο σκοπό την πρόκληση συγκεκριμένων συναισθημάτων και πνευματικών καταστάσεων.
Από τεχνικής άποψης, η «δόση» ενός «ηχητικού ναρκωτικού» είναι ένα αρχείο mp3 δίωτων ήχων και ως βασικός προμηθευτής παρουσιάζεται το www.i-doser.com, από όπου ο χρήστης μπορεί να αγοράσει τις «δόσεις» του και το κατάλληλο λογισμικό για την αναπαραγωγή τους. Ωστόσο, κυκλοφορούν ελεύθερα στο διαδίκτυο διάφορα videos με τα ηχητικά αυτά αρχεία, ενώ στο μουσικό social networking site, Last.fm, υπάρχει ειδική play list με τις πιο συχνές «δόσεις».
Το γεγονός ότι οι ήχοι μπορεί να επηρεάσουν τη συναισθηματική διάθεση και την πνευματική διαύγεια του ατόμου δεν θα έπρεπε να μας παραξενεύει. Δεν υπάρχει απλούστερο παράδειγμα από την αντίδραση του ατόμου σε ένα χορευτικό τραγούδι, όπου στο άκουσμα του μπορεί να αρχίσει να χορεύει.
Το πρόβλημα, όμως, ξεκινά όταν τα ηχητικά ακούσματα φέρουν ονομασίες όπως “Cocaine”, “Opium”, “Viagra”, “Marijuana” και “Quick Happy”. Θεωρητικά, οι ονομασίες αυτές των «ηχητικών δόσεων» προδίδουν και το αποτέλεσμα που προσδοκάται από την αναπαραγωγή τους.
Σύμφωνα με το fe-mail.gr, υπάρχουν μαρτυρίες, τόσο στον επίσημο διαδικτυακό χώρο του i-doser όσο και σε διάφορα blogs, που αναφέρονται σε ρεαλιστικά αποτελέσματα από τη χρήση των «ηχητικών ναρκωτικών». Όμως, στο site του i-doser αναφέρεται ρητά ότι τα συγκεκριμένα αρχεία mp3 δεν επηρεάζουν όλα τα άτομα ανεξαιρέτως ‘ υπάρχουν άτομα τα οποία εκδηλώνουν ανοσία στο άκουσμα των εν λόγω «δόσεων», όπως ακριβώς συμβαίνει και με το άκουσμα ενός μουσικού κομματιού.
Για την ώρα δεν υπάρχουν ενδείξεις και περιστατικά εθισμού από τη χρήση των «ηχητικών δόσεων», ενώ δεν πρέπει να παραβλέψουμε το γεγονός ότι ένα κομμάτι της έρευνας για την επίδραση των δίωτων ήχων στην ανθρώπινη συμπεριφορά έχει αφιερωθεί στην καταπολέμηση του εθισμού στο αλκοόλ και το τσιγάρο.
Εξάλλου, τα πλέον συνηθισμένα και γνωστά παραδείγματα εθισμού από ναρκωτικά που συνδέονται με τα ηχητικά προϊόντα είναι από τη χρήση γνωστών ναρκωτικών (π.χ. Ecstasy, κοκαΐνη) σε συνδυασμό με τη δυνατή ηλεκτρονική χορευτική μουσική και, όχι από την αποκλειστική υποβολή σε ήχους.
Πολλοί είναι αυτοί που θεωρούν ότι το i-doser είναι άλλη μια απάτη στο χώρο του διαδικτύου. Το ζήτημα, όμως, των «ηχητικών ναρκωτικών» μπορεί να βρει βάση νομιμοποίησης εντός του ευρύτερου ακαδημαϊκού και πολιτικού διάλογου για τον έλεγχο της ανθρώπινης συμπεριφοράς μέσω ήχου.
Σύμφωνα με παλαιότερο άρθρο στο διαδικτυακό τόπο του αμερικανικού National Public Radio πολλές αστυνομικές αρχές στις ΗΠΑ κάνουν χρήση μιας συσκευής «ηχητικού laser» -ως μη θανατηφόρο μέσο καταστολής- που κατασκευάζεται στην California και αποσκοπεί στον έλεγχο του πλήθους και την ενδυνάμωση της τήρησης του νόμου με την παραγωγή μιας στοχευμένης ηχητικής ακτίνας, η οποία μπορεί να προκαλέσει ναυτία και λιποθυμικές τάσεις.
