Παγκόσμια Ημέρα Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης για τον Αυτισμό σήμερα, και το "neakriti.gr" διάλεξε αυτή τη μέρα για να συνομιλήσει με το δρα Δημήτρη Δημητρίου-Παπαβασιλείου, παιδίατρο-νευροαναπτυξιολόγο και πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Αναπτυξιακής και Συμπεριφορικής Παιδιατρικής.
Ένα νέο άνθρωπο, με ισχυρούς δεσμούς με την Κρήτη, που αγαπά τα παιδιά και κυρίως τα παιδιά με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (ΔΑΔ), και έχει κάνει σκοπό της ζωής του να μάθει όλους εμάς πως πάντα υπάρχει κάτι που μπορούμε να κάνουμε γι' αυτά...
Τον κ. Δημητρίου, τον συναντήσαμε στο Ηράκλειο κι είχαμε μαζί του μια άκρως ενδιαφέρουσα συζήτηση για τις ΔΑΔ, την διάγνωση και αντιμετώπισή τους, τον αυτισμό, την κατάσταση στην Ελλάδα έως και τα στατιστικά που δεν υπάρχουν..
Διαβάστε τη συνέντευξη και να θυμάστε ότι: Σε κάποιους, σε όσους έχουν γνώση γύρω από τις ΔΑΔ, κάποιες ερωτήσεις ίσως φανούν..παιδικές. Και μάλλον είναι. Ωστόσο, η συνέντευξη έγινε έχοντας στο μυαλό κάποιους γονείς που αρνούνται να κοιτάξουν το πρόβλημα κατάματα…
Δημήτρης Δημητρίου: Υπάρχει κάτι που μπορείς να κάνεις για το παιδί σου
Συνέντευξη στη Μαίρη Καρυωτάκη
Πότε πρέπει να ανησυχήσει ένας γονιός οτι η ανάπτυξη του παιδιού του δεν εξελίσσεται ομαλά;
Υπάρχουν συγκεκριμένα αναπτυξιακά ορόσημα, από τα οποία αν ξεφύγει κατά πολύ ένα παιδί θα πρέπει ο γονιός να απευθυνθεί σε ειδικό. Για παράδειγμα, η ηλικία για να περπατήσει ένα παιδί είναι 12 - 15 μήνες. Αν περάσει αυτή η διορία συν τρεις μήνες που δίνεται για ασφάλεια, τότε πρέπει να ανησυχήσουμε. Αν ένα παιδάκι δεν μιλάει κι έχει περάσει την ηλικία των 15 μηνών, τότε πρέπει να κάνουμε έναν πρώτο έλεγχο. Ή αν έχει περάσει τους 18 μήνες και δεν μιλά ή λέει μια - δυο λέξεις, τότε ίσως πρέπει να γίνει κάποια παρέμβαση, λογοθεραπεία ας πούμε, εφόσον δεν υπάρχει κάποιο οργανικό πρόβλημα.
Από κει και πέρα, τα αναπτυξιακά ορόσημα, τα οποία θα πρέπει να γνωρίζει ο κάθε παιδίατρος και αναπτυξιολόγος , γίνονται όλο και πιο εξειδικευμένα. Το πρώτο και κυριότερο ωστόσο, είναι να αποκλείσουμε την περίπτωση να υπάρχει κάτι οργανικό.
Θεωρίες για παράδειγμα «δεν πειράζει που αργεί το παιδί μου να μιλήσει, κι ο μπαμπάς του ή ο αδερφός μου άργησε πολύ», ισχύουν;
Η κληρονομικότητα, παίζει σαφέστατα ρόλο. Ωστόσο, το ότι άργησε ο πατέρας να μιλήσει, δε σημαίνει ότι κι ο πατέρας δεν χρειαζόταν θεραπεία ή παρέμβαση. Από κει και πέρα, υπάρχουν «σήμαντρα» που πρέπει να μας κάνουν να ανησυχούμε. Αν ένα παιδάκι δεν σε κοιτάζει στα μάτια, δεν μιμείται, δεν δείχνει, αν έχει ξεπεράσει τους 18 μήνες και δε μιλάει. Αυτά είναι σημάδια. Ασχέτως αν υπάρχει ας πούμε κληρονομικότητα, αν ο πατέρας ακολούθησε τελικά την τυπική εξέλιξη, εμείς, σ 'ένα τέτοιο παιδί, με τα χαρακτηριστικά που σας περιέγραψα, πρέπει να παρέμβουμε.
Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει μια αύξηση του ποσοστού των παιδιών που ανήκουν στο αυτιστικό φάσμα. Τι συμβαίνει;
Καταρχήν, βάση των τελευταίων ερευνών, με ΔΑΔ διαγιγνώσκονται 1 στα 80 έως 86 παιδιά. Μάλιστα, το CDC (Centers for Disease Control and Prevention) μιλάει για 1 στα 68 παιδιά! Μη ψάξετε βέβαια στην Ελλάδα για επίσημα στατιστικά γιατί δεν θα βρείτε.. Από κει και πέρα, τώρα πια υπάρχει καλύτερη διάγνωση και αναγνώριση των περιστατικών. Για παράδειγμα, κάποια περιστατικά που παλιότερα διαγιγνώσκονταν ως πνευματική καθυστέρηση, τώρα φαίνεται ότι τελικά ανήκαν στις ΔΑΔ. Το σημαντικό είναι να υπάρχει όλο και πιο πρώιμη διάγνωση, ώστε κατά συνέπεια να υπάρχει και πρώιμη παρέμβαση.
Οι ΔΑΔ είναι κατά βάση αντρική υπόθεση;
Συνήθως ναι, ωστόσο, όταν η φύση επιτίθεται στα κορίτσια τότε είναι πιο έντονη η επίθεση…
Ο αυτισμός θεραπεύεται;
Η διάγνωση των Διαταραχών του αυτιστικού φάσματος είναι δια βίου. Αυτό που μπορεί να συμβεί, είναι ένα ποσοστό παιδιών πρόσκαιρα, παροδικά να μην πληροί όλα τα κριτήρια. Ωστόσο, αυτό το ποσοστό στις περιόδους μετάβασης, που είναι οι ηλικίες τριών, πέντε εφτά με οχτώ, έντεκα με δεκατρία και η μετεφηβεία, εμφανίζει και πάλι τα κριτήρια. Να ξέρετε ότι, πια, η σταθερότητα της διάγνωσης φτάνει στο 90 - 95%, ενώ στο υπόλοιπο 5 - 10%, παρατηρείτε είτε μεταπήδηση εντός του φάσματος, είτε μεταπήδηση σε κάποια άλλη νόσο που μπορεί να έχει παρόμοια με τον αυτισμό χαρακτηριστικά.
Σε αρκετές περιπτώσεις ο αυτισμός συνοδεύεται και από επιληπτοειδείς κρίσεις…
Πραγματικά! Έχει παρατηρηθεί ότι στο 27 - 33% των παιδιών που έχουν διαγνωστεί με αυτισμό έχουν και επιληπτοειδή στοιχεία. Γι' αυτό και θα πρέπει να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί στην διάγνωση. Επιβάλλεται να κάνουμε στο παιδί ένα εγκεφαλογράφημα για να διαπιστωθεί η συννοσηρότητα.
Εσείς ακολουθείτε τη μέθοδο PRT. Τι ακριβώς είναι αυτό;
Είναι η εκπαίδευση Καίριων Δεξιοτήτων για παιδιά με αυτισμό. Είναι μια από τις 4 επιστημονικά τεκμηριωμένες μεθόδους παρέμβασης για τον αυτισμό. Δεν είναι θεραπεία. Είναι όμως μια αναπτυξιακή παρέμβαση που βοηθά τα παιδιά με αυτισμό να κινηθούν παράλληλα με την τυπική ανάπτυξη και μπορεί να εφαρμοστεί από την ηλικία των 6 μηνών ωστόσο συνήθως η παρέμβαση γίνεται από 12 μηνών και μετά. Επί της ουσίας έχει την έννοια του κινήτρου. Του φυσικού κινήτρου. Δεν θα «τάξουμε» ας πούμε σε κάποιον ένα σοκολατάκι αν ανοίξει την πόρτα. Θα του πούμε όμως «άνοιξε την πόρτα, για να πας βόλτα». Ξέρετε, είναι πολύ δύσκολο να εφαρμόσεις ένα φυσικό κίνητρο, όταν όμως αυτό γίνει κάνει τους ανθρώπους να συμπεριφέρονται πολύ πιο φυσικά, πιο τυπικά.
Δηλαδή μαθαίνεται τα παιδιά με αυτισμό να δρουν όπως οι «τυπικοί» άνθρωποι.
Ακριβώς! Μαθαίνουμε τα παιδιά, με το σωστό κίνητρο και με πολύ εργώδεις ρυθμούς, να προχωρούν μιμούμενοι την τυπική ανάπτυξη, μέσω ενός πολύ σαφούς σχεδίου, αλλά ταυτόχρονα παρέχοντας την δυνατότητα ελευθερίας και ευελιξίας παροχής κινήτρου από το ίδιο το παιδί. Κι όλο αυτό ενσωματώνεται στην καθημερινότητα. Αν για παράδειγμα θέλω να του μάθω να ξεχωρίζει τα χρώματα, δεν θα το βάλω σ΄ένα θρανίο να δείχνω κάρτες, αλλά θα πάμε στο πλυντήριο και θα βάλουμε μέσα ρούχα με βάση το χρώμα.
Πολύ ενδιαφέρον αυτό!
Όντως! Προτιμούμε μια μέθοδο που ενσωματώνεται στην καθημερινότητα και μπορούν να το εφαρμόζουν οι γονείς καθημερινά στο σπίτι και χωρίς κόστος. Είναι μια μέθοδος home programming, προγραμματισμού σπιτιού ας πούμε. Δεν ξεχνάμε ότι ζούμε στην Ελλάδα της κρίσης με τις ανύπαρκτες σχεδόν οικονομικές δυνατότητες.
Σε κάποια συνέντευξή σας, σας άκουσα να λέτε πως το βασικό πρόβλημα των ελληνόπουλων, είναι πως δεν έχουν οργανική θέση στην οικογένεια. Τι εννοείται;
Δεν έχουν καμία υπευθυνότητα! Στην ουσία, από την ηλικία των δύο ετών, που το παιδί μπορεί να υποστηρίξει την διάδραση και την αμοιβαιότητα, πρέπει να έχει ένα ρόλο στην οικογένεια. Σ' ένα παιδί τόσο μικρό θα μπορούσε να είναι ας πούμε να φτιάχνει τα μαξιλάρια ή να φέρνει χαρτοπετσέτες. Αργότερα, μεγαλώνοντας λίγο, θα μπορούσε να βάζει τα πιάτα στο τραπέζι ή να ποτίζει τις γλάστρες. Το θέμα είναι, τα παιδιά να έχουν ένα ρόλο στην οικογένεια και οι γονείς να μην είναι τόσο συμπληρωματικοί.
Τελικά, όντας τόσο συμπληρωματικοί όπως λέτε, προσπαθώντας να προλάβουμε ακόμη και τη σκέψη των παιδιών μας, είμαστε καλοί γονείς;
Εγώ θέλω τα παιδιά να αυτονομηθούν. Καλοί - κακοί.. το θέμα είναι ότι όλοι νοιάζονται για τα παιδιά τους. Από κει και πέρα πρέπει να καταλάβουμε, ότι όταν εμείς συμπληρώνουμε το παιδία μέχρι μεγάλη ηλικία, δε μπορούμε να τους ζητάμε όταν μεγαλώσουν να κάνουν τα πάντα μόνα τους. Δε μπορεί για παράδειγμα μια μητέρα να σκουπίζει το παιδάκι της στην τουαλέτα μέχρι μεγάλο κι ύστερα όταν πάει σχολείο να του ζητά να το κάνει μόνο του. Το θέμα λοιπόν είναι τα παιδιά μας να αυτονομηθούν. Κι αυτό δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη. Προϋποθέτει να απογαλακτιστούν πρώτα οι γονείς.
Τι θα λέγατε στα νέα ζευγάρια της Κρήτης που ετοιμάζονται να γίνουν γονείς ή στους γονείς που νιώθουν ότι κάτι δεν πάει καλά με τα παιδιά τους;
Καταρχήν να πω πως την Κρήτη, την ξέρω καλά καθώς έζησα εδώ από τα 17 έως τα 25 μου χρόνια. Και πρέπει να πω ότι οι κρήτες γονείς έχουν αλλάξει πολύ. Είναι άνθρωποι που ψάχνονται. Ότι σας ανησυχεί λοιπόν, συζητείστε το με τον παιδίατρό σας. Μην προσπαθείτε να κάνετε μόνοι σας διάγνωση μέσω του διαδικτύου. Πάρτε μια δεύτερη γνώμη. Και κυρίως μη φοβάστε.. Γονείς: Πάντα υπάρχει κάτι που μπορείτε να κάνετε για τα παιδιά σας. Κάντετο.
