Όπως φαίνεται, η νέα ασθένεια της Ευρώπης είναι η «υστέρηση» (hysteresis), δηλαδή η αδυναμία του ανθρώπου να ενταχθεί στην αγορά εργασίας. Δυστυχώς, η Ελλάδα, νικάει στην ανεργία όλες τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Το χειρότερο είναι πως η υστέρηση τείνει να γίνει μια μόνιμη κατάσταση, κάτι που επηρεάζει την κοινωνική ζωή και τον ψυχισμό του ατόμου που τη βιώνει.
Δεν χρειάζονται ποσοστά.Το βλέπουμε γύρω μας.Όταν θέλεις να δουλέψεις και δεν μπορείς, νιώθεις σαν ένα λιοντάρι κλεισμένο στο κλουβί. Σταδιακά όμως, όταν έχει περάσει καιρός που προσπαθείς, τελικά, απογοητεύεσαι και αρχίζεις να πιστεύεις πως αυτό είναι μια μόνιμη κατάσταση. Πιστεύεις τελικά ότι θα είσαι μόνιμα χωρίς δουλειά και σιγά σιγά παραιτείσαι από τους στόχους, τις φιλοδοξίες και τα όνειρά σου. Έτσι, όπως ένα λιοντάρι «εξημερώνεται» , χάνει δηλαδή την φύση του, έτσι και εκείνος ο οποίος βιώνει την υστέρηση ως μόνιμη κατάσταση, αρχίζει να πιστεύει πως αυτή πρέπει να είναι η ζωή του και οφείλει να προσαρμοστεί. Τελικά, στρέφεται στον εαυτό του και σκέφτεται πως είναι ανίκανος και ανάξιος να πετύχει επαγγελματικά.
Συναισθήματα ανέργου
Ο άνεργος νιώθει απογοήτευση από τον εαυτό του, τους κυβερνόντες και από τον κόσμο γενικότερα.
Ο θυμός είναι το συναίσθημα που κυριαρχεί, ειδικά όταν η υστέρηση βιώνεται για λίγο χρονικό διάστημα. Σταδιακά ο θυμός αυτός στρέφεται στον εαυτό και δίνει τη σκυτάλη του στην ντροπή και στην παραίτηση
• Παραίτηση
Η παραίτηση είναι η συνέπεια της απογοήτευσης. Ο άνεργος αισθάνεται ότι δεν μπορεί να ελέγξει την πραγματικότητα που ζει. Νιώθει αδύναμος να κάνει κάτι να αλλάξει την κατάσταση και σταδιακά παραιτείται της προσπάθειας να πετύχει τον στόχο του και να ενταχθεί στην αγορά εργασίας.
• Μοναξιά και απομόνωση
Η μοναξιά συνδέεται με χρήση και κατάχρηση ουσιών. Οι λόγοι της απομόνωσης είναι πρακτικοί αλλά και συναισθηματικοί. Συχνά, η απομόνωση προέρχεται και από το συναίσθημα ντροπής.
• Φόβος και δυσπιστία
Τα άτομα που βιώνουν την υστέρηση, φοβούνται για το μέλλον τους. Ανησυχούν για το τι τους επιφυλάσσει η επόμενη μέρα.
• Ντροπή και αίσθημα ταπείνωσης
Όταν ντρέπομαι για τον εαυτό μου, όταν ντρέπομαι για τη ζωή μου, και αν αυτό μου συμβαίνει για μεγάλο χρονικό διάστημα (άνω των 4 μηνών), τότε φλερτάρω με πολλών ειδών ψυχικές διαταραχές.
• Ανασφάλεια και αίσθημα αστάθειας
Όταν δεν έχουμε την βεβαιότητα ότι θα μπορούμε να έχουμε σπίτι και τροφή, τότε ζούμε σε μια μόνιμη ανασφάλεια, κάτι που επηρεάζει την εσωτερική μας γαλήνη και φυσικά την ψυχική μας υγεία.
• Ενοχές και χαμηλή αυτοεκτίμηση
Τελικά ο άνεργος αρχίζει να πιστεύει ότι δεν αξίζει. Νιώθει ένοχος για την κατάστασή του και παύει να πιστεύει στις ικανότητές του.
• Θλίψη και μελαγχολία
Ο άνεργος βυθίζεται σε έναν κύκλο αυτολύπησης, θλίψης και μελαγχολίας.
• Αίσθημα εγκλωβισμού και αδυναμίας
Ο άνεργος νιώθει ότι δεν έχει διαφυγή από την κατάσταση που ζει. Όσες δυνατότητες κι εν νομίζει πως διαθέτει, πείθεται ότι δεν είναι αρκετές για να μπορέσει να βάλει στόχους και να ζήσει μια αξιοπρεπή ζωή.
Τα παραπάνω συναισθήματα συνδέονται με την εμφάνιση ψυχοπαθολογίας και ψυχικών διαταραχών. Τα πιο σύνηθες είναι η κατάθλιψη, οι αγχώδεις διαταραχές όπως οι φοβίες και η διαταραχή των κρίσεων πανικού αλλά και οι διαφόρων ειδών εθισμοί.
Η λέξη υστέρηση είναι απλά μια λέξη. Αν όμως σκεφτούμε τι ακριβώς συνεπάγεται, πόσες μορφές ψυχικών διαταραχών κρύβει και πόσες επιφυλάσσει για το μέλλον, τότε η λέξη μοιάζει με μια απειλή. Η απειλή δεν αφορά μόνο τους ανέργους. Αφορά όλους μας. Όταν το παιδί μας, ο αδερφός μας ή η μητέρα μας τη βιώνουν, τότε, την βιώνουμε και εμείς, ακόμη κι αν είμαστε ενταγμένοι στην αγορά εργασίας.
Η μόνη εξοδος από την απελπισία, είναι να σκεφτούμε διαφορετικά. Να καταλάβουμε, πραγματικά όμως να το καταλάβουμε, πως η αλήθεια είναι ότι έχουμε επιλογές. Πάντα έχουμε επιλογές. Ακόμη κι αν δεν το βλέπουμε με την πρώτη ματιά.
