Είναι απόλυτα λογικό ολόκληρος ο κόσμος να νιώθει τη γη να χάνεται κάτω από τα πόδια του ακούγοντας για μια ακόμη αεροπορική τραγωδία, όπως η πρόσφατη της EgyptAir, κατά την οποία έχασαν τη ζωή τους 66 άνθρωποι, όμως θα έπρεπε να ανησυχεί περισσότερο για τα τροχαία ή για άλλες αιτίες που θα μπορούσαν να αποδειχτούν μοιραίες, παρά για τις πτήσεις που παραμένουν ο πιο ασφαλής τρόπος μετακινήσεων.
Αν σκεφτεί κανείς ότι μόνο στους δρόμους της Κρήτης έχουν χαθεί μέσα στο 2016 τριάντα μία ψυχές, μπορεί να αντιληφθεί αυτή τη βασική αρχή την οποία ενισχύουν όλες οι στατιστικές.
Στην πραγματικότητα οι πιθανότητες να χάσει κάποιος τη ζωή του με αυτοκίνητο - παγκοσμίως - είναι, κατά ποσοστιαία αναλογία σε δισεκατομμύρια χιλιόμετρα που διανύονται, 2,57 με αυτοκίνητο 34,6 με ποδήλατο, 43,27 με τα πόδια, 106,67 με μηχανάκι και μόλις 0,003 με αεροπλάνο!
Οι πιθανότητες να πεθάνει κάποιος σε αεροπορικό ή διαστημικό (!) δυστύχημα είναι μία στις 8.357 στη διάρκεια της ζωής του, σύμφωνα με το Εθνικό Συμβούλιο Ασφάλειας των ΗΠΑ, την ώρα που οι αντίστοιχες για θάνατο από καύσωνα είναι 1 στις 8.321, από περπάτημα 1 στις 723, από πτώση 1 στις 152 και από κατά λάθος δηλητηρίαση μία στις... 119!
Αν και οι στατιστικές δε συμφωνούν σε απόλυτα νούμερα για τις πιθανότητες θανάτου, εντούτοις όλες δείχνουν ότι μάλλον πρέπει να ανησυχείτε περισσότερο για άλλα πράγματα, και όχι τόσο για ένα αεροπορικό με εσάς εμπλεκόμενους.
Οι πιθανότητες
Διεθνώς οι πιθανότητες ενός δυστυχήματος με αεροπλάνο είναι περίπου μόλις μία στο 1,2 εκατομμύριο, ενώ ο δείκτης επιβίωσης ακόμα και σε μεγάλες τραγωδίες είναι περίπου 76%. Για καθένα από εμάς εκτιμάται ότι οι πιθανότητες να βρεθούμε σε ένα αεροπορικό είναι μία στα 4,7 εκατομμύρια. Το αεροσκάφος θεωρείται 23 φορές πιο ασφαλές σε σχέση με την οδήγηση και αρκετά πιο ασφαλές ακόμα και σε σχέση με το... περπάτημα! Ο δε κίνδυνος με αεροπλάνο είναι αντίστοιχος με το να συμβεί κάποιο ατύχημα σε πολίτη που χρησιμοποιεί... κυλιόμενη σκάλα.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, στα 568 αεροπορικά δυστυχήματα που σημειώθηκαν από το 1980 έως το 2000, το 90% των επιβαινόντων κατάφερε να διασωθεί.
Στοιχεία ΙΑΤΑ
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΙΑΤΑ, η οποία αντιπροσωπεύει 260 αεροπορικές εταιρείες, δηλαδή συγκεντρωτικά το 83% της παγκόσμιας εναέριας κυκλοφορίας, οι πιθανότητες ενός αεροπορικού ατυχήματος ή δυστυχήματος σε επιβατική πτήση το 2014 ήταν μία στα 4,4 εκατομμύρια πτήσεων και 1 στα 2,4 εκατομμύρια πτήσεων το 2013. Πάντα σύμφωνα με την ΙΑΤΑ, μόνο μέσα στο 2015, οπότε και τα πιο πρόσφατα στατιστικά στοιχεία, ταξίδεψαν με ασφάλεια πάνω από 3,5 δισεκατομμύρια επιβάτες, επιβαίνοντας σε 37,6 εκατομμύρια πτήσεις.
Οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές ήταν 540 σε σχέση με τις 641 της προηγούμενης χρονιάς, με μέσο όρο πενταετίας 504 θύματα.
Μέσα στο 2015 καταγράφηκαν 68 ατυχήματα και δυστυχήματα σε όλους τους τύπους αεροσκαφών, σε σχέση με τα 77 το 2014 και το μέσο όρο πενταετίας που είναι 90 το χρόνο. Από αυτά μόλις το 4 ήταν δυστυχήματα, ενώ το 2014 ήταν 12 και ο μέσος όρος πενταετίας 17,6. Από αυτά το 6% ήταν μοιραία (με απώλειες του συνόλου των επιβατών), ενώ ο μέσος όρος 5ετίας είναι 19,6%.
Στατιστικά, ακόμα και με τις συντριβές της Germanwings στις Άλπεις το Μάρτιο, και την κατάρριψη του Α321 της Metrojet τον Οκτώβριο, το 2015 ήταν από τις πιο ασφαλείς χρονιές στην ιστορία της διεθνούς αεροπλοΐας. Σημειώνεται ότι η ηθελημένη συντριβή του αεροσκάφους της πτήσης 9525 της Germanwings στις 24 Μαρτίου ήταν η μεγαλύτερη αντίστοιχη τραγωδία για τη δυτική Ευρώπη από το 2008.
Από το 2000 ο μέσος όρος αεροπορικών ατυχημάτων και δυστυχημάτων ήταν 164 το χρόνο, με μέσο όρο απωλειών ανθρώπινων ζωών κατ' έτος 1.061.
Τα χειρότερα
Σύμφωνα με την αρμόδια βρετανική υπηρεσία, οι πέντε χειρότερες χρονιές για τις αεροπορικές μεταφορές ήταν το 1943, το 1944, το 1945, το 1972 και το 1985, ενώ η πλέον πολύνεκρη στα χρονικά ήταν η σύγκρουση δύο αεροσκαφών μέσα σε ομίχλη σε αεροδιάδρομο στην Τενερίφη, στις 27 Μαρτίου 1977, με απολογισμό 583 νεκρούς και μόλις 66 επιζήσαντες. Δεν είναι όμως μόνο η στατιστική που δίνει την αισιόδοξη εικόνα στο τραγικό φόντο των αεροπορικών τραγωδιών, αλλά και τα μέτρα ασφαλείας που έχουν περιορίσει δραστικά τα περιστατικά και τις απώλειες.
Αν και οι περισσότεροι ταξιδιώτες, ειδικά εκείνοι που ταξιδεύουν συχνά, προσπερνούν τις σχετικές οδηγίες του πληρώματος λίγο πριν την απογείωση και την προσγείωση, δεν πρέπει να ξεχνούν ότι οι δύο αυτές φάσεις σε μια πτήση είναι από τις πιο καθοριστικές για την ασφάλεια, όπως δείχνουν και τα στατιστικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα περισσότερα αεροπορικά συμβαίνουν, σε ποσοστό 80% μάλιστα, τα πρώτα τρία ή τα τελευταία οκτώ λεπτά μιας πτήσης.
Επίσης καθοριστικής σημασίας είναι, εκτός από την ευλαβική τήρηση των υποδείξεων του πληρώματος, η θέση στην οποία καθόμαστε κατά τη διάρκεια ενός αεροπορικού ταξιδιού. Όπως επισημαίνεται σε όλες τις σχετικές μελέτες, εκείνοι οι οποίοι βρίσκονται στις πρώτες πέντε σειρές έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα επιβίωσης σε ένα αεροπορικό από όλους τους υπόλοιπους, ενώ οι γνώσεις για το τι πρέπει να κάνει κανείς, αν ο μη γένοιτο συμβεί κάτι, προσθέτει ένα 35-40% στις πιθανότητες επιβίωσης μετά από ατύχημα ή δυστύχημα.
Ρεπορτάζ: Σταύρος Μουντουφάρης
