Οι Άγγλοι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο για να διαδοθεί το άθλημα του ποδοσφαίρου και στο Ηράκλειο. Σαν σύμμαχοί μας από τα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα είχαν βρεθεί στον νομό Ηρακλείου και βέβαια η αγάπη τους για το άθλημα δεν τους άφηνε μακριά του ούτε και σε μια ξένη χώρα (τη δική μας). Πριν ιδρυθούν οι πρώτες ομάδες της πόλης οι Άγγλοι είχαν φροντίσει να κάνουν πολλούς Ηρακλειώτες να αγαπήσουν τη μπάλα και στη συνέχεια αφού δημιουργήθηκαν οι πρώτες ομάδες, διοργανώθηκαν και τα πρώτα φιλικά...
Τα φιλικά συνεχίστηκαν μέχρι και την δεκαετία του '50. Κυρίως ανάμεσα σε ομάδες του Ηρακλείου και Άγγλους ποδοσφαιριστές που υπηρετούσαν στον αγγλικό στόλο.
Στα τέλη της δεκαετίας του '40 ένα τέτοιο φιλικό θα μπορούσε να είναι μοιραίο! Ο τότε πρόεδρος του ΕΓΟΗ (ομάδα-σταθμός για το ηρακλειώτικο ποδόσφαιρο που ήταν τουλάχιστον ισάξια του ΟΦΗ μέχρι το 1950) και μετέπειτα της ΕΠΣΗ, ο αείμνηστος Βουρεξάκης είχε κλείσει φιλικό του ΕΓΟΗ με πλήρωμα αγγλικού πλοίου που βρέθηκε στο Ηράκλειο. Όπως μας αφηγείται ο ποδοσφαιριστής του ΕΓΟΗ Δημήτρης Μιμίκος ("πετεινός" στο παρατσούκλι) η ταχύτητα του υποχρέωνε τους αντίπαλους να τον παίζουν σκληρά και πολλές φορές αντιαθλητικά για να τον σταματήσουν. Στη φωτογραφία που ακολουθεί βλέπουμε σε πρώτο πλάνο τον Δημήτρη Μιμίκο...
Οι Άγγλοι που έπαιζαν σκληρά προσπαθούσαν να τον σταματήσουν και λίγα λεπτά το ξεκίνημα μετά από ένα αντιαθλητικό μαρκάρισμα ο παίκτης του ΕΓΟΗ βρέθηκε στο έδαφος. "Μόλις έπεσαΤ στο έδαφος, ένας ακόλουθος του Βουρεξάκη που οπλοφορούσε, έβγαλε το πιστόλι και ήταν έτοιμος να απειλήσει με αυτό τον Άγγλο! Δεν ήξερε πως ήταν ένα σκληρό φάουλ μέσα στο πλαίσιο του αθλήματος! Ο Βουρεξάκης τον πρόλαβε και του έβαλε τις φωνές! Τι κάνεις; Αυτοί είναι φίλοι μας και ήρθαν να παίξουν μαζί μας ποδόσφαιρο! Παιχνίδι είναι, του είπε και τον ηρέμησε!" Πάντως όπως φαίνεται και στο παρακάτω δημοσίευμα, ομάδες του αγγλικού στόλου έπαιζαν ποδόσφαιρο και στην Αθήνα με τις μεγάλες ελληνικές ομάδες...
Η αλήθεια είναι πως το ποδόσφαιρο εκείνα τα χρόνια για τους Έλληνες ήταν παρεξηγημένο. Δεν άρεσε στην υψηλή κοινωνία, οι γονείς δεν ήθελαν τα παιδιά τους να ασχοληθούν με αυτό το "βάρβαρο σπορ". Και όμως είχε ξεκινήσει και από την υψηλή κοινωνία της Αγγλίας!Μάλιστα τα φάουλ που γίνονταν στα πρώτα χρόνια του ποδοσφαίρου ήταν πολύ σκληρά έστω και αν το σύγχρονο ποδοσφαιρο ξεκίνησε από την Αγγλία, χώρα που οι κάτοικοί της φημίζονταν πάντα για τους καλούς τους τρόπους!
Οι σύγχρονοι κανόνες του ποδοσφαίρου βασίζονται στις προσπάθειες που έγιναν στα μέσα του 19ου αιώνα για τυποποίηση των ποικίλων μορφών του ποδοσφαίρου που παιζόταν στα δημόσια σχολεία της Αγγλίας.
Οι Κανόνες του Κέμπριτζ, που καταρτίστηκαν για πρώτη φορά στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ το 1848, είχαν μεγάλη επιρροή στην ανάπτυξη των επόμενων κανόνων του ποδοσφαίρου.
* Στην κεντρική φωτογραφία βλέπουμε την ομάδα του ΕΓΟΗ που αντιμετώπιζε στα χρόνια της μεγάλης της δύναμης (τέλη δεκαετίας '40-αρχές δεκαετίας '50) και ομάδες του αγγλικού στόλου στο Ηράκλειο. Με το κουστούμι ο αείμνηστος πρόεδρος Βουρεξάκης και τρίτος από δεξιά στην κάτω σειρά ο Δημήτρης Μιμίκος που μας αφηγείται αυτή την εκπληκτική ιστορία που έζησε στο γήπεδο περίπου 70 χρόνια πριν...
Σαν σήμερα "γεννήθηκε" το ποδόσφαιρο
Μεγάλη ημερομηνία η σημερινή για το δημοφιλέστερο ομαδικό άθλημα στον κόσμο, το ποδόσφαιρο. Η 26η Οκτωβρίου 1863 θεωρείται η επίσημη ημερομηνία γέννησης του σύγχρονου ποδοσφαίρου. Στη πρώτη συνάντηση, στη ταβέρνα των "Μασόνων" στην Αγγλία... παραβρέθηκαν αντιπρόσωποι των σωματείων Forest (αργότερα έγιναν οι Wanderers, πρώτοι νικητές του FA Cup), NN Kilburn (NN για No Names αλλά το σωματείο ήταν γνωστό με τα αρχικά του - WBA), Barnes, War Office, Crusaders, Perceval House, Blackheath, Crystal Palace, Blackheath, Kensington School, Surbiton, Blackheath School.
Επιπρόσθετα το Charterhouse School έστειλε ένα παρατηρητή ενώ έδωσαν το παρόν και ορισμένοι αδέσμευτοι ποδοσφαιριστές. Συμφωνήθηκε ότι τα σωματεία που παραβρεθήκαν στην συνάντηση θα απάρτιζαν τον σύλλογο που θα ονομαζόταν ο Σύλλογος Ποδοσφαίρου (Football Association) και κατέληξαν σ΄ ένα γενικό κανονισμό πειθαρχίας του παιχνιδιού που καθόριζε μεταξύ άλλων, ότι η μπάλα πρέπει να παίζεται μόνο με τα πόδια.
Αυτή ήταν λοιπόν η σειρά των γεγονότων που οδήγησαν στη δημιουργία του Ποδοσφαιρικού Συλλόγου (FA), ενός σημείου καμπής στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Το βάρος της υιοθέτησης κοινών κανόνων δεν μπορούσαν όμως να το επωμισθούν άμεσα διότι μια μειονότητα σωματείων οδηγούμενη από το Blackheath, ήταν υπέρ της ενσωμάτωσης των κανόνων της σχολής του Rugby (τον προγονό του σημερινού Rugby Union). Σε μια μετέπειτα συνάντηση στη 1η Δεκεμβρίου, οι οπαδοί του Rugby ηττήθηκαν με 13 ψήφους έναντι 4 και αποτάχτηκαν από τον σύνδεσμο.
Στις 8 Δεκεμβρίου οι προτεινόμενοι κανόνες έγιναν και επίσημα δεκτοί. Για την ιστορία αυτοί οι αρχικοί κανόνες ήταν:
1. Το μέγιστο μήκος του γηπέδου θα είναι 200 γυάρδες και το μέγιστο πλάτος θα είναι 100. Τόσο το μήκος όσο και το πλάτος θα σημαδεύονται με σημαίες. Το τέρμα θα είναι μεταξύ δυο όρθιων δοκών απόστασης 8 γυαρδών, χωρίς καμιά ταινία η δοκό να τα διασταυρώνει.
2. Με το στρίψιμο του νομίσματος, οι αντίπαλες ομάδες θα επιλέγουν εστίες και ο αγώνας θα ξεκινάει με ένα λάκτισμα από το κέντρο του γηπέδου, από την ομάδα που έχασε στο στρίψιμο. Η αντίπαλη ομάδα θα πρέπει να βρίσκεται σε απόσταση 10 γυάρδων από την μπάλα, μέχρι να γίνει η σέντρα.
3. Μόλις επιτευχθεί ένα τέρμα, η ομάδα που το δέχτηκε υποχρεούται να κάνει σέντρα. Αμέσως μετά την επίτευξη κάθε τέρματος, οι δύο αντίπαλες ομάδες θα πρέπει να αλλάζουν εστίες.
Παλαιότερος θεσμός το Κύπελλο Αγγλίας
Ο παλαιότερος θεσμός στην ιστορία του σύγχρονου ποδοσφαίρου θεωρείται το κύπελλο Αγγλίας. Διεξήχθη για πρώτη φορά το 1871, ενώ στον τελικό έπαιξαν Γουόντερερς - Ρόιγιαλ Ιντζινίαρς 1-0. Εκείνη την εποχή, μάλιστα, ορίστηκε ότι ο τερματοφύλακας μπορεί να πιάνει την μπάλα με τα χέρια. Στη Γλασκώβη, το 1872, έγινε ο πρώτος διεθνής αγώνας Σκωτία - Αγγλία 0-0. Πολύ σύντομα το ποδόσφαιρο διαδόθηκε στην ηπειρωτική Ευρώπη, με το πρώτο μη βρετανικό σωματείο να είναι η «Αβρ Α. Κ.» της Χάβρης (1872).
Το 1882 οι τέσσερις βρετανικές ομοσπονδίες ίδρυσαν το Διεθνές Συμβούλιο, «International Board», που κωδικοποίησε τους κανονισμούς, ενώ το 1893 ιδρύθηκε η Ομοσπονδία Διαιτητών της Αγγλίας.
Στο μεταξύ, το ποδόσφαιρο διαδόθηκε με μεγάλη ταχύτητα στη Λατινική Αμερική, κυρίως από Αγγλους ναυτικούς και υπαλλήλους εμπορικών εταιρειών. Το 1893 ιδρύθηκε η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Αργεντινής και ακολουθούν οι ιταλική (1898), γερμανική (1900), Ουρουγουάης (1900), Βελγίου (1895), Δανίας (1879), Ελβετίας (1895), Ισπανίας (1905), Νέας Ζηλανδίας (1891), Νότιας Αφρικής (1892), Ουγγαρίας (1901), Σουηδίας (1906).
Η πρώτη μορφή στην Αρχαία Ελλάδα
Την πρώτη μορφή ποδοσφαίρου με διαφορετικά βέβαια δεδομένα και κανόνες, τη συναντάμε στην Αρχαία Ελλάδα. Το άθλημα που παιζόταν με μπάλα στην αρχαία Ελλάδα, λεγόταν «επίσκυρος». Δύο ομάδες, συνήθως δεκατεσσάρων παικτών χωρίζονταν από μία γραμμή, την οποία σχημάτιζαν στο χώμα με πέτρα, την οποία ονόμαζαν «σκύρο». Άλλες δύο γραμμές υπήρχαν πίσω από τις δύο ομάδες. Τοποθετούσαν την μπάλα στην κεντρική γραμμή και η ομάδα που την έπαιρνε πρώτη, έπρεπε να την πετάξει πάνω από την αντίπαλη, η οποία έπρεπε να την πιάσει όσο κινούνταν και να την ξαναπετάξει στην άλλη.
Μία απεικόνιση σε αρχαίο ελληνικό λήκυθο (τη θαυμάζουμε στη φωτογραφία ακριβώς πάνω), που δείχνει έναν νεαρό άντρα να ισορροπεί μία μπάλα στον δεξιό του μηρό, τεκμηριώνει ότι μάλλον και αυτό το άθλημα, το επινόησαν πρώτοι οι αρχαίοι!
