Και όμως, για όσους δεν το ξέρατε, το μπάσκετ είναι δημιούργημα ενός μόνο ανθρώπου, κάτι ασυνήθιστο για άθλημα. Και αγώνας, έστω ανεπίσημα έγινε για πρώτη φορά σαν σήμερα, πριν από 128 χρόνια! Το 1891 ο Δρ. Τζέιμς Νέισμιθ, ένας καναδός πάστορας, γυμναστής σε κολέγιο στο Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης, έψαχνε για ένα παιχνίδι κλειστού χώρου, προκειμένου να απασχολεί τους μαθητές του κατά τη διάρκεια του μακρύ χειμώνα της Νέας Αγγλίας.
Αφού απέρριψε διάφορες ιδέες, τοποθέτησε ένα καλάθι στον τοίχο του γυμναστηρίου, έγραψε ορισμένους βασικούς κανόνες κι άρχισε να εκπαιδεύει τους μαθητές του, οι οποίοι έπαιξαν τον πρώτο αγώνα στην ιστορία του αθλήματος στις 21 Δεκεμβρίου του 1891. Η ονομασία μπάσκετμπολ -καλαθοσφαίριση στα ελληνικά- ήταν έμπνευση ενός εκ των μαθητών του. Αφού απέρριψε άλλες ιδέες είτε ως υπερβολικά τραχιές ή ακατάλληλες για κλειστά γυμναστήρια, έγραψε τους βασικούς κανόνες και κάρφωσε ένα καλάθι ροδακίνων σε ύψος 3,03 μέτρων. Σε αντίθεση με τα σύγχρονα δίχτυα καλαθοσφαίρισης, αυτό το καλάθι ροδακίνων διατηρούσε τον πάτο του, και οι μπάλες έπρεπε να ανακτηθούν με το χέρι μετά από κάθε «καλάθι» ή πόντο που σημειωνόταν. Αυτό αποδείχθηκε αναποτελεσματικό. Έτσι το κάτω μέρος του καλαθιού απομακρύνθηκε, πράγμα που επέτρεπε την ώθηση της μπάλας με ένα μεγάλο πείρο κάθε φορά.
Η καλαθοσφαίριση την πρώτη φορά παίχτηκε με μια μπάλα ποδοσφαίρου. Οι πρώτες μπάλες που δημιουργήθηκαν ειδικά για την καλαθοσφαίριση ήταν καφέ, και ήταν μόνο στα τέλη του 1950 που ο Τόνυ Χάινκλ, ψάχνοντας για μια μπάλα που θα είναι πιο ευδιάκριτη για τους παίκτες και τους θεατές, εισήγαγε την πορτοκαλί μπάλα που χρησιμοποιείται σήμερα, Η ντρίμπλα δεν υπήρχε στο αρχικό παιχνίδι, εκτός από την «σκαστή πάσα» για τους συμπαίκτες. Η πάσα ήταν το κύριο μέσο μετακίνησης της μπάλας. Η ντρίμπλα τελικά εισήχθη, αλλά περιοριζόταν από το ασύμμετρο σχήμα της πρώτης μπάλας. Η ντρίμπλα έγινε σημαντικό μέρος του παιχνιδιού περίπου τη δεκαετία του 1950, καθώς βελτιώθηκε το σχήμα της μπάλας.
Το 1936 για πρώτη φορά σε Ολυμπιάδα
Το άθλημα κέρδισε γρήγορα πολλούς θαυμαστές και διαδόθηκε σ' όλες τις ΗΠΑ. Τη δεκαετία του 1920 υπήρχαν εκατοντάδες ομάδες, επαγγελματικές αλλά και ερασιτεχνικές, κάτω από την «ομπρέλα» της Διακολεγιακής Αθλητικής Ένωσης, προδρόμου του γνωστού μας NCAA.
Το basketball εισήχθη και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου το 1936, ενώ ως άθλημα επίδειξης είχε πρωτοπαρουσιαστεί το 1904, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Αγίου Λουδοβίκου. Οι γυναίκες έπαιξαν για πρώτη φορά μπάσκετ στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μόντρεαλ το 1976.
Το επαγγελματικό μπάσκετ έφτασε στην κορύφωσή του το 1946 με τη δημιουργία του ΝΒΑ, που σήμερα θεωρείται ό,τι το καλύτερο έχει να επιδείξει το άθλημα σε επίπεδο πρωταθλήματος. Στις 18 Ιουνίου του 1932 ιδρύθηκε η Παγκόσμια Ομοσπονδία Μπάσκετ, γνωστή με τα αρχικά FIBA, από εκπροσώπους οκτώ χωρών, ανάμεσά τους και της Ελλάδας.
Στη χώρα μας, ο πρώτος αγώνας μπάσκετ είχε παιχτεί 14 χρόνια νωρίτερα, το 1918, στο γήπεδο της ΧΑΝ Αθηνών. Οι δύο ομάδες χρησιμοποίησαν δύο ανεστραμμένες καρέκλες για καλάθια και μία μπάλα ποδοσφαίρου...
Οι 13 πρώτοι κανονισμοί
Το μπάσκετ λοιπόν ξεκίνησε το 1891 και παρακάτω θα διαβάσετε αναλυτικά τους 13 πρώτους κανονισμούς που θέσπισε ο εφευρέτης του αθλήματος. Πάμε λοιπόν από το 1 μέχρι το 13:
1. Ένας παίκτης μπορεί να πετάξει την μπάλα προς οποιαδήποτε κατεύθυνση με το ένα ή με τα δυο χέρια.
2. Ένας παίκτης μπορεί να χτυπήσει την μπάλα προς οποιαδήποτε κατεύθυνση με το ένα ή με τα δυο χέρια, ποτέ όμως με τη γροθιά.
3. Ένας παίκτης δεν επιτρέπεται να τρέχει με την μπάλα στα χέρια. Είναι υποχρεωμένος να την πασάρει από το σημείο, από το οποίο την πήρε.
4. Η μπάλα πρέπει να συγκρατείται μόνο με τις παλάμες ή μέσα σε αυτές. Δεν επιτρέπεται η χρήση των χεριών και του σώματος γι' αυτόν τον σκοπό.
5. Δεν επιτρέπεται το μαρκάρισμα ενός αντιπάλου με τον ώμο, το κράτημά του, το σπρώξιμο, το χτύπημα και η τρικλοποδιά. Την πρώτη φορά το παράπτωμα τιμωρείται με φάουλ, ενώ την δεύτερη ο παίκτης αποβάλλεται μέχρι να σημειωθεί το επόμενο καλάθι. Σε περίπτωση που υπάρχει εσκεμμένο βίαιο χτύπημα, τότε ο παραβάτης αποβάλλεται για όλο το υπόλοιπο παιχνίδι και απαγορεύεται να αντικατασταθεί.
6. Φάουλ θεωρείται το χτύπημα της μπάλας με τη γροθιά, οι παραβιάσεις των κανονισμών 3 και 4 και ό,τι περιγράφεται στον κανονισμό 5.
7. Αν μια ομάδα υποπέσει σε 3 συνεχόμενα φάουλ (χωρίς στο μεταξύ να σημειωθεί κάποιο από τους αντιπάλους), τότε δίνεται ένας πόντος στην αντίπαλη ομάδα.
8. Οι πόντοι επιτυγχάνονται όταν η μπάλα πεταχτεί ή χτυπηθεί από τον αγωνιστικό χώρο προς το καλάθι και μείνει μέσα σε αυτό. Στην περίπτωση που η μπάλα σκαλώσει στο στεφάνι του καλαθιού και ένας αμυντικός κουνήσει το καλάθι, τότε δίνεται ένας πόντος στους επιτιθέμενους.
9. Όταν η μπάλα βγαίνει έξω από τον αγωνιστικό χώρο, η ομάδα που έχει κατοχή, διαθέτει 5 δευτερόλεπτα για την επαναφορά. Αν αργήσει περισσότερο, τότε η μπάλα δίνεται στους αντιπάλους. Στην επαναφορά, δικαίωμα κατοχής έχει ο πρώτος παίκτης που θα ακουμπήσει τη μπάλα. Αν υπάρχει αμφιβολία, τότε την επαναφορά αναλαμβάνει ο διαιτητής.
10. Ο παρατηρητής τιμωρεί τους παίκτες και σημειώνει τα φάουλ, ενώ ενημερώνει και τον διαιτητή, όταν μια ομάδα συμπληρώσει τρία συνεχόμενα φάουλ. Επίσης έχει την εξουσία να αποβάλλει τους παίκτες σύμφωνα με τον κανονισμό 5.
11. Ο διαιτητής έχει την ευθύνη της μπάλας και αποφασίζει πότε αυτή παίζεται, πότε είναι μέσα στον αγωνιστικό χώρο και πότε έξω, σε ποιον ανήκει. Επίσης, είναι ο χρονομέτρης του παιχνιδιού. Αποφασίζει πότε είναι έγκυρος ένας πόντος, σημειώνει το σκορ και ασχολείται με οτιδήποτε άλλο αφορά τα διαιτητικά καθήκοντα.
12. Η διάρκεια του παιχνιδιού είναι 30 λεπτά, αποτελούμενη από δυο μέρη των 15 λεπτών και 5 λεπτά ξεκούρασης ανάμεσα σε αυτά.
13. Η ομάδα που θα πετύχει περισσότερους πόντους είναι η νικήτρια.
*Ακολουθούν η αναφορά στο βιβλίο Γκίνες για το ρεκόρ θεατών στο 1ο ευρωπαϊκό Κύπελλο που πήρε ο ελληνικός αθλητισμός μετά τον κερδισμένο τελικό της ΑΕΚ κόντρα στη Σλάβια Πράγας το 1968 και ο μικρασιατικής καταγωγής ηγέτης της Ένωσης Γιώργος Αμερικάνος με το τρόπαιο....
