Τα παιδιά ξέρουν να τιμούν την τέχνη, και κυρίως ξέρουν να τιμούν την ίδια τη ζωή. Το πιο αγνό, το πιο ατόφιο αίτημα άλλωστε για δίκαιη αλλαγή, ερχόταν πάντοτε και πάντοτε θα έρχεται από την νεολαία του εκάστοτε τόπου. Τώρα, τα παιδιά του 1ου ΕΠΑΛ Ρεθύμνου, διατύπωσαν το δικό τους μήνυμα για δικαιοσύνη χρησιμοποιώντας ένα εύστοχο σχέδιο του καλλιτέχνη "The Rabbit Knows", αποτυπώνοντάς το σε τοίχο του σχολείου τους.
Η ιδέα ήταν της Χρυσής Καραδάκη, καθηγήτριας στον τομέα Εφαρμοσμένων Τεχνών του ΕΠΑΛ, και συμβολίζει την ανάγκη για συμπερίληψη, έμπρακτη ισότητα και αποδοχή της διαφορετικότητας, εντός και εκτός σχολικών ιδρυμάτων.
Το ερέθισμα μάλιστα ήρθε από το ίδιο το σχολείο και τον "μικρόκοσμό" του, καθώς τα παιδιά του ΕΠΑΛ έχουν πολλάκις προσπαθήσει να απομονώσουν ακροδεξιά στοιχεία που είχαν και έχουν παραβατική συμπεριφορά εκφοβισμών και βίας, εναντίον μαθητών.
Το έργο με το γκράφιτι του The Rabbit Knows
"Πήραμε ερέθισμα κυρίως από τα παιδιά του σχολείου, το 1ο ΕΠΑΛ είναι σχολείο νομού, όπως καταλαβαίνει κανείς δηλαδή, είμαστε μια μικρή κοινωνία. Μέσα στο σχολείο υπάρχουν και μέλη της ΧΑ που μάλιστα το λένε και με καμάρι. Έχουμε μπουχτίσει να μας καπελώνουν τέτοια άτομα, κυρίως τα τρία με τέσσερα τελευταία χρόνια έχουν συμβεί ακραία πράγματα" αναφέρει η μαθήτρια Α.Μ. στο NEWS 24/7 προσθέτοντας πως γίνονται επιθέσεις σε καθημερινό επίπεδο προς παιδιά άλλων εθνικοτήτων. "Προφανώς θέλαμε να θίξουμε μέσω του γκράφιτι και όσα συμβαίνουν και εκτός σχολείου", προσθέτει.
Η ίδια η καθηγήτρια που ήταν πίσω από την πρωτοβουλία, αναδεικνύει τη σημαντικότητά της. "Το σχολείο μας έχει 750 παιδιά που έρχονται και από τα χωριά. Τους κοινοποίησα την έκθεση του The Rabbit Knows και αποφάσισαν να κάνουμε το γκραφίτι αυτό γιατί τους άρεσε πολύ", αναφέρει χαρακτηριστικά η Χρυσή Καραδάκη.
"Είναι πολύ σημαντικό να έχουν πρόσβαση σε εικόνες σαν αυτές με τρόπο βιωματικό, πέραν από τα social media. Το έργο το έφτιαξαν δύο κορίτσια και την ώρα της δημιουργίας ήταν παρόντες πολλοί μαθητές μας και σχολίαζαν", προσθέτει. "Σκεφτήκαμε να φτιάξουμε κι άλλα έργα του καλλιτέχνη, καθώς τα παιδιά δεν θα μπορέσουν να δουν την έκθεση από κοντά, σαν να φέρνουμε την έκθεση εδώ με έναν μόνιμο τρόπο, διαδραστικό".
Απαντώντας στο γιατί επιλέχθηκε το εν λόγω γκραφίτι που έγινε με αφορμή την δολοφονία του Κώστα Φραγκούλη, η κ. Καραδάκη μας απαντά:
"Τα παιδιά βλέπουν όσα γίνονται και προβληματίζονται. Μην ξεχνάτε πως στην πόλη μας έχουμε τον Σειραγάκη. Βλέπουν αποφάσεις της δικαιοσύνης και σχολιάζουν με απορία, τα συζητάνε όλα αυτά. Οι μαθητές είναι αφυπνισμένοι. Έτσι, ήταν λογικό να τους αρέσει το εν λόγω σκίτσο".
Δυστυχώς έχει επανεμφανιστεί πολύ έντονα η Χρυσή Αυγή σε μαθητές μας και σε εξωσχολικούς
Σχολιάζοντας τα περί ρατσιστικής βίας, λέει: "Πράγματι, υπάρχουν περιστατικά ρατσιστικής βίας στο σχολείο, αλλά αυτά αντιμετωπίζονται μέσα από την παιδεία και την πρόληψη. Δυστυχώς, στοιβαζουν τα παιδιά εδώ όπως και σε άλλα ΕΠΑΛ, αλλά εμείς ως καθηγητές κάνουμε ο,τι μπορούμε. Φέτος είχαμε ένα σοβαρό επεισόδιο με εξωσχολικούς που ήρθαν από ένα χωριό για να επιτεθούν σε παιδί αλβανικής καταγωγής και το έβγαλαν και σε βίντεο στο TikTok. Δυστυχώς έχει επανεμφανιστεί πολύ έντονα η Χρυσή Αυγή σε μαθητές μας και σε εξωσχολικούς και υπάρχουν φαινόμενα βίας και μεταξύ των σχολείων. Για πρώτη φορά φέτος είδαμε και γκράφιτι με σβάστικες σε τοίχους του σχολείου μας. Υπάρχει μια έξαρση ρατσισμού και ομοφοβίας", τονίζει η καθηγήτρια για να προσθέσει:
"Σίγουρα όσοι εκφράζουν ρατσιστικές συμπεριφορές δεν είναι η πλειοψηφία. Όμως ακόμη και 10 άτομα ανάμεσα σε 700, είναι πολλά, γιατί μιλάμε για τραμπούκους. Από την άλλη υπάρχει και έντονος αντιρατσισμός, ευαισθητοποίηση από τους περισσότερους μαθητές μας υπέρ της αποδοχής και της συμπερίληψης, και αυτό είναι το αισιόδοξο. Αλλά στην πόλη μας στο παρελθόν δεν είχαμε τόσο έντονα φαινόμενα".
Προσθέτει ακόμη πως για τα παραπάνω είναι ενήμερες οι τοπικές αρχές.
"ΝΑ ΤΕΛΕΙΩΝΟΥΜΕ ΜΕ ΤΟΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟ"
Οι καθηγητές του ΕΠΑΛ και του Εργαστηρίου Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης του Ρεθύμνου είχαν επίσης πραγματοποιήσει πριν λίγο καιρό και ημερίδα ενημέρωσης για τα δικαιώματα και τις δυνατότητες των ατόμων με αναπηρία, ενώ συχνές είναι οι δράσεις τους κατά του ρατσισμού και των διακρίσεων. Όπως μας λέει η Χ. Καραδάκη για θεατρική παράσταση που ανέβηκε την περασμένη σχολική χρονιά με παιδιά από όλο το ΕΠΑΛ:
"Η θεατρική ομάδα του 1ου ΕΠΑΛ, στα πλαίσια του προγράμματος "Το θέατρο στο Νέο Σχολείο” σε συνεργασία με το Εθνικό θέατρο, και υπό την καθοδήγηση του ηθοποιού - εμψυχωτή Βαγγέλη Κοσμίδη, δούλεψε πάνω σε διάφορα θέματα ταυτότητας, διαφορετικότητας, βίας και αποδοχής και τελικά παρουσίασε ένα θεατρικό αναλόγιο βασισμένο στο βιβλίο του Εντουάρ Λουί "Να τελειώνουμε με τον Έντυ Μπελγκέλ”.
Ένα αγόρι που μεγαλώνει σε μια επαρχιακή πατριαρχική κοινωνία, η οποία λειτουργεί με βαθιά ριζωμένες πεποιθήσεις σε σχέση με τον ρόλο του άντρα, βιώνει από μικρό τη βία, τον εκφοβισμό, την απόρριψη και τον αποκλεισμό λόγω της διαφορετικότητάς του.Τα παιδιά αυτά μέσα από το θέατρο συνδέθηκαν ουσιαστικά, τόλμησαν, αναμετρήθηκαν, μετακινήθηκαν, μίλησαν, από σιωπηλές ή φλύαρες ή αμήχανες μονάδες έγιναν ομάδα, πειραματίστηκαν, δεσμεύτηκαν, βρήκαν τελικά την ταυτότητα και την φωνή τους, και όλες και όλοι μαζί, μας είπαν μια ιστορία, μία ιστοία που έχει έντονο το δικό τους ταξίδι, την δική τους φωνή και μας προκαλεί να ακούσουμε και να αλλάξουμε και εμείς με την σειρά μας".
Σήμερα, Παρασκευή, λαμβάνει χώρα η 2η Γιορτή Διαπολιτισμικότητας στο Ρέθυμνο "με επίκεντρο την αλληλοαποδοχή, την αλληλεγγύη, τον αλληλοσεβασμό και την επικοινωνία που είναι απαλλαγμένη από δογματισμούς και στερεότυπα". Στα πλαίσια της εκδήλωσης, τα παιδιά του ΕΠΑΛ θα παρουσιάσουν δικές τους αφίσες που έφτιαξαν μέσα στο σχολείο με κεντρικό τους θέμα την αποδοχή και τη διαπολιτισμικότητα.
ΑΦΟΡΜΗ Ο RABBIT
"Το ότι τα παιδιά του 1ου ΕΠΑΛ Ρεθύμνου καθήσαν και έκαναν graffiti ένα σκίτσο μου στο σχολείο τους και στείλανε αυτές τις φωτογραφίες είναι από τις πιο συγκινητικές στιγμές στην παντελώς ό'τι να ναι πορεία μου στη σκιτσογραφία. Πολύ αγάπη για τα παιδιά αυτά. Και ΔΗΚΕΟΣΙΝΙ", σχολίασε από τη δική του πλευρά ο καλλιτέχνης The Rabbit Knows.
Αξίζει να σημειωθεί πως η 3η ατομική έκθεση του The Rabbit Knows επικεντρώνεται στα παραμύθια ειπωμένα αλλιώς, μέσα από το κοινωνικοπολιτικό πρίσμα της Ελλάδας του τώρα. Η έκθεση που έχει εγκαίνια σήμερα, Παρασκευή, είναι χωρισμένη στα παραμύθια που μας λέγανε μικροί και σε αυτά που μας λένε μεγάλοι, για να εστιάσει με μαεστρία στα παραμύθια που "προσπαθούμε να γράψουμε καθώς προσπαθούμε να αποφύγουμε τα παραμύθια που μας πουλάνε".
The Rabbit Knows
Ο The Rabbit Knows είναι αυτοδίδακτος σκιτσογράφος που δημιουργεί σκίτσα και εικαστικά σατιρικού, φιλοσοφικού και πολιτικού περιεχομένου. Γεννήθηκε, μεγάλωσε και σπούδασε στη Θεσσαλονίκη, έζησε και εργάστηκε στην Ολλανδία, μεταξύ του 2012 και 2016. Από το 2016 και έπειτα ζει μόνιμα στην Αθήνα.
Έχει παρουσιάσει δύο ατομικές εκθέσεις, "Mice who prefer to fail" (Ουτρέχτη, 2012), και "Αναρχία στη Νοσταλγία" (Αθήνα, 2018). Σε σταθερή συνεργασία με το It’s all, oh so souvenir to me έχει δημιουργήσει τις συλλογές "Αναρχία στη Νοσταλγία" και "Αναρχία στις Καρυάτιδες", οι οποίες βρίσκονται διαθέσιμες σε μια σειρά από design stores στην Ελλάδα.
Έχει συμμετάσχει τρεις φορές (2021, 2022, και 2023) στο ολλανδικό αντιφασιστικό ημερολόγιο "Gutmensch Scheurkalender", το οποίο εκδίδεται από τoν εκδοτικό οίκο Jurgen Maas στο Amsterdam. Έχει συνεργαστεί με το Εθνικό Θέατρο, σκιτσογραφώντας για την παράσταση "Μήδεια του Μποστ", του Γιάννη Καλαβριανού (Ιούλιος 2022), για το ετήσιο συνέδριο του Μικρού Εθνικού (Σεπτέμβριος 2022), και δημιουργώντας τη σειρά "Αναρχία στον Σαίξπηρ" (Μάρτιος 2022), αποκλειστικά για το Εθνικό Θέατρο.
