Για τους κατοίκους του ευρωπαϊκού Βορρά, τα Χριστούγεννα είναι η γιορτή που συνοδεύεται με τις πιο εντυπωσιακές εκδηλώσεις και όχι το Πάσχα. Στον αντίποδα, για τους μεσογειακούς λαούς αλλά και εκείνους της Λατινικής Αμερικής το Πάσχα έχει έναν πιο έντονα συναισθηματικό χαρακτήρα και οι εκδηλώσεις που το συνοδεύουν είναι πιο δραματικές και έντονες. Από τα πιο γνωστά έθιμα είναι τα λαγουδάκια του Πάσχα, είτε τα σοκολατένια, είτε τα λούτρινα, και το κυνήγι των αβγών που λατρεύουν τα παιδιά.
Στη Γερμανία το έθιμο ορίζει να τρώνε τη Μεγάλη Πέμπτη μόνο ψάρι, ενώ το Πάσχα ξεκινά με δοξολογίες στην εκκλησία το βράδυ και ολοκληρώνεται το πρωί της Κυριακής του Πάσχα. Για τους Γερμανούς, όπως και για πολλούς άλλους Ευρωπαίους, το Πάσχα είναι μια μέρα αφιερωμένη στην οικογένεια, ενώ το αρνί, με τον εύλογο συμβολισμό του, κυρίαρχο στο τραπέζι.
Για τα παιδιά στη Γερμανία (και όχι μόνο) το πολυαναμενόμενο έθιμο είναι το κυνήγι του πασχαλινού αβγού στους κήπους και τα δώρα που φέρνει ο λαγός. Επίσης, ιδιαίτερη είναι η παράδοση των πυρών, όπου μάλιστα σε κάποιες περιοχές καίγονται τα χριστουγεννιάτικα δέντρα, στέλνοντας το σήμα ότι τελείωσε επιτέλους ο χειμώνας.
Έντονα ζουν το Πάσχα οι Σικελοί στην Ιταλία, με αναπαραστάσεις του Θείου Δράματος και λιτανείες, ενώ στη Φλωρεντία διάσημο είναι το έθιμο της έκρηξης του κάρου, το scoppio del carro. Σύμφωνα με την παράδοση, δύο βόδια μεταφέρουν ένα διακοσμημένο κάρο στην πλατεία του καθεδρικού ναού της πόλης, το οποίο τυλίγεται στις φλόγες και εκρήγνυνται τα πυροτεχνήματα που μεταφέρει. Στην περιοχή κυριαρχεί, επίσης, το έθιμο του τσουγκρίσματος των πασχαλινών αβγών.
Στη Ρώμη κάθε χρόνο το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης ο Πάπας πλένει τα πόδια συνήθως φυλακισμένων, στην αναπαράσταση του βιβλικού επεισοδίου που ο Χριστός έπλυνε τα πόδια των μαθητών του. Επίσης το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής ο ποντίφικας σηκώνει τον σταυρό σε μια τελετή στο Κολοσσαίο της Ρώμης, στη μνήμη των χριστιανών-θυμάτων των διωγμών των Ρωμαίων αυτοκρατόρων, αναπαριστώντας τη Via Crucis, τον δρόμο της Θυσίας που ακολούθησε ο Ιησούς στην Ιερουσαλήμ προς τον Γολγοθά.
Στην Ισπανία και κυρίως στην περιοχή της Σεβίλλης, στους δρόμους των πόλεων όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα κυριαρχούν οι παραδοσιακές λιτανείες, στις οποίες πιστοί περιφέρουν ομοιώματα του Εσταυρωμένου ή της Παναγίας. Από τους Ισπανούς και επίσης τους Πορτογάλους, που βιώνουν με αντίστοιχο τρόπο τη Μεγάλη Εβδομάδα, τα έθιμα πέρασαν στη Λατινική Αμερική, που γιορτάζει επίσης με ξεχωριστό τρόπο το Πάσχα.
Στην Αντίγκουα της Γουατεμάλας, για παράδειγμα, εντυπωσιακές είναι οι τελετές που αναπαριστούν τη Σταύρωση και την Ανάσταση του Χριστού. Όλοι οι δρόμοι κατακλύζονται από πιστούς, ενώ οι δρόμοι της πόλης στρώνονται με χαλιά από πολύχρωμα λουλούδια, πάνω στα οποία περπατούν άνδρες ντυμένοι στα μοβ, μεταφέροντας σε πομπές αγάλματα του Εσταυρωμένου, και ακολουθούν μαυροντυμένες γυναίκες, οι οποίες μεταφέρουν σε βάθρο τα αγάλματα της Παναγίας.
Ένα ιδιαίτερο έθιμο έχουν στις Βερμούδες, που είναι το πέταγμα του χαρταετού τη Μεγάλη Παρασκευή. Το έθιμο συμβολίζει αφενός τη Σταύρωση, με την κατασκευή του χαρταετού, και αφετέρου την ανάληψη στους ουρανούς με το πέταγμά του.
Στις Φιλιππίνες λαμβάνει, επίσης, χώρα ένα έθιμο που, αν και συναντά την αντίθεση της Καθολικής Εκκλησίας, συνεχίζει να υφίσταται. Εκεί πιστοί σταυρώνονται με αληθινά καρφιά, αφού πρώτα μαστιγωθούν, πιστεύοντας ότι έτσι εξιλεώνονται από τις αμαρτίες τους.
Φλωρεντία: Το “κάψιμο” του κάρου με Άγιο Φως
Ένα ιδιαίτερο έθιμο, που θυμίζει τα δικά μας, λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο την Κυριακή του Πάσχα στην πλατεία του Ντουόμο στη Φλωρεντία. Στο κέντρο της, μπροστά από τον διάσημο Καθεδρικό, στήνεται ένα κάρο ύψους 9 μέτρων, ηλικίας 500 χρόνων, το οποίο υποτίθεται ότι τυλίγεται στις φλόγες. Στην πραγματικότητα, την αίσθηση της πυράς τη δίνουν τα δεκάδες βεγγαλικά που πυροδοτούνται από ένα μηχανικό περιστέρι που μεταφέρει το Άγιο Φως. Εντυπωσιακή είναι και η πομπή με την οποία το κάρο, συνοδεία 150 στρατιωτικών και μουσικών με μεσαιωνικές στολές, φτάνει στην πλατεία του Καθεδρικού της Φλωρεντίας, με τις καμπάνες των ναών της πόλης να χτυπούν χαρμόσυνα. Η παράδοση θέλει το “κάψιμο” του κάρου να εξασφαλίζει στους αγρότες καλή σοδειά, ενώ ιστορικά το έθιμο σχετίζεται με τις Σταυροφορίες και παραδόσεις που επικεντρώνονται στη γενναιότητα ενός στρατιωτικού της Φλωρεντίας.
Σχόλια